Bài 29: Cấu trúc các loại virut-sinh 10

Tác nhân gây nên các bệnh này?
Virut
Bệnh cúm A/H1N1
Virut là gì ?
Bệnh đậu mùa
Bệnh cúm gia cầm
Bệnh HIV

Ch ng III:ươ
VIRUT VÀ BỆNH TRUYỀN NHIỄM
BÀI 29:CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRUT

Nghiên cứu SGK để hình
thành khái niệm Virut?
I. KHÁI NIỆM:
 Virut là thực thể chưa có cấu tạo tế bào, có kích
thước siêu nhỏ, chỉ có thể nhân lên trong tế bào sống.
Chúng sống kí sinh nội bào bắt buộc.

II. CU TO:
Vỏ(capsit)
Lõi (bộ gen)
Axit
nuclêic
Capsit
Nuclêôcapsit
1. Cấu tạo chung: 2
phần
a. Lõi( bộ gen): Axit Nuclêic
b. Vỏ (capsit): Prôtêin

Phức hợp gồm axit nuclêic và
v capsit đ ợc gọi là
Nuclêôcapsit
Axit nuclờic
Prụtờin
Virut đ ợc cấu tạo gồm
những thành phần nào ?
Bản chất của các thành
phần đó là gì?

Bé gen cña virut cã ®iÓm g× sai kh¸c so víi bé
gen cña sinh vËt nh©n thực?
Bé gen (ARN) Bé gen (ADN)
Bé gen cña virut
Bé gen cña sinh
vËt nh©n thực
Bé gen (ADN)
 Bé gen cña virut cã thÓ lµ
ADN hoÆc ARN,
Chuỗi đơn hoặc chuỗi kép
Bé gen cña sinh vËt nh©n
thực lu«n lµ ADN chuỗi kép

Vỏ capsit của virut:
Capsome
Capsit
- Vỏ capsit đ ợc cấu tạo
từ cỏc đơn vị prụtờin gi
là capsome.
Vỏ capsit của virut đ ợc

cấu tạo nh thế nào?
- Kớch thửụực virut
caứng lụựn thỡ soỏ lửụùng
capsome caứng nhieu.
Kích th ớc của virut và số l
ợng capsome có quan hệ
với nhau nh thế nào ?

2.Các dạng cấu tạo:
Axit nuclêic
Capsit
Vỏ ngoài
Gai
glicôprôtêin
Virut trần
(virut đơn giản)
Virut có vỏ ngoaứi









(virut phức tạp)
Quan sỏt hỡnh v, hóy so sỏnh cu to
ca Virut trn v Virut cú voỷ ngoi?
virut chỉ có cấu tạo

gồm lõi a. nuclờic và vỏ
capsit
có lớp vỏ bao bên ngoài
vỏ capsit v trên có gắn
các gai glicôprôtêin

l lớp lipit kép và
prôtêin t ơng tự màng
sinh chất bảo vệ
virut.
làm nhiệm vụ kháng
nguyên, giúp virut bám
trên bề mặt tế bào vt ch.
Vỏ ngoài của virut có bản chất là gì?
Nó có tác dụng gì?
Virut có vỏ ngoaứi
Lõi
Capsit
Vỏ ngoài
Gai glicôprôtêin
Gai glicôprôtêin có tác dụng gì ?

III. HÌNH THÁI:
Dùa vµo h×nh d¹ng, ta cã thÓ ph©n chia virut thµnh
nh÷ng dạng cấu trúc nµo?
Virut HIV
Virut b¹i liÖt
Phage T2
Virut d¹i
Virut kh¶m

thuèc l¸
Virut viªm n·o

→ Chñ yÕu gåm 3 d¹ng
1. H×nh trô
xo¾n(que,
sợi, cầu)
2. H×nh khèi
3. D¹ng hoãn
hîp
Virut b¹i liÖt
Virut HIV,
cúm, sởi

Phage
T2,
Đậu mùa
Virut
kh¶m
thuèc l¸,
dại
Khèi ®a diÖn Khèi cÇu

Nghiờn cu SGK, haừy mụ t c im ca virut
cú hỡnh dng xon, khoỏi
vaứ hoón hụùp? Cho vớ d?

 Cấu trúc xoắn
 Cấu trúc khối
 Cấu trúc hỗn

hợp
Cấu trúc virut  Đặc điểm
 - Gồm capsome xếp
theo chiều xoắn của axit
nuclêic.
- Có hình que, sợi, cầu
 - Capsome sắp xếp
theo hình khối đa diện.
 - Đầu có cấu trúc khối
chứa axit nuclêic gắn với
đuôi có cấu trúc xoắn.
 Đại diện
 - virut dại,
virut khảm
thuốc lá,
Virut cúm,
virut sởi
 - Virut bại
liệt, mụn cơm,
hecpet
 - Phagơ,
đậu mùa

Yếu tố nào quy định hình dạng của virut?
 H×nh d¹ng virut phô thuéc
vµo cÊu t¹o v capsitỏ cña virut

Thí nghiệm của Franken và Conrat
Thí nghiệm này
nói lên vai trò

quyết định của
thành phần nào,
axit nuclêic hay
vỏ Prôtêin ?
Axit nuclêic có vai trò quyết định,
quy định mọi đặc điểm của virut.

