Sổ tay Phòng cháy chữa cháy VNPT

SỔ TAY PHÒNG CHÁY VÀ CHỮA CHÁY









SỔ TAY

PHÒNG CHÁY, CHỮA CHÁY VÀ THOÁT NẠN
DÀNH CHO CÁN BỘ CÔNG NHÂN VIÊN VNPT
(Ban hành kèm theo Quyết định số 2371/VNPT-TTQSBV ngày
30/12/2011 của Tổng giám đốc Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam)

Hà Nội, năm 2011

TẬP ĐOÀN
BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG VIỆT NAM



SỔ TAY PCCC VÀ THOÁT NẠN
DÀNH CHO CBCNV VNPT


1

TẬP ĐOÀN
BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG
VIỆT NAM

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

Số: 2371/QĐ - VNPT-TTQSBV
Hà Nội, ngày 30 tháng 12 năm 2011
QUYẾT ĐỊNH
Về việc ban hành Sổ tay phòng cháy chữa cháy và thoát nạn
dành cho cán bộ công nhân VNPT


TỔNG GIÁM ĐỐC TẬP ĐOÀN

Căn cứ Quyết định số 955/QĐ-TTg, ngày 24/6/2010 của Thủ tướng Chính
phủ về việc chuyển Công ty mẹ - Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam
thành công ty TNHH một thành viên do Nhà nước làm chủ sở hữu;
Căn cứ Quyết định số 180/QĐ-TTg ngày 28/01/2011 của Chính phủ về việc
phê duyệt Điều lệ tổ chức và hoạt động của Tập đoàn Bưu chính Viễn thông
Việt Nam;
Căn cứ vào Quy chế phòng cháy và chữa cháy của Tập đoàn Bưu chính
Viễn thông Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định số 280/QĐ-BVBĐ-HĐQT,
ngày 24/6/2008 của Hội đồng quản trị Tập đoàn Bưu chính viễn thông Việt Nam
(nay là Hội đồng thành viên);
Theo đề nghị của ông Trưởng Ban Thanh tra-Quân sự-Bảo vệ tại tờ trình số
411/TTr-TTQSBV ngày 30/12/2011,

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Ban hành kèm theo Quyết định này “Sổ tay phòng cháy chữa cháy
và thoát nạn dành cho cán bộ công nhân viên VNPT”
Điều 2. Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký.
Điều 3.
Các ông (bà): Chánh Văn phòng, Trưởng các Ban chức năng, Ban
QL dự án, QL đề án, Giám đốc (TGĐ) các đơn vị trực thuộc, các đơn vị thành
viên Tập đoàn chịu trách nhiệm thông báo, phổ biến tới toàn thể cán bộ công
nhân viên biết, thực hiện./.

Nơi nhận:
- Như điều 3;
- Các thành viên HĐTV, Ban TGĐ;
- Đảng ủy Tập đoàn;
- Lưu: VT, TTQSBV.
KT.TỔNG GIÁM ĐỐC
PHÓ TỔNG GIÁM ĐỐC

Đã ký

Phan Hoàng Đức


SỔ TAY PCCC VÀ THOÁT NẠN
DÀNH CHO CBCNV VNPT


2

SỔ TAY PHÒNG CHÁY CHỮA CHÁY VÀ THOÁT NẠN
DÀNH CHO CÁN BỘ CÔNG NHÂN VIÊN VNPT
(Lực lượng PCCC và đội PCCC có hướng dẫn riêng)

