Cao nguyên đá trước ngày chinh phục thế giới? (Kỳ 1) pptx

Cao nguyên đá trước ngày chinh
phục thế giới? (Kỳ 1)
Quanh năm “Bán mặt cho đá, bán lưng cho trời”, sống chết cùng với đá
nhưng cái đói, cái nghèo cứ “chảy” theo bà con dân tộc các huyện vùng cao
Hà Giang từ bao đời nay. Và rồi, ngày thoát nghèo mà họ hằng mơ ước cũng
đang đến…









Sống nghèo trên đất…toàn đá
Nằm trên địa bàn các huyện: Quản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn và Mèo Vạc (Hà
Giang), cao nguyên đá Đồng Văn rộng 2.347,63 km2, có hơn 23 vạn người sinh
sống. Đây là địa bàn miền núi đá xa xôi hẻo lánh ở cực Bắc của tổ quốc, điều kiện
tự nhiên vô cùng khó khăn và khắc nghiệt. Do điều kiện tự nhiên không thuận lợi
Những em nhỏ đang trong độ tuổi đến trường
cũng tham gia gùi vật liệu xây dựng kiếm thêm
thu nhập cho gia đình.
nên việc phát triển kinh tế của 17 dân tộc anh em ở miền khô khát này từ bao đời
nay vẫn chỉ có trong tưởng tượng.
Để có thể sống ở nơi bậc nhất khắc nghiệt này, rất nhiều bà con, chủ yếu là dân tộc
Mông họ đã phải trải qua hàng trăm năm để thích nghi với môi trường. Phần lớn
người dân tộc ở vùng cao nguyên đá đều không nói được tiếng phổ thông nên việc
giao lưu học hỏi của họ rất khó khăn, vì bất đồng ngôn ngữ.
Cuộc sống ở miền cao nguyên đá hầu như không có ngày nghỉ, họ làm việc quần
quật quanh năm suốt tháng nhưng chất lượng sống vẫn chẳng được cải thiện là

bao. Bởi một lý do đơn giản là để trồng được cây ngô (cây trồng chủ đạo của cao
nguyên đá) họ phải khom lưng gùi đất đổ vào từng hốc đá để lấy chỗ gieo hạt. Thế
nhưng ở nơi hơn 85% diện tích đất tự nhiên là đá này, hàng nghìn người hàng
ngày bấu víu vào vách đá để sinh tồn.
Chứng kiến hình ảnh những đứa trẻ mới lên năm, lên bảy lóc nhóc theo bố mẹ làm
những công việc như một người trưởng thành, đó là hình ảnh đáng buồn. Tình cờ
chúng tôi gặp một em bé còng lưng gùi một gùi bắp ngô to gấp 3 lần cơ thể mình,
hỏi ra mới biết em tên là Mai, ở thôn Mã Pì Lèng (Mèo Vạc) năm nay hơn 7 tuổi,
em học lớp hai.
Do cuộc sống khó khăn nên nhiều em nhỏ đã phải bươn chải từ rất sớm. Khi
chúng tôi có mặt tại “công trường” nhộn nhịp xây dựng cột cờ Lũng Cú có tới
hàng chục em nhỏ tham gia làm “công nhân nhí”, người vác xi măng, người đập
đá…Chưa qua cái tuổi lớp bốn, lớp năm họ đã phải bán sức để kiếm sống.
Hình ảnh đó khiến tôi nghĩ ngay đến sự học của những đứa trẻ nơi đây. Vì cuộc
sống mưu sinh nhiều em nhỏ đã không được đến trường, những em may mắn hơn
thì cũng chỉ học hết cấp 2. Trình độ dân trí thấp, theo đó là việc tuyên truyền các
chính sách của Đảng và nhà nước họ rất khó tiếp thu nên bài trừ các tập tục lạc
hậu và mê tin dị đoan là điều vô cùng khó khăn.
Quen với những vách đá, cây ngô, quen với cái đói, cái nghèo, và cái điều mà bao
đời nay, những người sống trên cao nguyên đá không bao giờ nghĩ tới đã và đang
đến với họ, khi đó cuộc sống của chính họ và nhiều đời sau nữa sẽ khác với những
gì mà cha ông đã trải qua.

Công viên… “thoát nghèo”
Nhờ tích hợp nhiều kiểu di sản địa chất có giá trị cần được bảo tồn và khai thác
cho thế hệ tương lai mà cao nguyên đá Đồng Văn, “mảnh đất” toàn đá nơi hàng
vạn người dân đang sinh sống, đã được chính quyền địa phương và nhà khoa học
lựa chọn làm Công viên địa chất đầu tiên của Việt Nam. “Khi công viên địa chất
được UNESCO công nhận, đó sẽ là con đường thoát nghèo của hàng nghìn người
dân cao nguyên đá”, ông Ma Ngọc Giang, Giám đốc ban quản lý công viên địa
chất cao nguyên đá Đồng Văn chia sẻ đầy tin tưởng.
Như lời ông Giang, việc công viên địa chất được công nhận, đó là giải pháp tối ưu
để vừa bảo tồn các giá trị đa dạng về di sản thiên nhiên và nhân văn vừa giúp
người dân thoát khỏi cảnh nghèo khó, vươn lên làm giàu trên chính quê hương
mình.
Nếu như cao nguyên đá Đồng Văn đươc UNESCO chính thức công nhận là công
viên địa chất thì sẽ được cả thế giới biết đến, từ đó sẽ có thể phát triển nhiều dạng

Hẻm vực Tu Sản, nhìn từ Mã Pí Lèng
du lịch khám phá phong phú. Chẳng hạn, có thể thiết kế cho du khách đi ô tô thăm
cổng trời Quản Bạ, Núi Cô Tiên, Khu di tích kiến trúc nhà Vương, đèo Mã Pì
Lèng hay đi bộ, cưỡi ngựa leo núi thám hiểm các hang động.
Tuyến du lịch mạo hiểm bằng xuồng máy, xuồng cao su, ca nô dọc các sông Nho
Quế, sông Nhiệm, sông Miện…cũng hứa hẹn sẽ vô cùng hấp dẫn. Sẽ có nhiều
khách du lịch trong và ngoài nước đến thăm quan, học tập và nghiên cứu, tìm hiểu
các giá trị di sản thiên nhiên và nhân văn của Công viên địa chất.
Ông Ma Ngọc Giang cho biết thêm việc phát triển mô hình du lịch sẽ khai thác thế
mạnh của địa phương, chẳng hạn như các đặc sản truyền thống vải thổ cẩm, rượu
ngô Quản Bạ, bánh ngô, xôi ngũ sắc, cháo Âu Tẩu…Các làng du lịch văn hóa sẽ
được xây dựng, lễ hội truyền thống của các dân tộc sẽ được đầu tư để khôi phục và
phát triển.
Với hệ thống “rừng đá” điệp trùng có rất nhiều hang động tự nhiên và các khu bảo
tồn thiên nhiên đa dạng về sinh học (Khau Ca, Bát Đại Sơn) cùng những nét văn

hóa đậm đà bản sắc dân tộc vùng cao. Cao nguyên đá Đồng Văn hứa hẹn sẽ trở
thành nơi du lịch nổi tiếng. Khi điều đó thành hiện thực, cuộc sống của bà con dân
tộc nơi đây sẽ chuyển mình.