VƯỜN QUỐC GIA PHONG NHA – KẺ BÀNG
(DI SẢN THIÊN NHIÊN THẾ GIỚI)
Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng thuộc tỉnh Quảng Bình – miền Trung Việt
Nam. Với diện tích khoảng 200.000 ha, Phong Nha – Kẻ Bàng thuộc địa phận
các huyện Quảng Ninh, Bố Trạch, Tuyên Hóa và Minh Hóa, cách thành phố
Đồng Hới 50km về hướng tây bắc.
Phong Nha – Kẻ Bàng được ví như một bảo tàng địa chất khổng lồ có giá trị và
mang ý nghĩa toàn cầu bởi cấu trúc địa lý phức tạp, tập hợp nhiều loại đá khác
nhau như sa thạch, thạch anh, phiến thạch, đá vôi chứa silic, đá mac-nơ, đá
granodiorite, đá diorite, đá aplite, pegmatite Phong Nha – Kẻ Bàng cũng chứa
đựng lịch sử phát triển địa chất phức tạp, lâu dài từ 400 triệu năm trước của trái
đất. Trải qua các giai đoạn kiến tạo quan trọng và các pha chuyển động đứt gãy,
phối tảng, uốn nếp đã tạo ra các dãy núi trùng điệp và các bồn trầm tích bị sụt
lún. Những biến động trên cũng đã góp phần tạo nên sự đa dạng về địa chất, địa
hình, địa mạo.
Vùng đá vôi Phong Nha – Kẻ Bàng có những đặc trưng toàn cầu trong nhiều giai
đoạn phát triển từ Palaeozoic (đại cổ sinh – chừng 400 triệu năm trước) đến giai
đoạn cổ sinh muộn kỷ Cacbon và Pecmi (340 – 240 triệu năm trước). Một đặc
điểm mang tính đặc thù ở đây là hệ thống sông chảy ngầm và các hang động
trong lòng núi đá vôi.
Vùng địa mạo phi đá vôi có đặc điểm chung là núi thấp với thảm thực vật phủ
trên bề mặt. Quá trình bào mòn tạo ra các thềm dọc theo các thung lũng của các
sông Son, sông Chày hay tại các bờ của các khối núi đá vôi ở vùng trung tâm.
Vùng địa hình chuyển tiếp là những dạng khác nhau xen giữa các núi đá vôi.
Bên cạnh giá trị về lịch sử địa chất, địa hình, địa mạo, Phong Nha – Kẻ Bàng còn
được thiên nhiên ưu đãi ban tặng cho những cảnh quan kì bí, hùng vĩ. Vườn
Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng ẩn chứa bao điều bí ẩn của tự nhiên, những
hang động như những lâu đài lộng lẫy trong lòng núi đá vôi được tạo tác từ hàng
triệu năm trước.
Nằm trong vùng có lượng mưa trung bình hàng năm khá cao nhưng nước ở đây
đã ngấm và chảy ngầm trong lòng các núi đá vôi, trải qua hàng chục triệu năm
đã tạo nên vô số hang động ở khu vực này. Tại Phong Nha - Kẻ Bàng có khoảng
300 hang động lớn nhỏ. Hệ thống hang động Phong Nha đã được Hội nghiên
cứu hang động Hoàng gia Anh (BCRA) đánh giá là hang động có giá trị hàng
đầu thế giới với 4 điểm nhất: có các sông ngầm dài nhất, có cửa hang cao và
rộng nhất, những bờ cát rộng và đẹp nhất, những thạch nhũ đẹp nhất. Các hang
động này có thể chia thành ba hệ thống chính: hệ thống động Phong Nha, hệ
thống hang Vòm và hệ thống hang Rục Mòn.
Hệ thống động Phong Nha có tổng chiều dài trên 40km bắt nguồn từ phía nam
của vùng núi đá vôi Kẻ Bàng. Cửa chính của hệ thống động này là động Khe Ry
và động én nằm ở độ cao khoảng 300m so với mặt nước biển. Các hang trong
hệ thống này phân bổ theo dạng cành cây chạy theo hướng đông bắc – tây nam.
Hệ thống hang Vòm có tổng chiều dài trên 30km bắt nguồn từ hang Rục Cà
Roòng, nằm ở độ cao 360m so với mặt nước biển và kết thúc là hang Vòm. Hệ
thống hang Vòm nằm trên trục có hướng chung là nam – bắc. Sông Rục Cà
Roòng lúc ẩn mình trong núi đá, lúc lại xuất hiện trên những thung lũng hẹp và
sâu, cuối cùng đổ ra sông Chày ở cửa hang Vòm.
Hệ thống hang Rục Mòn nằm ở địa phận huyện Minh Hóa cũng là một trong
những hang động lớn nhưng chưa được khai thác nhiều.
Bên cạnh động Phong Nha là động Tiên Sơn hay động Khô – một động đẹp nổi
tiếng của khu vực Phong Nha – Kẻ Bàng, nơi có cảnh thạch nhũ và măng đá kỳ
vĩ huyền ảo. Ngoài ra còn có động Thiên Đường được đánh giá là động lớn và
dài hơn động Phong Nha. Đặc biệt, gần đây, đoàn thám hiểm người Anh mới
phát hiện ra một trong những hang mới nhất đó là Sơn Động. Hang này được
cho là hang động lớn nhất thế giới. Khoang lớn nhất ở Sơn Động có chiều dài
hơn 5 km, cao 200 m và rộng 150 m.
