Khẳng định doanh tài nước Việt part 1 docx

KHÙÈNG ÀÕNH DOANH TAÂI NÛÚÁC VIÏÅT 1
KHÙÈNG ÀÕNH DOANH TÂI NÛÚÁC VIÏÅT 32 BẨCH THẤI BÛÚÃI
Têåp sấch nây lâ mưåt phêìn trong bưå sấch ÀẨO KINH DOANH VIÏÅT NAM
VÂ THÏË GIÚÁI. Vâ bưå sấch nây lâ kïët quẫ ca dûå ấn nghiïn cûáu mang
tïn Ài tòm Àẩo Kinh doanh ca Viïåt Nam vâ Thïë giúái do cấc chun
gia ca PACE cng mưåt sưë tấc giẫ phưëi húåp thûåc hiïån.
PACE giûä bẫn quìn
Copyright©2007 by PACE
Bưå sấch àậ àûúåc àùng k bẫn quìn, mổi thưng tin xin vui lông gûãi vïì:
PACE
Tôa nhâ PACE
341 Nguỵn Trậi, Qån 1
TP. Hưì Chđ Minh, Viïåt Nam
Email:
In lêìn thûá nhêët tẩi TP.HCM, do Nhâ xët bẫn Trễ êën hânh.
Tấc giẫ têåp sấch: Lï Minh Qëc
(mưåt phêìn ca dûå ấn) vâ cấc chun gia ca PACE
Giấm àưëc àiïìu phưëi dûå ấn: Trêìn V Ngun
Nhốm biïn têåp vâ àiïìu phưëi dûå ấn: Trêìn V Ngun
Nguỵn Dûúng Hiïëu
Nguỵn Hưìng Dung
Nguỵn Thõ Hâ
Nguỵn Vùn Tiïën Hng
ÀẨO KINH DOANH VIÏÅT NAM VÂ THÏË GIÚÁI
Bẩch Thấi Bûúãi
KHÙÈNG ÀÕNH DOANH TÂI NÛÚÁC VIÏÅT
Lï Minh Qëc vâ cấc chun gia ca PACE
Chòu trách nhiệm xuất bản: Ts. Quách Thu Nguyệt
Biên tập: Kim Tuyến
Bìa: Hữu Bắc
Sửa bản in: Nguyễn Phước

Kỹ thuật vi tính: Mai Khanh + Thanh Hà
NHÀ XUẤT BẢN TRẺ
161B Lý Chính Thắng - Quận 3 - Thành phố Hồ Chí Minh
ĐT: 9316289 - 9316211 - 8465595 - 8465596 - 9350973
Fax: 84.8.8437450 - E-mail: nxbtre@ hcm.vnn.vn
Website:
CHI NHÁNH NHÀ XUẤT BẢN TRẺ TẠI HÀ NỘI
20 ngõ 91, Nguyễn Chí Thanh, Quận Đống Đa - Hà Nội
ĐT & Fax: (04) 7734544
E-mail: vanphongnxbtre@ hn.vnn.vn
KHÙÈNG ÀÕNH DOANH TÂI NÛÚÁC VIÏÅT 54 BẨCH THẤI BÛÚÃI
Nhốm chun gia, nhốm àiïìu phưëi, nhốm tấc giẫ vâ nhốm biïn têåp ca
dûå ấn nghiïn cûáu Ài tòm Àẩo Kinh doanh Viïåt Nam vâ Thïë giúái xin
chên thânh cẫm ún cấc cưng ty, cú quan, àún võ vâ cấc cấ nhên àậ nhiïåt
tònh hưỵ trúå thưng tin, tû liïåu trong viïåc triïín khai dûå ấn nghiïn cûáu vâ
thûåc hiïån têåp sấch nây.
Mc lc
Cng bẩn àổc,
KIÏËM TIÏÌN HAY PHNG SÛÅ XẬ HƯÅI? 7
Lúâi nối àêìu 13
Chûúng I.
ÀI TRÏN ÀƯI CHÊN CA CHĐNH MỊNH 17
Thúâi loẩn 18
Nưỵi lông 21
“Tưi àậ nhòn thêëy con àûúâng!” 24
Chûúng II.
MÚÃ LƯËI 29
Ngûúâi Phấp, hổ cêìn gò? 30
Àưìng vưën àêìu tiïn 36
Chûúng III.

