Tiết: 40 HÀNH ĐỘNG NÓI

KIỂM TRA BÀI CŨ
Nêu đặc điểm
hình thức và
chức năng của
câu phủ đònh
ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỨC:
 Có những từ ngữ phủ đònh
như: không, chẳng, chả, chưa,
không phải, chẳng phải…
 Thường kết thúc câu bằng
dấu chấm hoặc dấu chấm than.
CHỨC NĂNG:
 Dùng để thông báo, xác nhận
không có sự vật, sự việc, tính
chất, quan hệ nào đó (câu phủ
đònh miêu tả).
 Dùng để phản bác một ý kiến,
một nhận đònh (câu phủ đònh bác
bỏ).

KIỂM TRA BÀI CŨ
Điền từ phủ đònh thích
hợp vào chỗ trống
trong câu sau:
“Tôi nói mãi mà nó…
nghe.”
A. không phải nghe
B. chẳng phải
C. đâu có phải
D. đâu có

Đáp án đúng:
D

Tiết: 40
I . HÀNH ĐỘNG NÓI LÀ
GÌ ?
Lí Thông nói với Thạch Sanh
nhằm mục đích chính là gì ?
Câu nào thể hiện rõ nhất mục
đích ấy
Lí Thông nói với Thạch Sanh nhằm
đẩy Thạch Sanh đi để mình hưởng lợi.
Câu thể hiện rõ mục đích ấy: “Thôi,
bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn
ngay đi. Có chuyện gì để anh ở nhà lo
liệu”.
HÀNH ĐỘNG NÓI

Tiết: 40
HÀNH ĐỘNG NÓI
I. HÀNH ĐỘNG NÓI LÀ GÌ
?
Lí Thông có đạt được mục
đích của mình không ? Chi tiết
nào nói lên điều đó
Lí Thông đạt được mục đích của
mình, vì khi nghe Lí Thông nói, Thạch
Sanh vội vàng đi ngay.

Tiết: 40

HÀNH ĐỘNG NÓI
I. HÀNH ĐỘNG NÓI LÀ GÌ
?
Lí thông đạt được mục
đích của mình bằng
phương tiện gì
Lí Thông đạt được mục đích của
mình bằng lời nói.

Tiết: 40
HÀNH ĐỘNG NÓI
I. HÀNH ĐỘNG NÓI LÀ GÌ
?
Nếu hiểu hành động là “việc
làm cụ thể của con người nhằm
mục đích nhất đònh” thì việc
làm của Lí Thông có phải là
hành động không ? Vì sao
Việc làm của Lí Thông là một
hành động vì đó là một việc làm có mục
đích.

Tiết: 40
HÀNH ĐỘNG NÓI
I. HÀNH ĐỘNG NÓI LÀ GÌ
?
Qua phân tích, theo em hành
động nói là gì
Hành động nói là hành động được
thực hiện bằng lời nói nhằm mục đích

nhất đònh.
GHI NHỚ: SGK/62

Tiết: 40
HÀNH ĐỘNG NÓI
I. HÀNH ĐỘNG NÓI LÀ GÌ ?
Trong đoạn trích ở mục I, ngoài
câu đã phân tích, mỗi câu còn
lại trong lời nói của Lí Thông
đều nhằm một mục đích nhất
đònh. Những mục đích ấy là gì
Mỗi câu trong lời của Lí Thông có
một mục đích nhất đònh: câu (1) dùng để
trình bày, câu (2) dùng để đe dọa, câu
(4) dùng để hứa hẹn.
GHI NHỚ: SGK/62
I I . MỘT SỐ KIỂU HÀNH
ĐỘNG NÓI THƯỜNG GẶP :

Tiết: 40
HÀNH ĐỘNG NÓI
I. HÀNH ĐỘNG NÓI LÀ GÌ ?
Chỉ ra các hành động nói có
trong đoạn trích 2.II và cho biết
mục đích của mỗi hành động
Trong đoạn trích này có nhiều câu với
những mục đích sau đây: Lời cái Tí để
hỏi (“- Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu?”)
và để bộc lộ cảm xúc (- U nhất đònh bán
con đấy ư? U không cho con ở nhà nữa ư?

Khốn nạn thân con thế này! Trời ơi!”,
Lời chò Dậu dùng để thông báo (“- Con
sẽ ăn ở nhà cụ Nghò thôn Đoài.”).
GHI NHỚ: SGK/62
II . MỘT SỐ KIỂU HÀNH
ĐỘNG NÓI THƯỜNG GẶP :

Tiết: 40
HÀNH ĐỘNG NÓI
I. HÀNH ĐỘNG NÓI LÀ GÌ ?
Qua phân tích, theo em, nếu dựa
theo mục đích của hành động
nói mà đặt tên, thì chúng ta có
những kiểu hành động nói nào
Có 5 kiểu hành động nói thường gặp:
Hành động hỏi, hành động trình bày
(báo tin, kể, tả, nêu ý kiến, dự đoán,…),
hành động điều khiển(cầu khiến, đe
dọa, thách thức,…), hành động hứa hẹn,
hành động bộc lộ cảm xúc.
GHI NHỚ: SGK/62
II . MỘT SỐ KIỂU HÀNH
ĐỘNG NÓI THƯỜNG GẶP :
Lưu ý: Có thể dùng kiểu câu để thực
hiện hành động nói theo kiểu trực tiếp,
cũng có thể dùng kiểu câu để thực hiện
hành động nói theo kiểu gián tiếp.
GHI NHỚ: SGK/63
III . LUYỆN TẬP:

