Bài 1 - Tin học là một ngành khoa học

Giáo án Tin học lớp 10
Tiết 1 theo PPCT
Ngày soạn: 24 / 08 / 2008
chơng I
Một số khái niệm cơ bản của tin học
Bài 1. Tin học là một ngành khoa học
A. Mục tiêu
1. Về kiến thức
- Hiểu đợc sự ra đời và phát triển mạnh mẽ của ngành Tin học là do nhu cầu khai thác
tài nguyên thông tin của con ngời.
- Nắm đợc các đặc tính và vai trò của máy tính điện tử, một công cụ không thể thiếu
trong tin học.
2. Về thái độ
- Nhận thức đợc tầm quan trọng của tin học đối với xã hội, vị trí của môn học trong hệ
thống kiến thức phổ thông.
- Rèn luyện ý thức học tập bộ môn, tính cần cù và ham thích tìm hiểu.
B. Đồ dùng dạy học
- Giáo án, máy tính, máy chiếu
- Nghiên cứu bài đọc thêm "Tin học có phải là khoa học" Sách giáo viên Tin học
10, trang 45.
C. Hoạt động dạy học
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò và
hình minh họa
Hoạt động 1: Cung cấp cho học sinh có
cái nhìn tổng quan về các ứng dụng công
nghệ thông tin trong đời sống xã hội hiện
nay.
- GV trình chiếu những hình ảnh về ứng
dụng của tin học và yêu cầu học sinh
nêu nhận xét sau khi xem.
- Từ những nhận xét của học sinh, giáo

viên có thể đa ra lời vào bài một cách
hợp lí, tự nhiên.
Hoạt động 2: Khái quát cho học sinh thấy
đợc sự hình thành và phát triển của tin
học.
- Thuyết trình về lịch sử cuộc cách
mạng công nghiệp bằng cách sử dụng
hình ảnh minh họa trục thời gian với
các mốc thời gian, đánh dấu bằng
những thành tựu khoa học kĩ thuật đặc
trng:
+ 1890 1920: điện năng, điện thoại,
máy bay
+ 1950 1970: máy tính điện tử
HS quan sát hình ảnh và phát biểu
nhận xét:
- Tin học hiện nay đợc ứng dụng
vào nhiều lĩnh vực nh: hàng
không, th viện, ngân hàng
HS quan sát để nhận biết các mốc thời
gian của cuộc cách mạng công nghiệp
và đặc biệt chú ý đến sự ra đời của
máy tính điện tử.
Trần Anh Trúc Tổ Toán Tin THPT Việt Bắc
1
Giáo án Tin học lớp 10
+ 1970 đến nay: mạng máy tính.
- GV cần nhấn mạnh để học sinh hiểu rõ:
máy tính điện tử ra đời nh một công
cụ lao động mới, đáp ứng nhu cầu

khai thác tài nguyên thông tin của con
ngời và ngày càng có nhiều ứng dụng
trong các lĩnh vực hoạt động của xã
hội, giúp cải thiện cuộc sống.
- Chốt kiến thức cho học sinh bằng cách
hiện nội dung:
Tin học hình thành và phát triển thành
một ngành khoa học độc lập để đáp ứng
nhu cầu khai thác tài nguyên thông tin
của con ngời. Tin học gắn liền với một
công cụ lao động mới là máy tính điện tử.
Hoạt động 3: Nêu đặc tính và vai trò của
máy tính điện tử.
- GV có thể phát vấn học sinh: "Những
đặc tính nào khiến máy tính điện tử
ngày càng phát triển và ứng dụng
rộng rãi trong đời sống xã hội?", để
HS trình bày những hiểu biết của mình
về máy tính điện tử.
- Thông thờng, học sinh chỉ nêu đợc
một số đặc tính về mặt kĩ thuật (tốc
độ, tính chính xác ), vì vậy GV cần
phân tích kĩ các đặc tính còn lại và đa
ra các ví dụ minh họa để HS thấy đợc
những u điểm nổi bật, tính ứng dụng
cao của máy tính điện tử trong đời
sống xã hội.
- Kết luận 7 đặc tính cơ bản của máy
tính điện tử bằng cách trình chiếu trên
màn hình lần lợt các đặc tính và hình

