Giáo án Tin học lớp 10
Tiết 23, 24 theo PPCT
Ngày soạn: 14 / 11 / 2007
Đ11. Tệp và quản lí tệp
A. Mục tiêu
1. Về kiến thức
- Nắm đợc khái niệm về tệp và th mục, biết nguyên lí tổ chức lu trữ tệp, biết các chức
năng của hệ quản lí tệp.
2. Về kĩ năng
- Biết cách đặt tên tệp, th mục và tìm đờng dẫn đến tệp hay th mục cần thiết.
B. Đồ dùng dạy học
- Giáo án, máy tính, máy chiếu
C. Hoạt động dạy học
Stt Thứ, ngày Tiết Lớp Sĩ số Ghi chú
1
2
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò
và hình minh họa
Hoạt động 1: Cung cấp cho học sinh cái
nhìn tổng quan về cách thức tổ chức
thông tin trên đĩa.
- Trình chiếu câu hỏi về cách quản lí sách
trong th viện nhà trờng và một số hình ảnh
của th viện để học sinh nhận xét, trả lời.
- Bổ sung thêm cho học sinh thấy đợc cách
quản lí sách trong th viện nhà trờng theo mô
hình đợc trình chiếu trong giáo án. Trong đó:
+ Mỗi quyển sách đợc coi nh một tập hợp
thông tin có liên quan, đợc đặt tên và lu trữ
trong th viện.
+ Mỗi loại sách có thể chứa nhiều quyển
sách hoặc lại đợc phân loại tiếp thành các
loại sách khác và có thể coi nh là một th mục
sách.
- Máy tính quản lí thông tin trên đĩa cũng
theo mô hình tơng tự nh trên, trong đó mỗi
tập hợp thông tin có liên quan lu trên đĩa gọi
Học sinh:
- Trong th viện nhà trờng, sách đợc
quản lí bằng cách chia thành các loại
nh: Sách khoa học tự nhiên, sách khoa
học xã hội, sách giáo khoa, sách tham
khảo
Trần Anh Trúc Tổ Toán Tin THPT Việt Bắc
1
Giáo án Tin học lớp 10
là một tệp và đợc đặt tên, các tệp đợc nhóm
trong các th mục.
Hoạt động 2: Nêu khái niệm, cách đặt tên
tệp và th mục.
a. Tệp và tên tệp
- Từ phần dẫn dắt trên, giáo viên trình chiếu
khái niệm tệp và cách đặt tên tệp.
- Cần nhấn mạnh:
+ Mỗi tệp chỉ có một tên duy nhất để truy
cập.
+ Phần mở rộng của tên tệp không nhất thiết
phải có và thờng đợc hệ điều hành sử dụng
để phân loại tệp.
- Giáo viên trình bày quy định đặt tên tệp
của từng hệ điều hành và yêu cầu học sinh so
sánh để rút ra những điểm giống và khác
nhau.
- Trình chiếu bài tập luyện tập về cách đặt
tên tệp của từng hệ điều hành.
- Trình chiếu và thực hiện một trò chơi nhỏ
nhằm giúp học sinh biết cách phân loại tệp.
b. Th mục
- Từ ví dụ về cách quản lí sách trong th viện
nhà trờng, giáo viên dẫn dắt để đa ra khái
niệm th mục (chủng loại sách).
- Mỗi đĩa có một th mục tạo tự động gọi là
th mục gốc. Ví dụ: A:, C:,
- Trình chiếu hình ảnh và đặt câu hỏi để học
sinh có thể nhận biết đợc tên các th mục gốc
của các ổ đĩa.
Trờng hợp học sinh còn cha rõ, giáo viên nên
giải thích thêm về các loại ổ đĩa. Ví dụ: ổ đĩa
C: thờng đợc đặt tên cho đĩa cứng
- Trình chiếu sơ đồ cấu trúc hình cây của th
mục. Sơ đồ đợc thiết kế và trình bày theo
từng cấp lần lợt từ th mục gốc trở đi, vì vậy ở
mỗi cấp giáo viên có thể giúp học sinh phân
loại các th mục trên đĩa và hiểu đợc cách tổ
chức thông tin trên đĩa của hệ điều hành.
+ Trong mỗi th mục, có thể tạo những th
Tên tệp gồm 2 phần:
<phần tên>[.<phần mở rộng>]
ví dụ:
Baitap.pas
Van ban.doc
- Tên tệp trong hệ điều hành
Windown:
Bai thuc hanh so 1
Bai tap 2.doc
- Tên tệp trong hệ điều hành MS-
DOS:
Baitap.txt
banban1
Học sinh trả lời:
C: A: E: F:
Trần Anh Trúc Tổ Toán Tin THPT Việt Bắc
2
Giáo án Tin học lớp 10
mục khác gọi là th mục con.
+ Mỗi th mục có thể chứa các tệp và th mục
con.
- Tên th mục đợc đặt theo quy cách đặt tên
tệp và thờng không có phần mở rộng.
c. Đờng dẫn
- Phân tích để học sinh hiểu trong chế độ
giao tiếp bằng lệnh, muốn truy cập đến tệp
hay th mục cần chỉ cho hệ điều hành biết đ-
ờng dẫn đến chúng.
- Trình chiếu khái niệm đờng dẫn.
- Cách viết đờng dẫn: Dờng dẫn đợc viết bời
một dãy tên các th mục phân cách nhau bởi
kí tự "\"
- GV viết ví dụ về đờng dẫn rồi trình chiếu
cây th mục và phát vấn học sinh: " Hãy chỉ
đờng dẫn tới tệp IQ.EXE và đờng dẫn tới th
mục FOX trong sơ đồ cây th mục".
Hoạt động 3: Cung cấp cho học sinh khái
niệm và các đặc trng của hệ thống quản lí
tệp.
Hệ thống quản lí tệp là một thành phần của
hệ điều hành có nhiệm vụ tổ chức thông tin
trên bộ nhớ ngoài, cung cấp các dịch vụ để
ngời dùng có thể dễ dàng thực hiện việc
đọc/ghi thông tin trên bộ nhớ ngoài và đảm
bảo chơng trình đang hoạt động trong hệ
thống có thể đồng thời truy cập đến các địa
chỉ.
- Trình chiếu 5 đặc trng của hệ thống quản lí
tệp
Học sinh dựa và sơ đồ cây th mục để
viết đờng dẫn đến tệp IQ.EXE và th
mục FOX
C:\GAME\IQ\IQ.EXE
C:\HOC\FOX
d. củng cố
1. Những nội dung đã học:
- Tệp và th mục, hệ thống quản lí tệp
2. Bài tập về nhà:
- Trả lời các câu hỏi và bài tập SGK trang 71.
Trần Anh Trúc Tổ Toán Tin THPT Việt Bắc
3