DNG NHÊN 41
Thêët bẩi àêìu tiïn 42
“Dng nhên nhû dng mưåc” 48
Chûúng IV.
ÀỐN GIỐ CANH TÊN 55
“tên thû” tónh thûác 56
Sûå hổc 61
Chûúng V.
TÙNG NHIÏÅT CHO TINH THÊÌN DÊN TƯÅC 69
ët Kïu sao àïí sûå thuìn bê cho thiïn hẩ? 70
Phẫi tiïn phong! 74
KHÙÈNG ÀÕNH DOANH TÂI NÛÚÁC VIÏÅT 76 BẨCH THẤI BÛÚÃI
KIÏËM TIÏÌN HAY PHNG SÛÅ XẬ HƯÅI?
Bưå sấch mâ bẩn àổc àang cêìm trïn tay lâ kïët quẫ
ca dûå ấn nghiïn cûáu mang tïn Ài tòm Àẩo Kinh
doanh ca Viïåt Nam vâ Thïë giúái do Tưí húåp Giấo dc
PACE thûåc hiïån trong sët 14 thấng vûâa qua.
Chng tưi àùåt tïn cho bưå sấch nây lâ Àẩo Kinh
doanh Viïåt Nam vâ Thïë giúái vúái mong mën àûúåc
chia sễ cng bẩn àổc, àùåc biïåt lâ bẩn àổc doanh nhên
vâ bẩn àổc quan têm àïën kinh doanh, nhûäng kiïën giẫi
vïì hâng loẩt cấc cêu hỗi nhû: “Kinh doanh lâ gò?”,
“Doanh nhên lâ ai?”, “Àêu lâ ‘àẩo’ ca nghïì kinh
doanh?” vâ “Tẩi sao kinh doanh lâ mưåt nghïì cao qu
vâ xûáng àấng àûúåc xậ hưåi tưn vinh?”
Àưåi ng chun gia ca PACE cng cấc cưång sûå àậ
nghiïn cûáu cåc àúâi vâ sûå nghiïåp ca 25 doanh nhên
huìn thoẩi, àïën tûâ 25 têåp àoân kinh doanh dêỵn àêìu
trong nhûäng bẫng xïëp hẩng doanh nghiïåp trïn toân thïë
giúái, nhùçm tòm kiïëm “cấi àẩo”, cấi triïët l cưët lội trong

kinh doanh ca hổ. Mc àđch lâ àïí l giẫi xem vò sao
hổ lâ nhûäng ngûúâi kiïëm tiïìn nhanh nhêët, kiïëm tiïìn
nhiïìu nhêët vâ kiïëm tiïìn bïìn vûäng nhêët thïë giúái, àưìng
thúâi hổ lẩi àûúåc xậ hưåi àùåc biïåt kđnh trổng?
Phên tđch tûâng chùång àûúâng, tûâng mưëc sûå nghiïåp,
tûâng bûúác thùng trêìm ca nhûäng huìn thoẩi doanh
nhên nây, chng tưi àậ àc kïët àûúåc nhûäng nết chung
Chiïën cåc trïn “thûúng thuìn” 76
“Ngûúâi Viïåt ng hưå ngûúâi Viïåt!” 81
Chûúng VI.
“HÛÚÁNG” VÂ “ÀÛÚÂNG” 91
Ngổn cúâ “Giang hẫi ln thuìn” 92
Danh, tiïìn vâ khất vổng 102
Chûúng VII.
“LÂM RA CA CẪI LÂ MƯÅT ÀẨO L LÚÁN!” 105
Nhûäng chiïëc thuìn mang tïn anh hng dên tưåc
106
Khấch hâng cêìn gò? 112
Sûá mïånh Bònh Chín 115
“Cha sưng” xûá Bùỉc K 120
Chûúng VIII.
GIONG BÌM RA BIÏÍN LÚÁN 125
Sûá mïånh cưång àưìng 126
Tinh thêìn “cưng lïå” 131
Chûúng IX.
PHT CËI ÚÃ THÛÚNG TRÛÚÂNG 137
Sống giố thúâi cåc 138
Khất vổng trùm nùm: Kïët nưëi ngûúâi Viïåt! 144
Chûúng kïët.
NGÛÚÂI BIÏËN TÛ DUY THÂNH HIÏÅN THÛÅC 149

