Cụm di tích chiến thắng Bạch Đằng ở Yên Giang – Quảng Ninh part 5 ppt

Do chiến tranh và thời gian, các công trình kiến trúc và các hiện vật bài trí bên
trong (hương án, cuốn thư, hoành phi, bình phong, bao lam, đồ lễ bộ…) đã bị
xuống cấp và hư hỏng nhiều. Tuy nhiên, những phần cơ bản về kiến trúc vẫn
còn nguyên, không bị bom đạn tàn phá, đặc biệt những tác phẩm nghệ thuật
điêu khắc gỗ sơn son, thếp vàng còn lưu giữ được đến hôm nay, đã nói lên rằng
đình Phú Lễ là đình có quy mô lớn và đẹp nhất của các làng quê ven biển Bến
Tre. Nét đẹp của đình một phần còn do cảnh quan thiên nhiên bên ngoài. Khuôn
viên của đình khá rộng, trải ra trên khu đất giồng khô ráo, với hàng trăm cây cổ
thụ toả bóng.

Hàng năm, hội cúng đình – còn gọi là lễ kỳ yên tổ chức vào rằm tháng 3(âl). Vì là
làng lớn, đông dân, nên trước đây mỗi năm trong kỳ tế xuân đều có rước đoàn
hát bội về biểu diễn nhiều đêm liền. Lễ tế thu là lễ Cầu bông.
Đình Phú Lễ được Bộ Văn hoá - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du
lịch) ra quyết định công nhận là di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia ngày
7/1/1993.
Non thiêng Yên Tử

Mỗi độ Xuân về, du khách, tăng ni, Phật tử, tín đồ đạo hữu trong và ngoài nước
lại hành hương về non thiêng Yên Tử lễ Phật, vãn cảnh chùa và chiêm ngưỡng
vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ của núi rừng Yên Tử.

Trăm năm tích đức tu hành
Chưa về Yên Tử chưa thành quả tu

Trải dài gần 20km trong cánh cung Đông Triều vùng Đông Bắc tổ quốc, khu di
tích lịch sử và danh thắng Yên Tử thuộc địa bàn hai xã Phương Đông và
Thượng Yên Công, thị xã Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh. Hầu hết các chùa, am, tháp
nằm trong 2.686 ha rừng đặc dụng Yên Tử, có hệ sinh thái đa dạng phong phú

của rừng Nhiệt đới và Á nhiệt đới. Trên những triền núi đá còn dấu tích của
những vỏ sò, vỏ ốc là minh chứng của một thời kỳ kiến tạo địa chất lâu dài.


Núi Yên Tử còn được gọi là Bạch Vân Sơn hay Phù Vân Sơn, gắn liền với cuộc
đời sự nghiệp của Vua Trần Nhân Tông (1258-1308) sau hai lần lãnh đạo nhân
dân kháng chiến chống giặc Nguyên-Mông thắng lợi đã rời bỏ ngai vàng và xuất
gia về Yên Tử tu hành (1299) lấy pháp hiệu Trúc Lâm Đại Đầu Đà, sáng lập ra
Thiền phái Trúc Lâm. Từ đây, Yên Tử trở thành Trung tâm Phật giáo của Quốc
gia Đại Việt. Phật hoàng Trần Nhân Tông đã cho xây dựng hàng trăm công trình
lớn nhỏ trên núi Yên Tử để làm nơi tu hành và truyền kinh, giảng đạo. Sau khi
ông qua đời, người kế tục sự nghiệp là Pháp Loa Đồng Kiên Cương, vị tổ thứ hai
của dòng Trúc Lâm và Huyền Quang Lý Đạo Tái vị tổ thứ ba của phái Trúc Lâm.
Với tinh thần nhập thế và yêu nước, giáo lý Thiền phái Trúc Lâm trở thành nền
tảng tư tưởng dựng nước và giữ nước thời Trần, có ảnh hưởng sâu sắc đến
Phật giáo Việt Nam sau này.

