Bai 29. Momen luc

KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Phát biểu quy tắc tổng hợp hai lực
song song cùng chiều.
2. Viết biểu thức tính momen ngẫu lực?

MOMEN CỦA LỰC
ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT RẮN
CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH
IV. Ứng dụng
I. Nhận xét…
II. Momen của
lực đối với một
trục quay
III. Điều kiện
cân bằng của
một vật rắn có
trục quay cố
định
MOMEN CỦA LỰC. ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA
MỘT VẬT RẮN CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH
I. Nhận xét về tác dụng của một lực lên một vật
rắn có trục quay cố định
I. Nhận xét…
Hãy quan sát các hình
ảnh sau đây!
Giá của lực
cắt trục quay
Giá của lực
cắt trục quay
Giá của lực song

song trục quay
Giá của
lực không
đi qua trục
quay
-
Các lực có giá song song với trục quay hoặc cắt trục
quay thì không có tác dụng làm quay vật.
-
Các lực có giá không đi qua trục quay sẽ làm vật quay.
IV. Ứng dụng
I. Nhận xét…
II. Momen của
lực đối với một
trục quay
III. Điều kiện
cân bằng của
một vật rắn có
trục quay cố
định
MOMEN CỦA LỰC. ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA
MỘT VẬT RẮN CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH
I. Nhận xét về tác dụng của một lực lên một vật
rắn có trục quay cố định
I. Nhận xét…
Mình
khỏe
bằng
bố rồi
chăng?

!
F
b
F
c
d
c
d
b
- Tác dụng làm quay
của một lực lên vật rắn
có trục quay cố định từ
trạng thái đứng yên
phụ thuộc vào độ lớn
và khoảng cách từ trục
quay đến giá của lực
IV. Ứng dụng
I. Nhận xét…
II. Momen của
lực đối với một
trục quay
III. Điều kiện
cân bằng của
một vật rắn có
trục quay cố
định
MOMEN CỦA LỰC. ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA
MỘT VẬT RẮN CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH
II. Momen của
lực đối với một

trục quay
IV. Ứng dụng
I. Nhận xét…
II. Momen của
lực đối với một
trục quay
III. Điều kiện
cân bằng của
một vật rắn có
trục quay cố
định
MOMEN CỦA LỰC. ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA
MỘT VẬT RẮN CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH
a. Thí nghiệm
II. Momen của
lực đối với một
trục quay
d
1
F=3N; d

=2cm
F
1
=1N;d
1
=6cm
F
1
d

1
= Fd
IV. Ứng dụng
I. Nhận xét…
II. Momen của
lực đối với một
trục quay
III. Điều kiện
cân bằng của
một vật rắn có
trục quay cố
định
MOMEN CỦA LỰC. ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA
MỘT VẬT RẮN CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH
a. Thí nghiệm
II. Momen của
lực đối với một
trục quay
F
2
d
2
= Fd
Khi đĩa cân
bằng, tác dụng
làm quay đĩa
của hai lực là
bằng nhau và
ngược nhau.
d

2
F=3N; d

=2cm
F
2
=2N; d
2
=3cm
F
2
IV. Ứng dụng
I. Nhận xét…
II. Momen của
lực đối với một
trục quay
III. Điều kiện
cân bằng của
một vật rắn có
trục quay cố
định
MOMEN CỦA LỰC. ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA
MỘT VẬT RẮN CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH
b. Momen của lực (
momen lực
)
II. Momen của
lực đối với một
trục quay
P

z
F
O
A
B
H
d
Xét lực F nằm trong
mp vuông góc với
trục quay Oz
M= Fd
d là cánh tay đòn (khoảng cách từ trục quay
đến giá của lực).
Đơn vị momen lực trong hệ SI là Nm.
Định nghĩa
Momen lực:
(SGK)
C1: Khoảng cách từ trục quay đến giá
của lực và khoảng cách từ điểm đặt
của lực tới trục quay có phải là một
không?
Momen lực đối với một trục
quay là đại lượng đặc trưng
cho tác dụng làm quay của
lực quanh trục ấy và được đo
bằng tích độ lớn của lực với
cánh tay đòn
IV. Ứng dụng
I. Nhận xét…
II. Momen của

lực đối với một
trục quay
III. Điều kiện
cân bằng của
một vật rắn có
trục quay cố
định
MOMEN CỦA LỰC. ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA
MỘT VẬT RẮN CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH
Quy tắc momen lực: (SGK)
III. Điều kiện
cân bằng của
một vật rắn có
trục quay cố
định
Muốn cho một vật rắn có trục quay cố định nằm
cân bằng thì tổng momen của các lực có
khuynh hướng làm cho vật quay theo một chiều
phải bằng tổng momen của các lực có khuynh
hướng làm cho vật quay theo chiều ngược lại.
M
1
+ M
2
+ … = 0
Quy ước: momen quay ngược chiều kim đồng hồ có
giá trị dương, cùng chiều kim đồng hồ có giá trị âm,
ta có thể viết
(Tổng đại số momen của tất cả các lực tác dụng lên
vật đối với một trục quay bất kì luôn bằng 0)