Nhûäng ngûúâi àûúng thúâi 150
Bâi hổc cho hêåu thïë 154
Ph lc
Cng bẩn àổc
KHÙÈNG ÀÕNH DOANH TÂI NÛÚÁC VIÏÅT 98 BẨCH THẤI BÛÚÃI
nhêët, nối chđnh xấc hún, lâ nhûäng ëu tưë khiïën hổ trúã
nïn vơ àẩi, trúã thânh nhûäng doanh nhên huìn thoẩi.
Àố lâ sûå khao khất, lâ niïìm àam mï mưåt cấch mậnh
liïåt àïí sấng tẩo, àïí àem àïën thêåt nhiïìu giấ trõ múái
cho cåc sưëng vâ cho xậ hưåi. Hổ àậ thûåc hiïån àûúåc
àiïìu àố bùçng viïåc cưëng hiïën cẫ cåc àúâi mònh lêỵn viïåc
truìn àẩt, dêỵn àûúâng cho hêåu thïë.
Trong lúâi àêìu nây ca bưå sấch, chng tưi cng mën
kïí lẩi vúái qu võ mưåt vâi cêu chuån vâ mưåt vâi so
sấnh mâ PACE ln tûå hâo khi tòm thêëy nố trong hânh
trònh Khất vổng Doanh trđ ca mònh trong sët nhûäng
nùm vûâa qua:
Bâ ch mưåt tiïåm tẩp hốa sët ngây khưng vui vò
bn bấn ïë êím. Nhûng sau nhûäng ngây thấng nhòn
vâo “mùỉt” khấch hâng, bâ chúåt nghơ: “Sao tưi khưng lâ
ngûúâi giẫi quët vêën àïì nhu ëu phêím cho cẫ xốm?”.
Vâ mổi chuån thay àưíi. Tûâ àố, nhiïìu gia àònh chûa
khấ giẫ trong khu phưë cố thïí mua mưåt, hai gối mò tưm
(mâ khưng cêìn phẫi mua cẫ thng mò), mưåt tếp bưåt
ngổt (mâ khưng cêìn phẫi mua cẫ gối bưåt ngổt). Bâ cố
thïí múã cûãa lc múâ sấng hay nûãa àïm, khi chùèng côn
núi nâo bấn hâng nûäa àïí àấp ûáng nhu cêìu “hïët chanh
àưåt xët” hóåc “nhâ khưng côn nûúác mùỉm”. Hay hún
nûäa, mổi ngûúâi chó “xểt” mưåt hai bûúác chên lâ cố ngay
nhûäng vêåt phêím cêìn thiïët nhêët cho gia àònh. Lẩi thïm

chuån giấ cẫ ca bâ so vúái chúå vâ siïu thõ cng
chùèng chïnh lïåch lâ bao. Ai cng àoấn ra kïët quẫ:
cûãa tiïåm sët ngây ngûúâi ra kễ vâo, bâ thò bấn hâng
ln tay vâ cûúâi nối ln miïång. Khưng chó tiïìn lậi thu
àûúåc tùng cao, mâ bâ côn cố “lúåi nhån” lúán nhêët lâ
sûå qu mïën ca mổi ngûúâi dânh cho mưåt ngûúâi biïët
kinh doanh nhû bâ.
Cêu chuån thûá hai vïì mưåt cú súã sẫn xët t sùỉt.
Ngûúâi ta thûúâng mua t ca cú súã nây vïì àïí àûång hưì
sú. Mưåt cú súã bế xđu rêët àưỵi bònh thûúâng thò liïåu cố
mang trong ngûúâi “sûá mïånh xậ hưåi”? Trong mưåt thúâi
gian dâi, cú súã hoẩt àưång cêìm chûâng, cho àïën mưåt
ngây ưng ch ca nố thay àưíi cấch nghơ: tưi khưng
“bấn t sùỉt” nûäa, mâ sệ “bấn giẫi phấp lûu trûä hưì sú
vùn phông”. Tûâ àố, ưng vâ àưìng sûå tiïën hânh nghiïn
cûáu àïí tẩo ra nhûäng cấi t sao cho cố thïí chưëng àûúåc
mưëi, mổt, chưëng thêëm, ngùn t nây thò cố khốa kiïn cưë
àïí àûång hưì sú quan trổng, ngùn t khấc thò khưng cêìn
khốa àïí dïỵ kếo ra kếo vâo Ưng cng chõu khố ài àïën
cấc vùn phông àïí nghiïn cûáu mâu sún, thay àưíi kđch
cúä, kiïíu dấng Thïë lâ sẫn phêím ca ưng côn thïm tđnh
nùng lâm àểp cho cẫ vùn phông ca cấc cưng ty. Chó
sau mưåt thúâi gian ngùỉn, cú súã ca ưng àậ lưåt xấc vâ
phất triïín rêët nhanh.
Nhû vêåy, doanh nghiïåp lúán hay nhỗ ty thåc vâo
vêën àïì xậ hưåi mâ hổ giẫi quët àûúåc. Bâ ch tẩp hốa
ca khu phưë nổ cng Sam Walton (ưng ch têåp àoân
bấn lễ lúán nhêët thïë giúái Wal-Mart) àïìu giẫi quët vêën
àïì mua sùỉm ca xậ hưåi thưng qua viïåc múã cûãa hâng
bấn lễ. Hổ chó khấc nhau vïì phẩm vi: xậ hưåi ca bâ

