Bài 47. Cấu tạo trong của thỏ

Giáo viên hướng dẫn: Th.S Bùi Thị Dậu
Sinh viên thực hiện : Nguyễn Thu Trang
Lớp : Sinh - Địa K41




Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi:
Câu hỏi:
Em hãy trình bày cấu tạo ngoài của thỏ thích
Em hãy trình bày cấu tạo ngoài của thỏ thích
nghi với điều kiện sống?
nghi với điều kiện sống?




Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra bài cũ
Đáp án:
Đáp án:


Đặc điểm cấu tạo ngoài của thỏ thích nghi với điều kiện
Đặc điểm cấu tạo ngoài của thỏ thích nghi với điều kiện

sống:
sống:
- Bộ lông mao dày xốp giúp giữ nhiệt, bảo vệ thỏ khi ẩn
- Bộ lông mao dày xốp giúp giữ nhiệt, bảo vệ thỏ khi ẩn
trong bụi rậm
trong bụi rậm
- Chi trước ngắn giúp đào hang dễ dàng
- Chi trước ngắn giúp đào hang dễ dàng
- Chi sau dài, khoẻ giúp thỏ bật nhảy xa, chạy trốn kẻ thù
- Chi sau dài, khoẻ giúp thỏ bật nhảy xa, chạy trốn kẻ thù
nhanh
nhanh
- Mũi tinh, có lông xúc giác thính giúp thăm dò thức ăn và
- Mũi tinh, có lông xúc giác thính giúp thăm dò thức ăn và
môi trường
môi trường
- Tai có vành tai lớn, cử động được giúp định hướng âm
- Tai có vành tai lớn, cử động được giúp định hướng âm
thanh, phát hiện sớm kẻ thù.
thanh, phát hiện sớm kẻ thù.
- Mắt có mí, cử động được giúp giữ mắt không bị khô,
- Mắt có mí, cử động được giúp giữ mắt không bị khô,
bảo vệ khi thỏ trốn trong bụi gai rậm.
bảo vệ khi thỏ trốn trong bụi gai rậm.

CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ
CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ
I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ
I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ
1. Bộ xương
1. Bộ xương
BÀI 47
BÀI 47
BÀI 47
BÀI 47
Quan sát hình 47.1,
mô tả thành phần
cơ bản của xương
thỏ?








CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ
CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ
I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ
I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ
1. Bộ xương
1. Bộ xương

Bài 47
Bài 47
Bài 47
Bài 47
Bộ xương thỏ gồm nhiều xương khớp với nhau tạo
thành một bộ khung và các khoang, làm nhiệm vụ định
hình, nâng đỡ, bảo vệ và vận động của cơ thể.




Quan sát các phần bộ xương thỏ kết hợp với hình 47.1.
Đối chiếu với bộ xương thằn lằn đã học:
(?) Nêu những điểm giống và khác nhau giữa chúng.




Trả lời:
* Giống nhau: Đều có các bộ phận xương: xương đầu,
cột xương sống, đốt sống cổ, xương sườn, xương đai (đai vai
và đai hông), xương chi (chi trước và chi sau).





Trả lời: *Khác nhau:

THỎ
THỎ
- Có 7 đốt sống cổ
- Có 7 đốt sống cổ
-


Có xương mỏ ác
Có xương mỏ ác
-


Đốt thắt lưng có mang
Đốt thắt lưng có mang
xương sườn
xương sườn
- Chi nằm ngang (bò sát).
- Chi nằm ngang (bò sát).


