Đất. Các nhân tố hình thành đất

Bài 26:
ĐẤT.
CÁC NHÂN TỐ HÌNH THÀNH ĐẤT

KIỂM TRA BÀI CŨ
- Dòng biển là gì?
- Hướng chảy của các dòng biển nóng và lạnh?
- Dòng biển: là những dòng chảy có hướng trên biển
và đại dương.
- Hướng chảy:
+ Dòng biển nóng: Từ xích đạo về vùng cực

+ Dòng biển lạnh: Từ cực về xích đạo

NỘI DUNG BÀI HỌC
1. Lớp đất trên bề mặt các lục địa
2. Thành phần và đặc điểm của thổ nhưỡng
3. Các nhân tố hình thành đất

1. Lớp đất trên bề mặt các lục địa
Quan sát các hình ảnh sau:
Em hãy trình bày những hiểu biết của mình về lớp đất (hay thổ nhưỡng)?

1. Lớp đất trên bề mặt các lục địa
- Đất là lớp vật chất mỏng, vụn bở, bao phủ trên
bề mặt các lục địa.
Phân biệt đất trồng và đất (thổ nhưỡng) trong địa lí?

1. Lớp đất trên bề mặt các lục địa
Quan sát mẫu đất, cho

biết lớp đất có mấy tầng?
Nhận xét về màu sắc và độ
dày của các tầng đất khác
nhau như thế nào?
Mẫu đất gồm có nhiều tầng
khác nhau:
- Trên cùng là tầng chứa mùn
(mỏng, màu xám)
- Giữa là tầng tích tụ sét, sỏi
(dày, màu vàng đỏ)
- Dưới cùng là tầng đá mẹ
(xuống sâu, màu tuỳ loại đá)

1. Lớp đất trên bề mặt các lục địa
Tầng nào có giá trị
lớn nhất đối với sự sinh
trưởng và phát triển của
thực vật?
Tầng chứa mùn cung cấp
chất dinh dưỡng, là môi
trường nuôi trồng thực vật.

Bằng hiểu biết kết hợp thông tin SGK, cho biết
đất gồm những thành phần nào và đặc điểm của mỗi
thành phần đó là gì?
2. Thành phần và đặc điểm của thổ nhưỡng
- Có 2 thành phần chính: khoáng và hữu cơ
a) Thành phần của đất:

2. Thành phần và đặc điểm của thổ nhưỡng

Khoáng chất trong đất
Khoáng: có tỉ lệ lớn
(90 – 95 %), các hạt
màu loang lổ (do đá
gốc tạo ra hoặc do bồi
tụ, lắng lại).

2. Thành phần và đặc điểm của thổ nhưỡng
Chất hữu cơ trong đất
Hữu cơ: tỉ lệ nhỏ, chủ
yếu ở tầng trên, màu
xám hoặc đen (sinh
vật phân huỷ => chất
mùn cho cây)

Nước và không khí trong
các khe hổng của đất
Ngoài khoáng
và chất hữu cơ,
trong đất còn có
các thành phần
nào?

2. Thành phần và đặc điểm của thổ nhưỡng
- Có 2 thành phần chính: khoáng và hữu cơ +
Chất khoáng: có tỉ lệ lớn (90 – 95 %), các hạt màu
loang lổ (do đá gốc tạo ra hoặc do bồi tụ, lắng lại)
+ Chất hữu cơ: tỉ lệ nhỏ, chủ yếu ở tầng trên, màu
xám hoặc đen (sinh vật phân huỷ => chất mùn cho
cây)

- Ngoài ra có nước, không khí.

2. Thành phần và đặc điểm của thổ nhưỡng
Tại sao chất hữu cơ chiếm một
tỉ lệ nhỏ trong đất nhưng lại có
vai trò lớn lao đối với thực vật?
Chứa chất mùn - nguồn thức ăn dồi dào, cung
cấp chất cần thiết cho thực vật tồn tại.

2. Thành phần và đặc điểm của thổ nhưỡng
- Độ phì là 1 tính chất quan trọng của đất
Ở 2 môi trường trên, sự phát triển của thực vật
vì sao lại có sự khác nhau?
b
a
-
Đất tốt => độ phì cao => thực vật sinh trưởng thuận lợi.
-
Đất xấu => độ phì kém => thực vật sinh trưởng khó khăn
b) Đặc điểm của đất:

2. Thành phần và đặc điểm của thổ nhưỡng
Độ phì của đất là gì?
Là khả năng đất cung cấp cho thực vật nước, các
chất dinh dưỡng và các yếu tố khác (nhiệt độ, không
khí…) để thực vật sinh trưởng và phát triển.

2. Thành phần và đặc điểm của thổ nhưỡng
Trong sinh hoạt và
sản xuất con người

đã tác động làm
tăng và giảm độ phì
của đất như thế
nào?
Các em hãy cho
biết ở nước ta
độ phì của đất
như thế nào?

2. Thành phần và đặc điểm của thổ nhưỡng
Phá rừng => gây xói mòn đất

2. Thành phần và đặc điểm của thổ nhưỡng
Sử dụng không hợp lí thuốc trừ sâu

2. Thành phần và đặc điểm của thổ nhưỡng
Bón phân chuồng => tăng độ phì cho đất

3. Các nhân tố hình thành đất
Các nhân tố hình thành đất:
- Đá mẹ
- Sinh vật
- Khí hậu
Ba nhân tố quan trọng nhất

3. Các nhân tố hình thành đất
Đá mẹ
Đá mẹ là granit Đá mẹ là badan

3. Các nhân tố hình thành đất

Đá mẹ ảnh hưởng như thế nào đến sự hình
thành đất?
Đá mẹ là nguồn gốc sinh ra thành phần khoáng.

3. Các nhân tố hình thành đất
Sinh vật
Hình 1
Hình 2

3. Các nhân tố hình thành đất
Sinh vật
Sinh vật ảnh hưởng như thế nào đến sự
hình thành đất?
Sinh vật là nguồn gốc sinh ra thành phần hữu cơ
cho đất

3. Các nhân tố hình thành đất
Khí hậu
Nhiệt đới
Ôn đới