Đồng Chí -Chính Hữu

Tieát 47
(Chính Höõu)


Giới thiệu vài nét
về nhà thơ Chính Hữu
1. Họ và tên (Bí danh) :
Trần Đình Đắc (Chính Hữu).
2. Năm sinh : 15/02/1926.
3. Cấp bậc, chức vụ cao nhất :
- Đại tá, Phó trưởng ban Văn nghệ
Quân đội (1949 - 1952).
- Phó cục trưởng Cục tuyên huấn
(1970 – 1983).
- Chuyển ngành ra làm Phó tổng thư
kí Hội Nhà văn Việt Nam khóa 3,
Ủy viên BCH Hội Nhà văn Việt
Nam khóa 4.


4. Quê quán : Huyện Can
Lộc, Hà Tónh.
5. Trú quán : Số nhà 54, phố
Lý Nam Đế, Hà Nội.
6. Quá trình công tác : Ông
xuất thân trong một gia
đình tiểu tư sản, học trung
học tại Hà Nội. Năm 1945
tham gia hoạt động cách
mạng. Năm 1946 tham gia

quân đội tại trung đoàn
Thủ đô.

7. Tác phẩm : - Đầu súng trăng treo (1966).
- Thơ Chính Hữu (1977).
- Tuyển tập Chính Hữu (1988).
8. Phần thưởng được Đảng, Nhà nước trao tặng :
Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học – Nghệ
thuật đợt II (2002).
9. Năm mất : Ông mất ngày 27/11/2007 tại Bệnh
viện Hữu nghò Hà Nội, hưởng thọ 82 tuổi.


(?) Từ “đồng chí” đứng riêng, tách ra thành câu đặc biệt có
ý nghóa gì?
Nhà thơ hạ một dòng thơ với hai tiếng “đồng chí” như
một nốt nhấn nổi bật trong bản đàn. Nó vang lên như
một sự phát hiện, một lời khẳng đònh, đồng thời như
một cái bản lề gắn kết đoạn đầu và đoạn thứ hai của
bài thơ. Đó là sự kết tinh của mọi cảm xúc, tình cảm.
Tình đồng chí là sự phát triển cao độ của tình bạn, tình
người.


(?) Nêu cách hiểu của em về từ “mặc kệ” được nhà thơ sử
dụng trong câu “Gian nhà không mặc kệ gió lung lay”?
Từ “mặc kệ” vốn có nghóa là bỏ tất, để lại, không quan
tâm. Trong bài thơ, ta thấy họ là những nông dân gắn bó
máu thòt với ruộng đồng, thế mà nay dứt áo ra đi đến
phương trời xa lạ, vào nơi khói lửa hiểm nguy hẳn phải xuất

phát từ những tình cảm lớn lao, những quyết tâm mãnh liệt.
Đó là đi đánh giặc cứu nước. Tình cảm lớn đã chiến thắng
tình cảm nhỏ. Mặt khác, từ “mặc kệ” có phần tạo ra chất
vui, tếu táo, hóm hỉnh, lạc quan cách mạng của người lính
trẻ. Hoàn toàn đây không phải là người lính vô tâm, vô
trách nhiệm với gia đình, cha mẹ, vợ con, quê hương mà là
sự hi sinh tình nhà cho việc nước.


(?) Nêu cảm nhận của em về hai câu thơ :
“Miệng cười buốt giá, chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.”

Hình ảnh nụ cười buốt giá – nụ cười bừng lên, sáng lên
trong gió rét, trong sương muối, trong đêm trăng hay buổi
sáng sớm của những người lính chân không giày, áo rách,
quần vá – tê tái và khó nhọc, một nụ cười nửa miệng vừa hồ
hởi, vui tươi, vừa xuýt xoa vì cái rét tràn về; nụ cười của
tình đồng chí, tình yêu thương vô bờ trong im lặng, trong hơi
ấm của bàn tay nắm lấy bàn tay. Hơi ấm ở bàn tay, ở tấm
lòng đã chiến thắng cái lạnh ở chân không giày và thời tiết
buốt giá.


(?) Hình ảnh “Đầu súng trăng treo” có tác dụng và ý nghóa gì?
Hình ảnh vừa cô đọng, vừa gợi hình, gợi cảm. Một hình
ảnh lãng mạn, độc đáo, đầy sáng tạo, vừa thực vừa ảo. Đầu
súng nóng bỏng căm thù sẵn sàng nhả đạn mà lại có vầng
trăng lung linh treo trên đầu mũi súng. Súng biểu tượng cho
chiến đấu vì độc lập tự do, trăng là biểu tượng của non nước

thanh bình. Đây là vẻ đẹp hài hòa của tâm hồn chiến só.
Một bức tranh đẹp về tình đồng chí, đồng đội của những
người lính.
Trong bức tranh, nổi lên trên nền cảnh rừng đêm giá rét
là ba hình ảnh gắn kết với nhau : người lính, khẩu súng,
vầng trăng. Trong cảnh rừng hoang sương muối, những
người lính phục kích, chờ giặc, đứng bên nhau. Sức mạnh
của tình đồng đội đã giúp họ vượt lên tất cả những khắc
nghiệt của thời tiết và mọi gian khổ, thiếu thốn. Tình đồng
chí đã sưởi ấm lòng họ giữa cảnh rừng hoang mùa đông,
sương muối giá rét.


AÛnh minh hoïa

Baøi haùt : Tình ñoàng chí.
Trình baøy : Ñan Tröôøng.


Hướng dẫn về nhà :
1. Nắm nội dung kiến thức vừa học.
2. Học thuộc lòng bài thơ “Đồng chí” của
Chính Hữu.
3. Nêu cảm nhận của bản thân về hình tượng
người lính trong bài thơ.
4. Chuẩn bò bài mới: Bài thơ về tiểu đội xe
không kính của Phạm Tiến Duật.
- Đọc bài thơ, tìm hiểu tác giả và hoàn cảnh
ra đời của tác phẩm.
- Thực hiện theo yêu cầu trong SGK, trả lời

đầy đủ nội dung phần Đọc – Hiểu văn bản.
- Giải quyết bài tập phần luyện tập.

Bài thơ về tiểu đội xe không kính.
(Phạm Tiến Duật).