môi trương và các nhân tố sinh thái

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM
HỌC SINH ĐẾN VỚI MÔN SINH HỌC 9
HỌC SINH ĐẾN VỚI MÔN SINH HỌC 9
TR NG THCS héi s¬nƯỜ
GV :NGUY N TH Tr©mỄ Ị

SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG
CHƯƠNG I : SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG
BÀI : 41

I Môi trường sống của sinh vật :
1. Môi trường là gì ?
Có những yếu tố nào tác động lên đời sống
của cây xanh ?
As,t°,CO
2,
O
2

Níc
§Êt
Thùc vËt
§éng vËt
Vi sinh vËt
Môi trường là gì ?
BÀI 41 : MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI

Môi trường là nơi sinh sống của sinh vật, bao
gồm tất cả những gì bao quanh có tác động

trực hoặc gián tiếp lên sự sống, phát triển, sinh
sản của sinh vật.

I Môi trường sống của sinh vật :
1. Môi trường là gì ?

2. Các loại môi trường.
BÀI 41 : MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI

? Hãy quan sát hình ảnh trong tự nhiên và điền tiếp nội dung phù hợp vào
các ơ trống trong bảng sau :
STT TÊN S.VẬT MÔI TRƯỜNG
SỐNG
1 Giun đất
2 Cá chép
3 Chim vẹt
4 Sán dây
5 Cây tre
6 Con ngựa
BÀI 41 : MƠI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI
I Mơi trường sống của sinh vật :
Bảng 41.1

4
4
4
4
2
3
Các môi trường sống của sinh vật

Môi trường
trên mặt
đất – không
khí
Môi trường trong đất
4
Môi trường nước1
Môi trường sinh vật

Môi trường là nơi sinh sống của sinh vật, bao gồm tất
cả những gì bao quanh có tác động trực hoặc gián
tiếp lên sự sống, phát triển, sinh sản của sinh vật.

I Môi trường sống của sinh vật :
1. Môi trường là gì ?
2. Các loại môi trường: có 4 loại môi trường chủ yếu.
- Môi trường nước.
- Môi trường trong đất.
- Môi trường trên mặt đất- không khí .
- Môi trường sinh vật.
BÀI 41 : MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI



BÀI 41 : MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI
I Môi trường sống của sinh vật :
II Các nhân tố sinh thái :
Em hãy nghiên cứu thông tin mục II
SGK trang 119

- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác
động đến sinh vật.
§Êt
As,t
0
, C O
2,
O
2
Níc
Thùc vËt
§éng vËt
Vi sinh vËt
Thế nào là nhân tố sinh thái ?
BÀI 41 : MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI
I Môi trường sống của sinh vật :
II Các nhân tố sinh thái :

Có thể chia các nhân tố sinh thái
thành mấy nhóm ?
As,t°,CO
2,
O
2

Nước
Đất
Thực vật
Động vật
Vi sinh vật

Nhân tố vô sinh Nhân tố hữu sinh
Con người Sinh vật khác
BÀI 41 : MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI
I Môi trường sống của sinh vật :
II Các nhân tố sinh thái :

THẢO LUẬN NHÓM HOÀN THÀNH BÀI TẬP SAU :
Chuột sống trong rừng mưa nhiệt đới có thể chịu ảnh hưởng của
các nhân tố sinh thái sau :mức độ ngập nước, ánh sáng, độ ẩm
không khí, kiến, gió thổi, rắn hổ mang, phá rừng, cây gỗ, săn bắt,
sâu ăn lá cây, gỗ mục, độ dốc của đất.
Nhân tố vô sinh
Nhân tố hữu sinh
Nhân tố con người Nhân tố các sinh vật
khác

Hãy sắp xếp các nhân tố đó vào từng nhóm nhân tố sinh thái.

BÀI TẬP :
Chuột sống trong rừng mưa nhiệt đới có thể chịu ảnh hưởng của
các nhân tố sinh thái sau :mức độ ngập nước, ánh sáng, độ ẩm
không khí, kiến, gió thổi, rắn hổ mang, phá rừng, cây gỗ, săn bắt,
sâu ăn lá cây, gỗ mục, độ dốc của đất.
Nhân tố vô sinh
Nhân tố hữu sinh
Nhân tố con người Nhân tố các sinh vật
khác
Mức độ ngập nước Phá rừng Kiến
Ánh sáng Săn bắt Rắn hổ mang
Độ ẩm không khí Cây gỗ

Gió thổi Sâu ăn lá cây
Gỗ mục
Độ dốc của đất
ĐÁP ÁN

- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác
động đến sinh vật. Gồm :
BÀI 41 : MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI
I Môi trường sống của sinh vật :
II Các nhân tố sinh thái :
+ Nhân tố vô sinh là các yếu tố không sống của thiên
nhiên có ảnh hưởng đến cơ thể sinh vật như : nhiệt độ, ánh
sáng, gió, nước, địa hình, thổ nhưỡng, loại đất, độ dốc…
+ Nhân tố hữu sinh :(nhân tố sinh thái sống)


Em hãy quan sát một số hoạt động của con người tác động đến môi trường ?
Rác thải sinh hoạt

Khí thải, tiếng ồn

Chặt, đốt rừng

Đắp đập ngăn lũ, tạo năng lượng sạch

Trồng cây gây rừng

- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác
động đến sinh vật. Gồm :
BÀI 41 : MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI

