Giáo trình nguyên lý kế toán chương 8 - Kế toán các quá trình kinh doanh pps

Nguyên lý kế toán
ThS. Đường Thị Quỳnh Liên

Chương VIII
KẾ TOÁN CÁC QUÁ TRÌNH KINH DOANH

CHỦ YẾU

8.1. KHÁI QUÁT CÁC QUÁ TRÌNH KINH DOANH CỦA
DOANH NGHIỆP

8.2. KẾ TOÁN QUÁ TRÌNH CUNG CẤP

8.3. KẾ TOÁN QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT

8.4. KẾ TOÁN QUÁ TRÌNH TIÊU THỤ

8.5. KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH

8.1. KHÁI QUÁT CÁC QUÁ TRÌNH KINH DOANH
CỦA DOANH NGHIỆP

Doanh nghiệp sản xuất: gồm 3 giai đoạn (cung cấp,
sản xuất và tiêu thụ).

Doanh nghiệp thương mại: gồm 2 quá trình là mua
hàng và bán hàng.

Doanh nghiệp kinh doanh tiền tệ, tín dụng: 2 giai
đoạn (huy động vốn, giải ngân vốn).

8.1. KHÁI QUÁT CÁC QUÁ TRÌNH KINH DOANH
CỦA DOANH NGHIỆP

Các quá trình kinh doanh có những đặc điểm chung:

Bắt đầu bằng hình thái giá trị, kết thúc cũng bằng
hình thái giá trị.

Có các chỉ tiêu doanh thu, chi phí và kết quả kinh
doanh.

8.2. KẾ TOÁN QUÁ TRÌNH CUNG CẤP

8.2.1. Tài khoản sử dụng

- TK 151 ”Hàng mua đang đi đường”

- TK 152 ”Nguyên vật liệu”

- TK 153 “Công cụ, dụng cụ”

- TK 156 “Hàng hóa”

8.2.1. Tài khoản sử dụng

Nợ TK 152, 153, 156 Có

Giá trị NVL, CCDC, Giá trị NVL, CCDC, hàng


hàng hóa nhập kho hóa xuất kho

SDCK: Giá trị NVL, CCDC,

hàng hóa tồn kho

8.2.1. Tài khoản sử dụng

Nợ TK 151 Có

Giá trị hàng mua Giá trị hàng đi đường đã về


đang đi đường nhập kho

SDCK: Giá trị hàng mua

đi đường cuối kỳ

8.2.2. Phương pháp hạch toán

TH1: Hàng và hóa đơn cùng về

- Khi mua tài sản, căn cứ giá mua trên hóa đơn và các chứng từ thanh
toán

Nợ TK 152, 153, 156, 211

Nợ TK 133


Có TK 111, 112, 311, 341, 331

- Các chi phí phát sinh trong quá trình thu mua

Nợ TK 152, 153, 156, 211

Nợ TK 133

Có TK 111, 112, 141, 331

- Giá trị tài sản đã mua trả lại người bán, căn cứ hóa đơn và chứng từ
thanh toán

Nợ TK 111, 112, 331

Có TK 152, 153, 156, 211

Có TK 133

8.2.3. Phương pháp hạch toán

TH2: Hóa đơn về, hàng chưa về

- Mua vật tư, hàng hóa đã nhận được hóa đơn, cuối kỳ hàng
vẫn chưa về nhập kho

Nợ TK 151: Hàng mua đang đi đường

Nợ TK 133: Thuế GTGT được khấu trừ


Có TK 111, 112, 311, 341, 331… Tổng giá tt

- Sang kỳ sau khi số vật tư, hàng hóa đang đi đường kỳ trước
về nhập kho, căn cứ phiếu nhập kho, kế toán ghi

Nợ TK 152, 153, 156: Giá trị vật tư, hàng hóa

Có TK 151: Hàng mua đang đi đường

8.2.3. Phương pháp hạch toán

TH3: Hàng về, hóa đơn chưa về

- Mua vật tư, hàng hóa nhưng mới nhận được tài sản mà chưa nhận được
hóa đơn thì kế toán ghi tăng tài sản đã mua theo giá tạm tính

Nợ TK 152, 153, 156

Có TK 331

- Khi nhận được hóa đơn, kế toán tiến hành điều chỉnh từ giá tạm tính
thành giá hóa đơn bằng một trong các cách sau:

+ Cách 1: Xóa giá tạm tính bằng bút toán đỏ (ghi âm) hoặc bút toán đảo,
sau đó ghi giá hóa đơn như bình thường.

+ Cách 2: Ghi bút toán bổ sung hoặc ghi âm phần chênh lệch.