Hành trình tới đỉnh non thiêng bắt đầu từ suối Giải Oan với cây cầu đá xanh nối
hai bờ suối. Tục truyền, khi vua Trần Nhân Tông nhường ngôi lại cho con là Trần
Anh Tông rồi tìm đến cõi Phật, rất nhiều cung tần và mỹ nữ đã đi theo để khuyên
ông trở về cung cấm nhưng không được nên đã gieo mình xuống suối tự vẫn.
Vua Nhân Tông thương cảm cho lập một ngôi chùa để siêu độ giải oan cho họ,
từ đó con suối cũng mang tên chùa: Giải Oan. Xung quanh chùa có 6 ngọn tháp,
lớn nhất là tháp mộ vua Trần Nhân Tông, hai bên là tháp mộ sư Pháp Loa và sư
Huyền Quang.


Tiếp đó tới chùa Hoa Yên còn được gọi là chùa Cả, chùa Phù Vân, chùa Vân
Yên; nằm ở độ cao hơn 500m so với mực nước biển. Đây là ngôi chùa chính,
quan trọng và đẹp nhất trong hệ thống chùa ở Yên Tử. Nhìn theo thế núi, chùa

Hoa Yên tọa lạc nơi đầu rồng. Đôi mắt rồng ở ngôi tháp Tổ, hai dãy núi đông, tây
vươn về phía nam ôm lấy con đường hành hương dưới chân núi Giải Oan như
đôi cánh tay rồng. Sách xưa ghi lại: chùa Hoa Yên ngoài tiền đường, thượng
điện để thờ Phật, tả hữu còn có viện Phù đồ, có lầu trống, lầu chuông, nhà
dưỡng tăng, nhà khách nghỉ… tạo thành một quần thể kiến trúc rộng lớn.
Phía trước chùa Hoa Yên là Tháp Tổ (Huệ Quang Kim tháp) nằm trong Lăng
Quy Đức, được xây dựng năm 1309 sau khi Điều Ngự Giác Hoàng Trần Nhân
Tông viên tịch, là nơi giữ xá lị của Ngài. Trong tháp thờ tượng Trần Nhân Tông ở
tư thế ngồi thiền. Đế tháp trang trí hoa văn sóng nước và đài sen cách điệu tinh
tế. Xung quanh chùa Hoa Yên, Tháp Tổ có rất nhiều cây tùng, cây đại cổ thụ,
tuổi đời đến 700 năm, tương truyền được trồng từ khi vua Trần Nhân Tông lên
núi tu hành. Ngoài những tượng, bia, tháp cổ, chùa Hoa Yên còn lưu giữ nhiều
di vật quí giá: gạch hoa cúc, ngói mũi hài kép thời Trần, phù điêu chạm trên đá
hình đầu rồng, sư tử…

Phía trên độ cao 700 m là chùa Vân Tiêu ẩn hiện trong làn mây mù bên triền núi
cùng nhiều di tích danh thắng nổi tiếng khác như chùa Một Mái, chùa Bảo Sái,
tượng đá An Kỳ Sinh, am Ngọa Vân, bàn cờ tiên…

Nằm cách không xa non thiêng là Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử - công trình thiền
viện lớn nhất Việt Nam, được xây trên nền dấu tích của chùa Lân có tên chữ
Long Động tự. Vua Trần Nhân Tông đã dừng chân tại đây trước khi lên núi tu
hành. Năm Kỷ Hợi (1293) ngài đã cho tôn tạo, xây dựng chùa Lân thành một nơi
khang trang lộng lẫy, chùa Lân trở thành Viện Kỳ Lân, là nơi giảng đạo, độ tăng.
Trong hệ thống chùa tháp ở Yên Tử, chùa Lân là ngôi chùa quan trọng chỉ đứng
sau chùa Hoa Yên, nơi có nhiều vị cao tăng đã trụ trì, thuyết pháp, trong đó vua
Trần Nhân Tông đã từng giảng đạo tại đây.

Chùa Lân- Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử nằm trên một quả đồi có hình dáng một
con lân nằm phủ phục. Danh tiếng và sự nguy nga của chùa Lân còn được lưu