 ThÝ nghiÖm cña Franken vµ Conrat
Khi ë ngoµi tÕ bµo chñ,
virut biÓu hiÖn ®Æc tÝnh
nh mét thÓ v« sinh hay
h÷u sinh?
ở ngoµi tÕ bµo chñ, virut biÓu
hiÖn nh mét thÓ v« sinh.

ThÝ nghiÖm cña Franken vµ Conrat
Khi tån t¹i trong tÕ
bµo chñ (nhiÔm vµo
l¸ c©y), biÓu hiÖn cña
virut nh thÕ nµo?
Chóng biÓu hiÖn nh mét thÓ h÷u
sinh, cã thÓ nh©n lªn, t¹o thÕ hÖ
virut míi cã ®Çy ®ñ ®Æc ®iÓm di
truyÒn cña virut ban ®Çu.

Qua thí nghiệm này, ta có thể kết luận gì về đặc
điểm sống của virut khi chúng tồn tại bên
trong hoặc bên ngoài tế bào?

ngoài tế bào chủ, virut biểu hiện nh

một thể vô sinh.


Kết luận về đặc điểm sống của virut
Theo em cú th nuụi virut trờn mụi trng
nhõn to nh nuụi vi khun c khụng?
Khụng, vỡ virut sng kớ sinh bt buc.

Chỉ khi ở trong tế bào chủ, virut mới
hoạt động nh một thể sống.

IV. Phân loại virut:
Có thể phân loại dựa trên 4 tiêu chuẩn:
1.Căn cứ vào loại axit nuclêic ( virut ADN, virut
ARN)
2.Căn cứ vào hình dạng (Xoaộn, khối, hỗn hợp)
3.Căn cứ vào có hay không có vỏ ngoài( VR đơn
giản, VR phức tạp)
4.Căn cứ vào tế bào chủ mà virut kí sinh( VR
ĐV, VR TV, VR VSV)
Dựa trên những kiến thức đã
học, ta có thể phân loại virut
dựa trên những tiêu chuẩn nào ?

So sánh sự khác biệt của virut và vi khuẩn?
TÍNH CHẤT
VIRUT VI KHUẨN
Có cấu tạo tế bào
Chỉ chứa ADN hoặc ARN
Chứa ADN và ARN

Chứa Ribôxôm
Sinh sản độc lập
không
có
không
không
không
không
có
có
có
có
Dùng từ “có” hoặc “khơng” để điền
vào ơ dưới đây, sao cho thích hợp:

CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Điều nào sau đây đúng khi nói về virut?
Là dạng sống đơn giản nhất.
Không có cấu tạo tế bào.
Cấu tạo từ prôtêin và axit nuclêic.
Tất cả đều đúng.
Câu 2: Virut trần là virut :
Chỉ có vỏ lipit
Chỉ có vỏ capsit và lõi axit nuclêic
Không có các lớp vỏ bọc.
Có vỏ lipit và vỏ capsit.
A
B
C
D

A
B
C
D

CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Câu 3: Nuclêôcapsit là:
Phức hợp gồm vỏ capsit và axit nuclêic
Các lớp vỏ capsit của virut.
Bộ gen chứa ADN của virut.
Bộ gen chứa ARN của virut.
Câu 4: Virut nào kí sinh ở người?
HIV, virut viêm gan B.
Phagơ, virut bại liệt.
Phagơ.
Virut khảm thuốc lá.
A
B
C
D
A
B
C
D

Virut là gì?
Cấu tạo của virut ra sao?
Có cấu tạo tế bào không?
Sống độc lập hay kí sinh?
Lõi a. nuclêic

Vỏ capsit
Virut trần
Virut có các dạng cấu trúc nào?
Lõi chứa loại a nuclêic nào?
Xoắn,
khối,
hỗn hợp
(ARN hoặc ADN)
Ứng dụng
của virut?
(Nông nghiệp,
y học )
Tác hại
của
virut?
Nội dung chủ yếu của bài này là:
Cho ví dụ minh họa
Nếu có vỏ ngoài
Virut phức tạp


Làm các bài tập trong SGK

Đọc tr ớc bài 30: Sự nhân lên
của Virut trong tế bào chuỷ
Bài tập về nhà

CẢM ƠN THẦY CÔ VÀ CÁC EM
ĐÃ CHÚ Ý LẮNG NGHE