bai anh trang

K
K
i
i
ỂM TRA
ỂM TRA
BÀI CŨ
BÀI CŨ
Em hãy đọc
Em hãy đọc
thuộc lòng 2
thuộc lòng 2
khổ thơ đầu của
khổ thơ đầu của
bài thơ
bài thơ
Đoàn
Đoàn
thuyền đánh cá
thuyền đánh cá
.
.
Phân
Phân


tích hình
tích hình
ảnh người lao
ảnh người lao

động trong bài
động trong bài
thơ.
thơ.




Ti TẾ
Ti TẾ
58
58

T
T
i
i
ẾT
ẾT
58: ÁNH TRĂNG
58: ÁNH TRĂNG
I.Tìm hiểu chung
I.Tìm hiểu chung
:
:
1.
1.
Tác giả
Tác giả
:

:
-Tên thật là Nguyễn Duy Nhuệ, sinh ngày 7
-Tên thật là Nguyễn Duy Nhuệ, sinh ngày 7
tháng 12 năm 1948 tại xã Đông Vệ, thị xã Thanh
tháng 12 năm 1948 tại xã Đông Vệ, thị xã Thanh
Hóa. Năm 1966 ông nhập ngũ, trở thành lính
Hóa. Năm 1966 ông nhập ngũ, trở thành lính
đường dây của bộ đội thông tin.
đường dây của bộ đội thông tin.


- Ông làm thơ khá sớm, từ đầu thập niên 70,
- Ông làm thơ khá sớm, từ đầu thập niên 70,
giải nhất cuộc thi thơ của báo
giải nhất cuộc thi thơ của báo
Văn nghệ
Văn nghệ
tổ chức
tổ chức
tại Hà Nội 1972-1973 với những tác phẩm trong
tại Hà Nội 1972-1973 với những tác phẩm trong
tập thơ
tập thơ
Cát
Cát
trắng
trắng
.
.

T
T
i
i
ẾT
ẾT
58: ÁNH TRĂNG
58: ÁNH TRĂNG
2.
2.
Tác ph
Tác ph
ẩm
ẩm
:
:
-Tác phẩm tiêu biểu: các tập thơ
-Tác phẩm tiêu biểu: các tập thơ
Cát trắng
Cát trắng


(1973),
(1973),
Phóng sự 30-4-75
Phóng sự 30-4-75
(1981),
(1981),
Ánh trăng
Ánh trăng

(1984),
(1984),
Đãi cát tìm vàng
Đãi cát tìm vàng
(1987),
(1987),
Mẹ và Em
Mẹ và Em


(1987); kịch thơ
(1987); kịch thơ
Em sóng
Em sóng
(1983); tiểu thuyết
(1983); tiểu thuyết
Khoảng cách
Khoảng cách
(1986); bút ký
(1986); bút ký
Nhìn ra bể rộng
Nhìn ra bể rộng
trời cao
trời cao
(1986)
(1986)

T

T
i
i
ẾT
ẾT
58: ÁNH TRĂNG
58: ÁNH TRĂNG
Nhận xét của
Nhận xét của
Trịnh Công Sơn về
Trịnh Công Sơn về
Nguyễn Duy: "
Nguyễn Duy: "
Hình
Hình
hài Nguyễn Duy giống
hài Nguyễn Duy giống
như đám đất hoang,
như đám đất hoang,
còn thơ Nguyễn Duy
còn thơ Nguyễn Duy
là thứ cây quý mọc
là thứ cây quý mọc
trên đám đất hoang
trên đám đất hoang
đó
đó
"
"

NHÀ THƠ NGUYỄN
NHÀ THƠ NGUYỄN
DUY: CÒN AI VUI HƠN
DUY: CÒN AI VUI HƠN
TÔI?
TÔI?
"Ra Hà Nội gặp đúng tiết
"Ra Hà Nội gặp đúng tiết
trời thu đẹp thế này, được
trời thu đẹp thế này, được
nghe thơ mình thành xẩm
nghe thơ mình thành xẩm
giữa phiên chợ sáng trăng,
giữa phiên chợ sáng trăng,
được uống một chén rượu
được uống một chén rượu
nhạt với bạn bè, được bà
nhạt với bạn bè, được bà
con hỏi chuyện xin thơ, còn
con hỏi chuyện xin thơ, còn
ai vui hơn tôi?"- nhà thơ
ai vui hơn tôi?"- nhà thơ
Nguyễn Duy bộc bạch.
Nguyễn Duy bộc bạch.

