Tiet 110-111 Song chet mac bay


TiÕt 110 - 111
V¨n b¶n:
Sèng chÕt mÆc bay
- Ph¹m Duy Tèn -

Đê sông Hồng 1926

II. Tìm hiểu văn bản
1. Cảnh đê sắp vỡ
+ thời gian :
+ địa điểm :
+ không gian :
+ tình trạng khúc đê:
+ tình thế :
- không khéo thì vỡ mất
- gần một giờ đêm
- khúc đê làng X- phủ X
- trời mưa tầm tã , nước sông NHị Hà
đang lên
- đã thẩm lậu
* Tình huống :
Tình thế vô cùng nguy nan , khẩn cấp
Thủy hỏa đạo tặc : Gi cl - ặ ũ đứng đầu trong bốn
thứ giặc dữ - vì vậy vô cùng đáng lo , đáng sợ


2. Cảnh trên đê và trong đình trước khi đê vỡ

a. Cảnh hộ đê ngoài đình
- thời gian : từ chiều tới giờ
-Số lượng : Hàng trăm nghìn
người hộ đê
-Hành động : hết sức giữ gìn , kẻ
thì thuổng , người thì cuốc , đội
đất , vác tre , nào đắp , nào cừ ,
bì bõm , lướt thướt như chuột
lột , xao xác gọi
-Tình thế : mưa tầm tã trút ,
nước cuồn cuộn , khúc sông
núng thế , hai ba đoạn đã thẩm
lậu
-Âm thanh : Trống đánh liên
thanh , ốc thổi vô hồi , người
xao xác gọi nhau
b. Cảnh trong đình
-chuyện quan phủ được hầu hạ
-Chuyện quan chơi tổ tôm
-Chuyện quan nghe tin đê vỡ
+ §Þa th : v÷ng ch·i , ®ª vì còng ế
kh«ng sao
+ Quan : uy nghi , chễm chện
ngồi , tay trái tựa gối xếp , chân
phải duỗi thẳng để tên người nhà
quì gãi
+ Đồ dùng sinh hoạt : Bát yến hấp
đường phèn , trát đồi mồi , ngăn
bạc , trầu vàng , cau đậu , ống
thuốc bạc , đồng hồ vàng …

+ Quang cảnh đánh tổ tôm : lúc
mau , lúc khoan , ung dung êm ái ,
khi cười , khi nói , vui vẻ dịu dàng

Ngh thu t : T ng ph n , Li t kê , t ng c p
Lm ni bt rừ tớnh cht hng lc ca
quan ph v thm cnh ca ngi dõn
- Chứng tỏ một cuộc sống sang
trọng, rất cách biệt với cuộc sống
lầm than cơ khổ của nhân dân
- Cnh cu ờ rt khn
trng , hi h , nh n nhỏo,
c ng th ng nhng bt lc ,
thm hi
- Sự bất lực của sức ng ời tr ớc
sức trời . Sự yếu kém của thế đê
tr ớc thế n ớc .
- Thiên tai đang từng b ớc giáng
xuống đe dọa cuộc sống của ng
ời dân

•
Thái độ của tác giả :”
•
Than ôi , lo thay , nguy thay , khúc đê này hỏng mất
Biểu cảm trực tiếp – bình luận
* Thái độ đồng cảm , sự lo klắng sợ hãi
cho tình thế của người dân trong thảm hoạ
thiên tai


.

3. Cảnh đê vỡ
- gà chó trâu bò kêu vang
tứ phía
- nước tràn lênh láng
- xoáy thành vực
-nhà trôi lúa ngập
- kẻ sống không chỗ ở ,
người chết không nơi
chôn kể sao cho xiết !
+Thái độ của bọn nha lại :
thầy đề run cầm cập
+Thái độ của quan phụ
mẫu - lời nói : ông cách cổ ,
ông bỏ tù chúng mày , u i đ ổ
c nó ra ổ
-
C ch : l i quay v o ván b i ử ỉ ạ à à
ng i ang ch i d à đ ơ ở
xoè ván bài : ù thông tôm ,
chi chi nảy , điếu mày
Nghệ thuật : liệt kê , tăng cấp , tương phản ,
biểu cảm trực tiếp

*
Thái độ của quan phụ mẫu khi có người báo đê vỡ :
- Đổ trách nhiệm cho cấp dưới
- Đe doa

- Đuổi người báo tin ra ngoài
- Vẫn say sưa với ván bài sắp được ù to
Niềm vui tàn bạo , phi nhân của quan ph m uụ ẫ
* Nghệ thuật : phép đ iố lập - tương phản ,
tăng cấp , i tho iđố ạ
Làm cho câu chuyện càng đọc càng hấp dẫn , nút
thắt càng chặt , mâu thuẫn càng bị đẩy tới cao
trào
Tâm lí nhân vật càng thêm rõ nét

Thảo luận nhóm:
Hãy chỉ ra các ph ơng thức biểu đạt
đ ợc sử dụng trong v n bản? Tỏc dng ?
?


Ghi nhí:
Bằng l i ờ văn cụ thể sinh động , bằng sự khéo léo
trong việc vận dụng kết hợp hai phép tương phản và
tăng cấp trong nghệ thuật , Sống chết mặc bay đã lên
án gay gắt tên quan phủ lòng lang dạ thú và bày tỏ niềm
cảm thương trước c nh ả nghìn sầu muôn thảm của nhân
dân do thiên tai và cũng do thái độ vô trách nhiệm c aủ
kẻ cầm quyền gây nên

LuyÖn tËp:
Bµi tËp tr¾c nghiÖm
Khoanh tròn vào câu chữ cái câu trả lời đúng nhất
Câu 1 : Giá trị nhân đạo và giá trị hiện thực của truyện ngắn
Sống chết mặc bay là gì ?

A. Phản ánh sự đối lập gay gắt và hoàn toàn giữa cuộc sống
của nhân dân với cuộc sống của bọn quan lại tiêu biểu là
tên quan phụ mẫu trước sinh mạng của nhân dân
B. Sự cảm thông sâu sắc của tác giả trước cảnh nhân dân hộ
đê vô cùng vất vả và cảnh nhân dân điêu linh sau khi đê vỡ
C. Bao gồm cả Avà B
D. Không phải A và B
Câu 2 : Truyện hấp dẫn người đọc nhờ những yếu tố nào ?
A. Kết hợp các biện pháp đối lập – tương phản và tăng cấp
B. Kể chuyện miêu tả cụ thể , gon gàng
C. Đối thoại ngắn sinh động
D. Tất cả các phương án trên

B i t p 1 83/SGKà ậ –

i
Hình thức ngôn ngữ
Có Không
Ngôn ngữ tự sự
Ngôn ngữ miêu tả
Ngôn ngữ biểu cảm
Ngôn ngữ người dẫn
truyện
Ngôn ngữ nhân vật
Ngôn ngữ độc thoại nội
tâm
Ngôn ngữ đối thoại


Thảo luận nhóm

So sánh nội dung câu chuyện và đoạn băng
vừa xem . Từ đó , cho biết ngày nay , nhà nước
ta đã quan tâm , giúp đỡ nhân dân chống thiên
tai và giúp đỡ nhân dân bị thiên tai như thế
nào ?
?

HíngdÉnhäcb µiởnhµ:
- Làm tiếp bài tập 2/83 SGK
-
Học thuộc ghi nhớ
-
Chuẩn bị bài cách làm bài văn lập luận giải thích
+ Ôn lại kiến thức về kiểu bài nghị luận giải thích
+ Tìm trong văn bảm Sống chết mặc bay những câu
văn trình bày theo phương thức lập luận giải
thích