ch tiïåm tẩp hốa lâ mưåt khu phưë, côn xậ hưåi ca Sam
mang têìm cúä thïë giúái.
Àiïìu xậ hưåi quan têm khưng phẫi lâ doanh nghiïåp
àố kiïëm àûúåc bao nhiïu mâ lâ hổ àậ mang lẩi gò cho
cưång àưìng. Chùèng hẩn, trong khi tó ph Nhêåt, Toyoda
(“cha àễ” ca Toyota), vúái tinh thêìn ấi qëc àûúåc ngûúâi
Nhêåt xem nhû anh hng dên tưåc thò tó ph Nga,
Khodorkovsky (ưng ch ca Yukos), ưng ta lâ ai trong
mùỉt dên Nga thò chó ngûúâi Nga múái thêëu rộ. Sûå khấc
nhau nây cố lệ do cấch thûác kiïëm tiïìn ca hổ.
KHÙÈNG ÀÕNH DOANH TÂI NÛÚÁC VIÏÅT 1110 BẨCH THẤI BÛÚÃI
Nghïì kinh doanh, xûa nay vêỵn thûúâng bõ hiïíu chó
nhû lâ nghïì “kiïëm tiïìn”. Nhûng thûåc chêët, khưng hïì
cố nghïì kiïëm tiïìn, búãi nghïì nâo thò cng kiïëm tiïìn
cẫ. Chùèng hẩn, låt sû kiïëm tiïìn bùçng viïåc hânh
nghïì låt, bấc sơ kiïëm tiïìn bùçng cấch chûäa bïånh cûáu
ngûúâi Vâ doanh nhên, ngûúâi hânh nghïì kinh doanh,
cng kiïëm tiïìn bùçng cấch lậnh àẩo mưåt doanh
nghiïåp vâ thưng qua doanh nghiïåp àố àïí giẫi quët
vêën àïì hay àấp ûáng nhu cêìu nâo àố ca xậ hưåi.
Nhûng àiïìu khấc biïåt ca nghïì kinh doanh lâ trong
quấ trònh hânh nghïì ca mònh doanh nhên khưng
hânh àưång mưåt cấch àún lễ mâ biïët kiïën tẩo ra cấc
chỵi giấ trõ. C thïí hún, hổ nùỉm lêëy mưåt doanh
nghiïåp vâ têåp húåp bïn mònh nhiïìu thânh viïn àïí
cng cưång hûúãng lẩi nhùçm hònh thânh mưåt sûác mẩnh
tưíng lûåc, tûâ àố tẩo ra nhiïìu giấ trõ hún cho xậ hưåi. Àố
cng chđnh lâ l do mâ nghïì kinh doanh thûúâng
kiïëm àûúåc nhiïìu tiïìn hún so vúái nhûäng nghïì khấc vâ
vêỵn àûúåc cưång àưìng xậ hưåi ng hưå.

Nghiïn cûáu 25 huìn thoẩi doanh nhên thïë giúái cho
thêëy, d cố quấ nhiïìu sûå khấc biïåt nhûng hổ àïìu cố
chung mưåt tû tûúãng ch àẩo: “Kinh doanh lâ phng sûå
xậ hưåi”. Hay nối mưåt cấch àêìy à hún, “Kinh doanh lâ
kiïëm tiïìn bùçng cấch phng sûå xậ hưåi, bùçng cấch dng
sẫn phêím hay dõch v nhû lâ phûúng tiïån àïí giẫi
quët nhûäng vêën àïì ca xậ hưåi vâ lâm cho cåc sưëng
trúã nïn tưët àểp hún”.
Cấi “àẩo” kinh doanh nây àậ àûúåc hổ quấn triïåt
ngay tûâ bíi àêìu khúãi nghiïåp àêìy gian khố cho túái lc
thânh cưng. Vâ sûå thêåt nây cng chđnh lâ l do gip
hổ kiïëm tiïìn nhanh nhêët, nhiïìu nhêët, bïìn nhêët, côn
bẫn thên hổ thò àûúåc xậ hưåi tưn vinh, nïí trổng, vâ rưìi
hổ ài vâo lõch sûã kinh doanh thïë giúái nhû nhûäng huìn
thoẩi, doanh nghiïåp ca hổ cng vơ àẩi vâ trûúâng tưìn.
Nhû vêåy, vúái mưåt têm thïë ln hûúáng vïì cưång àưìng,
ln khất khao lâm cho xậ hưåi quanh mònh (cố thïí nhỗ
gổn trong mưåt ngưi lâng hóåc rưång lúán bùçng cẫ mưåt
hïå mùåt trúâi) tưët àểp hún, chđnh hổ, nhûäng doanh nhên
(d lúán hay nhỗ, d “Têy” hay “Ta”, d “cưí” hay “kim”)
ln àûúåc xậ hưåi tưn vinh khưng phẫi vò sưë ca cẫi
khưíng lưì hổ kiïëm àûúåc, mâ vò nhûäng àống gốp vư giấ
ca hổ vâo sûå àưíi thay ca thïë giúái nây.
Song song vúái nhûäng doanh nhên lêỵy lûâng ca thïë
giúái, àiïìu khấc biïåt úã bưå sấch nây lâ chng tưi àậ
khúãi sûå hânh trònh tòm kiïëm nhûäng “huìn thoẩi
doanh nhên Viïåt Nam” àïí, nhû mưåt cưë gùỉng, “àõnh võ”
xem ưng cha ta ngây xûa àậ khúãi sûå kinh doanh nhû
thïë nâo. Vâ thêåt bêët ngúâ, trong lõch sûã Viïåt Nam àậ
tûâng cố nhûäng Lûúng Vùn Can, Bẩch Thấi Bûúãi,

