Đề phòng bệnh tim mạch trong mùa Giáng Sinh potx

Đề phòng bệnh tim mạch trong
mùa Giáng Sinh

Bệnh tim mạch là nguyên nhân tử vong hàng đầu ở Mỹ vì mỗi năm có
khoảng 1 triệu rưỡi người bị một cơn đau tim (heart attacks) và 500000
người sẽ chết trong một cơn đau tim lần đầu tiên và số còn lại sẽ bị những
cơn đau tim khác trong tương lai hoặc biến thành suy tim (heart failure) hoặc
cơ tim bị sưng lớn, tim loạn nhịp chữa trị hết sức khó khăn và tốn kém.
Có một điểm đặc biệt mà giới Bác sĩ đã biết từ lâu là phần lớn các cơn
đau tim thường hay xảy ra vào mùa Đông, nhất là trong khoảng thời gian sau
ngày lệ Tạ Ơn đến Giáng Sinh và ngày Lễ đầu năm.
Các thống kê cho biết là khoảng 25 % những cơn đau tim cấp tính
thường xảy ra ở khoảng thời gian từ giữa tháng 12 cho tới đầu tháng Giêng
và cao điểm nguy hiểm nhất là từ ngày 20 tháng 12 cho tới ngày 1 tháng
Giêng!
Các bệnh viện và khu cấp cứu, emergency room thường hay bị tràn
ngập bởi các bệnh nhân tim mạch chưa kể những trường hợp nhiễm lạnh,
nhiễm trùng, viêm phổi, tai nạn, chấn thương do bạo hành, trộm cướp hay đả
thương!
Những nguyên nhân
Lý do dễ hiểu là khoảng thời gian cuối năm là dịp để cho người dân
Mỹ ăn mừng ngày Chúa Giáng Sinh sau khi mừng ngày lễ Tạ Ơn nhưng rồi
vì ảnh hưởng của tình trạng đời sống bị thương mại hóa thúc dục con người
hưởng thụ , ham vui quá trớn khiến quên lần ý nghĩa cao đẹp của những
ngày lễ này và hậu quả là tình trạng căng thẳng tinh thần, vật chất trước
những khó khăn và trách nhiệm của những người chủ gia đình, nhất là nếu
không may bị mất việc, mất nhà, mất xe vì kinh tế suy thoái.
Nhưng dù sao thì những tục lệ ăn uống bừa bãi, hưởng thụ thú vui vật
chất, nhậu nhẹt thâu đêm, dạ vũ tưng bừng cũng không thể không có trong
đời sống của người dân Mỹ vì đã ăn sâu trong tập quán
Bên cạnh đó tình trạng suy nhược tinh thần mùa Đông gọi là SAD

(seasonal affective disorder) cũng làm tăng thêm tình trạng căng thẳng tinh
thần nhất là cho những người cao niên cô đơn thường bị bỏ quên lãng và
không đi ra ngoài xã hội.
Ngoài những xáo trộn trong cơ thể do tình trạng ăn uống bừa bãi thì
còn nhiều nguyên nhân khác làm cho tình trạng bệnh tim mạch tăng cao vào
dịp cuối năm khiến tại nhiều nơi khoảng 50 % các trường hợp đau tim
thường diễn ra vào 2 tháng cuối năm.
BS Mehmet Oz thuộc chương trình Oprah và cũng là một Bác sĩ danh
tiếng về giải phẫu tim mạch của Đại Học Columbia (New York) có những
khuyến cáo sau đây dựa trên những kinh nghiệm bản thân của ông sau nhiều
năm làm Giáo sư giải phẫu tim và chứng kiến tận mắt những thay đổi trong
cơ tim và các mạch máu nuôi dưỡng quả tim (coronary arteries) tại những
người không chịu đề phòng căn bệnh nguy hiểm này nhất là trong những dịp
cuối năm.
Rượu uống ít thôi, chỉ vài phân
Không có tiệc vui, dạ vũ, party nào ở Mỹ mà không có trò uống rượu,
thi uống ruợu cho đến say thì thôi. Các khảo cứu của ngành tim mạch đều
xác nhận là nếu uống quá nhiều rượu thì sẽ làm cho mạch máu bị co thắt lại,
thành mạch máu (artery wall) bị viêm và cùng một lúc huyết áp lên cao
khiến làm cho cơ tim bị hủy hoại vì thiếu dưỡng khí. Nếu vừa hút thuốc lẫn
uống rượu thì nguy cơ bị đau tìm càng tăng gấp bội vì chất nicotine trong
khói thuốc có khả năng làm cho mạch máu co thắt lại rất mạnh.
Nếu uống rượu vừa phải, một lý nhỏ thôi thì có tác dụng tốt lên tim
mạch vì làm tăng chất HDL bảo vệ tim nhưng trong một cuộc vui thì rất khó
kiềm chế
Ăn uống chừng mực
Từ khoảng lễ Tạ Ơn là ngày mà dân Mỹ ăn uống hết sức cẩu thả rồi
kéo dài sang đến Giáng Sinh. Phần lớn hay ăn thịt gà tây, thịt bò, thịt heo
nên số lượng cholesterol tăng cao trong khoảng thời gian này. Cholesterol là
nguyên nhân chính làm cho các mạch máu bị tắc nghẽn, các lớp bên trong