8.3. KẾ TOÁN QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT


8.3.1. Tài khoản sử dụng

- TK 621 “Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp”

- TK 622 “Chi phí nhân công trực tiếp”

- TK 627 “Chi phí sản xuất chung”

- TK 154 “Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang”

8.3.1. Tài khoản sử dụng

Nợ TK 621, 622, 627 Có

Tập hợp chi phí NVLTT, Kết chuyển chi phí NVLTT,


NCTT, SXC NCTT, SXC vào TK tính Z

TK 621, 622, 627 không có số dư cuối kỳ

8.3.1. Tài khoản sử dụng

Nợ TK 154 Có

Kết chuyển chi phí NVLTT, Giá thành sản phẩm

NCTT, SXC dịch vụ hoàn thành


SDCK: Chi phí SXKD

dở dang

8.3.2. Phương pháp kế toán

Xuất kho nguyên vật liệu cho sản xuất, chế tạo sản phẩm

Nợ TK 621

Có TK 152

Mua nguyên vật liệu không nhập kho mà sử dụng ngay cho sản xuất

Nợ TK 621

Nợ TK 133

Có TK 111, 112, 141, 331

Giá trị nguyên vật liệu sử dụng không hết nhập lại kho

Nợ TK 152

Có TK 621

Tính ra tiền lương, phụ cấp lương phải trả công nhân sản xuất

Nợ TK 622


Có TK 334

Trích BHXH, BHYT, BHTN, KPCĐ theo tỷ lệ quy định

Nợ TK 622

Có TK 338

8.3.2. Phương pháp kế toán

Tập hợp các khoản chi phí sản xuất chung phát sinh

Nợ TK 627: Chi phí SXC

Nợ TK 133: Thuế GTGT được khấu trừ

Có TK 111, 112, 331, 152, 153, 334, 338, 214…

Cuối kỳ, kết chuyển chi phí NVLTT, chi phí NCTT, chi phí SXC vào
tài khoản tính giá thành

Nợ TK 154

Có TK 621, 622, 627

Cuối kỳ, xác định tổng giá trị sản phẩm, dịch vụ hoàn thành

Nợ TK 155: Nhập kho thành phẩm

Nợ TK 157: Gửi bán


Nợ TK 632: Bán trực tiếp

Có TK 154: Chi phí SXKD dở dang

8.4. KẾ TOÁN QUÁ TRÌNH TIÊU THỤ

8.4.1. Tài khoản sử dụng

- TK 155 “Thành phẩm”

- TK 157 “Hàng gửi bán”

- TK 511 “Doanh thu bán hàng”

- TK 632 “Giá vốn hàng bán”

8.4.1. Tài khoản sử dụng

Nợ TK 155 Có

Thành phẩm nhập kho Thành phẩm xuất kho

SDCK: Thành phẩm

tồn kho

8.4.1. Tài khoản sử dụng

Nợ TK 157 Có


Giá trị hàng gửi đi bán Hàng gửi bán được tiêu thụ

SDCK: Giá trị hàng

đang gửi bán

8.4.1. Tài khoản sử dụng

Nợ TK 511 Có

Các khoản giảm trừ DT DTBH phát sinh trong kỳ

Kết chuyển DT thuần

TK 511 không có số dư cuối kỳ

8.4.1. Tài khoản sử dụng

Nợ TK 632 Có

Giá vốn hàng bán - Ghi giảm giá vốn hàng bán

phát sinh trong kỳ - Kết chuyển giá vốn hàng

bán vào TK xác định kết quả

TK 632 không có số dư cuối kỳ

8.4.2. Phương pháp kế toán


TH1: Bán trực tiếp

Khi bán trực tiếp thành phẩm cho khách hàng

+ Phản ánh giá vốn

Nợ TK 632: Giá vốn hàng bán

Có TK 155: Thành phẩm

Có TK 154: Chi phí SXKD dở dang

+ Phản ánh doanh thu bán hàng

Nợ TK 111, 112, 131… Tổng giá thanh toán

Có TK 511: Doanh thu bán hàng

Có TK 333: Thuế GTGT phải nộp

8.4.2. Phương pháp kế toán

TH2: Gửi bán

Xuất thành phẩm gửi đi bán hoặc gửi cho đại lý

Nợ TK 157: Hàng gửi bán

Có TK 155: Thành phẩm


Có TK 154: Chi phí SXKD dở dang

Khi khách hàng chấp nhận thanh toán số hàng gửi bán

+ Phản ánh giá vốn

Nợ TK 632: Giá vốn hàng bán

Có TK 157: Hàng gửi bán

+ Phản ánh doanh thu bán hàng

Nợ TK 111, 112, 131… Tổng giá thanh toán

Có TK 511: Doanh thu bán hàng

Có TK 333: Thuế GTGT phải nộp

8.4.2. Phương pháp kế toán

Cuối kỳ, kết chuyển giá vốn hàng bán vào tài khoản
xác định kết quả

Nợ TK 911: Xác định kết quả kinh doanh

Có TK 632: Giá vốn hàng bán

- Cuối kỳ kết chuyển doanh thu thuần vào tài khoản
xác định kết quả


Nợ TK 511: Doanh thu bán hàng

Có TK 911: Xác định kết quả kinh doanh

8.5. KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH

8.5.1. Phương pháp xác định kết quả

Lợi nhuận tiêu thụ (kết quả tiêu thụ) = DT thuần – Giá vốn
hàng bán - Chi phí bán hàng - Chi phí quản lý doanh nghiệp

8.5.2. Tài khoản sử dụng

- TK 641 “Chi phí bán hàng”

- TK 642 “Chi phí quản lý doanh nghiệp”

- TK 911 “Xác định kết quả kinh doanh”

8.5.2. Tài khoản sử dụng

Nợ TK 641, 642 Có

Tập hợp chi phí bán hàng, Kết chuyển chi phí bán

chi phí QLDN phát sinh hàng, chi phí QLDN vào

TK xác định kết quả


TK 641, 642 không có số dư cuối kỳ