T
T
i
i

ẾT
ẾT
58: ÁNH TRĂNG
58: ÁNH TRĂNG
2.
2.
Tác phẩm
Tác phẩm
:
:
Bài thơ sáng tác năm 1978 tại Thành
Bài thơ sáng tác năm 1978 tại Thành
phố Hồ Chí Minh.
phố Hồ Chí Minh.

T
T
i
i
ẾT
ẾT
58: ÁNH TRĂNG
58: ÁNH TRĂNG
3.
3.


Đọc diễn cảm
Đọc diễn cảm
:

:
-
3 khổ đầu: đọc giọng đều đều kể chuyện
3 khổ đầu: đọc giọng đều đều kể chuyện
-
Khổ thơ thứ 4: giọng thơ cất cao, ngạc
Khổ thơ thứ 4: giọng thơ cất cao, ngạc
nhiên.
nhiên.
-
2 khổ cuối: giọng thiết tha trầm lắng, câu
2 khổ cuối: giọng thiết tha trầm lắng, câu
cuối nhỏ, chậm 2 tiếng
cuối nhỏ, chậm 2 tiếng
giật mình.
giật mình.

T
T
i
i
ẾT
ẾT
58: ÁNH TRĂNG
58: ÁNH TRĂNG
4.
4.
Bố cục
Bố cục
:

:
- 3 phần:
- 3 phần:
+ 3 khổ đầu: quan hệ giữa tác giả với vầng trăng
+ 3 khổ đầu: quan hệ giữa tác giả với vầng trăng
từ hồi còn nhỏ qua thời lính đến khi về sống ở
từ hồi còn nhỏ qua thời lính đến khi về sống ở
thành phố.
thành phố.
+ Khổ 4: tình huống tình cờ gặp lại vầng trăng
+ Khổ 4: tình huống tình cờ gặp lại vầng trăng
+ Khổ 5,6: cảm xúc và suy ngẫm của tác giả.
+ Khổ 5,6: cảm xúc và suy ngẫm của tác giả.
- Bài thơ như một câu chuyện kể theo trình
- Bài thơ như một câu chuyện kể theo trình
tự thời gian, cảm nghĩ men theo dòng tự sự, đan
tự thời gian, cảm nghĩ men theo dòng tự sự, đan
xen giữa quá khứ và hiện tại trong hồi tưởng và
xen giữa quá khứ và hiện tại trong hồi tưởng và
kỉ niệm.
kỉ niệm.

T
T
i
i
ẾT
ẾT
58: ÁNH TRĂNG
58: ÁNH TRĂNG

II.
II.
Phân tích
Phân tích
:
:
1.
1.
Ý nghĩa của hình ảnh vầng trăng:
Ý nghĩa của hình ảnh vầng trăng:


Cảm nhận của em về mối quan hệ giữa người
Cảm nhận của em về mối quan hệ giữa người
và trăng ở khổ thơ 1-2?
và trăng ở khổ thơ 1-2?
Trăng - hình ảnh của thiên nhiên trong trẻo,
Trăng - hình ảnh của thiên nhiên trong trẻo,
tươi mát, hình ảnh đất nước bình dị, hiền hậu
tươi mát, hình ảnh đất nước bình dị, hiền hậu
trần trụi với thiên nhiên/ hồn nhiên như cây
trần trụi với thiên nhiên/ hồn nhiên như cây
cỏ
cỏ
,
,
là người bạn tri kỉ từ tuổi thơ đến khi vào
là người bạn tri kỉ từ tuổi thơ đến khi vào
lính. Con người gần gũi với trăng, trăng thành
lính. Con người gần gũi với trăng, trăng thành

tri kỉ. Con người với thiên nhiên hòa hợp làm
tri kỉ. Con người với thiên nhiên hòa hợp làm
một, trong sáng , đẹp đẽ lạ thường -> mối
một, trong sáng , đẹp đẽ lạ thường -> mối
quan hệ 2 chiều, thân thiết gần gũi.
quan hệ 2 chiều, thân thiết gần gũi.

T
T
i
i
ẾT
ẾT
58: ÁNH TRĂNG
58: ÁNH TRĂNG
II.
II.
Phân tích
Phân tích
:
:
1.
1.
Ý nghĩa của hình ảnh vầng trăng
Ý nghĩa của hình ảnh vầng trăng
:
:


Tìm những dẫn chứng thơ khác cho thấy mối

Tìm những dẫn chứng thơ khác cho thấy mối
quan hệ giữa người và trăng.
quan hệ giữa người và trăng.


