ng Labo (phòng thí nghi
trình nghiên cu khoa hc ni tic ti Nht B
hng hi Vit kic ti Nht Bn.
c tham gia kháng chin chng Pháp, tr thành ging viên Ch nhim B
i hc Y khoa ti Chiên Hóa.
Trong thi gian tham gia kháng chin chng Pháp ti chin khu Vit Bu
thành công cách sn xut ra thuc Penicillin, loi thun rt
lu tr chng nhim khu nhân dân trong kháng chin chng
Pháp và chng M sau này.
p ra Vin St rét - Ký sinh trùng và côn trùng Vit Nam, và làm Vin
u tiên ca vin này.
Trong kháng chin chng M, ông tp trung nghiên cu phòng chu tr nh st
rét ti Vit Nam.
t trong mt trn M ném bom B52, ti mm
a bàn tnh Tha Thiên - Hu, khnh st
rét.
c truy tng Ging H t mt v c Y hc. Tên cc
t cho mt tuyn ph thung Trung T, Hà Ni.Ngoài ra tên ct tên
ng cp 2 ng phú bình, tp Hu
Gia đình
ng Nho din nh ni ting, Ngh
Đỗ Xuân Hợp
Xuân Hp (1906 1985) là mt thy thuc ni ting và là mi Nhân dân
Vit Nam, hàm thing; nguyên ng v Quc hi Vit Nam khóa IV.
Ông quê qun Hoàn Kim, Hà Nội; nh phong quân hàm Thing và
h phong danh hiu Anh hùng l
1985.
t nghic và tr
1932-1945, ông là gii hc Y khoa Vit Bc (1949-
1954).
1950-1960, ông là Ving Vin Quân y Khu 10; Hing kiêm Ch nhim B môn gii
pht B nhim B môn gii phi hc Y
khoa Hà Ni (1954-1985).
1960-c Hc vin Quân y.
Ông là Phó Ch tch Tng Hi Y hc Vit Nam t khi thành lp; sáng lp viên và là Ch tch Hi
Hình thái hc Vit Nam (1965-1985); sáng lp viên Hi Nhân chng hu ngành
gii phu hc Vit Nam.
T o 15.000 cán b y t i, là tác
gi 125 công trình v Nhân trc hc và Hình thái hi Vit Nam.
i biu Quc hi t n khóa VII, ng v Quc hi khóa IV, Phó Ch
nhim y ban Y t - Xã hi ca Quc hi khóa VI, t trn T quc Vit
Nam khóa III, Phó Ch tch y ban Mt trn T quc Vit Nam thành ph Hà Ni khóa IV.
c Vit Nam t
công hng nht và nhi
c nhn Ging Textut ca Vin Hàn lâm Y hng H
Albert Sabin
u y hc
i M gc Ba Lan, ông ni ting v sáng ch vc-xin bi ling ung rt thành công.
Tiểu sử
Nga (nay thuộc Ba Lan), và qua M vi gia
p quc tch M. Sabin ly bng b i hc New
p v ni khoa, bnh hc, và ngoi khoa ti Bnh vin Bellevue
Thành ph New York t ng làm nghiên cu ti Hc vin Y hc D
phòng Lister (Lister Institute of Preventive Medicine) tp Hc vin Nghiên
ci hc Rockefeller.
Trong thi này ông bt u chú ý lm v nghiên cu y khoa, nht là v bnh nhi
1939, ông qua Bnh vin Tr em Cincinnati (Cincinnati Children's Hospital) ti Cincinnati, Ohio.
Trong th nh th chin, ông là trung tá trong B Quân y Hoa K và giúp phát trin nhng
vc-xin chng st xut huyt Dengue và viêm não Nht B gi s liên hip
vi Bnh vin Tr c v Nguyên cu Nhi khoa ti hc
Cincinnati.
Trong khi bnh viêm ty xám càng nguy him, ông và nhng nhà nguyên cu khác, nht là
Jonas Salk Pittsburgh, tìm mt vc- tránh hay gim bt bnh này. Cái gi là vc-xin
"cht" cc th và phát hành cho công cu lc v tránh
phn nhiu triu chng ca ba các nhim trùng ruu tiên.