THẰN LẰN
THẰN LẰN
- Có 8 đốt sống cổ
- Có 8 đốt sống cổ
-


Không có xương mỏ ác
Không có xương mỏ ác
-

Đốt thắt lưng khôngmang
Đốt thắt lưng khôngmang
xương sườn
xương sườn
-
Chi nằm thẳng góc
Chi nằm thẳng góc
(nâng cơ thể lên cao).
(nâng cơ thể lên cao).
(?) Tại sao có sự khác nhau đó?
Trả lời: Sự khác nhau trên liên quan đến đời sống của
chúng.
→
→








CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ
CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ
I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ
I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ
1. Bộ xương
1. Bộ xương

Bộ xương thỏ gồm nhiều xương khớp với nhau tạo
Bộ xương thỏ gồm nhiều xương khớp với nhau tạo
thành một bộ khung và các khoang, làm nhiệm vụ định
thành một bộ khung và các khoang, làm nhiệm vụ định
hình, nâng đỡ, bảo vệ và vận động của cơ thể.
hình, nâng đỡ, bảo vệ và vận động của cơ thể.
2
2
. Hệ cơ
. Hệ cơ
(?)
(?)
Hệ cơ của thỏ có đặc điểm nào liên quan đến sự vận
Hệ cơ của thỏ có đặc điểm nào liên quan đến sự vận
động.
động.
Trả lời:
Trả lời:
Cơ vận động cột sống phát triển, c
Cơ vận động cột sống phát triển, c
ơ
ơ
vận động chi
vận động chi
phát
phát

triển.
triển.
Bài 47
Bài 47
Bài 47
Bài 47








CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ
CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ
I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ
I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ
1. Bộ xương
1. Bộ xương


Bộ xương gồm nhiều xương khớp với nhau có tác dụng
Bộ xương gồm nhiều xương khớp với nhau có tác dụng
định hình, nâng đỡ, bảo vệ và giúp cơ thể vận động.
định hình, nâng đỡ, bảo vệ và giúp cơ thể vận động.
2. Hệ cơ
2. Hệ cơ
(?)
(?)

Hệ cơ của thỏ tiến hoá hơn các lớp động vật trước ở
Hệ cơ của thỏ tiến hoá hơn các lớp động vật trước ở
những điểm nào?
những điểm nào?
Trả lời:
Trả lời:
Cơ hoành, cơ liên sườn giúp thông khí ở phổi.
Cơ hoành, cơ liên sườn giúp thông khí ở phổi.
Bài 47
Bài 47
Bài 47
Bài 47








CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ
CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ
I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ
I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ
1. Bộ xương
1. Bộ xương


Bộ xương gồm nhiều xương khớp với nhau có tác dụng
Bộ xương gồm nhiều xương khớp với nhau có tác dụng

định hình, nâng đỡ, bảo vệ và giúp cơ thể vận động.
định hình, nâng đỡ, bảo vệ và giúp cơ thể vận động.
2. Hệ cơ
2. Hệ cơ


- Cơ vận động phát triển
- Cơ vận động phát triển


- Cơ hoành và cơ liên sườn tham gia vào hoạt động hô hấp.
- Cơ hoành và cơ liên sườn tham gia vào hoạt động hô hấp.
II - CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG
II - CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG
Bài 47
Bài 47
Bài 47
Bài 47






Quan sát trên mẫu mổ, kết hợp
với hình 47.2, hãy xác định vị trí,
thành phần của các hệ cơ quan và
ghi vào bảng dưới đây:
Bảng. Thành phần của các hệ cơ quan
Bảng. Thành phần của các hệ cơ quan

Hệ cơ
quan
Vị
trí
Thành phần Chức năng
Tiêu
hoá
Hô hấp
Tuần
hoàn
Bài tiết
Sinh
dục








CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ
CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ
I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ
I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ
II - CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG
II - CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG
1. Tiêu hoá
1. Tiêu hoá
(?)

(?)
Nêu vị trí, thành phần của hệ
Nêu vị trí, thành phần của hệ
tiêu hoá?
tiêu hoá?
(?)
(?)


