bài 53 su phan tich anh sang

Kiểm tra bài cũ
1.Hãy nêu các nguồn phát ra ánh sáng
trắng
và nguồn phát ra ánh sáng màu?
2.Khi chiếu chùm sáng trắng qua các tấm
lọc màu ta thu đ ợc kết quả nh thế nào?
Hóy quan sỏt mt s hin tng thiờn nhiờn sau.





Designed by Khanh Duy Tran – TH Kinh teá – Kyõ thuaät Taây Ninh


I.Phân tích ánh sáng trắng bằng lăng kính
1. Thí nghiệm 1: Hình 53.1
Mục đích thí nghiệm: Quan sát một chùm sáng hẹp
chiếu qua lăng kính.
Bố trí thí nghiệm:
- Đặt một khe hẹp tr ớc nguồn sáng trắng để đ ợc
- Đặt một khe hẹp tr ớc nguồn sáng trắng để đ ợc
1khe sáng hẹp.
1khe sáng hẹp.
- Đặt một lăng kính sao cho cạnh của nó song song
- Đặt một lăng kính sao cho cạnh của nó song song
với khe sáng trắng hẹp đó.
với khe sáng trắng hẹp đó.
- Đặt màn chắn sau lăng kính để thu đ ợc chùm tia

- Đặt màn chắn sau lăng kính để thu đ ợc chùm tia
sáng ló.
sáng ló.
Lăng kính là một khối trong suốt có 3 gờ song song.
Sự phân tích ánh sáng trắng

Sù ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng
I. Phân tích một chùm sáng trắng bằng lăng kính:
Lăng kính
Khe hẹp A
Màn ảnh B
A
Ù
s

m
a
ë
t

t
r
ơ
ø
i
(
a
ù
s

t
r
a
é
n
g
)
đỏ
cam
vàng
lục
lam
chàm
tím
1. Thí nghiệm 1

I. Phân tích một chùm sáng trắng bằng lăng
kính:
1. Thí nghiệm :
Sù ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng

Đ o û
T í m
M a øn a ûn h BL a ên g k í n h
K h e h e ïp A
1. Thí nghiệm:
- Chiếu một chùm ánh sáng mặt trời (ánh sáng trắng) qua
một khe hẹp A đến gặp một lăng kính. Sau lăng kính đặt một
màn ảnh B để hứng chùm tia ló ra. Ta thấy, trên màn B có
một dải sáng màu cầu vồng, trong đó tia đỏ bò lệch ít nhất và

tia tím bò lệch nhiều nhất.
I. Phân tích một chùm sáng trắng bằng lăng kính:
Sù ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng

I. Phân tích một chùm sáng trắng bằng lăng kính:
2. Kết luận:

Khi chiếu một chùm ánh sáng mặt
trời(ánh sáng trắng) khi qua lăng kính, bò
tách thành nhiều chùm sáng có màu sắc
khác nhau, Dải màu biến thiên liên tục từ
đỏ đến tím (đỏ, cam, vàng, lục, lam,
chàm, tím)
1. Thí nghiệm
Sù ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng

2. Thớ nghim 2
2. Thớ nghim 2
a. Thớ nghim 2a
a. Thớ nghim 2a
*Mục đích thí nghiệm:
Thấy rõ sự tách các dải màu riêng rẽ.
*Cách làm thí nghiệm: dùng tấm lọc mầu để chắn
chùm sáng (tấm lọc này có thể đặt tr ớc mắt hoặc
tr ớc khe sáng)
Hãy dự đoán hình ảnh quan sát đ ợc?
*Tiến hành thí nghiệm
Sự phân tích ánh sáng trắng

Lăng kính

Khe hẹp A
Lăng kính
Khe hẹp A
Hỡnh 53
Hỡnh 53
Hình ảnh
Hình ảnh
quan sát đ ợc:
quan sát đ ợc:
dùng tấm lọc
dùng tấm lọc
đỏ thấy vạch
đỏ thấy vạch
đỏ.dùng tấm
đỏ.dùng tấm
lọc xanh thấy
lọc xanh thấy
vạch xanh,hai
vạch xanh,hai
vạch này
vạch này
không nằm
không nằm
cùng một chỗ
cùng một chỗ
Hãy mô
Hãy mô
tả hình
tả hình
ảnh

ảnh
quan sát
quan sát
đ ợc?
đ ợc?


Mục đích thí nghiệm: Thấy rõ sự ngăn cách giữa dải màu đỏ và dải màu xanh

Cách làm thí nghiệm: Chắn khe sáng bằng tấm lọc nửa trên màu đỏ, nửa d ới
màu xanh


b) Thớ nghim 2b
b) Thớ nghim 2b
Hình ảnh quan sát đ ợc: Thấy
Hình ảnh quan sát đ ợc: Thấy
hai vạch dỏ và xanh tách rời
hai vạch dỏ và xanh tách rời
nhau
nhau
Hãy
Hãy
mô tả
mô tả
hình
hình
ảnh
ảnh
quan

quan
sát đ
sát đ
ợc?
ợc?
Sự phân tích ánh sáng trắng

Trả lời C2:
- Khi chắn khe sáng bằng tấm lọc màu đỏ thì ta
thấy vạch đỏ, bằng tấm lọc màu xanh có vạch
xanh, hai vạch này không nằm cùng một chỗ
- Khi chắn khe sáng bằng tấm lọc nửa trên màu
đỏ, nửa d ới màu xanh thì thấy đồng thời cả hai
vạch xanh đỏ nằm lệch nhau. (tách rời nhau,
truyền theo hai ph ơng khác nhau)
C2: Hóy mụ t hỡnh nh quan sỏt c trong thớ
C2: Hóy mụ t hỡnh nh quan sỏt c trong thớ
nghin a v b?
nghin a v b?

