Cách xác định hạn mức tín dụng
Tr c khi đi vào chi ti t, tôi xin trình bày tóm t t m t s n i dung c b n trong ho t đ ng xét c p HMTD t iướ ế ắ ộ ố ộ ơ ả ạ ộ ấ ạ
các ngân hàng hi n nay, nh sau: ệ ư
• Cho vay theo HMTD là m t trong hai ph ng th c cho vay ng n h n ph bi n đ i v i các doanhộ ươ ứ ắ ạ ổ ế ố ớ
nghi p hi n nay. ệ ệ
• Vi c xét c p HMTD không có m t khuôn m u chung th ng nh t gi a các ngân hàng, hay nói cáchệ ấ ộ ẫ ố ấ ữ
khác là luôn có s khác nhau gi a các ngân hàng, tuỳ theo đ i t ng khách hàng, ph ng án, lĩnhự ữ ố ượ ươ
v c, xu h ng ngành ngh khác nhau. ự ướ ề
• K thu t xác đ nh HMTD hi n nay t i các ngân hàngỹ ậ ị ệ ạ đang áp d ng thông th ng d a trên 2 cách :ụ ườ ự
(a) D a vào chênh l ch ngu n và s d ng ngu nự ệ ồ ử ụ ồ ; (b) D a vào l u chuy n ti n tự ư ể ề ệ.
• Đi u ki n áp d ng đ i v i lo i hình cho vay ng n h n này th ng là nh ng khách hàng đã có quanề ệ ụ ố ớ ạ ắ ạ ườ ữ
h tín d ng có uy tín v i ngân hàng, có tình hình tài chính lành m nh, ho t đ ng kinh doanh đi vàoệ ụ ớ ạ ạ ộ
n đ nh, có ngu n thông tin khá đ y đ chính xác. ổ ị ồ ầ ủ
• Trong quá trình xét c p HMTD, y u t kinh nghi m cá nhân, b ph n ph trách tín d ng là r t c nấ ế ố ệ ộ ậ ụ ụ ấ ầ
thi t góp ph n quan tr ng trong tiêu chí : “ế ầ ọ không quá kh t khe khi n không đáp ng nhu c u v nắ ế ứ ầ ố
cho doanh nghi p, cũng nh tránh tình tr ng cho vay quá m c c n thi t làm t n h i đ n kh năngệ ư ạ ứ ầ ế ổ ạ ế ả
thu h i nồ ợ”.
• Nét đ c tr ng c a hình th c cho vay này: đ i t ng cho vay là đ i t ng g p; ho t đ ng vay trặ ư ủ ứ ố ượ ố ượ ộ ạ ộ ả
di n ra liên t c; có th không có th i h n vay và kỳ h n tr n c th ch có th i h n hi u l c c aễ ụ ể ờ ạ ạ ả ợ ụ ể ỉ ờ ạ ệ ự ủ
h p đ ng tín d ng h n m c; doanh s cho vay có khi l n h n HMTD trong th i gian duy trì HMTD. ợ ồ ụ ạ ứ ố ớ ơ ờ
K thu t xác đ nh HMTD trong th c t t i m t s ngân hàng hi n nay. ỹ ậ ị ự ế ạ ộ ố ệ
1. D a vào chênh l ch ngu n và s d ng ngu n : ự ệ ồ ử ụ ồ
Tôi xin chia s cách xác đ nh HMTD c a ngân hàng công th ng (ICB) : ẽ ị ủ ươ
T ng quát : ổ
HMTD = Nhu c u V n l u đ ng kỳ k ho ch - V n t cóầ ố ư ộ ế ạ ố ự - V n huy đ ng khác ố ộ
Trong đó :