truyền trong dân gian qua câu ca: Ngõ chùa Lân, sân chùa Muống, ruộng chùa
Quỳnh. Những dấu tích xưa, ngõ dài rộng, hai bên có nhiều tháp mộ các nhà sư
vẫn còn tồn tại tới ngày nay
Nhưng độc đáo và linh thiêng nhất trong hệ thống những ngôi chùa ở Yên Tử là
chùa Đồng tên chữ là Thiên Phúc Tự được khởi dựng vào thời nhà Hậu Lê, tọa
lạc trên đỉnh non thiêng cao 1.068 m so với mặt nước biển. Mấy trăm năm trước,
Tam tổ Trúc Lâm và các Thiền sư thường ngồi thiền để “Thân hoà đồng trụ, giới
hoà đồng tu”. Nơi đây, không gian thiên nhiên bao la, quanh năm mây trắng
sương mờ bao phủ. Đứng trên đỉnh núi những lúc trời quang, mây tạnh, phóng
tầm mắt ra xa là một bức tranh thiên nhiên vùng Đông Bắc rộng lớn kỳ vĩ với
sông Bạch Đằng lịch sử, những đảo nhỏ thấp thoáng trong Vịnh Hạ Long.



Năm 2007, chùa được trùng tu, đúc mới bằng đồng nguyên chất nặng 70 tấn,
chiều dài 4,6 m, chiều rộng 3,6m, cao 3,35m, hình dáng chùa như một đài sen,
trong Chùa thờ Đức Phật Thích ca Mâu Ni và Tam tổ Trúc Lâm. Có người nói,
chữ Đồng trong tên chùa không chỉ là tên vật liệu đã làm nên 5000 chi tiết chạm
khắc, trang trí ngôi chùa mà đấy là chốn thiêng liêng nhất của Yên Tử, nơi đất
trời và con người hòa đồng, đắm mình trong một không gian thiên nhiên hùng
vĩ; dưới chân ta là đất Phật còn ngay trên đầu ta đã là cổng trời.

Để lên đến chùa Đồng trên đỉnh Yên Tử, du khách có thể hành hương vượt
chặng đường dài khoảng 6000m, qua hàng ngàn bậc đá, đi giữa đường tùng
xanh mát, ngắm mai vàng rực rỡ khoe sắc mỗi độ xuân về hoặc chọn cho mình
hành trình ngắn hơn bằng phương tiện cáp treo. Ngắm nhìn toàn cảnh rừng núi
Yên Tử từ trên cao, một màu xanh tươi của cây rừng xen lẫn đá núi chắc hẳn sẽ
đem đến cho những du khách những cảm nhận mới lạ đầy thú vị.
Trải hơn 700 năm, qua sự biến động của lịch sử, tác động của thiên nhiên, có
những chùa am của Yên Tử trở thành phế tích, có những công trình được trùng

tu, tôn tạo lại. Song những giá trị lịch sử văn hoá, tư tưởng của Thiền phái Trúc
Lâm vẫn trường tồn cùng non sông đất nước Việt Nam. Năm 1974, khu di tích
lịch sử và danh thắng Yên Tử đã được Nhà nước xếp hạng là một di tích đặc
biệt quan trọng của quốc gia.


Non thiêng Yên Tử bốn mùa mây bay khói tỏa, bốn mùa trầm mặc và linh thiêng
đón khách hành hương nhưng đông vui nhất vẫn là vào dịp hội Xuân diễn ra từ
ngày mồng 10 tháng Giêng âm lịch và kéo dài đến cuối tháng 3 âm lịch. Sự uy
nghi của núi non hoà với nét cổ kính trầm mặc của những ngôi chùa, tháp tạo
nên vẻ đẹp có một không hai. Hành hương trên những con đường đá mòn, rợp
mát bóng tùng, thông, trúc, mai, lắng nghe tiếng róc rách của những con suối
nhỏ trong mát, hít thật sâu bầu không khí trong lành, du khách thập phương
bỗng quên nỗi mệt nhọc của đường dốc cheo leo. Ấy là lúc khách trần lạc chốn
bồng lai, mọi ưu phiền cũng chợt tan biến như lời câu hát “Mênh mênh mang
mang Phù Vân Yên Tử, vi vi vu vu Trúc Lâm thiền tự. Thổn thức nỗi lòng ai kẻ
tình si, giữa chốn thiền không tìm người trong mộng”.

Một mùa Xuân mới đang về trên quê hương, mùa của những lễ hội, những
chuyến du xuân, thăm thú cảnh đẹp đất nước. Và những người con đất Việt từ
mọi miền đất nước và cả ở nước ngoài lại bắt đầu những chuyến hành hương
về với non thiêng Yên Tử, vùng đất Tổ của Phật giáo Việt Nam, để cùng nhau
tìm hiểu, bảo tồn và gìn giữ những nét đẹp truyền thống của ông cha.