BAI 43. CAU TRUC VIRUT

BÖnh Sars
BÖnh AIDS
BÖnh cóm gµ
Đặc điểm chung các loại bệnh này là gì ?
Tác nhân gây bệnh: Virut
Lá cây thuốc lá bệnh
Lá cây thuốc lá bệnh
TN của Ivanôpxky (1892)
Nghiền
Dịch chiết
Soi dưới
kính hiển vi
quang học
Không thấy
mầm bệnh
Lọc qua nến lọc VK
Dịch lọc
Nuôi trên
mt thạch
Không thấy
khuẩn lạc
Nhiễm vào lá
cây lành
Cây vẫn bị
bệnh (VR)
I. KHÁI NIỆM
1. Sự phát hiện virut
2. Khái niệm
 Đặc điểm:

- Kích thước siêu nhỏ, không có cấu tạo tế bào
- Chỉ chứa một loại axit nucleic (AND hoặc
ARN)
- Sống kí sinh bắt buộc.
Virut là một thực thể sống chưa có cấu tạo tế
bào,kích thước siêu nhỏ và có cấu tạo rất đơn giản,
hệ gen chỉ chứa một loại axit nuclêic (AND hoặc
ARN) được bao bọc bởi phân tử prôtêin.
Dựa vào hình thái ngoài, chia virut làm 3 loại
- Cấu trúc xoắn ( Virut khảm thuốc lá).
- Cấu trúc khối gồm virut trần ( Virut Ađênô) và
virut có vỏ ngoài ( Virut HIV, virut viêm não,
virut dại).
- Cấu trúc hổn hợp ( phagơ T2)
II. HÌNH THÁI VÀ CẤU TẠO
1. Hình thái
Virut
viªm n·o
Virut d¹i
Virut HIV
Phage T2
Virut kh¶m
thuèc l¸
Virut Ađêno
Đặc điểm
Đặc điểm
Loại virut
Loại virut
Hình dạng
Hình dạng

Axit
Axit
nuclêic
nuclêic
Vỏ prôtêin
Vỏ prôtêin
Vỏ ngoài
Vỏ ngoài
Virut hình trụ
Virut hình trụ
xoắn (TMV)
xoắn (TMV)
Virut
Virut
khối
khối
đa
đa
diện
diện
Virut
Virut
ênô
ênô
Virut
Virut
HIV
HIV
Virut dạng
Virut dạng

phối hợp
phối hợp
(Phage T2)
(Phage T2)
Dựa vào thơng tin hình 43 hãy điền vào bảng sau :
Đặc điểm
Đặc điểm
Loại virut
Loại virut
Hình dạng
Hình dạng
Axit
Axit
nuclêic
nuclêic
Vỏ prôtêin
Vỏ prôtêin
Vỏ ngoài
Vỏ ngoài
Virut hình trụ
Virut hình trụ
xoắn (TMV)
xoắn (TMV)
-
Hình trụ
Hình trụ
ARN
ARN
xoắn
xoắn

đơn
đơn
Nhiều capsome
Nhiều capsome
ghép đối xứng với
ghép đối xứng với
nhau thành vòng
nhau thành vòng
xoắn
xoắn
Không có
Không có
Virut
Virut
khối
khối
đa
đa
diện
diện
Virut
Virut
ên
ên
ô
ô
-20 mặt, mỗi
-20 mặt, mỗi
mặt là một tam
mặt là một tam

giác đều,
giác đều,
ADN
ADN
xoắn
xoắn
kép
kép
Mỗi tam giác đều
Mỗi tam giác đều
được cấu tạo bởi
được cấu tạo bởi
chuỗi capsome
chuỗi capsome
Không có
Không có
Virut
Virut
HIV
HIV
-Hình cầu
-Hình cầu
2 sợi
2 sợi
ARN
ARN
đơn
đơn
Capsome ghép với
Capsome ghép với

nhau.
nhau.
Có
Có
Virut dạng
Virut dạng
phối hợp
phối hợp
(Phage T2)
(Phage T2)
-
Đầu hình khối
Đầu hình khối
đa diện.
đa diện.
-
Đuôi hình trụ
Đuôi hình trụ
ADN
ADN
xoắn
xoắn
kép
kép
Đầu do các
Đầu do các
capsome hình tam
capsome hình tam
giác ghép lại
giác ghép lại

Không có
Không có
2. Cấu tạo
- Lõi axit nuclêic ( bộ gen ) chỉ chứa ADN hoặc ARN
-
Vỏ prôtêin: được cấu tạo từ các đơn vị capsôme, mang
thành phần kháng nguyên và có tác dụng bảo vệ lõi axit
nuclêic.
Tổ hợp axit nuclêic và vỏ capsôme là nucleôcapsit
Một số virut có vỏ ngoài cấu tạo từ lipit kép và prôtêin.
Trên vỏ ngoài có gai glicôprôtêin vai trò là kháng
nguyên và giúp virut bám trên bề mặt tế bào chủ
Axit nuclêic
Vỏ prôtêin
Vỏ ngoài
Gai
glicôprôtêin
Capsôme
Virut trần
III. PHÂN LOẠI VIRUT
-
Dựa vào đặc điểm loại axit nucleic của chúng:
chứa AND hay ARN, mạch đơn hay kép
-
Dựa vào đặc điểm vỏ protein, vật chủ, phương
tiện lây truyền…tuỳ theo mục đích nghiên cứu.
- Dựa vào vật chủ để phân loại:
 Virut ở người và động vật .
 Virut ở vi sinh vật.
 Virut ở thực vật .

Câu 1. Virut là :
a. Một dạng sống đặc biệt chưa có cấu tạo
tế bào
b. Chỉ có vỏ protein và lõi axit nucleic
c. Sống kí sinh bắt buộc
d. Cả a,b và c
Hãy chọn phương án đúng nhất
Câu 2. Virut ở người và động vật có bộ gen :

a. AND
b. ARN
c. AND hoặc ARN
Câu 3. Virut có cấu tạo:
a. Có vỏ prôtêin và axit nuclêic, có thể có
vỏ ngoài
b. Có vỏ prôtêin và AND
c. Có vỏ prôtêin và ARN
d. Có vỏ prôtêin ,ARN và có thể có vỏ
ngoài