PHẦN I: CHÚ Ý QUAN TRỌNG VỀ PCCC
1. Nguyên tắc phòng cháy và chữa cháy (PCCC)
1.1. Huy động sức mạnh tổng hợp của toàn dân tham gia hoạt động
PCCC.
1.2. Trong hoạt động PCCC lấy phòng ngừa là chính; phải tích cực và chủ
động phòng ngừa, hạn chế đến mức thấp nhất các vụ cháy xảy ra và thiệt hại do
cháy gây ra
1.3. Phải chuẩn bị sẵn sàng lực lượng, phương tiện, phương án và các
điều kiện khác để khi có cháy xảy ra thì chữa cháy kịp thời, có hiệu quả
1.4. Mọi hoạt động PCCC trước hết phải được thực hiện và giải quyết
bằng lực lượng và phương tiện tại chỗ.
2. Trách nhiệm PCCC của cán bộ công nhân viên
1. Chấp hành quy định, nội quy về PCCC; thực hiện nhiệm vụ PCCC theo
chức trách, nhiệm vụ được giao.
2. Tìm hiểu kiến thức về PCCC trong phạm vi trách nhiệm của mình; bảo
quản, sử dụng thành thạo các phương tiện PCCC thông dụng và các phương tiện
PCCC khác được trang bị.
3. Bảo đảm an toàn về PCCC trong quá trình sử dụng nguồn lửa, nguồn
nhiệt, các thiết bị, dụng cụ sinh lửa, sinh nhiệt và trong bảo quản, sử dụng chất
cháy.
4. Tham gia các hoạt động PCCC ở nơi làm việc; tham gia đội PCCC cơ
sở ; góp ý, kiến nghị với Thủ trưởng cơ quan, đơn vị về các biện pháp bảo đảm
an toàn về PCCC.
5. Ngăn chặn nguy cơ trực tiếp phát sinh cháy và những hành vi vi phạm
quy định an toàn về PCCC.
6. Báo cháy và chữa cháy kịp thời khi phát hiện thấy cháy; chấp hành

nghiêm lệnh huy động tham gia chữa cháy và hoạt động PCCC khác.
3. Trách nhiệm báo cháy, chữa cháy và tham gia chữa cháy
3.1. Người phát hiện thấy cháy phải bằng mọi cách báo cháy ngay cho
người xung quanh biết, cho một hoặc tất cả các đơn vị sau đây:
a) Đội PCCC cơ sở;
b) Đơn vị Cảnh sát PCCC nơi gần nhất;


SỔ TAY PCCC VÀ THOÁT NẠN
DÀNH CHO CBCNV VNPT


3

c) Lãnh đạo đơn vị
d) Chính quyền địa phương sở tại hoặc cơ quan Công an nơi gần nhất.
3.2. Người có mặt tại nơi xảy cháy và có sức khoẻ phải tìm mọi biện pháp
để cứu người, ngăn chặn cháy lan và dập cháy; người tham gia chữa cháy phải
tuân theo lệnh của người chỉ huy chữa cháy.
4. Xử lý vi phạm

Người nào có hành vi vi phạm các quy định về PCCC thì tuỳ theo tính chất,
mức độ vi phạm mà bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự;
nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật
.

SỔ TAY PCCC VÀ THOÁT NẠN

DÀNH CHO CBCNV VNPT


4

PHẦN II: PHÒNG CHỐNG CHÁY NỔ CHO VĂN PHÒNG
1. Ban hành và tổ chức thực hiện quy định an toàn PCCC; niêm yết nội
quy PCCC, biển cấm lửa, tiêu lệnh chữa cháy tại những nơi có nguy hiểm cháy,
nổ; niêm yết sơ đồ, biển chỉ dẫn thoát nạn.
2. Tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật và kiến thức PCCC
3. Tắt các thiết bị điện khi rời phòng làm việc




Tắt máy tính Tắt máy in, thiết bị dùng
chung
Tắt điện chiếu sáng

4. Thường xuyên bảo dưỡng, kiểm tra các trang thiết bị




Kiểm tra dây dẫn điện Bảo dương thiết bị Kiểm tra bảo dưỡng ổ cắm

5. Sắp xếp chỗ làm việc gọn gàng, không để đồ vật chèn lên dây điện

Không để trướng ngại vật
trên lôi đi, cửa ra vào,
Không chắn cửa thoát
hiểm
Sắp xếp gọn gàng


