tet 48 thau kinh phan ki

GV : Thanh Tựn
g
1
NHiệt liệt chào mừng
các thầy cô giáo về
dự giờ học môn vật lí
9.
TrờngTHCS
ThanhThuỷ
GV : Thanh Tựn
g
2
Kiểm tra bài cũ
Nêuđờngtruyềncủabatiasáng
đặcbiệtkhiđiquathấukínhhội
tụ?Vẽhìnhminhhoạ?
Câu1
Câu2
? Hãy tìm cách nhận biết thấu
kính hội tụ trong hai loại thấu
kính sau đây ?
Trả lời : Có 3 cách nhận biết:
+ Dùng tay nhận biết độ dày phần rìa
mỏng hơn phần giữa.
+ Đ a thấu kính lại gần dòng chữ trong
sách, hình ảnh dòng chữ to hơn so với
nhìn trực tiếp.
+Dùng thấu kính hứng ánh sáng mặt
trời, chùm sáng (ASMT) hội tụ trên
màn hứng.
Nếu không có một trong ba hiện t ợng

trên thì không phải là thấu kính hội tụ.
GV : Đỗ Thanh Tùn
g
3
TiÕt48-bµi44:

thÊu kÝnh
ThÊukÝnhph©nkúcã®Æc®iÓmg×kh¸csovíi thÊu
kÝnhhéitô?
Ph©n kú
Ph©n kú
GV : Thanh Tựn
g
4
Tiết 48: Thấu kính phân kỳ
I. Đặc điểm của thấu kính phân kỳ
1. Quan sát và tìm cách nhận
biết
C2 Độ dày phần rìa so với
phần giữa cảu thấu kính
phân kì có gì khác so với
thấu kính hội tụ?
Trả lời C2: Thấu kính
phân kì có độ dày phần
rìa lớn hơn phần giữa, ng
ợc hẳn với TKHT
GV : Thanh Tựn
g
5
Tiết 48: Thấu kính phân kỳ

Nguồn sáng Thấu kính
I. Đạc điểm của thấu kính phân kỳ
1. Quan sát và tìm cách nhận
biết:
Trả lời C3: Chùm tia ló là một
chùm tia phân kì.
2. Thí nghiệm
Chúng ta cùng quan sát thí
nghiệm
C3: Chùm tia ló vừa quan sát
có gì đặc điểm gì mà ng ời ta
gọi TK này là TK phân kỳ?
GV : Thanh Tựn
g
6
Tiết diện mặt cắt ngang của
một số TK phân kỳ đ ợc mô tả
nh hình bên.
Tiết 48: Thấu kính phân kỳ
Nguồn sáng Thấu kính
I. Đạc điểm của thấu kính phân kỳ
1. Quan sát và tìm cách nhận
biét
2. Thí nghiệm
Và ký hiệu của thấu kính phân
kì đ ợc mô tả nh bên

d)
a)
b)

c)
C3: Chùm tia ló là một chùm
tia phân kì.
GV : Đỗ Thanh Tùn
g
7
TiÕt 48: ThÊu kÝnh ph©n kú
Nguån s¸ng ThÊu kÝnh
I. §¹c ®iÓm cña thÊu kÝnh ph©n kú
1. Quan s¸t vµ t×m c¸ch nhËn
biÕt
2. ThÝ nghiÖm
* Khi đặt TKPK lại gần dòng chữ
trên trang sách, nhìn qua thấu
kính ta thấy hình ảnh dòng chữ
bé hơn so với khi nhìn trực tiếp.
?

Tương tự như TKHT, các em
tìm cách nhận biết thấu kính
phân kì bằng cách đặt thấu
kính lại gần dòng chữ trên
trang sách ?
3. KÕt luËn :
GV : Đỗ Thanh Tùn
g
8
TiÕt 48: ThÊu kÝnh ph©n kú
I. §¹c ®iÓm cña thÊu kÝnh ph©n kú
1. Quan s¸t vµ t×m c¸ch nhËn

biÐt
2. ThÝ nghiÖm
* Rút ra kết luận cách
nhận biết TKPK?
a)TKPK có độ dày phần rìa dày hơn phần giữa.
b)Ảnh dòng chữ trên trang sách bé hơn so với khi
nhìn trực tiếp.
c)Chùm tia tới song song với trục chính thì cho
chùm tia ló phân kì.
3. KÕt luËn :
GV : Thanh Tựn
g
9
Tiết 48: Thấu kính phân kỳ
Nguồn sáng Thấu kính
I. Đặc điểm của thấu kính phân kỳ

