BÀI 44 SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT

SỞ GD – ĐT BẮC NINH
TRƯỜNG THPT THUẬN THÀNH 3
SINH 11 – CƠ BẢN
BÀI 44: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT
Giáo viên: N. T. M


Tiết 47 SINH SẢN VÔ TÍNH
Ở ĐỘNG VẬT
I. SINH SẢN VÔ TÍNH LÀ GÌ?
1. Khái niệm
- Là kiểu sinh sản mà một cá thể sinh ra một
hoặc nhiều cá thể mới giống hệt mình, không
có sự kết hợp giữa tinh trùng và tế bào
trứng.
2. Cơ sở tế bào học của sinh sản vô tính
- Là quá trình phân bào nguyên nhiễm và sự
phân hoá tế bào để tạo ra cá thể mới.

II. CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT
Đại diện Đặc điểm
Phân
đôi
Nảy
chồi
Phân
mảnh
Trinh
sinh

II/ CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT
Hình thức Đại diện Đặc điểm
Phân đôi
Động vật
đơn bào,
giun dẹp
Dựa trên sự phân chia
đơn giản tế bào chất và
nhân. Từ một cơ thể
ban đầu tạo thành 2 cơ
thể mới.
Hình 44.1. Sinh sản bằng cách phân đôi ở trùng biến hình

II/ CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT
Hình thức Đại diện Đặc điểm
Nảy chồi
Thuỷ tức,
San hô,
bọt biển
Hình . Sinh sản bằng cách nảy chồi ở thủy tức
Dựa trên nguyên phân
nhiều lần để tạo thành một
chồi non. Sau đó chồi non
tách khỏi cơ thể mẹ tạo
thành cơ thể mới.

II/ CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT
Hình thức Đại diện Đặc điểm
Phân mảnh
Bọt biển,

giun dẹp,
hải quỳ.
Dựa trên mảnh vụn vỡ của
cơ thể, mỗi mảnh vụn vỡ
qua nhiều lần nguyên phân
để hình thành cơ thể mới.
Hải quỳ

II/ CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT
Hình thức Đại diện Đặc điểm
Trinh sinh
Ong, kiến,
rệp.
Dựa trên sự phân chia của
tế bào trứng. Trứng không
được thụ tinh qua nhiều lần
nguyên phân tạo thành cơ
thể mới.

2n
2n
Ong chúa ( 2n ) Ong thợ ( 2n) Ong đực ( 1n )
1n
1n
1n
1n
1n
< Tinh trùng
Trứng
Sự trinh sản

II. Các hình thức sinh sản vô tính ở động vật
Đại diện Đặc điểm
Phân
đôi
Nảy
chồi
Phân
mảnh
Trinh
sinh
ĐV đơn bào,
giun dẹp
Bọt biển,
ruột khoang
Bọt biển,
giun dẹp
Ong, kiến, rệp,
một số loài cá,
lưỡng cư…
Dựa trên sự phân chia đơn giản TBC và nhân.
Từ cơ thể ban đầu phân chia thành 2 cơ thể mới.
Dựa trên nguyên phân nhiều lần để tạo thành một
chồi non. Sau đó chồi non tách khỏi mẹ tạo thành
cơ thể mới
Dựa trên mảnh vụn vỡ của cơ thể, mỗi mảnh vụn
vỡ qua nhiều lần nguyên phân để tạo ra cơ thể
mới.
Dựa trên sự phân chia của tế bào trứng. Trứng
Không được thụ tinh qua nhiều lần nguyên phân

tạo thành cơ thể mới

II. Các hình thức sinh sản vô tính ở động vật
* ƯU ĐIỂM, NHƯỢC ĐIỂM CỦA SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT:
Cho một số đặc điểm sau:
1. Cơ thể sống độc lập, đơn lẻ vẫn có thể tạo ra con cháu. Vì
vậy, có lợi trong trường hợp quần thể có mật độ thấp.
2. Không có lợi trong trường hợp mật độ quần thể thấp.
3. Tạo ra các cá thể thích nghi tốt với môi trường sống ổn
định, ít biến động, nhờ vậy quần thể phát triển nhanh.
4. Tạo ra các cá thể mới rất đa dạng về đặc điểm di truyền. Vì
vậy động vật có thể thích nghi và phát triển trong điều kiện môi
trường sống thay đổi.
5. Tạo ra các cá thể mới giống nhau và giống cá thể mẹ về các
đặc điểm di truyền. Vì vậy, khi điều kiện môi trường sống thay
đổi có thể dẫn đến hàng loạt cá thể bị chết, thậm chí toàn bộ
quần thể bị tiêu diệt.
6. Tạo ra số lượng lớn con cháu giống nhau trong một thời
gian ngắn.
Hãy chọn ra những ưu điểm và nhược điểm của sinh sản
vô tính