Vc-xin ca Sabin dùng virus "sc th khp th gii do T chc Y t Th gii, khi
u tr em Nga, Hà Lan, Mexico, Chile, Thn, và Nht Bc chúng.
Dch v Y t Công cng Hoa K (United States Public Health Service) ng h vc-xin "s
1961. Sn phc pha ch dùng s cy cha các virus bnh viên ty xám b làm yu, có
th c ua s mc bn mà loi tr bnh viêm ty xam
khc M.
Huy chương
c Quc gia (National Medal of Science, 1970)
do Tng thng (Presidential Medal of Freedom, 1986)
Biển Thước
Bic tên tht là Tn Hoãn t Vit Nhân, vi châu Mc, Bt Hi (nay là huyn
Nhim Khâu, tnh Hà Bc - thi Chin quc thuc Triu). Ông sinh khoc
Công Nguyên, mc Công nguyên, th i.
Cuộc đời
Cơ duyên với nghề thầy thuốc
Thi còn trai tr, Tn Vit Nhân vn là ch mt quán tr, và sng bng ngh nt
ng tr ti quán ca Vit Nhân. Vit Nhân rt kính
trng v c v ry ti ng Tang
Quân nhn Vit Nhân làm hc trò và truyn ht s hc cho ông.Khi tay ngh o, Vit
Nhân chuyn hn sang ngh thy thuc này, dn dn tr nên ni tic
Triu tng cho bit hiu "Bin Bic là m
sng vào thng c Trung Quc).
Hành nghề cứu người
Lúc by gi Trung Quc, thu y b lnh nht; nhii mc
bnh không chu ung thuc mà c ng bóng v i qu, tr tà". Thm chí nhiu
t ra các chi chc", chuyên lo vic này. Bic
rt ghét thói mê tín u tranh chng li nó mt cách kiên trì, và thông qua
hong cha bnh có hiu qu c vch trn trò h mê tín c
vào kinh nghim dân gian và kinh nghim nhi ca mình, Bit
thành "t chu tr là nhìn, nghe, hi và bt mch. Ngoài vic vn
dng thành tho "t ch nh, Bic s dng nhiu bin pháp tr li
u, xoa nóng, xoa bóp, m x, cho ung thuc v.v
i truyn", có ln Bic di hc Quc (nay
thuc tnh Thi làm thuc, nghe nói th t c Quc b bt ngt, ông
cm th, bèn xc vào xem. Quan sát mt hi, thi cht" còn
y, hai chân còn m, Bic ch ri kt lun: th t mc chng "thi quyt"
(cht gi), có th cu sc. Ông bèn châm kim các huyt ch yu, tip theo sai hc trò T
Minh làm ngi cu, Cc T thuc, T Dung xoa bóp không ngng tay. Hi lâu, qu nhiên
i cht "dn dn tnh li. Bic li dùng thui hai nách, bnh nhân ngi dy
c Quc ht sc vui mng, không tic li khen ngi xem Bic
n tiên, cho rng ông có thut "ci t hoàn sinh ". Bic khiêm tn gii thích:
"Không phi tôi cu si chi bnh vt, tôi ch ci bnh
khp hi mà thôi".
V tài dùng mc bnh, có mt giai thoi v Bic s
Mã Thiên ghi li trong b "S i sau nhc li mt ln na trong b truy
Chu Lit Quc ( hi th 32). Chuyt hôm Bic T gp T Hoàn
Công, thy khí sc vua T không tt, bèn tâu: "Quân hc
bnh, nu không kp thi cha tr, bnh s nng thêm ". T Hoàn Công th m thy
i rt khe, chng có bnh tt gì c ". Bii vào yt
kin, nhìn sc din ri khnh mt ln na vi vua T: "Bnh cn ni tng
ri, phi ch v khó chu, không tr li. Sau khi Bii, ông
mi bo vi mi: "Thy thuc ch khéo v vi, hù di ta. Ta chng có bnh gì mà
ông ta dám bo là bnh nng. Tht v va, Bic li vào yt kin,
ch mi nhìn mt vua Tc, b i chy theo hi, Bin
c nói:"Bnh da, tht thì còn xoa thuc, bnh huyt mch thì còn tiêm thuc
c, nay by ri thì trc na, bi vy tôi mi b
y ngày sau qu nhiên Hoàn Công phát bnh. Ông vc,
"thc Tn ri. Bnh Hoàn Công ngày càng tr nng, chng bao lâu v
bá ch u này t th.