Nguỵn Sún Hâ, Trõnh Vùn Bư vúái nhûäng tû tûúãng
kinh doanh cố thïí gêy ngẩc nhiïn cho àïën têån bêy giúâ.
Nhòn “Têy” sệ thêëy “Àưng”, soi “cưí” mâ ngêỵm túái
“kim”, àố lâ àiïìu mâ chng tưi, nhûäng ngûúâi thûåc hiïån
bưå sấch, mong mën àûúåc chia sễ. Bưå sấch nây cng
lâ mưåt cêu chuån, mưåt phấc thẫo cho bûác tranh toân
cẫnh sinh àưång vâ àêìy mâu sùỉc vïì doanh nhên thïë
giúái - nhûäng doanh nhên lâm thay àưíi thïë giúái, vâ vïì
mưåt thïë hïå doanh nhên tiïìn bưëi ca Viïåt Nam cấch
àêy gêìn mưåt trùm nùm lõch sûã - mưåt thïë hïå doanh
nhên mâ àïën ngây nay chng ta vêỵn cố thïí tûå hâo. Tûâ
àố, nhûäng nưỵ lûåc nây sệ gốp phêìn hònh thânh vùn hốa
doanh nhên Viïåt, mưåt bưå phêån quan trổng trong vùn
hốa Viïåt Nam.
KHÙÈNG ÀÕNH DOANH TÂI NÛÚÁC VIÏÅT 1312 BẨCH THẤI BÛÚÃI
LÚÂI NỐI ÀÊÌU
Cố lệ, Bẩch Thấi Bûúãi chûa phẫi lâ nhâ tû sẫn
giâu nhêët trong lõch sûã Viïåt Nam. Nhûng ưng lẩi
chđnh lâ nhâ bn nưíi danh nhêët vâ àûúåc nhiïìu
ngûúâi kđnh trổng, ngûúäng mưå lêỵn cưng kđch nhêët.
Ngûúâi ta chùèng truìn tng nhiïìu vïì gia sẫn ca
ưng, sûã sấch cng chó ghi chếp khấ tẫn mẩn vïì
nhûäng cưng ty, nhâ xûúãng vâ cưng viïåc ca ưng.
Nhûng cho àïën mậi têån ngây nay, ngûúâi ta vêỵn
tưn vinh Bẩch Thấi Bûúãi vò ưng chđnh lâ ngûúâi àêìu
tiïn khùèng àõnh võ thïë ca doanh nhên Viïåt, ngûúâi
lâm kinh doanh vúái khất vổng to lúán lâ cẫi tẩo xậ
hưåi, mâ c thïí lâ ûúác vổng cố thïí xêy dûång mưåt
Hâ Nưåi lung linh hoa lïå nhû Paris…
Khùèng àõnh doanh tâi nûúác Viïåt tûâ bân tay