Phòng hoả hơn cứu hoả


SỔ TAY PCCC VÀ THOÁT NẠN
DÀNH CHO CBCNV VNPT


5

6. Không tàng trữ các chất nguy hiểm cháy như xăng dầu, gas, sử dụng
ngọn lửa trần



7. Không hút thuốc ở khu vực làm việc, hút đúng nơi quy định, không vứt
tàn thuốc lá, tàn diêm, tàn lửa vào thùng rác




8. Không sử dụng các dụng cụ, thiết bị điện, nếu không được phép bằng
văn bản của Lãnh đạo Tập đoàn.

9. Khi cần mở cửa cầu thang bộ phải đóng nhưng không khoá vào ngay để
ngăn khói, tránh cháy lan.







Nghiêm túc thực hiện
nội quy PCCC


SỔ TAY PCCC VÀ THOÁT NẠN
DÀNH CHO CBCNV VNPT


6

PHẦN III: MỘT SỐ KIẾN THỨC CƠ BẢN VỀ THOÁT NẠN
Cán bộ, công nhân viên phải chú ý đến vị trí cầu thang bộ, cầu thang
thoát nạn; Nên chú ý đến vị trí để các phương tiện chữa cháy bởi sử dụng chúng
có thể tạo ra lối thoát nạn hoặc đôi khi các cuộn vòi cứu hoả chính là dây cứu
nạn.
1. Tìm các lối thoát nạn sẵn có theo đèn chỉ dẫn hoặc nghe thông báo
qua hệ thống loa truyền thanh
- Hãy sử dụng cầu thang bộ, hay theo lối đèn EXIT (nên nhớ đối với
nhà cao tầng thoát hiểm bằng cầu thang bộ là lối thoát duy nhất )

- Không dùng thang máy vì khi cháy, thang máy sẽ tự động về tầng G




2. Nhanh chóng thoát hiểm, không có thu những đồ có giá trị, không
tò mò tìm hiểu đám cháy

3. Trên đường đi, báo cho những người ở các phòng lân cận biết đang
có cháy xảy ra. Hãy đi cùng nhau nếu có thể.


4. Trên đường đi chỉ mở cửa bạn cần và đóng nhưng không khoá tất
cả các cửa đang mở để ngăn khói và cháy lan



Cầu thang bộ là địa chỉ
duy nhất thoát hiểm


SỔ TAY PCCC VÀ THOÁT NẠN
DÀNH CHO CBCNV VNPT


7

5. Nếu phải băng qua lửa, hãy dùng áo, chăn chất liệu cotton nhúng
ướt và chùm nên đầu mình

6. Nếu có khói hãy khom người di chuyển




7. Nếu phải mở cửa hãy kiểm tra nhiệt độ trước khi mở; Nếu nhiệt độ
quá cao tuyệt đối không được mở cửa; Khi mở cửa tránh mặt người sang
một bên đề phòng lửa tạt
Trước khi mở cửa, hãy đặt mu bàn tay lên cánh cửa để thử, không dùng
lòng bàn tay. Vì lòng bàn tay bị bỏng sẽ cản trở việc thoát thân của bạn khi bạn
bò hay xuống thang cứu hỏa.
Nếu cửa mát, và không nhìn thấy khói quanh cửa, có thể mở cửa rất chậm
và cẩn thận. Khi mở cửa, nếu thấy lửa bùng lên, hay có khói xông vào phòng,
hãy đóng cửa thật nhanh và đảm bảo chắc chẳn rằng nó đã được đóng chặt. Nếu
không có khói hay lửa khi mở cửa, hãy tiến thẳng đến cửa thoát hiểm của bạn





Tránh khói độc hãy sử
dụng khăn thấm nước


SỔ TAY PCCC VÀ THOÁT NẠN
DÀNH CHO CBCNV VNPT


8

8. Nếu bị mắc kẹt vì lửa và khói đã chặn mất lối thoát.
6.1. Hãy tập hợp mọi người vào một phòng nếu có thể
6.2. Kiểm tra cửa phòng xem có lửa hay khói vào phòng qua các khe trên
cửa hay không nếu có không được mở cửa và dùng vải, rẻ ướt chặn lấy để ngăn
khói.


6.3. Di chuyển ra ban công, cửa sổ.
Mở cửa sổ, ban công nếu không thể mở hãy dùng một vật nặng để đập
vỡ nó ở góc cuối và Nếu ở độ cao thấp an toàn có thể thoát ra ngoài qua cửa sổ
hoặc ban công.



6.4. Từ cửa sổ, ban công hãy gọi to, dùng khăn, áo sáng màu, ra hiệu gây
chú ý; Gọi điện thoại cho 114 và 113, 115, hay người thân thông báo vị trí bạn
đang bị kẹt


6.5. Trong khi chờ đợi, hãy tìm các phương tiện cứu nạn như thang, thang
dây, dây chắc chắn, an toàn để xuống (đôi khi tấm rèm, ga xé dọc, quần áo,
dây mạng, cuộn vòi cứu hoả, cũng là một sợi dây tốt để đưa các bạn xuống đất
an toàn. Chú ý độ cao, sức khoẻ để bảo đảm an toàn khi xuống bằng những thiết
bị thô sơ )
Hãy bình tĩnh sử lý


SỔ TAY PCCC VÀ THOÁT NẠN
DÀNH CHO CBCNV VNPT

9

6.6. Tuyệt đối không nhẩy xuống trừ khi có đệm hoặc ở độ cao thấp an
toàn.


9. Nếu quần áo trên người bị cháy
Không được chạy vòng quanh, nếu chạy sẽ chỉ quạt cho ngọn lửa và làm
chúng cháy nhanh hơn.
Nằm xuống, lăn vòng quang, việc này giúp lửa tắt khó lan ra hơn và giảm
tác động của lửa lên mặt và đầu bạn (lửa cháy từ dưới lên trên)

Trùm ngọn lửa bằng áo khoác hay chăn, giúp phá vỡ nguồn cung cấp oxi
cho lửa.