ảnh minh họa.
- GV cần nhấn mạnh để kết luận cho
HS thấy rõ vai trò của máy tính điện
tử: Mặc dù máy tính ngày càng có
thêm nhiều ứng dụng và khả năng kì
diệu song nó cũng chỉ là công cụ do
con ngời sáng tạo ra, có những hạn
chế riêng của mình. Việc học để hiểu
và trang bị kiến thức về tin học là việc
làm rất cần thiết của mỗi ngời trong
thời đại mới.
HS tham gia vào bài bằng cách đóng
góp ý kiến:
- Máy hơi nớc: Công cụ của nền
văn minh công nghiệp.
- Máy tính điện tử: Công cụ của
nền văn minh thông tin.
HS trả lời: Máy tính điện tử có những
đặc tính sau:
+ Tốc độ xử lí nhanh.
+ Lu trữ đợc nhiều dữ liệu.
+ Độc chính xác cao
Các đặc tính của máy tính điện tử
Trần Anh Trúc Tổ Toán Tin THPT Việt Bắc
2
Giáo án Tin học lớp 10
Hoạt động 4: Phân tích, tổng hợp cho học
sinh hiểu Tin học là một ngành khoa học.
- GV trình bày sơ lợc về thuật ngữ Tin
học.

- GV dẫn dắt từ các ngành quen thuộc
nh Toán học, Vật lí, Văn học, với
đối tợng nghiên cứu và nội dung
nghiên cứu riêng của từng ngành, từ
đó phát vấn các em về nội dung
nghiên cứu của ngành Tin học. Dần
dần liên hệ để học sinh thấy rõ tin học
là một ngành khoa học với đầy đủ các
yếu tố:
+ Đối tợng nghiên cứu: Thông tin, quá
trình xử lí thông tin và máy tính điện tử.
+Công cụ: Máy tính điện tử và các thiết
bị tự động.
+Phơng pháp: Kết hợp lí thuyết, thực
nghiệm và công nghệ.
+Nội dung nghiên cứu: Kiến trúc máy, hệ
điều hành, các thiết bị lu trữ thông tin,
các ngôn ngữ lập trình
- Máy tính điện tử là phơng tiện giúp
ngành Tin học đạt đợc mục đích
nghiên cứu của mình, đồng thời cũng
là một trong những đối tợng nghiên
cứu của ngành này.
- GV chốt lại kiến thức cho HS
Tin học là một ngành khoa học có mục tiêu
là phát triển và sử dụng máy tính điện tử để
nghiên cứu cấu trúc, tính chất của thông tin,
phơng pháp thu tập, lu trữ, tìm kiếm, biến
đổi, truyền thông tin và ứng dụng vào các
lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội.

Vai trò của máy tính
HS đợc gợi ý để có thể phát biểu một
số nội dung nghiên cứu của ngành Tin
học:
- Thiết kế chế tạo ra những hệ
thống máy tính mới với các
tính năng ngày một u việt.
- Phát triểu phần mềm phục vụ
các tổ chức, cơ quan, xí nghiệp.
- Tự động hóa các lĩnh vực hoạt
động khác nhau của con ngời
d. Đánh giá cuối bài
1. Những nội dung đã học
- Ngoài việc trình bày khái niệm tin học, giáo viên nên chú ý giúp học sinh phân biệt
rõ hai khái niệm tin học và máy tính điện tử, đây là hai khái niệm mà học sin thờng
đồng nhất với nhau.
- Giáo viên cũng cần nhấn mạnh máy tính điện tử vừa là công cụ, vừa là đối tợng
nghiên cứu của ngành Tin học.
2. Câu hỏi và bài tập về nhà
- Trả lời câu hỏi và bài tập 1, 2, 3, 4, 5 SGK trang 6.
- Về nhà xem trớc Đ2. Thông tin và dữ liệu, SGK trang 7.
Trần Anh Trúc Tổ Toán Tin THPT Việt Bắc
3