trùỉng, trong mưåt thúâi k àen tưëi ca àêët nûúác. Quẫ
thêåt, àố lâ viïåc àấng tưn vinh.
Àố lâ mưåt thúâi k Viïåt Nam sưëng trong chïë àưå
thåc àõa Phấp. Àố cng lâ mưåt thúâi k àùåc biïåt,
khi cấnh cûãa múã ra, ngûúâi Viïåt lêìn àêìu tiïn àốn
nhêån nhûäng tri thûác múái, kinh nghiïåm lâm ùn múái
ca thïë giúái. Mưåt bưå phêån trđ thûác àậ thûác àûúåc
nhiïåm v tiïn phong ca hổ lâ phêët lïn ngổn cúâ
khai trđ, kïu gổi àưìng bâo àưíi múái àïí nưỵ lûåc àûa
Chng tưi xin àûúåc gûãi lúâi tri ên trên trổng nhêët àïën
nhûäng àưìng nghiïåp àậ hưỵ trúå tinh thêìn cho chng tưi,
àïën cấc cấ nhên vâ àún võ àậ sùén lông hưỵ trúå thưng
tin, tû liïåu trong quấ trònh nghiïn cûáu. Àùåc biïåt, chng
tưi mën gûãi lúâi cấm ún chên thânh àïën cấc têåp àoân
hâng àêìu thïë giúái do cấc doanh nhên huìn thoẩi
sấng lêåp, cấm ún gia tưåc hổ Lûúng, gia tưåc hổ Bẩch,
- hêåu dụå ca c Lûúng Vùn Can, c Bẩch Thấi Bûúãi
àậ nhiïåt têm gip àúä chng tưi trong sët quấ trònh
“ài tòm Àẩo Kinh doanh ca Viïåt Nam vâ Thïë giúái”.
Viïåc triïín khai dûå ấn nây tûâ khêu nghiïn cûáu àïën
thïí hiïån thânh sấch trong mưåt thúâi gian khưng dâi,
cng nhûäng khố khùn trong quấ trònh ài tòm tû liïåu
lõch sûã vïì cấc nhên vêåt, chùỉc hùèn bưå sấch sệ khố trấnh
khỗi nhûäng sai sốt nhêët àõnh. Do vêåy, chng tưi rêët
mong nhêån àûúåc sûå thưng cẫm cng nhû nhûäng gốp
chia sễ ca bẩn àổc gêìn xa vïì bưå sấch àïí lêìn tấi
bẫn tiïëp theo àûúåc hoân thiïån hún.
Chng tưi, PACE vâ Nhâ xët bẫn Trễ, xin trên trổng
giúái thiïåu cng bẩn àổc bưå sấch àêìy têm huët nây.
Vâ chng tưi cng tin rùçng, qua bưå sấch nây, bẩn àổc

sệ cố thïm kiïën giẫi vïì “àẩo kinh doanh”, àïí tûâ àố, tûå
mònh àûa ra mưåt àõnh nghơa cho nghïì kinh doanh vâ
tûå mònh khùèng àõnh rùçng, kinh doanh lâ kiïëm tiïìn hay
phng sûå xậ hưåi!
Thay mùåt Nhốm tấc giẫ ca bưå sấch
Giẫn Tû Trung - Ngûúâi Sấng lêåp PACE
Sâi Gôn, Xn Àinh Húåi, 2007
KHÙÈNG ÀÕNH DOANH TÂI NÛÚÁC VIÏÅT 1514 BẨCH THẤI BÛÚÃI
dên tưåc phất triïín sấnh ngang vúái cấc cûúâng qëc
phûúng Têy.
Àố lâ thúâi k mâ nghïì bn lêìn àêìu tiïn trong
lõch sûã àûúåc xem trổng, àûúåc cưí sy nhiïåt liïåt. Mưåt
phong trâo thûåc nghiïåp rêìm rưå cẫ nûúác. Chđnh
trong bíi àêìu phất triïín ngânh kinh doanh tẩi
Viïåt Nam àậ xët hiïån mưåt lúáp doanh nhên múái ûu
t – nhûäng doanh nhên kinh doanh thânh àẩt nhúâ
giẫi quët tưët nhûäng nhu cêìu xậ hưåi vâ cố mưåt
tinh thêìn vò cưång àưìng rêët cao.
Khi nối túái lúáp doanh nhên ûu t nây, cấi tïn
Bẩch Thấi Bûúãi ln àûúåc ngûúâi àûúng thúâi vâ cẫ
hêåu thïë nhùỉc àïën vúái niïìm kđnh trổng lêỵn tûå hâo.
Bẩch Thấi Bûúãi lâ ai? Xung quanh nhên vêåt nây
cố rêët nhiïìu huìn thoẩi. Khố ai cố thïí hònh dung
mưåt ngûúâi Viïåt Nam tay trùỉng cố thïí lâm nïn mưåt
sûå nghiïåp lêỵy lûâng dûúái thúâi thåc àõa.
Tûâ mưåt cưng chûác lâm trong mưåt hậng thêìu cưng
chấnh ca Phấp, mưåt ngây nổ Bẩch Thấi Bûúãi àậ
quët chđ mẩo hiïím lâm giâu. Châng trai êëy àậ
tûâng xët dûúng àïí hổc têåp kinh nghiïåm, àïí tiïëp
cêån vúái tri thûác thïë giúái nhùçm cố mưåt nïìn tẫng