Đêm nay rừng hoang sương muối
Đêm nay rừng hoang sương muối
đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
đầu súng trăng treo.
đầu súng trăng treo.
(Chính Hữu)
(Chính Hữu)



Sân nhà em sáng quá
Sân nhà em sáng quá


Nhờ ánh trăng sáng ngời
Nhờ ánh trăng sáng ngời
Trăng tròn như cái đĩa
Trăng tròn như cái đĩa
Lơ lửng mà không rơi
Lơ lửng mà không rơi
Những hôm nào trăng khuyết
Những hôm nào trăng khuyết
Trông giống con thuyền trôi
Trông giống con thuyền trôi

Em đi trăng theo bước
Em đi trăng theo bước
Như muốn cùng đi chơi.
Như muốn cùng đi chơi.
(Trần Đăng Khoa)
(Trần Đăng Khoa)
T
T
i
i
ẾT
ẾT
58: ÁNH TRĂNG
58: ÁNH TRĂNG

T
T
i
i
ẾT
ẾT
58: ÁNH TRĂNG
58: ÁNH TRĂNG
Tại sao trăng thành
Tại sao trăng thành
người dưng ?
người dưng ?
-
-
Ánh sáng của điện,

Ánh sáng của điện,
gương và cuộc sống hiện
gương và cuộc sống hiện
đại vây bủa, con người
đại vây bủa, con người
không có điều kiện mở
không có điều kiện mở
rộng hồn mình với thiên
rộng hồn mình với thiên
nhiên, gần gũi với thiên
nhiên, gần gũi với thiên
nhiên và trăng đã trở
nhiên và trăng đã trở
thành người dưng.
thành người dưng.
Từ hồi về thành phố
Quen ánh điện cửa gương
Vầng trăng đi qua ngỏ
ngỡ người dưng qua
đường

T
T
i
i
ẾT
ẾT
58: ÁNH TRĂNG
58: ÁNH TRĂNG
Trong dòng diễn biến của thời gian, sự việc,

Trong dòng diễn biến của thời gian, sự việc,
đâu là bước ngoặt để tác giả từ đó bộc lộ cảm
đâu là bước ngoặt để tác giả từ đó bộc lộ cảm
xúc, thể hiện chủ đề của tác phẩm?
xúc, thể hiện chủ đề của tác phẩm?
Hành động của nhân vật trữ tình trước tình
Hành động của nhân vật trữ tình trước tình
huống mất điện đó như thế nào?
huống mất điện đó như thế nào?
3 động từ
3 động từ
vội, bật, tung
vội, bật, tung


đặt liền nhau diễn tả
đặt liền nhau diễn tả
sự khó chịu , bực bội và hành động khẩn trương,
sự khó chịu , bực bội và hành động khẩn trương,
hối hả tìm nguồn sáng.
hối hả tìm nguồn sáng.

TiẾT
TiẾT
58: ÁNH TRĂNG
58: ÁNH TRĂNG
Những từ ngữ nào miêu tả sự xuất hiện của
Những từ ngữ nào miêu tả sự xuất hiện của
trăng? Cảm xúc của nhân vật trữ tình trước
trăng? Cảm xúc của nhân vật trữ tình trước

hình ảnh đó?
hình ảnh đó?

Đột ngột vầng trăng tròn
Đột ngột vầng trăng tròn

Trăng xuất hiện
Trăng xuất hiện
đột ngột
đột ngột
gợi tả sự ngạc
gợi tả sự ngạc
nhiên, ngỡ ngàng.
nhiên, ngỡ ngàng.


Hình ảnh trăng là thiên nhiên gợi nhớ thiên
Hình ảnh trăng là thiên nhiên gợi nhớ thiên
nhiên
nhiên
sông, bể, núi, rừng…,
sông, bể, núi, rừng…,
những nơi anh
những nơi anh
đã đi qua, đã sống, đã gắn bó, thậm chí đã
đã đi qua, đã sống, đã gắn bó, thậm chí đã
để lại một phần máu thịt.
để lại một phần máu thịt.
12
TiẾT

TiẾT
58: ÁNH TRĂNG
58: ÁNH TRĂNG

Những từ ngữ nào miêu tả sự xuất hiện của
Những từ ngữ nào miêu tả sự xuất hiện của
trăng? Cảm xúc của nhân vật trữ tình trước
trăng? Cảm xúc của nhân vật trữ tình trước
hình ảnh đó?
hình ảnh đó?