(1) V n t có = Tài s n l u đ ng – N ng n h n ph i tr . ố ự ả ư ộ ợ ắ ạ ả ả
(2) Nhu c u VLĐ kỳ k ho ch = (T ng CPSX kỳ k ho ch) / (Vòng quay VLĐ kỳ k ho ch) ầ ế ạ ổ ế ạ ế ạ
(3) Vòng quay VLĐ kỳ k ho ch = (Doanh thu thu n kỳ k ho ch) / (Bình quân TSLĐ kỳ k ho ch) ế ạ ầ ế ạ ế ạ
Trong th c t thì th nào? ự ế ế
• C s ngân hàng xét c p HMTD: B ng k ho ch kinh doanh và Báo cáo tài chính doanh nghi p. ơ ở ấ ả ế ạ ệ
• Cách tri n khai:ể xu t phát t d li u ph c v cho vi c tính toán đ u trên c s c l ng/ d toánấ ừ ữ ệ ụ ụ ệ ề ơ ở ướ ượ ự
t khách hàng cung c p trong b ng k ho ch đ xu t đ xin xét c p HMTD. Mà đã là k ho ch dĩừ ấ ả ế ạ ề ấ ể ấ ế ạ
nhiên v n còn đó s không ch c ch n d i góc nhìn c a nhân viên tín d ng ngân hàng.ẫ ự ắ ắ ướ ủ ụ
V y cho nên trong quá trình tính toán (3) Vòng quay VLĐ kỳ ho ch, thông th ng b ph n tín d ng th ngậ ạ ườ ộ ậ ụ ườ
l y s li u th c t kỳ g n nh t trên c s tham chi u thêm thông tin trong b ng k ho ch kinh doanh c aấ ố ệ ự ế ầ ấ ơ ở ế ả ế ạ ủ
khách hàng và đi u ch nh thêm biên đ tăng gi m phù h p (th ng do các tr ng phòng có kinh nhgi m). ề ỉ ộ ả ợ ườ ưở ệ
Lúc này :
(3) Vòng quay VLĐ t+1 = {( Doanh thu thu n kỳ t) / (bình quân TSLĐ kỳ t )} ( +, - ) % M c đi u ch nh. ầ ứ ề ỉ
L u ý : ư ( +, _ ) % m c đi u ch nhứ ề ỉ tuỳ thu c t ng k ho ch khách hàng, lĩnh v c ngành ngh ho t đ ng, dộ ừ ế ạ ự ề ạ ộ ữ
li u khách hàng hi n có, d li u so sánh trong ngành ho c t ng đ ng. Đi u này đòi h i ng i quy t đ nhệ ệ ữ ệ ặ ươ ươ ề ỏ ườ ế ị
ph i có m t kinh nghi m chuyên môn. ả ộ ệ
Sau khi xác đ nh đ c (3), thì b c ti p là xác đ nh cho đ c (2) Nhu c u VLĐ kỳ k ho ch. Trong đó,ị ượ ướ ế ị ượ ầ ế ạ T ngổ
CPSX kỳ k ho ch thông th ng d a trên b ng k ho ch c a khách hàng c ng v i tham chi u s li u th cế ạ ườ ự ả ế ạ ủ ộ ớ ế ố ệ ự
t kỳ g n nh t. ế ầ ấ
Lúc này :
T ng CPSX kỳ (t+1) = T ng CPSX kỳ tổ ổ + % t l đi u ch nh . ỷ ệ ề ỉ
L u ý : % T l đi u ch nh còn tuỳ thu c vào vi c xem xét các y u t lĩnh v c ngành ngh , chu kỳ tăngư ỷ ệ ề ỉ ộ ệ ế ố ự ề
tr ng, sinh tr ng, tính th i v …. T l này cũng này đòi h i ng i quy t đ nh ph i có m t kinh nghi mưở ưở ờ ụ ỷ ệ ỏ ườ ế ị ả ộ ệ
chuyên môn.
