Luyện từ và câu:Luyên tập thay thế từ ngữ để liên kết câu

Phòng Giáo dục – Đào tạo huyện Lục Nam
Trường Tiểu học Đông Hưng 1
Người thực hiện: Nguyễn Thị Mai

Luyện từ và câu
Luyện tập thay thế từ ngữ để liên kết câu
Thứ năm ngày 11 tháng 3 năm 2010

Bài tập 1: Trong đoạn văn sau, người viết đã dùng những
từ ngữ nào để chỉ nhân vật Phù Đổng Thiên Vương
(Thánh Gióng)? Việc dùng nhiều từ ngữ thay thế cho nhau
như vậy có tác dụng gì?
Nghe chuyện Phù Đổng Thiên Vương, tôi thường
tưởng tượng đến một trang nam nhi, sức vóc khác người
nhưng tâm hồn còn thô sơ và giản dị như tâm hồn tất cả
mọi người thời xưa. Tráng sĩ ấy gặp lúc quốc gia lâm
nguy đã xông pha ra trận, đem sức khỏe mà đánh tan giặc,
nhưng bị thương nặng. Tuy thế người trai làng Phù Đổng
vẫn còn ăn một bữa cơm (chỗ ấy nay lập đền thờ ở làng
Xuân Tảo) rồi nhảy xuống Hồ Tây tắm, xong mới ôm vết
thương lên ngựa đi tìm một rừng cây âm u nào, giấu kín
nỗi đau đớn của mình mà chết.
Nguyễn Đình Thi

Bài tập 1
Thảo luận nhóm đôi
Gạch chân những từ ngữ chỉ nhân vật Phù Đổng
Thiên Vương (Thánh Gióng) trong đoạn văn?
Dùng nhiều từ ngữ thay thế cho nhau như vậy
có tác dụng gì?

Từ thay thế có nghĩa như thế nào với nhau?

Bài tập 1: Các từ ngữ in đậm chỉ “Phù Đổng Thiên Vương”
N Nghe chuyện Phù Đổng Thiên Vương,
tôi thường tưởng tượng đến một trang nam nhi, sức vóc khác
người nhưng tâm hồn còn thô sơ và giản dị như tâm hồn tất cả
mọi người thời xưa. Tráng sĩ ấy gặp lúc quốc gia lâm
nguy đã xông pha ra trận, đem sức khỏe mà đánh tan giặc,
nhưng bị thương nặng. Tuy thế người trai làng Phù Đổng vẫn
còn ăn một bữa cơm (chỗ ấy nay lập đền thờ ở làng Xuân Tảo)
rồi nhảy xuống Hồ Tây tắm, xong mới ôm vết thương lên ngựa
đi tìm một rừng cây âm u nào, giấu kín nỗi đau đớn của mình
mà chết.
Dùng nhiều từ ngữ thay thế cho nhau để tránh việc lặp
từ, giúp cho việc diễn đạt sinh động hơn, rõ ý hơn mà
vẫn đảm bảo sự liên kết.
Để thay thế từ ngữ cho nhau ta dùng đại từ hoặc
những từ đồng nghĩa.
Phù Đổng Thiên Vương,
trang nam nhi,
Tráng sĩ ấy
người trai làng Phù Đổng

Bài tập 2
* Đoạn văn viết về ai? Từ nào được lặp lại nhiều lần
nhất?
Em biết gì về Triệu Thị Trinh?
Đoạn văn có mấy câu? Từ Triệu Thị Trinh ở câu 1 ta có
thể thay thế được không?
Làm việc nhóm 4: Thực hành đánh số thứ tự các câu

Và dùng đại từ hoặc từ đồng nghĩa thay thế
cho từ Triệu Thị Trinh. Chú ý: Trong qua trình thay thế
ta có thể lặp lại một số từ để đoạn văn hay hơn.

Triệu Thị Trinh quê ở vùng núi Quan Yên (Thanh Hóa). Triệu
Thị Trinh xinh xắn, tính cách mạnh mẽ, thích võ nghệ.
Triệu THị Trinh bắn cung rất giỏi, thường theo các phường săn
đi săn thú. Có lần, Triệu Thị Trinh đã bắn hạ một con báo hung
dữ trước sự thán phục của trai tráng trong vùng.
Hằng ngày, chứng kiến cảnh nhân dân bị giặc Ngô đánh đập,
cướp bóc, Triệu Thị Trinh vô cùng uất hận, nung nấu ý chí trả
thù nhà, đền nợ nước, quét sạch chúng ra khỏi bờ cõi. Năm
248, Triệu Thị Trinh cùng anh là Triệu
Quốc Đạt lãnh đạo cuộc khởi nghĩa chống quân xâm lược.
Cuộc khởi nghĩa tuy không thành công nhưng tấm gương anh
dũng của Triệu Thị Trinh sáng mãi với non sông, đất nước.
Theo TỪ ĐIỂN NHÂN VẬT LỊCH SỬ ViỆT NAM
Người thiếu nữ họ Triệu
Nàng
Nàng
Người con gái vùng núi Quan Yên
Bà

Khi đọc đoạn văn này, chúng ta có cảm nghĩ
gì về Bà Triệu Thị Trinh?
Ở nước ta còn có những Nữ tướng nào tài giỏi?

Bài tập 3 : Viết một đoạn văn ngắn kể về một tấm
gương hiếu học, trong đó có sử dụng phép thay thế từ
ngữ để liên kết câu.

Nguyễn Hiền – Ông trạng 13 tuổi. Nguyễn Ngọc Kí- bị liệt 2
tay, viết bằng chân. Mạc Đĩnh Chi – nhà nghèo nhưng rất
hiếu học. Cao Bá Quát. Trần Bảo Đồng – nhà nghèo nhưng
đỗ thủ khoa và được nhận học bổng Nguyễn Thái Bình…
Thực hành: Viết một đoạn văn ngắn kể về một tấm gương
hiếu học trong đó có sử dụng biện pháp thay thế từ ngữ để
liên kết câu (HS khá, giỏi viết tù 4-5 câu. HS trung bình viết
2-3 câu.)
Hãy kể tên những tấm gương hiếu học mà em biết:

Mạc Đĩnh Chi nhà nghèo nhưng rất hiếu học. Ngày ngày,
mỗi lần gánh củi đi qua ngôi trường gần nhà, cậu bé lại ghé
vào học lỏm. Thấy cậu bé nhà nghèo mà hiếu học, thầy đồ
cho phép cậu được vào học cùng chúng bạn. Nhờ thông
minh, chăm chỉ, cậu học trò họ Mạc nhanh chóng trở thành
trò giỏi nhất trường.
Em học tập được những gì qua các tấm gương hiếu học đó?
Dùng từ ngữ thay thế có tác dụng gì?

Chúc các th y cô m nh ầ ạ
kh e, h nh phúc. Chúc các ỏ ạ
em h c sinh ch m ngoan,  
h c gi i. 