Đột ngột vầng trăng tròn
Đột ngột vầng trăng tròn
Hình ảnh trăng là thiên nhiên gợi nhớ thiên
Hình ảnh trăng là thiên nhiên gợi nhớ thiên
nhiên
nhiên
sông, bể, núi, rừng…,
sông, bể, núi, rừng…,
những nơi anh
những nơi anh
đã đi qua, đã sống, đã gắn bó, thậm chí đã
đã đi qua, đã sống, đã gắn bó, thậm chí đã
để lại một phần máu thịt.
để lại một phần máu thịt.
TiẾT
TiẾT
58: ÁNH TRĂNG
58: ÁNH TRĂNG
Hồi nhỏ sống với đồng

Với sông rồi với biển
Hồi chiến tranh ở rừng
Vầng trăng thành tri kỷ
Trăng xuất hiện
Trăng xuất hiện
đột ngột
đột ngột
gợi tả sự ngạc nhiên,
gợi tả sự ngạc nhiên,
ngỡ ngàng.
ngỡ ngàng.


Em hiểu gì về hành động “
Em hiểu gì về hành động “
ngửa mặt lên nhìn mặt”
ngửa mặt lên nhìn mặt”
?
?
Tư thế tập trung chú ý, mặt đối mặt và cảm xúc dâng
Tư thế tập trung chú ý, mặt đối mặt và cảm xúc dâng
trào.
trào.
Từ
Từ
mặt
mặt
ở câu thơ là hiện tượng:
ở câu thơ là hiện tượng:

a. Từ nhiều nghĩa
a. Từ nhiều nghĩa


b. Hiện tượng chuyển nghĩa của từ
b. Hiện tượng chuyển nghĩa của từ


c. Từ đồng âm
c. Từ đồng âm


d. Từ đồng nghĩa
d. Từ đồng nghĩa

TiẾT
TiẾT
58: ÁNH TRĂNG
58: ÁNH TRĂNG
Đúng

T
T
i
i
ẾT
ẾT
58: ÁNH TRĂNG
58: ÁNH TRĂNG

Hình ảnh “
Hình ảnh “
trăng cứ tròn vành vạnh / ánh trăng
trăng cứ tròn vành vạnh / ánh trăng
im phăng phắc”
im phăng phắc”
gợi suy nghĩ gì?
gợi suy nghĩ gì?
- Hình ảnh
- Hình ảnh
trăng cứ tròn vành vạnh
trăng cứ tròn vành vạnh
biểu
biểu
tượng cho quá khứ nghĩa tình, vẹn nguyên
tượng cho quá khứ nghĩa tình, vẹn nguyên
không phai mờ và là vẻ đẹp bình dị vĩnh hằng
không phai mờ và là vẻ đẹp bình dị vĩnh hằng
trong cuộc sống.
trong cuộc sống.
-
-
ánh trăng im phăng phắc
ánh trăng im phăng phắc
có ý nghĩa
có ý nghĩa
nghiêm khắc nhắc nhở nhà thơ không được
nghiêm khắc nhắc nhở nhà thơ không được

quên quá khứ, là sự trách móc trong lặng im.
quên quá khứ, là sự trách móc trong lặng im.

T
T
i
i
ẾT
ẾT
58: ÁNH TRĂNG
58: ÁNH TRĂNG


2.
2.
Chủ đề tác phẩm
Chủ đề tác phẩm
:
:


Theo em, “
Theo em, “
ánh trăng”
ánh trăng”
có phải là câu chuyện chỉ
có phải là câu chuyện chỉ
riêng tác giả?
riêng tác giả?
Ánh trăng

Ánh trăng
không còn là câu chuyện cá nhân mà
không còn là câu chuyện cá nhân mà
là một thế hệ - thế hệ đã qua trong chiến tranh
là một thế hệ - thế hệ đã qua trong chiến tranh
đang tận hưởng hòa bình và hình như họ đã quên
đang tận hưởng hòa bình và hình như họ đã quên
quá khứ. Bài thơ đang đặt ra vấn đề thái độ đối
quá khứ. Bài thơ đang đặt ra vấn đề thái độ đối
với quá khứ, với sự hi sinh của những người đã
với quá khứ, với sự hi sinh của những người đã
khuất và cả với chính mình -> nhắc nhở đạo lí
khuất và cả với chính mình -> nhắc nhở đạo lí
uống nước nhớ nguồn,
uống nước nhớ nguồn,
đạo lí thủy chung.
đạo lí thủy chung.

T
T
i
i
ẾT
ẾT
58: ÁNH TRĂNG
58: ÁNH TRĂNG
Mình về thành thị xa xôi,
Mình về thành thị xa xôi,
Nhà cao còn nhớ núi đồi nữa chăng?
Nhà cao còn nhớ núi đồi nữa chăng?