Ưu điểm: 1 3 6
Nhược điểm: 5

Đáp án:
- Hiện tượng này không được gọi là sinh sản vì nó không
tạo ra cơ thể mới.
- Hiện tượng này được gọi là tái sinh.
Hiện tượng mọc lại đuôi ở

thằn lằn, hiện tượng mọc lại
càng ở tôm và cua có phải
là sinh sản không? Vì sao?

III. Ứng dụng
1. Nuôi mô sống
-
Tách một mô từ cơ thể động vật để nuôi cấy trong môi trường
có đủ chất dinh dưỡng, vô trùng và nhiệt độ thích hợp giúp mô
đó tồn tại và phát triển.
2. Nhân bản vô tính



Nh
Nh
ân bản vô tính ở cừu Dolly
ân bản vô tính ở cừu Dolly
Dolly
Dolly
C
C
ừu mang thai
ừu mang thai
C
C
ừu cho tế bào trứng
ừu cho tế bào trứng
đã bị lấy mất nhân
đã bị lấy mất nhân

C
C
ừu cho nhân tế
ừu cho nhân tế
bào xôma (2n)- TB
bào xôma (2n)- TB
tuyến
tuyến


vú
vú

III. Ứng dụng
1. Nuôi mô sống
-
Tách một mô từ cơ thể động vật để nuôi cấy trong môi trường
có đủ chất dinh dưỡng, vô trùng và nhiệt độ thích hợp giúp mô
đó tồn tại và phát triển.
2. Nhân bản vô tính
-
Là chuyển nhân của một tế bào xôma (2n) vào một tế bào trứng
đã lấy mất nhân, rồi kích thích tế bào trứng đó phát triển thành
một phôi. Phôi này tiếp tục phát triển thành một cơ thể mới.

1. Đặc điểm nào không đúng với sinh sản vô tính ở
động vật?
a. Cá thể có thể sống độc lập, đơn lẻ vẫn sinh sản bình
thường.
b. Đảm bảo sự ổn định về mặt di truyền qua các thế hệ.

c. Tạo số lượng lớn con cháu trong thời gian ngắn.
d. Có khả năng thích nghi cao với sự thay đổi của điều
kiện môi trường sống.
2. Hình thức sinh sản vô tính nào ở động vật diễn ra
đơn giản nhất?
a. Nảy chồi b. Phân mảnh
c. Trinh sinh d. Phân đôi.
3. Hình thức sinh sản vô tính nào ở động vật sinh ra
được nhiều cá thể nhất từ một cá thể mẹ?
a. Phân đôib. Nảy chồi
c. Phân mảnh d. Trinh sinh

4. Ý nào không đúng với sinh sản vô tính ở động vật?
a. Trứng không thụ tinh phát triển thành cơ thể mới.
b. Bào tử phát triển thành cơ thể mới.
c. Mảnh vụn vỡ từ cơ thể phát triển thành cơ thể mới.
d. Chồi non sau khi được hình thành trên cơ thể mẹ sẽ tách ra
thành cơ thể mới.
5. Sinh sản vô tính ở động vật gắn liền với quá trình nào?
a. Nguyên phân b. Giảm phân
c. Thụ tinh d. Cả 3 quá trình trên.
6. Trong nhân giống vô tính cừu Dolly, vật chất di truyền của
cừu Dolly chủ yếu giống với?
a. Cừu cho tế bào trứng đã bị lấy mất nhân.
b. Cừu cho nhân tế bào xôma.
c. Cừu thứ 3 là cừu mang thai.
d. Cả 3 con cừu nói trên.