Nêu đặc điểm hệ tiêu hoá của thỏ thích nghi với đời sống
Nêu đặc điểm hệ tiêu hoá của thỏ thích nghi với đời sống
“gặm nhấm”.
“gặm nhấm”.
Bài 47
Bài 47
Bài 47
Bài 47
Trả lời:
Trả lời:
- Răng phân hoá: răng cửa sắc thường xuyên mọc
- Răng phân hoá: răng cửa sắc thường xuyên mọc
dài ra, răng hàm kiểu nghiền, thiếu răng nanh.
dài ra, răng hàm kiểu nghiền, thiếu răng nanh.


- Ruột dài, manh tràng lớn (ruột tịt) tiêu hoá
- Ruột dài, manh tràng lớn (ruột tịt) tiêu hoá
xenlulozơ
xenlulozơ

CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ
CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ
I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ
I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ
II - CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG
II - CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG
1. Tiêu hoá
1. Tiêu hoá
2. Tuần hoàn và hô hấp
2. Tuần hoàn và hô hấp
*Hô hấp:
*Hô hấp:


(?)
(?)
Nêu vị trí thành phần của hệ
Nêu vị trí thành phần của hệ

hô hấp?
hô hấp?
(?)
(?)
Sự thông khí ở phổi thực hiện như thế nào?
Sự thông khí ở phổi thực hiện như thế nào?
→
→
Trả lời:
Trả lời:
Sự thông khí ở phổi nhờ sự co dãn của cơ liên
Sự thông khí ở phổi nhờ sự co dãn của cơ liên
sườn và cơ hoành.
sườn và cơ hoành.


Bài 47
Bài 47
Bài 47
Bài 47








CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ

CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ
I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ
I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ
II - CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG
II - CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG
1. Tiêu hoá
1. Tiêu hoá
2. Tuần hoàn và hô hấp
2. Tuần hoàn và hô hấp
Bài 47
Bài 47
Bài 47
Bài 47
*Tuần hoàn:
(?) Nêu vị trí, thành phần hệ tuần hoàn?
(?) Máu được vận chuyển trong hệ
mạch như thế nào?
→ Trả lời: Máu vận chuyển nhờ hai
vòng tuần hoàn.








CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ
CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ
I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ

I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ
II - CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG
II - CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG
1. Tiêu hoá
1. Tiêu hoá
2. Tuần hoàn và hô hấp
2. Tuần hoàn và hô hấp
Bài 47
Bài 47
Bài 47
Bài 47
→ Trả lời:
- Máu nuôi cơ thể là máu đỏ tươi.
*Tuần hoàn:
(?) Nêu những đặc điểm thể hiện
sự tiến hoá của hệ tuần hoàn.








CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ
CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ
I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ
I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ
II - CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG
II - CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG

1. Tiêu hoá
1. Tiêu hoá
2. Tuần hoàn và hô hấp
2. Tuần hoàn và hô hấp
3. Bài tiết
3. Bài tiết


(?)
(?)
Nêu vị trí, thành phần của hệ
Nêu vị trí, thành phần của hệ
bài tiết?
bài tiết?


(?)
(?)
Thành phần nào trong hệ bài tiết của thỏ có cấu tạo tiến
Thành phần nào trong hệ bài tiết của thỏ có cấu tạo tiến
bộ nhất trong các động vật có xương sống? Nêu chức năng.
bộ nhất trong các động vật có xương sống? Nêu chức năng.
→
→
Trả lời:
Trả lời:
- Đôi thận sau có cấu tạo tiến bộ nhất trong các
- Đôi thận sau có cấu tạo tiến bộ nhất trong các
động vật có xương sống. Có chức năng lọc máu, thải nước
động vật có xương sống. Có chức năng lọc máu, thải nước

tiểu.
tiểu.
Bài 47
Bài 47
Bài 47
Bài 47
4.Sinh dục:
(?) Nêu vị trí, thành phần, chức năng của hệ sinh dục?