I Môi trường sống của sinh vật :
II Các nhân tố sinh thái :
+ Nhân tố vô sinh là các yếu tố không sống của thiên
nhiên có ảnh hưởng đến cơ thể sinh vật như : nhiệt độ, ánh
sáng, gió, nước, địa hình, thổ nhưỡng, loại đất, độ dốc…
+ Nhân tố hữu sinh :(nhân tố sinh thái sống)
.Nhân tố con người :tác động tích cực (cải tạo, nuôi
dưỡng, lai ghép…), tác động tiêu cực(săn bắt, đốt phá…).
.Nhân tố sinh vật:các vi sinh vật, thực vật, động vật…

1. Trong một ngày (từ sáng tới tối ) , ánh
sáng mặt trời thay đổi nh thế nào ?
2. ở nớc ta ,độ dài ngày vào mùa hè và
mùa đông có gì khác nhau ?
+ Độ dài ngày thay đổi theo mùa : mùa hè có ngày
dài hơn mùa đông.
+ Cờng độ ánh sáng tăng dần từ sáng tới tra và sau
đó giảm dần vào buổi chiều cho đến tối.
? Em hãy nhận xét về sự thay đổi của các nhân
tố sau :
3. Sự thay đổi nhiệt độ trong một năm
diễn ra nh thế nào ?
+ Trong năm nhiệt độ thay đổi theo mùa: mùa hè
nhiệt độ không khí cao, mùa thu mát mẻ, mùa đông
nhiệt độ thấp, mùa xuân ấm áp.
BI 41 : MễI TRNG V CC NHN T SINH THI
I Mụi trng sng ca sinh vt :
II Cỏc nhõn t sinh thỏi :
? Em có nhận xét gì về sự thay đổi của các nhân tố
sinh thái trên?

- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác
động đến sinh vật. Gồm :
BÀI 41 : MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI
I Môi trường sống của sinh vật :
II Các nhân tố sinh thái :
+ Nhân tố vô sinh là các yếu tố không sống của thiên
nhiên có ảnh hưởng đến cơ thể sinh vật như : nhiệt độ, ánh
sáng, gió, nước, địa hình, thổ nhưỡng, loại đất, độ dốc…
+ Nhân tố hữu sinh :(nhân tố sinh thái sống)
.Nhân tố con người :tác động tích cực (cải tạo, nuôi
dưỡng, lai ghép…), tác động tiêu cực(săn bắt, đốt phá…).
.Nhân tố sinh vật:các vi sinh vật, thực vật, động vật…
- Các nhân tố sinh thái tác động lên sinh vật thay đổi
theo môi trường và thời gian.

- Cá rô phi ở Việt Nam sống và phát triển ở nhiệt độ nào ?
- Nhiệt độ nào cá rô phi sinh trởng và phát triển thuận lợi nhất ?
- Tại sao dới 5
o
C và trên 42
o
C thì cá rô phi sẽ chết ?
5
0
C
im gõy cht
42
0
C

im cc thun
Gii hn chu ng
Hỡnh 41.1: Gii hn nhit ca cỏ rụ phi Vit Nam
Khoảng thuận lợi

t
0
C
Gii hn di
Gii hn trờn
30
0
C
Quan sát hình vẽ và cho biết :
im gõy cht
BI 41 : MễI TRNG V CC NHN T SINH THI
I Mụi trng sng ca sinh vt :
II Cỏc nhõn t sinh thỏi :
III Gii hn sinh thỏi :

BI 41 : MễI TRNG V CC NHN T SINH THI
I Mụi trng sng ca sinh vt :
II Cỏc nhõn t sinh thỏi :
III Gii hn sinh thỏi :
Quan sỏt hỡnh v v cho bit:
- Cá rô phi ở Việt Nam sống và
phát triển ở nhiệt độ nào ?
- Nhiệt độ nào cá rô phi sinh trởng
và phát triển thuận lợi nhất ?
- Tại sao dới 5

o
C và trên 42
o
C thì
cá rô phi sẽ chết ?
+ T 5
o
C 42
o
C
+ Phỏt trin thun li nht
30
o
C
+ Nhit 5
o
C gi l gii hn
di
+ Nhit 42
o
C gi l gii hn
trờn
+ 30
o
C l im cc thun ca cỏ
rụ phi Vit Nam
+ T 5
o
C n 42
o

C l gii hn
chu ng(

gii hn sinh thỏi)

v nhit ca cỏ rụ phi
VN.
Gii hn
di
Gii hn
trờn
Khoảng
thuận lợi
5
0
C
42
0
C30
0
C
t
0
C
im cc thun
Gii hn chu ng

Thế nào là giới hạn sinh thái ?
Giới hạn sinh
thái là giới hạn

chòu đựng của cơ
thể sinh vật đối
với một nhân tố
sinh thái nhất đònh.
BÀI 41 : MƠI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI
III Giới hạn sinh thái :
II Các nhân tố sinh thái :
I Mơi trường sống của sinh vật :

Hãy chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau:
Bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Môi trờng sống của sinh vật là:
Là nơi sinh sống của sinh vật.
Là tất cả những gì bao quanh cú tỏc ng
trc tip hoc giỏn tip n sinh vt
Là nơi sinh sống của sinh vật, bao gồm tất cả
những gì bao quanh cú tỏc ng trc tip
hoc giỏn tip lờn s sng, phỏt trin, sinh sn
ca sinh vt.
A
B
C
Đúng