II. TRụC CHíNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIểM, TIÊU Cự của thấu kính phân kỳ
1. Trục chính
C4 Ta hãy quan sát lại TN
và cho biết, trong 3 tia sáng
tới thấu kính, tia nào qua
thấu kính truyền thẳng
khôngbịđổihớng?
*TìmcáchKTđiềunày?
TrảlờiC4Trong3tiasángtớithấu
kính, tia giữa truyền thẳng không
bịđổihớng.CóthểdùngthớcKTđ
ờngtruyềncủatiasángđó.
Trong cỏc tia vuụng gúc vi

mt TKPK, cú mt tia lú truyn
thng khụng i hng. Tia
ny trựng vi ng thng
c gi l trc chớnh ( )
ca thu kớnh
GV : Đỗ Thanh Tùn
g
10
TiÕt 48: ThÊu kÝnh ph©n kú
Nguån s¸ng ThÊu kÝnh
I. §¹c ®iÓm cña thÊu kÝnh ph©n kú
∆
II. TRôC CHÝNH, QUANG T¢M, TI£U §IÓM, TI£U Cù cña thÊu kÝnh ph©n kú
1. Trôc chÝnh
2. Quang t©m
TrôcchÝnhcñaTKPK®iqua
mét®iÓmOtrongthÊukÝnh
mµ mäi tia s¸ng ®Õn ®iÓm
nµy®ÒutruyÒnth¼ng,kh«ng
®æi híng. §iÓm ®ã gäi lµ
quangt©mcñathÊukÝnh
Quang t©m 0
GV : Thanh Tựn
g
11
Tiết 48: Thấu kính phân kỳ
Nguồn sáng
Thấu kính
I. Đạc điểm của thấu kính phân kỳ

II. TRụC CHíNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIểM, TIÊU Cự của thấu kính phân kỳ
1. Trục chính
2. Quang tâm
Quang tâm 0
3. Tiêu điểm
C5Quansátlạithínghiệm
Dựđoánnếukéodàicáctia
lóthìchúnggặpnhautạimột
điểm hay không? Tìm cách
lạidựđoánđó.
Nếu kéo dài các tia ló thì chúng
gặp nhau tại một điểm trên trục
chính cùng phía với chùm tia tới.
Có thể dùng thớc thẳng để KT dự
đoánđó.
GV : Thanh Tựn
g
12
Tiết 48: Thấu kính phân kỳ
Nguồn sáng
Thấu kính
I. Đạc điểm của thấu kính phân kỳ

II. TRụC CHíNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIểM, TIÊU Cự của thấu kính phân kỳ
1. Trục chính
2. Quang tâm
Quang tâm 0
3. Tiêu điểm
C6 Hãy biễu diễn chùm tia tới
và chùm tia ló trong TN trên.

Dự đoán nếu kéo dài các tia ló
thì chúng gặp nhau tại một
điểm hay không?
Tìm cách kiểm tra lại dự đoán
đó .
F
F
F
F
O
O

GV : Thanh Tựn
g
13
Tiết 48: Thấu kính phân kỳ
Thấu kính
I. Đạc điểm của thấu kính phân kỳ
II. TRụC CHíNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIểM, TIÊU Cự của thấu kính phân kỳ
1. Trục chính
2. Quang tâm
3. Tiêu điểm
F
4. Tiêu cự
Khoảng cách từ quang tâm đến
một tiêu điểm 0F = 0F' = f gọi
là tiêu cự của thấu kính
0
F'F
GV : Thanh Tựn

g
14
Tiết 48: Thấu kính phân kỳ
I. Đạc điểm của thấu kính phân kỳ
II. TRụC CHíNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIểM, TIÊU Cự của thấu kính phân kỳ
III. VậN DụNG
S
F
0 F
C7 Hình bên vẽ một TKPK,
quang tâm O, trục chính ,
hai tiêu diểm F và F', các tia tới
1, 2. Hãy vẽ tia ló của các tia
tới này.
TrảlờiC7:
+Tia ló của tia tới (1) đi qua tiêu
điểmF
+ Tia ló của tia tới (2) qua quang
tâmtruyềnthẳngkhôngđổihớng.
GV : Đỗ Thanh Tùn
g
15
•
Bµi tËp: Hãy vẽ các tia tới ứng với các tia ló đã cho
trên hình vẽ?
∆
F'
F
(1)
(2)