Với đặc điểm về địa hình, khí hậu, đất đai, thủy văn của Phong Nha – Kẻ Bàng
đã hình thành hệ thực vật phong phú, đa dạng và độc đáo. Kết quả hoạt động
điều tra, khảo sát đã ghi nhận Phong Nha – Kẻ Bàng có thảm rừng nhiệt đới
rộng lớn, phủ kín 96,2% diện tích tự nhiên, trong đó gần 90% diện tích được che
phủ bởi rừng nguyên sinh hoặc gần như rừng nguyên sinh. Sự phong phú, đa
dạng về thành phần, chủng loại động thực vật quý hiếm ở Phong Nha – Kẻ Bàng
là hệ quả tất yếu của điều kiện sinh cảnh và là đặc trưng tiêu biểu về sinh thái
rừng tại đây.
Bước đầu ở Phong Nha – Kẻ Bàng đã điều tra và thống kê về thực vật có mạch
gồm 152 họ, 511 chi, 876 loài, trong đó có 38 loài nằm trong danh mục Sách Đỏ
Việt Nam, 25 loài nằm trong danh mục Sách Đỏ của IUCN (Hiệp hội bảo tồn
thiên nhiên Quốc tế) và 13 loài đặc hữu ở Việt Nam.
Một phát hiện rất quan trọng ở Vườn Quốc gia này là có 3 loài thú : Sao La,
Mang Lớn và Mang Trường Sơn, trong đó Sao La và Mang Lớn là loài thú mới
được phát hiện trên toàn cầu. Về bò sát và lưỡng cư đã phát hiện 81 loài trong
đó có 18 loài nằm trong danh mục Sách Đỏ Việt Nam và 6 loài nằm trong danh
mục Sách Đỏ của IUVN. Cũng tại đây đã xác định 259 loài bướm, 72 loài cá,
trong đó có 4 loài đặc hữu hẹp chỉ gặp ở Quảng Bình và một loài cá lần đầu tiên
ghi nhận ở Việt Nam ; 302 loài chim, trong đó có 15 loài nằm trong danh mục
Sách Đỏ Việt Nam, 19 loài nằm trong danh mục Sách Đỏ của IUCN. Đặc biệt loài
gà lôi lam mào đen, gà lôi lam đuôi trắng, loài công vừa ở mức độ nguy cấp vừa
đe dọa ở mức toàn cầu. Phong Nha – Kẻ Bàng có ý nghĩa như một bảo tàng
sinh vật khổng lồ ở Việt Nam.
Với những giá trị đặc sắc về lịch sử hình thành trái đất, lịch sử địa chất, địa hình,
địa mạo; cảnh quan kì vĩ, huyền bí; tính đa dạng sinh học của Vườn Quốc gia
cùng với giá trị văn hóa – lịch sử đặc sắc, Phong Nha – Kẻ Bàng đã được
UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới vào tháng 7/2003 tại Hội nghị
lần thứ 27 họp tại Paris.
ĐIỂM THAM QUAN:
THAM QUAN HANG ĐỘNG
Thời gian: 3,5 – 4 giờ
Lộ trình: Từ Trung tâm du lịch Văn hoá và Sinh thái ở Phong Nha đi thuyền
ngược dòng sông Son tới Động Phong Nha và Động Tiên Sơn.
Phương tiện: Thuyền
Sông Son
Sông Son
Động Phong Nha
Động Phong Nha
Động Tiên Sơn
Suối nước Moọc
THÔNG TIN CẦN BIẾT:
Đường tới Phong Nha - Kẻ Bàng
Đường bộ: Từ Hà Nội chạy dọc Quốc lộ 1A 500 km về phía Nam, từ thị trấn
Hoàn Lão đi thẳng theo hướng Tây 30 Km.
Tàu hỏa: Rời ga Đồng Hới và đi Taxi 45 km theo đường Hồ Chí Minh.
Giờ mở cửa:
- Mùa hè: 6h30 - 16h30
- Mùa đông: 7h - 16h
Giá thuyền:
- Giá 200 000 đồng áp dụng cho thuyền chở từ 01 đến 10 người.
- Giá 220 000 đồng áp dụng cho thuyền chở từ 11 đến 14 người.
Thời gian:
- Thời gian du thuyền trên Sông Son và tham quan cả hai động Phong Nha và
động Tiên Sơn là 3 tiếng rưỡi đến 4 tiếng đồng hồ.
Giá vé:
- Vé tham quan động Phong Nha (Động Nước) là 30 000 đồng/người/lượt.
- Vé tham quan động Tiên Sơn (Động Khô) là 20 000 đồng/người/lượt.
- Trẻ em từ 8 đến 15 tuổi mua vé tham qua cho mỗi động là 10 000
đồng/người/lượt.
- Trẻ em dưới 8 tuổi không phải mua vé tham quan.
Dịch vụ dành cho du khách
- Hướng dẫn viên tiếng Anh, tiếng Pháp và tiếng Trung Quốc
- Bố trí địa điểm cho các điệu nhảy dân tộc
- Quầy lưu niệm
- Trung tâm thông tin
- Phương tiện đưa đón khách (Ví dụ: Đón khách từ khách sạn)
Ban quản lý Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng
Địa chỉ: Sơn Trạch, Bố Trạch, Quảng Bình, Việt Nam.
Điện thoại/fax: (84) 52 3677021;