ĐÁP ÁN
ĐÁP ÁN


Hệ cơ quan Vị trí Thành phần Chức năng
Tiêu hoá
Khoang
bụng
- Miệng –> thực quản –> dạ
dày –> ruột, manh tràng
- Tuyến gan, tụy
Tiêu hoá thức ăn (đặc biệt
là xenlulo)
Hô hấp
Khoang
ngực

Khí quản, phế quản và phổi
(mao mạch)
Dẫn khí và trao đổi khí
Tuần hoàn
Lồng
ngực
Tim 4 ngăn, mạch máu
Máu vận chuyển theo 2
vòng tuần hoàn. Máu nuôi
cơ thể là máu đỏ tươi
Bài tiết
Khoang
bụng,
sát sống
lưng
2 thận, ống dẫn tiểu, bóng đái,
đường tiểu
Lọc máu và thải nước tiểu.
Sinh dục
Khoang
bụng,
phía
dưới
Con cái: Buồng trứng, óng dẫn
trứng, tử cung, âm đạo.
Con đực: Tinh hoàn, ống dẫn
tinh, cơ quan giao cấu.
Sinh sản và duy trì giống
nòi.

CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ
CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ
I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ
I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ
II - CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG
II - CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG
III - THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
III - THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
*Thần kinh:
*Thần kinh:
Bài 47
Bài 47
Bài 47
Bài 47
(?) Đặc điểm nào chứng tỏ
sự tiến hoá nhất của bộ não thỏ.

CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ
CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ
I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ
I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ
II - CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG
II - CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG
III - THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
III - THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
*Thần kinh:
*Thần kinh:
Bài 47
Bài 47
Bài 47
Bài 47
Trả lời:
Trả lời:


Liên quan đến cử động
Liên quan đến cử động
phong phú và phức tạp ở thỏ.
phong phú và phức tạp ở thỏ.

CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ
CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ
I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ
I - BỘ XƯƠNG VÀ HỆ CƠ
II - CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG
II - CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG
III - THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
III - THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN


*Giác quan:
*Giác quan:


Qua bài 46, cho biết đặc điểm của các giác quan của thỏ.
Qua bài 46, cho biết đặc điểm của các giác quan của thỏ.


→
→


Trả lời:
Trả lời:


Đặc điểm các giác quan:
Đặc điểm các giác quan:
- Mũi tinh, có lông xúc giác thính

- Mũi tinh, có lông xúc giác thính
- Tai có vành tai lớn, thính, cử động được
- Tai có vành tai lớn, thính, cử động được
- Mắt có mí, cử động được.
- Mắt có mí, cử động được.
Bài 47
Bài 47
Bài 47
Bài 47
Não trước và tiểu não phát triển liên quan đến hoạt động
phong phú và phức tạp ở thỏ.




Bộ xương thỏ (cũng như bộ xương các thú khác) là cột sống có 7
Bộ xương thỏ (cũng như bộ xương các thú khác) là cột sống có 7
đốt sống cổ; hệ cơ xuất hiện thêm cơ hoành, tham gia vào hô
đốt sống cổ; hệ cơ xuất hiện thêm cơ hoành, tham gia vào hô
hấp.
hấp.
Cấu tạo nội quan hoàn thiện: Phổi có nhiều túi phổi nhỏ làm
Cấu tạo nội quan hoàn thiện: Phổi có nhiều túi phổi nhỏ làm
tăng diện tích trao đổi khí; Có 2 vòng tuần hoàn với tim 4 ngăn
tăng diện tích trao đổi khí; Có 2 vòng tuần hoàn với tim 4 ngăn
hoàn chỉnh (giống chim), máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tươi.
hoàn chỉnh (giống chim), máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tươi.
Thỏ thuộc động vật ăn thực vật kiểu gặm nhấm: có răng cửa sắc,
Thỏ thuộc động vật ăn thực vật kiểu gặm nhấm: có răng cửa sắc,
răng hàm kiểu nghiền, thiếu răng nanh. Hệ tiêu hoá có manh

răng hàm kiểu nghiền, thiếu răng nanh. Hệ tiêu hoá có manh
tràng phát triển. Thận sau có cấu tạo hoàn thiện nhất.
tràng phát triển. Thận sau có cấu tạo hoàn thiện nhất.
Não trước và tiểu não phát triển liên quan đến hoạt động phong
Não trước và tiểu não phát triển liên quan đến hoạt động phong
phú và phức tạp ở thỏ.
phú và phức tạp ở thỏ.