10. Nếu bị bỏng
Khi bị bỏng, nên lập tức ngâm ngay vào nước lạnh sạch nhưng không được
dùng nước đá, nếu để lâu sẽ không còn tác dụng vì nước lạnh là giải pháp tối ưu
cho tất cả các trường hợp bị bỏng nặng hay nhẹ. Nó làm sạch, mát những hóa
chất dính trên vết bỏng, giảm đau, giảm nguy cơ gây sốc cho bệnh nhân.
Những trường hợp bỏng nặng thì ngay lập tức cởi bỏ quần áo, đồ trang
sức dính những chất này, dùng bàn chải hay chổi lông chà nhẹ cho hết sau đó xả
nước lạnh, rồi bọc vùng bị bỏng bằng vải khô nhưng tránh không buộc chặt.

11. Khi xuống đến nơi an toàn: Tập trung ở vị trí an toàn, báo cho
trưởng đơn vị hoặc người có tránh nhiệm để nắm rõ ai đã an toàn, ai còn bị
mắc kẹt.

PCCC là trách nhiệm và quyền
lợi thiết thân của mỗi người


SỔ TAY PCCC VÀ THOÁT NẠN
DÀNH CHO CBCNV VNPT


10

PHẦN IV: MỘT SỐ KIẾN THỨC CƠ BẢN VỀ CHỮA CHÁY

1. Hệ thống PCCC tại một số toà nhà:
Cán bộ, công nhân viên phải chú ý đến vị trí để các phương tiện phòng
cháy, chữa cháy của toà nhà.
Hiện hệ thống PCCC thường gồm có:

Đầu báo khói và đầu báo
nhiệt
Vòi phun nước
(sprinkler)
Các điểm nút nhấn báo
cháy



Còi báo động và đèn
chớp
Tủ điều khiển báo cháy
trung tâm
Cuộn vòi cứu hoả

Bình cứu hoả xách tay Trụ cấp nước cứu hỏa
bên ngoài
Quát điều áp, khi cháy
tạo áp để ngăn khói
vào cầu thang thoát
hiểm


Thang máy: Nếu cháy thang sẽ tự động chạy xuống
tầng G và mở cửa sau đó dừng hoạt động




Khi vào nhà cao tầng hãy chú

ý đến các phương tiện PCCC
t
ĩnh
s
ử
l
ý



SỔ TAY PCCC VÀ THOÁT NẠN
DÀNH CHO CBCNV VNPT


11

2. Một số chất chữa cháy và các thiết bị, dụng cụ chữa cháy bằng tay
2.1. Nước chữa cháy và cách sử dụng:
Ứng dụng chữa cháy: Chữa cháy các vật liệu cháy từ gỗ, tre, vải , các thiết
bị điện đã được cắt điện.
Cách sử dụng: Các dụng cụ thô sơ: Xô, thùng, gầu vảy phun, hất, đổ vào
đám cháy.
Ghi chú:
- Khi dùng nước để chữa cháy các đám cháy có hàng hoá, thiết bị máy
móc dễ bị hư hỏng do tác dụng của nước phải có chiến thuật hợp lý để hạn chế
thiệt hại.
- Không dùng nước để chữa các thiết bị điện hoặc những nơi chưa được
cắt điện hoàn toàn.
2.2. Bình chữa cháy xách tay CO2 và cách sử dụng:
a) Ứng dụng chữa cháy: được dùng để dập tắt các đám cháy thiết bị điện, các

đám cháy trong phòng thí nghiệm, các thiết bị kín, hầm tàu, khoang hàng kín
b) Cách sử dụng:



Bước 1: Nhanh
chóng mang (vác)
bình đến đám cháy
Bước 2: Rút chốt an
toàn
Bước 3: Bóp cò
Ghi chú:
- Khi phun phải tắt hẳn mới ngừng phun.
- Khi dập các đám cháy chất lỏng phải phun phủ lên bề mặt cháy, tránh
phun xục xuống chất lỏng.
- Khi phun tuỳ thuộc vào từng đám cháy mà chọn vị trí, khoảng cách đứng
cho phù hợp.
- Không nên sử dụng bình để dập các đám cháy ngoài trời. Nếu dùng, khi
phun phải chọn đầu hướng gió
- Không được sử dụng bình CO2 để dập các đám cháy kim loại và than
nóng đỏ.
- Đề phòng bỏng lạnh. Chỉ được cầm vào phần nhựa, cao su trên vòi và
loa phun.