V t mch ca Bin trong dân gian mt giai tho
sau: có ln Bic Tn, gp lúc Triu Gin Ti m quyn chính tr
c lâm bc bt mch, thy tim mch bnh nhân
p yu t, li bic tình hình chính tr c Tn lúc y vô cùng rnh là h
Triu lao tâm quá mc, mc chng bnh mch máu (máu tung) dn
n hôn mê. Ông cho ung thuc, hai ngày sau Triu Gin T tnh li và bnh dn thuyên gim.
Li có mt giai thoi khác na v v"thn y": Mt hôm có mt ph n n gp Bin
c, xin mt toa thuc, có th gi li du vi
ph n c chính là chng ca ch ta, vì ch này vi m
ông khác. Bic s nu mình t chi, s i khác giúp ch
nguyn, nên gi v nhn li. Ông dn: v t v nu v
chi ngày mt ln, ít lâu s chn h v ng
dn.
Khong tháng sau, ch này mang l vn t c, báo tin cht. Ông rt i
ngc nhiên, chng hiu sao khoai mài nt món rt b i
cht. Bic cm thn rt, li hoài nghi v kin thc y hc ca chính mình,
nên th gii ngh, không cha cho bt k ai. Ông còn ly chìa khóa t sách thuc nhà mình vt
xung sông cnh nhà.
t hôm va thc dy, Bic thy mt chàng trai tr làm ngh n
c cu v sanh khó. Bic nh li li th dc
nên không thèm tr li chàng trai, ch ln ting bi nhà: "lc ra mt" (cho ông)!
li ng i v danh y mách bo cho mình, bèn ba chân bn cng chy v
. Qu nhiên va ra mt xong thì v c ngay.
Vài hôm sau, chàng trc mt con cá ln, nh y thuc cu v con mình,
bèn kính cn biu. Mt ln na, Bic rt ngc nhiên, mi h
hu gì v y dy, tôi lc ra
mt cho v tôi thì v c ngay mt thng con trai rt cng cáp, d
chút quà này, mong thy nhn cho". Bic không sao lý ging hp hy hu
trên, cho là ti thi vn hên xui, nên cm hng th
Vn kh
Thi lai, thanh thy kh thôi sinh
t thi, khoai mài có th làm chi; còn thc lã có th cu si).
làm món nhm cho nhà danh y uu.
Li mt s không ng th ba xn: khi m bng cá, thy chùm chìa khóa, li chính là chìa
khóa t sách thuc mà Bic. Ông t nghim rng: "Thiên
mt cho mình ngh làm thu ci, không th chi b (T c
nghiên cu sâu thêm v y thut, cc rt nhiu bnh him nghèo. Tuy nhiên ông v
hic li ca c c lnh.
Mi bán. Mt nu. Bic bi
c gi t, th có mu lên cao, còn
lu rt. Biu t n
cht. By gi Bic mi hiu cái cht oan ung ca chàng trai có v
phi th u lên ch không phi tc lã giúp v
mau, vì ch y quá mt, không còn sc rc lnh ra mt, sn ph cm thy sng
khoái, sc mc d dàng ch không có gì bí him c.
Bt mch, chnh tình là mt cng hin ln ca Bii vi y hc
Trung Qu n nay
thiên h n mch là do Bic vy ". Tht ra nói th có phi,
c rt tinh thông phép bt mch, chnh chính xác và tr bnh
gin. Chính vì vy nên dân gian có rt nhiu giai thoi truyn tng v Bic mà
trên là mt vài ví dhoi thì tính chính xác rt hn ch, chng hn giai thoi
v vic Binh bnh cho T Hoàn Công. Th là mt s gán ghép, vì T Hoàn
Công mc m
thoi "khoai mài cho là ca mt danh y Vit Nam ch không phi ca Bin
c gi suy lun). Duy có s thn Bin
c din kin Tn k bnh Biu tr.