Phố đông còn nhớ bản làng,
Phố đông còn nhớ bản làng,
Sáng đèn còn nhớ mảnh trăng giữa rừng?
Sáng đèn còn nhớ mảnh trăng giữa rừng?
(
(
Việt Bắc
Việt Bắc
– Tố Hữu)
– Tố Hữu)

T
T
i
i
ẾT
ẾT
58: ÁNH TRĂNG
58: ÁNH TRĂNG
III.
III.


Tổng kết:
Tổng kết:
1.
1.
Nghệ thuật
Nghệ thuật
:

:
Thể thơ 5 chữ, giọng điệu tự nhiên, phương
Thể thơ 5 chữ, giọng điệu tự nhiên, phương
thức tự sự + trữ tình.
thức tự sự + trữ tình.
2.
2.
Nội dung
Nội dung
:
:
Bài thơ thể hiện lời nhắc nhở về những năm
Bài thơ thể hiện lời nhắc nhở về những năm
tháng gian khổ của cuộc đời người lính, thể
tháng gian khổ của cuộc đời người lính, thể
hiện đạo lí
hiện đạo lí
ăn quả nhớ kẻ trồng cây.
ăn quả nhớ kẻ trồng cây.
Ghi nhớ
Ghi nhớ
: SGK
: SGK

T
T
i
i
ẾT
ẾT

58: ÁNH TRĂNG
58: ÁNH TRĂNG
IV.
IV.
Luyện tập:
Luyện tập:
Tưởng tượng mình là nhân vật trữ tình
Tưởng tượng mình là nhân vật trữ tình
trong
trong
Ánh trăng
Ánh trăng
, em hãy diễn tả dòng
, em hãy diễn tả dòng
cảm nghĩ trong bài thơ thành một bài tâm
cảm nghĩ trong bài thơ thành một bài tâm
sự ngắn.
sự ngắn.

T
T
i
i
ẾT
ẾT
58: ÁNH TRĂNG
58: ÁNH TRĂNG

CỦNG CỐ:
CỦNG CỐ:

Phương thức biểu đạt chính của văn bản
Phương thức biểu đạt chính của văn bản
Ánh
Ánh
trăng:
trăng:
a. Tự sự
a. Tự sự
b. Biểu cảm
b. Biểu cảm
c. Nghị luận
c. Nghị luận
d. Cả a và b đúng
d. Cả a và b đúng
Đúng.


T
T
i
i
ẾT
ẾT
58: ÁNH TRĂNG
58: ÁNH TRĂNG

C NG C :Ủ Ố
C NG C :Ủ Ố
Ý nghĩa c a hình nh ủ ả
Ý nghĩa c a hình nh ủ ả

v ng trăngầ
v ng trăngầ


trong bài
trong bài
th :ơ
th :ơ
a. Là th gi i thiên nhiên h n nhiên, t i ế ớ ồ ươ
a. Là th gi i thiên nhiên h n nhiên, t i ế ớ ồ ươ
mát.
mát.
b. Bi u t ng cho quá kh nghĩa tình, tr nể ượ ứ ọ
b. Bi u t ng cho quá kh nghĩa tình, tr nể ượ ứ ọ
v n.ẹ
v n.ẹ
c. Nh c nh đ o lí ắ ở ạ
c. Nh c nh đ o lí ắ ở ạ
u ng n c nh ngu nố ướ ớ ồ
u ng n c nh ngu nố ướ ớ ồ
d. T t c a, b, c đ u đúng.ấ ả ề
d. T t c a, b, c đ u đúng.ấ ả ề
d.

T
T
i
i
ẾT
ẾT

58: ÁNH TRĂNG
58: ÁNH TRĂNG
CỦNG CỐ
CỦNG CỐ
:
:
Theo em có nên đặt bài thơ này vào chủ
Theo em có nên đặt bài thơ này vào chủ
đề miêu tả trăng không? Vì sao?
đề miêu tả trăng không? Vì sao?

HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ.
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ.
- Học thuộc lòng bài thơ, phân tích được ý nghĩa
- Học thuộc lòng bài thơ, phân tích được ý nghĩa
của hình ảnh ánh trăng trong bài thơ.
của hình ảnh ánh trăng trong bài thơ.
- Hoàn thành nội dung luyện tập vào vở.
- Hoàn thành nội dung luyện tập vào vở.
- Soạn văn bản:
- Soạn văn bản:
Bếp lửa
Bếp lửa
– trả lời câu hỏi, vẽ tranh
– trả lời câu hỏi, vẽ tranh
ở SGK, sưu tầm một số thơ văn về tình bà cháu.
ở SGK, sưu tầm một số thơ văn về tình bà cháu.