(3)
O
GV : Thanh Tựn
g
16
Tiết 48: Thấu kính phân kỳ
I. Đạc điểm của thấu kính phân kỳ
II. TRụC CHíNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIểM, TIÊU Cự của thấu kính phân kỳ
III. VậN DụNG
Trả lời C8: Kính cận là TKPK có
thể nhận biết bằng một trong hai
cáchsau:
+ Phần rìa của thấu kình này dày
hơnphầngiữa.
+ Đặt TKnày gần dòng chữ. Nhìn
quathấyảnhdòngchữnhỏhơnso
vớikhinhìntrựctiếpdòngchữđó.
C8Trongtayemcómộtkính
cậnthị.Làmthếnàođểbiết
kính đó là thấu kính hội tụ
hayphânkỳ.
GV : Thanh Tựn
g
17
Tiết 48: Thấu kính phân kỳ
I. Đạc điểm của thấu kính phân kỳ
II. TRụC CHíNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIểM, TIÊU Cự của thấu kính phân kỳ
III. VậN DụNG
Trả lời C9: TKPK có đặc điểm trái
ngợcvớiTKHT:

+ Phần rìa của thấu kình phân kỳ
dàyhơnphầngiữa.
+Chùm sáng tới songsong vớitrục
chính của TKPK, cho chùm tia ló
phânkỳ.
+ Khi để TKPK gần dòng chữ trên
trong sách, nhìn qua TK ta thấy
hình ảnh dòng chữ bé đi so với khi
nhìntrựctiếp.
C9 Trả lời câu hỏi nêu ở phần
đầu bài.
?Thấukínhphânkì
cóđặcđiểmgìkhác
sovớithấukínhhội
tụ?
GV : Đỗ Thanh Tùn
g
18
* TKPK thường dùng có phần
rìa dày hơn phần giữa.
* Chùm tia tới song song với
trục chính của TKPK cho
chùm tia ló phân kì.
* Đường tuyền của hai tia
sáng đặc biệt qua TKPK:
- Tia tới song song với trục
chính thì tia ló kéo dài đi qua
tiêu điểm.
- Tia tới đến quang tâm thì
tia ló tiếp tục truyền thẳng

theo phương của tia tới.
TiÕt 48: ThÊu kÝnh ph©n kú
Qua nội dung bài học hãy
cho biết?
+Thấu kính phân kì thường
dùng có đặc điểm gì ?
+ Đường truyền của hai tia
sáng đặc biệt qua thấu kính
phân kì ?
VN
GV : Đỗ Thanh Tùn
g
19
Bài tập: Khi nói về thấu kính phân kì , có những
phát biểu sau , phát biểu nào đúng nhất
c
Chùm tia tới song song trục chính của thấu
kính cho chùm tia ló hội tụ tại 1 điểm.
Chùm tia tới song song trục chính của thấu
kính cho chùm tia ló phân kì , có đường kéo
dài cắt trục chính tại tiêu điểm .
Nhìn dòng chữ qua thấu kính phân kì thấy
ảnh to hơn khi nhìn trực tiếp.
a
d
b
Tia tới thấu kính qua quang tâm
cho tia ló song song với trục chính
GV : Đỗ Thanh Tùn
g

20
GV : Đỗ Thanh Tùn
g
21
GV : Thanh Tựn
g
22
Dặn dò

Học kỹ bài và đọc phần có thể em ch a biết.

Làm bài tập 44 45.3a SBT trang 52-53.

c trc bi 45 nh ca mt vt to bi
thu kớnh phõn kỡ
GV : Đỗ Thanh Tùn
g
23
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN CÁC
THẦY CÔ ĐÃ VỀ DỰ
CHÚC CÁC THẦY CÔ MẠNH KHOẺ!