Dựa vào quy tắc momen lực, hãy lí giải
hiện tượng hai người đẩy cửa ở hình
29.2
IV. Ứng dụng
I. Nhận xét…
II. Momen của
lực đối với một
trục quay
III. Điều kiện
cân bằng của
một vật rắn có
trục quay cố
định
MOMEN CỦA LỰC. ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA
MỘT VẬT RẮN CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH
a. Cân đĩa
IV. Ứng dụng
0
IV. Ứng dụng
I. Nhận xét…
II. Momen của
lực đối với một
trục quay
III. Điều kiện
cân bằng của
một vật rắn có
trục quay cố
định
MOMEN CỦA LỰC. ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA
MỘT VẬT RẮN CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH

IV. Ứng dụng
b. Trường hợp vật không
có trục quay cố định
d
1
d
2
F
2
Trục quay tạm
thời
P
1
P
1
d
1
= F
2
d
2

F
2
F
1
O
d
1
d

2
Nếu F
2
d
2
> F
1
d
1
thì Trái Đất sẽ bị
nhấc lên!
Giải thích cơ sở câu nói của Ác-si-mét
IV. Ứng dụng
I. Nhận xét…
II. Momen của
lực đối với một
trục quay
III. Điều kiện
cân bằng của
một vật rắn có
trục quay cố
định
MOMEN CỦA LỰC. ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA
MỘT VẬT RẮN CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH
V. Củng cố
Những vấn đề cần lưu ý
M= Fd
Momen lực
Cánh tay đòn: Khoảng cách từ trục
quay đến giá của lực

Quy tắc momen lực:
M
1
+ M
2
+ … = 0
IV. Ứng dụng
I. Nhận xét…
II. Momen của
lực đối với một
trục quay
III. Điều kiện
cân bằng của
một vật rắn có
trục quay cố
định
MOMEN CỦA LỰC. ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA
MỘT VẬT RẮN CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH
V. Củng cố
Ở trường hợp nào sau đây, lực có tác dụng
làm cho vật rắn quay quanh trục?
A. Lực có giá nằm trong mặt phẳng vuông
góc với trục quay và cắt trục quay.
B. Lực có giá song song với trục quay.
C. Lực có giá cắt trục quay.
D. Lực có giá nằm trong mặt phẳng vuông
góc với trục quay và không cắt trục quay.
D. Lực có giá nằm trong mặt phẳng vuông
góc với trục quay và không cắt trục quay.
IV. Ứng dụng

I. Nhận xét…
II. Momen của
lực đối với một
trục quay
III. Điều kiện
cân bằng của
một vật rắn có
trục quay cố
định
MOMEN CỦA LỰC. ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA
MỘT VẬT RẮN CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH
V. Củng cố
Chứng tỏ rằng momen của một ngẫu lực
thì bằng tổng đại số momen của từng lực
hợp thành ngẫu lực đối với một trục bất kì
vuông góc với mặt phẳng của ngẫu lực.
HD: Momen ngẫu lực M = Fd
Momen của F
1
là M
1
= F
1
d
1
Momen của F
2
là M
2
= F

2
d
2
Tổng momen của hai lực
M
1
+ M
2
= F(d
1
+ d
2
) = Fd = M
Tổng này không phụ thuộc vào việc
chọn trục, có giá trị đúng bằng
momen của ngẫu lực.
d
d
1
d
2
O
IV. Ứng dụng
I. Nhận xét…
II. Momen của
lực đối với một
trục quay
III. Điều kiện
cân bằng của
một vật rắn có

trục quay cố
định
MOMEN CỦA LỰC. ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA
MỘT VẬT RẮN CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH
V. Củng cố
Dặn dò
1. Học bài, trả lời các câu hỏi
1,2,3,4 trang 135.
2. Làm các bài tập 2,3,4
trang 136.
Tạm biệt!
IV. Ứng dụng
I. Nhận xét…
II. Momen của
lực đối với một
trục quay
III. Điều kiện
cân bằng của
một vật rắn có
trục quay cố
định
MOMEN CỦA LỰC. ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA
MỘT VẬT RẮN CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH
Mình
khỏe
bằng
bố rồi
chăng?
!
F

b
F
c
d
c
d
b
F
c
.d
c
= F
b
.d
b