vûäng chùỉc trong kinh doanh.
Chđnh tûâ khất vổng lâm giâu vâ nhûäng kinh
nghiïåm tûâ sấch vúã, Bẩch Thấi Bûúãi àậ thânh cưng
trïn thûúng trûúâng. Chó sau mưåt thúâi gian ngùỉn
Bẩch Thấi cưng ty àậ vûún ra rêët nhiïìu lơnh vûåc,
tûâ nghïì bn gưỵ, thêìu thụë chúå àïën kinh doanh
thuìn bê trïn sưng nûúác, khai mỗ…
Dûúái thúâi thåc àõa, cấc nhâ bn ca ta bûúác ra
thûúng trûúâng cng lâ bûúác vâo mưåt cåc cẩnh
tranh vúái tû bẫn cấc nûúác nhû tû bẫn Hoa kiïìu,
Phấp kiïìu… Bẩch Thấi Bûúãi àậ thânh cưng khưng
chó nhúâ sûå nhẩy bến trong kinh doanh mâ chđnh
lâ tûâ quan niïåm ca ưng vïì viïåc kinh thûúng: kinh
doanh lâ cấch àïí giẫi quët nhûäng nhu cêìu trong
xậ hưåi, àïí khùèng àõnh hònh ẫnh ca ngûúâi Viïåt trïn
thûúng trûúâng.
Nhâ vùn Lï Minh Qëc, tấc giẫ ca têåp sấch nây
kïí vúái chng tưi: “Mưåt trong nhûäng khố khùn cêìn
phẫi vûúåt qua lâ àấnh giấ nhû thïë nâo vïì con
ngûúâi Bẩch Thấi Bûúãi? Thûåc chêët ưng lâ ngûúâi nhû
thïë nâo? Cố tû liïåu cho rùçng, trong àúâi thûúâng ưng
lâ ngûúâi keo kiïåt, bn xón, lâm giâu bùçng nhiïìu th
àoẩn; ngûúåc lẩi cố tâi liïåu ghi nhêån ưng nhû mưåt
nhâ cấch mẩng. Cẫ hai thấi àưå àấnh giấ nhû thïë
àïìu cố gò àố chûa xấc àấng. Khưng biïët dûåa vâo
ngìn tû liïåu nâo, cố khấ nhiïìu bâi viïët àïì cêåp
àïën chi tiïët “cố lêìn lïn tiïëng bïnh vûåc cho quìn
lúåi ca ngûúâi dên bõ trõ, trong Hưåi nghõ kinh tïë l
tâi, ưng bõ Toân quìn Robin àe dổa: “Núi nâo cố
Robin thò khưng cố Bẩch Thấi Bûúãi”, ưng àấp lẩi:

“Nûúác nây côn Bẩch Thấi Bûúãi thò khưng côn
Robin”. Do khưng tòm àûúåc, khưng tòm thêëy trong
tû liïåu gưëc àïì cêåp àïën chuån “giêåt gên” nây nïn
tưi dûát khoất khưng sûã dng. Hún nûäa Bẩch Thấi
Bûúãi qua cấc tû liïåu àậ thu thêåp vâ chổn lổc thò
tưi ngúâ rùçng, khưng bao giúâ ưng båt miïång nối
KHÙÈNG ÀÕNH DOANH TÂI NÛÚÁC VIÏÅT 1716 BẨCH THẤI BÛÚÃI
Chûúng 1.
ÀI TRÏN ÀƯI CHÊN
CA CHĐNH MỊNH
Bỗ lẩi sau lûng cåc sưëng ùn trùỉng mùåc trún ca mưåt nhên
viïn cao cêëp trong chđnh quìn bẫo hưå, Bẩch Thấi Bûúãi ung
dung bûúác vâo cåc kinh doanh vúái têët cẫ sûå àam mï cưng
viïåc ca mưåt ngûúâi trễ, vúái têët cẫ khất vổng cưëng hiïën cho
xậ hưåi vâ vúái têët cẫ niïìm tin vâo tûúng lai ca nïìn doanh thûúng
Viïåt Nam.
nhûäng cêu “dẩi dưåt” nhû vêåy. Àố khưng phẫi lâ
tđnh cấch ca mưåt ngûúâi lậo luån, bẫn lơnh, nhiïìu
kinh nghiïåm trïn thûúng trûúâng nhû Bẩch Thấi
Bûúãi”.
Bẩn àổc àang cêìm trïn tay têåp sấch viïët vïì hânh
trònh àùåc biïåt ca mưåt con ngûúâi kinh doanh vò xậ
hưåi, mưåt hânh trònh àêìy ùỉp gian nan, vêët vẫ. Ưng
àậ àïí lẩi mưåt kinh nghiïåm sưëng côn trong kinh
doanh, mưåt bâi hổc qu bấu cho àúâi sau lâ cấch
xấc lêåp mc tiïu lâm giâu. Nïëu chó bo bo thu vến
àïí giâu nûát nưë àưí vấch, thu vến cho riïng cấ nhên
mònh nhû biïët bao nhâ tû sẫn khấc, thò ngây nay
khưng mêëy ai bìn nhùỉc àïën tïn tíi ca ưng nûäa,
búãi cấi giâu êëy nghơ cho cng cng chó lâ “giâu nhû