Trong cách ti p c n này, ngoài ngân hàng ICB ra, thì m t s ngân hàng khác nh ngân hàng đ u t phátế ậ ộ ố ư ầ ư
tri n, nông nghi p nông thôn v c b nể ệ ề ơ ả cũng có cách làm t ng t nhau. ươ ự
2. D a vào l u chuy n ti n t : ự ư ể ề ệ
a. C s xác đ nh HMTD: ở ở ị Thông qua các Báo cáo tài chính, B ng k ho ch nh n t khách hàng,ả ế ạ ậ ừ ta d toánự
các nhu c u v n l u đ ng c a doanh nghi p d i d ng thành ti n đ l p b ng l u chuy n ti n t . ầ ố ư ộ ủ ệ ướ ạ ề ể ậ ả ư ể ề ệ
b. Trình t xác đ nh HMTD thông qua l u chuy n ti n t . ự ị ư ể ề ệ
• Xác đ nh l u chuy n ti n t ròng trong kỳ d toán. ị ư ể ề ệ ự
• Tính th ng d / thâm h t ặ ự ụ
• So sánh v i s d ti n t i thi u trong kỳ d toán đ xác đ nh k ho ch gi i ngân / thu n . ớ ố ư ề ố ể ự ể ị ế ạ ả ợ
• Xác đ nh HMTD. ị
Vi c xác đ nh l u chuy n ti n t nh chúng ta đã đ c bi t trong tài chính doanh nghi p và th m đ nh dệ ị ư ể ề ệ ư ượ ế ệ ẩ ị ự
án. Thông th ng hi n nay có hai ph ng pháp cách xác đ nh l u chuy n ti n t : Tr c ti p và gián ti p.ườ ệ ươ ị ư ể ề ệ ự ế ế
Trong hai ph ng pháp này, m c dù cách ti p c n khác nhau nh ng đ u đi đ n k t qu cu i cùng đó làươ ặ ế ậ ư ề ế ế ả ố
dòng ti n ròng ph i nh nhau. N u nh cách ti p c n tr c ti p cho ta bi t đ c các dòng ti n vào, dòng ti nề ả ư ế ư ế ậ ự ế ế ượ ề ề
ra đi đâu, v đâu nh th nào, thì trong cách ti p c n gián ti p cho ta bi t đ c m t doanh nghi p có l iề ư ế ế ậ ế ế ượ ộ ệ ợ
nhu n nh ng ch a ch c là có ti n.ậ ư ư ắ ề đây, tôi xin chia s đ n các b n cách xác đ nh HMTD thông qua l uỞ ẽ ế ạ ị ư
chuy n ti n t theo ph ng pháp tr c ti p ( còn k thu t l p báo cáo ngân l u nh th nào s đ c trìnhể ề ệ ươ ự ế ỹ ậ ậ ư ư ế ẽ ượ
bày trong ph n khác ). ầ
Các ho t đ ng ch y u trên báo cáo ngân l u bao g m : ạ ộ ủ ế ư ồ
B ng 1 : Ngân l u vào và ra c a t ng ho t đ ngả ư ủ ừ ạ ộ
Ngân l u vàoư Ngân l u raư
I/. Ngân l u t ho t đ ng kinh doanh.ư ừ ạ ộ
• Thu ti n khách hàng ề • Chi tr cho ng i bán ả ườ
• Thu lãi vay và thu c t c đ c chia. ổ ứ ượ • Chi tr : l ng, lãi vay, thu . ả ươ ế
• Thu khác t ho t đ ng kinh doanh ừ ạ ộ • Chi tr khác cho ho t đ ng kinh doanh. ả ạ ộ
II/. Ngân l u t ho t đ ng đ u t .ư ừ ạ ộ ầ ư
• Thanh lý TSCĐ cũ. • Mua s m TSCĐ m i. ắ ớ
• Bán ch ng khoán đ u t ứ ầ ư • Mua ch ng khoán đ u t . ứ ầ ư
• Thu n cho vay ợ • Cho vay.