I. Thí nghiệm 2: Có thể làm thí nghiệm bằng cách như sau
Lăng kính
Khe hẹp A
Màn ảnh B
A
Ù
s

m
a

ë
t

t
r
ơ
ø
i
(
a
ù
s

t
r
a
é
n
g
)
đỏ
cam
vàng
lục
lam
chàm
tím
Khoét 1 khe thật hẹp
tại vò trí màu lục
Sù ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng

I. Thớ nghieọm 2:
Laờng kớnh
Khe heùp A
A

s

m
a
ở
t

t
r
ụ
ứ
i
(
a
ự
s

t
r
a
ộ
n
g
)

Laờng kớnh
Maứn E
B
luùc
C
Sự phân tích ánh sáng trắng

C3:Em hãy dựa vào kết quả quan sát đ ợc ở trên để nhận
định sự đúng, sai của hai ý kiến sau?
+Lăng kính đã nhuộm các màu khác nhau cho chùm sáng
trắng.
+ Trong chùm sáng trắng có chứa sẵn các chùm sáng màu.
Lăng kính chỉ có tác dụng tách các chùm sáng đó ra, cho
mỗi chùm đi theo một ph ơng vào mắt.
C3: Bản thân lăng kính là một khối chất không màu nên nó
không thể đóng vai trò nh tấm lọc màu đ ợc.
Nếu lăng kính có tác dụng nhuộm màu cho chùm tia sáng
thì tại sao chỗ này chỉ nhuộm màu xanh, chỗ kia chỉ nhuộm
màu đỏ? Trong khi đó các vùng mà tia sáng đi qua trong
lăng kính có tính chất hoàn toàn nh nhau.
Nh vậy chỉ có ý kiến thứ hai là đúng.

C4: Tại sao nói thí nghiệm 1 là phân tích ánh sáng
trắng?

C4 : Tr ớc lăng kính ta chỉ có một dải sáng trắng,
sau lăng kính ta thu đ ợc nhiều dải sáng màu. Nh
vậy lăng kính đã phân tích từ dải sáng trắng nói
trên ra nhiều dải sáng màu nên ta nói thí nghiệm 1
là thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng

3. Kết luận .
SGK trang 140

II. Phân tích một chùm sáng trắng bằng sự phản
xạ ánh sáng trên đĩa CD.
1. Thớ nghim 3:hình 53.2
*Mục đích thí nghiệm:
Tìm hiểu việc phân tích ánh sáng trắng bằng
sự phản xạ trên mặt ghi của đĩa CD.
*Cách quan sát:
Đặt mặt ghi của đĩa CD d ới ánh sáng trắng
nghiêng đĩa đi, nghiêng đĩa lại theo các ph ơng
khác nhau để tìm thấy các dải màu
Sự phân tích ánh sáng trắng

C5: Hãy mô tả
hình ảnh quan
sát đ ợc?
C5: Khi chiếu ánh
sáng trắng vào
mặt ghi của đĩa
CD và quan sát
ánh sáng phản
xạ, ta thấy nhìn
theo ph ơng này
có ánh sáng
màu này, nhìn
theo ph ơng
khác có ánh
sáng màu khác.

C6: - ánh sáng chiếu đến đĩa CD là ánh sáng màu gì?
- ánh sáng từ đĩa CD đến mắt ta có những màu nào?
- Tại sao có thể nói thí nghiệm 3 cũng là thí nghiệm phân
tích ánh sáng trắng?
C6: - ánh sáng chiếu đến đĩa CD là ánh sáng trắng.
- Tuỳ theo ph ơng nhìn ta có thể thấy ánh sáng từ đĩa
CD đến măt ta có màu này hay màu kia.
- Tr ớc khi đến đĩa CD, chùm sáng là chùm ánh sáng.
Sau khi phản xạ trên đĩa CD, ta thu đ ợc nhiều chùm
sáng màu khác nhau truyền theo các ph ơng khác
nhau. Vậy thí nghiệm với đĩa CD cũng là thí nghiệm
phân tích ánh sáng trắng.


III. Kết luận chung:
Có thể có nhiều cách phân tích một
chùm sáng trắng thành nhữngchùm sáng
màu khác nhau.
2. Kết luận:
Có thể phân tích một chùm sáng trắng
thành những chùm sáng màu bằng cách cho
nó phản xạ trên mặt ghi của một đĩa CD.

C7: Chiếu chùm sáng trắng qua tấm lọc màu đỏ ta đ ợc
ánh sáng đỏ, ta có thể coi tấm lọc màu đỏ có tác dụng
tách chùm sáng đỏ ra khỏi chùm sáng trắng.
Nếu thay tấm lọc màu đỏ bằng tấm lọc màu xanh thì
ta lại đ ợc ánh sáng xanh. Cứ nh thế cho các tấm lọc
màu khác ta sẽ biết đ ợc trong chùm sáng trắng có

những ánh sáng nào. Đây cũng là một cách phân tích
ánh sáng trắng.

L u ý: Phân tích một chùm sáng trắng tức là ta tìm
cách từ chùm sáng đó ra những chùm sáng màu khác
nhau.
IV. Vận dụng.
C7. Có thể coi cách dùng tấm lọc màu nh một
cách phân tích ánh sáng trắng thành các ánh
sáng màu d ợc không?