Thẩch Sng” mâ thưi.
Hún mưåt trùm nùm trưi qua, ngưìi ngêỵm lẩi àïí
thêëy ngûúâi xûa àậ thêåt sûå giong bìm ra biïín lúán
mưåt cấch tûå tin, àâng hoâng vâ côn ngun vển
nhûäng bâi hổc vïì thåt xûã thïë, phếp kinh thûúng
cng nhû mưåt têëm lông toân vển vúái àưìng bâo.
KHÙÈNG ÀÕNH DOANH TÂI NÛÚÁC VIÏÅT 1918 BẨCH THẤI BÛÚÃI
chûa can thiïåp àûúåc thưi, chûá mổi viïåc côn lẩi hổ
àïìu nùỉm trong tay. Châng ngêåm ngi búãi thûúng
cho tiïìn nhên thã êëy, thûúng cho nïìn k nghïå
nûúác nhâ àưëi vúái ngûúâi ngoẩi qëc khấc nâo mưåt
trúâi mưåt vûåc. Suy nghơ nhû thïë nïn châng câng
nấo nûác mong àïën ngây khúãi hânh. Mong àûúåc
mùỉt nhòn thêëy, tay súâ vâo nhûäng hiïån vêåt tiïu biïíu
cho nïìn vùn minh ca nûúác Phấp.
Châng thanh niïn nây tïn Bẩch Thấi Bûúãi. Mưåt
cấi tïn bònh dõ nhû bao ngûúâi Viïåt Nam nư lïå thã
êëy, nhûng vïì sau trïn thûúng trûúâng, chđnh ngûúâi
Phấp vâ nhûäng àưëi th cẩnh tranh vúái ưng phẫi
nghiïng nốn nïí phc.
Ưng Bẩch Thấi Bûúãi sinh nùm 1874 tẩi lâng An
Ph, huån Thanh Trò, tónh Hâ Àưng (nay thåc
ngoẩi thânh Hâ Nưåi). Àêy lâ cấi nùm bi àất trong
lõch sûã triïìu Nguỵn. Thûåc dên Phấp àấnh chiïëm
Hâ Nưåi lêìn thûá nhêët; khưng giûä àûúåc thânh, bõ
trổng thûúng, danh tûúáng Nguỵn Tri Phûúng
quët khưng àïí kễ th cûáu chûäa, nhõn ùn mâ chïët.
Cấc àẩi quan Nguỵn Vùn Tûúâng, Lï Tën àậ k
vúái thiïëu tûúáng hẫi qn Phấp Duprế mưåt Hôa ûúác
gưìm 22 àiïìu khoẫn. Hiïåp ûúác nây tûúng tûå phất

sng khai tûã ch quìn ca vua nûúác Nam àưëi vúái
sấu tónh Nam K. Tiïëng oe oe châo àúâi ca Bẩch
Thấi Bûúãi cng lâ tiïëng khốc ca mưåt con dên mêët
nûúác.
Cố tâi liïåu cho rùçng ưng vưën hổ Àưỵ, nhâ nghêo,
mể bn gấnh bấn bûng, cha mêët súám. Lc êëy,
THÚÂI LOẨN
Hâ Nưåi, nùm 1897. Trïn phưë Trâng Tiïìn, nùỉng
ban mai mún trúán trïn nhûäng vôm cêy xanh.
Nùỉng tưët tûúi mâ trong lông châng bìn vúâi vúåi.
Châng cố cẫm tûúãng nghe cẫ tiïëng thúã dâi nậo råt
ca bổn phu kếo xe tay àang xoẫi bûúác chêåm rậi
trïn phưë. Êm vang ca chuën ài Phấp dûå Hưåi chúå
Bordeaux vêỵn côn ngun vển trong k ûác. Trûúác
ngây ài, tẩi cẫng Hẫi Phông trong nhûäng ngây chúâ
àấp tâu sang Phấp, châng àậ tòm àổc khấ nhiïìu
sấch viïët vïì núi mònh sệ àùåt chên àïën. Cố lc
châng ngêåm ngi khi biïët trûúác àêy, thấng 6 nùm
1863, phấi àoân Phan Thanh Giẫn àûúåc vua Tûå
Àûác cûã sang Phấp chåc lẩi ba tónh Biïn Hôa, Gia
Àõnh, Àõnh Tûúâng thò cấc c àậ choấng ngúåp trûúác
vùn minh nûúác Phấp. Choấng ngúåp û? Cố phẫi àố
lâ têm l tûå ti mùåc cẫm ca mưåt dên tưåc nhûúåc tiïíu?
Châng khưng thïí hiïíu nưíi úã “kinh àư ấnh sấng” cố
gò mâ ưng Tiïën sơ àêìu tiïn ca àêët Nam K Phan
Thanh Giẫn phẫi giêåt mònh kïu lïn:
Trùm nghïì khếo lếo bùçng trúâi àêët
Duy viïåc sưëng chïët àïí quìn cho tẩo hốa
Ghï gúám chûa? Chó viïåc sinh - tûã lâ ngûúâi Phấp