Em hãy khoanh tròn vào những câu đúng:
Em hãy khoanh tròn vào những câu đúng:
a. Bộ xương thỏ gồm nhiều xương khớp với nhau có tác dụng định hình,
a. Bộ xương thỏ gồm nhiều xương khớp với nhau có tác dụng định hình,
nâng đỡ, bảo vệ và giúp cơ thể vận động.
nâng đỡ, bảo vệ và giúp cơ thể vận động.
b. Mắt thỏ rất tinh nên có thể dễ dàng nhìn thấy thức ăn và phát hiện sớm
b. Mắt thỏ rất tinh nên có thể dễ dàng nhìn thấy thức ăn và phát hiện sớm
kẻ thù.
kẻ thù.
c. Thỏ thuộc lớp động vật có vú, đẻ con và nuôi con bằng sữa mẹ.
c. Thỏ thuộc lớp động vật có vú, đẻ con và nuôi con bằng sữa mẹ.
d. Cấu tạo hệ tuần hoàn của thỏ chưa hoàn chỉnh, máu đi nuôi cơ thể vẫn
d. Cấu tạo hệ tuần hoàn của thỏ chưa hoàn chỉnh, máu đi nuôi cơ thể vẫn
là máu pha.
là máu pha.
e. Não trước và tiểu não của thỏ phát triển liên quan đến nhiều hoạt động
e. Não trước và tiểu não của thỏ phát triển liên quan đến nhiều hoạt động
phong phú và phức tạp.

phong phú và phức tạp.




Đáp án
Đáp án
Em hãy khoanh tròn vào những câu đúng:
Em hãy khoanh tròn vào những câu đúng:


Bộ xương thỏ gồm nhiều xương khớp với nhau có tác dụng định hình,
Bộ xương thỏ gồm nhiều xương khớp với nhau có tác dụng định hình,
nâng đỡ, bảo vệ và giúp cơ thể vận động.
nâng đỡ, bảo vệ và giúp cơ thể vận động.
b. Mắt thỏ rất tinh nên có thể dễ dàng nhìn thấy thức ăn và phát hiện sớm
b. Mắt thỏ rất tinh nên có thể dễ dàng nhìn thấy thức ăn và phát hiện sớm
kẻ thù.
kẻ thù.
Thỏ thuộc lớp động vật có vú, đẻ con và nuôi con bằng sữa mẹ.
Thỏ thuộc lớp động vật có vú, đẻ con và nuôi con bằng sữa mẹ.
d. Cấu tạo hệ tuần hoàn của thỏ chưa hoàn chỉnh, máu đi nuôi cơ thể vẫn
d. Cấu tạo hệ tuần hoàn của thỏ chưa hoàn chỉnh, máu đi nuôi cơ thể vẫn
là máu pha.
là máu pha.
Não trước và tiểu não của thỏ phát triển liên quan đến nhiều hoạt động
Não trước và tiểu não của thỏ phát triển liên quan đến nhiều hoạt động
phong phú và phức tạp.
phong phú và phức tạp.
e.

c.
a.




Bài 1, 2 (sgk/155)
Bài 1, 2 (sgk/155)
Đọc trước bài 48: Đa dạng của lớp thú
Đọc trước bài 48: Đa dạng của lớp thú


Bộ thú huyệt, bộ thú túi
Bộ thú huyệt, bộ thú túi