Mỗi CBCNV là một chiến sỹ
chống giặc lửa

SỔ TAY PCCC VÀ THOÁT NẠN
DÀNH CHO CBCNV VNPT


12

2.3. Bình bột chữa cháy xách tay và cách sử dụng:
a) Ứng dụng chữa cháy:
Bột "BC" được sử dụng dập tắt đám cháy chất lỏng, khí cháy và thiết bị điện;
Bột "ABC" được sử dụng dập tắt các đám cháy chất rắn, lỏng, khí cháy và đám
cháy điện, thiết bị điện; Bột "M" để dập tắt các đám cháy kim loại tinh khiết.
b) Cách sử dụng:



Bước 1: Nhanh chóng
mang (vác) bình đến đám
cháy vừa chạy vừa lắc bình
Bước 2: Rút chốt an
toàn
Bước 3: Bóp cò
Ghi chú:
- Khi phun phải đứng ở đầu hướng gió.
- Khi phun phải tắt hẳn mới ngừng phun.
- Khi dập các đám cháy chất lỏng phải phun phủ lên bề mặt cháy, tránh
phun xục xuống chất lỏng.
- Khi phun tuỳ thuộc vào từng đám cháy mà chọn vị trí, khoảng cách đứng
cho phù hợp.
3. Một số điều cần làm khi phát hiện ra cháy

3.1. Bước 1: Bình tĩnh xử lý, đây là yếu tố quan trọng nhất!
- Nếu theo đánh giá của bạn có thể kiểm soát được ngọn lửa, hãy
thực hiện sang Bước 2.
- Nếu theo đánh giá của bạn không thể kiểm soát được ngọn lửa, hãy
thực hiện thực hiện sang Bước 3:

3.2. Bước 2: Sử dụng các phương tiện sẵn có để dập cháy
Sử dụng các chất, phương tiện chữa cháy đã được trang bị như: bình
chữa cháy sách tay, nước, để dập tắt đám cháy



Lực lượng chữa cháy tại
chỗ rất quan trọng khi
chữa cháy ban đầu


SỔ TAY PCCC VÀ THOÁT NẠN
DÀNH CHO CBCNV VNPT


13

Nếu sau trong khoảng 01 phút mà không dập tắt được đám cháy hãy
đóng cửa phòng bị cháy lại để ngăn cháy lan và chuyển sang Bước 3

3.3. Báo động để mọi người biết
- Hô hoán
- Nhấn nút chuông báo cháy,
- Thông báo cho số điện thoại:
- Tìm đến cầu thang bộ, cầu thang thoát nạn EXIT để thoát ra ngoài toà
nhà.





















Không để xảy ra cháy, nổ là hạnh
phúc của mọi người, mọi nhà

SỔ TAY PCCC VÀ THOÁT NẠN
DÀNH CHO CBCNV VNPT


14





MỤC LỤC


QUYẾT ĐỊNH 1
PHẦN I: CHÚ Ý QUAN TRỌNG VỀ PCCC 2
1. Nguyên tắc phòng cháy và chữa cháy (PCCC) 2
2. Trách nhiệm PCCC của cán bộ công nhân viên 2
3. Trách nhiệm báo cháy, chữa cháy và tham gia chữa cháy 2
4. Xử lý vi phạm 3
PHẦN II: PHÒNG CHỐNG CHÁY NỔ CHO VĂN PHÒNG 4
PHẦN III: MỘT SỐ KIẾN THỨC CƠ BẢN VỀ THOÁT NẠN 6
PHẦN IV: MỘT SỐ KIẾN THỨC CƠ BẢN VỀ CHỮA CHÁY 10
1. Hệ thống PCCC tại một số toà nhà: 10
2. Một số chất chữa cháy và các thiết bị, dụng cụ chữa cháy bằng tay 11
3. Một số điều cần làm khi phát hiện ra cháy 12