mạch máu ( endothelium ) bị viêm rồi tạo nên những cục máu đông làm cho
hư hoại cơ tim và dẫn đến một cơn đau tim. Cần phải giữ sự chừng mực
trong việc ăn uống và nên ăn những thức ăn lành mạnh như rau cỏ, trái cây
và cá biển có nhiều chất omega 3 thay vì thịt bò, thịt heo
Vào mùa Đông lạnh lẽo nên việc duy trì tập thể dục thường hay bị xao
nhãng khiến càng làm cho dễ lên cân, huyết áp lên cao, cholesterol HDL tốt
bị giảm sút khiến càng dễ đưa đến một cơn đau tim cộng lại với những
nguyên nhân kể trên.
Dịp lễ Giáng sinh thường làm cho các bậc cha mẹ phải lo lắng mua
sắm quà cáp cho con cái, cho bạn bè cũng như tham dự các tiệc tùng tại sở
làm khiến dễ làm cho tinh thần căng thẳng lo lắng đôi khi không cần thiết
như lo viết thiệp Giáng sinh, thăm viếng họ hang, tổ chức tiệc tùng trong
cộng đồng trong khi đó thì lại bỏ quên chăm sóc cha mẹ và những thân nhân
cao tuổi cần được quan tâm nhiều hơn.
BS Mehmet Oz khuyến cáo là những người có sẵn bệnh mãn tính về
tim mạch trong người như cao huyết áp, tiểu đường, cholesterol lên cao thì
nên làm một cuộc check up trước dịp lễ Giáng Sinh và có những biện pháp
phòng ngừa bên cạnh như làm xét nghiệm đo huyết áp, đo cholesterol , đo
đường trong máu và việc dùng thuốc đúng mức.
Yếu tố tâm thần hết sức quan trọng nhất là đối với những người cao
niên sống cơ đơn xa gia đình con cái hoặc phải sống trong những viện
dưỡng lão trong sự tẻ lạnh nên dịp Giáng Sinh cũng là thời gian tử vong
trong các viện dưỡng lão lên cao nhất là do các chứng bệnh tim mạch.
Chứng SAD (seasonal affective disorder) do thiếu ánh sánh mặt trời
làm cho não bộ bị thiếu hụt những chất neuro transmitter như serotonin,
dopamine cũng làm cho người cao niên bị suy nhược, buồn chán rồi dẫn đến
bệnh tim mạch hoặc đôi khi tự vẫn hay lên cao vào dịp cuối năm.
Sau cùng theo lời BS Oz thì chúng ta cần nắm vững tình trạng sức
khoẻ bản thân và cần phải biết những dấu hiệu của một cơn đau tim như tức
ngực, khó thở, chóng mặt, đau nhói trước ngực, ói mửa, toát mồ hôi lạnh và

nên gọi xe cứu thương kịp thời. Việc chữa trị một cơn đau tim, heart attack,
là một cuộc chạy đua với tử thần vì ngày nay Y học đã có những phương
tiên hết sức tối tân để cứu chữa một cơn đau tim như dùng các loại thuốc
chống đông máu, thủ thuật thông tim (angioplasty) hoặc giải phẫu tim nhưng
với điều kiện phải được thực hiện thật sớm, trong vòng vài tiếng đồng hồ.
Nhưng dù sao thì việc phòng ngừa vẫn là tốt nhất, chúng ta cần nhớ
lại ý nghĩa của ngày Giáng Sinh là ngày Chúa Cúu Thế sinh ra đời là để cứu
chuộc các tội lỗi của thế gian chứ không phải là một ngày để cho chúng ta an
hưởng cho bản thân và quên đi trách nhiệm với những người cao niên cần
được chăm sóc hơn hết trong dịp này.
Bác sĩ Vũ văn Dzi, MD., Chuyên Khoa Nôi Thương