III/. Ngân l u t ho t đ ng tài tr .ư ừ ạ ộ ợ
• Vay ti n. ề • Tr n vay. ả ợ
• Phát hành c phi u . ổ ế • Mua l i c phi u, chi tr c t c. ạ ổ ế ả ổ ứ
• Phát hành trái phi u. ế • Mua l i trái phi u. ạ ế
T ng ng v i m i dòng ngân l u vào, ra trong t ng ho t đ ng trên, ta s xác đ nh đ c dòng t ng ngânươ ứ ớ ỗ ư ở ừ ạ ộ ẽ ị ượ ổ
l u vào, t ng ngân l u ra và dòng l u chuy n ti n t ròng. ư ổ ư ư ể ề ệ
Sau đây, tôi xin l y m t ví d minh ho di n gi i c th và chi ti t đ hi u v n đ . ấ ộ ụ ạ ễ ả ụ ể ế ể ể ầ ề
Ví d : ụ
Ngân hàng A th m đ nh h s vay v n c a Công ty TM – DV B, thu đ c các thông tin sau : ẩ ị ồ ơ ố ủ ượ
1. S d ti n tài th i đi m 31/12/2006 : 07 t đ ng. ố ư ề ờ ể ỷ ồ
2. T k ho ch kinh doanh d toán đ c các s li u sau : ừ ế ạ ự ượ ố ệ
Đvt : T đ ng ỷ ồ
Tháng 01 Tháng 02 Tháng 03
Dòng ti n vào ề 18 20 26
Dòng ti n ra ề 28 27 20
S d ti n t i thi u ố ư ề ố ể 12 10 6
3. Công ty là khách hàng có uy tín, đ đi u ki n áp d ng cho vay theo h n m c tín d ng. ủ ề ệ ụ ạ ứ ụ
4. D n ng n h n hi n t i b ngự ợ ắ ạ ệ ạ ằ 0.
5. Gi đ nh các y u t khác không thay đ i. ả ị ế ồ ổ
Hãy xác đ nh HMTD quý I /2007 thông qua l u chuy n ti n t . HMTD bao g m c d n cũ ( n u có ). ị ư ể ề ệ ồ ả ư ợ ế
B c 1: B ng d toán l u chuy n ti n t : ướ ả ự ư ể ề ệ
Đvt : T đ ng ỷ ồ
Tháng 01 Tháng 02 Tháng 03
Dòng ti n vào ề 18 20 26
Dòng ti n ra ề 28 27 20
L u chuy n ti n tư ể ề ệ
ròng
( 10 ) ( 7 ) 6
B c 2 : Cách xác đ nh HMTD: ướ ị
STT Danh m c ụ 31/12/2006 Tháng
01/07
Tháng
02/07
Tháng
03/07
1
Ti n đ u kỳ ề ầ 7 7 12 10
2
LCTT ròng -10 -7 6
3
Th ng d /Thâm h t ặ ư ụ ( 1+2 ) -3 5 16
4
S d ti n t i thi u ố ư ề ồ ể -12 -10 -6
5
Vay n ng n h n ợ ắ ạ (3+4) 15 5 0
6
Tr n ng n h n ả ợ ắ ạ 0 0 16
7
Ti n cu i kỳ (*) ề ố ( 3+5 – 6 ) 12 10 0
8
D n vay ư ợ 15 20 4
9
K ho ch ế ạ
10
+ gi i ngân ả 15 5 0
+ thu n ợ 0 0 16
11
HMTD 20
Nh ta đã bi t, HMTD là m c d n vay t i đa đ c duy trì trong m t th i h n nh t đ nh màư ế ứ ư ợ ố ượ ộ ờ ạ ấ ị
ngân hàng và khách hàng đã thoã thu n trong h p đ ng tín d ng. Theo cách hi u này, ta dậ ợ ồ ụ ể ễ
dàng xác đ nh HMTD t i đa trong ví d trên là: 20 t đ ng. ị ố ụ ỷ ồ
Tài li u tham kh o : ệ ả
• Nghi p v ngân hàng - TS. Nguy n Minh Ki u, GV . ĐHKT. TPHCM và Ch ng trìnhệ ụ ễ ề ươ
Fulbright.
• Tín d ng và Th m đ nh tín d ng ngân hàng - TS. Nguy n Minh Ki u, GV . ĐHKT. TPHCM vàụ ẩ ị ụ ễ ề
Ch ng trình Fulbright . ươ
• Thanh toán và Tín d ng ngân hàng _ GV . Tr n Th Bình An_ 2007. ụ ầ ị
• Tài chính doanh nghi p - GV. Huỳnh Thái B o - 2007. ệ ả
• Tài li u n i b khác. ệ ộ ộ
Nguyễn Thế Lộc © SAGA - www.saga.vn