Tiết: 40
HÀNH ĐỘNG NÓI
Trần Quốc Tuấn viết Hòch
tướng só nhằm mục đích gì?
Hãy xác đònh mục đích của
hành động nói thể hiện ở
một câu trong bài hòch và
vai trò của câu ấy đối với
việc thực hiện mục đích
chung?
III. LUYỆN TẬP:
Trần Quốc Tuấn viết Hòch tướng
só nhằm mục đích khích lệ tướng só
học tập “Binh thư yếu lược; khích
lệ tinh thần yêu nước, quyết chiến
quyết thắng kẻ thù xâm lược.

Bài tập 1: Xác đònh và phân tích
Câu: “Ta thường tới bữa quên ăn,
nửa đêm vỗ gối, ruột đau như cắt, nước
mắt đầm đìa; chỉ căm tức chưa xả thòt
lột da, nuốt gan uống máu quân thù.”:
Bày tỏ nỗi lòng yêu nước, khích lệ
tướng só lòng căm thù giặc, ý chí giết
giặc.

Tiết: 40
HÀNH ĐỘNG NÓI
Chỉ ra các hành động
nói và mục đích của

mỗi hành động nói
trong những đoạn
trích?
III. LUYỆN TẬP:
Câu a)
Bài tập 2: Xác đònh và phân tích
 Hành động nói của bà lão láng giềng:
“- Bác trai đã khá rồi chứ?”
 Hành động hỏi:
“Này, bảo
bác ấy có trốn đi đâu thì trốn.”, “- Thế thì phải giục anh ấy
ăn mau lên đi, kẻo nữa người ta sắp sửa kéo vào rồi đấy!”
 Hành động điều khiển (khuyên bảo):
“Chứ cứ nằm
đấy, chốc nữa họ vào thúc sưu, không có, họ đánh trói thì
khổ”, nhận đònh: “Người ốm rề rề như thế, nếu lại phải
một trận đòn, nuôi mấy tháng cho hoàn hồn.”
 Hành động trình bày: dự đoán:

Tiết: 40
HÀNH ĐỘNG NÓI
Chỉ ra các hành động
nói và mục đích của
mỗi hành động nói
trong những đoạn
trích?
III. LUYỆN TẬP:
Câu a)
Bài tập 2:
Xác đònh và phân tích

 Hành động nói của chò Dậu:
 Hành động trình bày:
“Cảm ơn cụ, nhà cháu đã
tỉnh táo như thường. Nhưng xem ý hãy còn lề bề
lệt bệt chừng như vẫn còn mỏi mệt lắm.”, “-Vâng,
cháu cũng nghó như cụ. Nhưng để cháo nguội, cháu
cho nhà cháu ăn lấy vài húp cái đã. Nhòn suông từ
sáng hôm qua tới giờ còn gì.”

Tiết: 40
HÀNH ĐỘNG NÓI
Chỉ ra các hành động
nói và mục đích của
mỗi hành động nói
trong những đoạn
trích?
III. LUYỆN TẬP:
Câu b)
Bài tập 2: Xác đònh và phân tích
 Hành động nói của Lê
Thận:
“Đây là trời có ý phó thác
cho minh công làm việc lớn.”
 Hành động trình bày:
“Chúng tôi nguyện đem
xương thòt của mình theo minh công, cùng với thanh
gươm thần này để báo đền tổ quốc.”
 Hành động hứa hẹn:

Tiết: 40

HÀNH ĐỘNG NÓI
Chỉ ra các hành động
nói và mục đích của
mỗi hành động nói
trong những đoạn
trích?
III. LUYỆN TẬP:
Câu c)
Bài tập 2: Xác đònh và phân tích.
 Hành động nói của nhân
vật “tôi”:
“- Cụ bán rồi?”, “- Thế nó
cho bắt à?”
 Hành động hỏi:
 Hành động nói của lão Hạc:
“- Cậu Vàng đi đời rồi,
ông giáo ạ!”, “Bán rồi! Họ vừa mới bắt xong.”, “Nó
thấy tôi gọi…dốc ngược nó lên.”
 Hành động trình bày:
“- Khốn nạn…Ông
giáo ơi ! …Nó có biết đâu !”
 Hành động bộc lộ cảm xúc:

Tiết: 40
HÀNH ĐỘNG NÓI
III. LUYỆN TẬP:
Bài tập 3: Xác đònh kiểu hành động nói.
“- Anh phải hứa với em
không bao giờ đêû chúng ngồi cách xa nhau.”
 Hành động điều khiển:

“- Anh hứa đi.” Hành động điều khiển:
“- Anh xin hứa !” Hành động hứa hẹn:
Đoạn trích đã cho có có
ba câu chứa từ hứa.
Hãy xác đònh kiểu
hành động nói được
thực hiện trong mỗi
câu?

HƯƠNGD DẪN TỰ HỌC

BÀI VỪA HỌC: Nắm kiến thức đã tìm hiểu
Xem lại phần luyện tập

BÀI VỪA HỌC: Trả bài viết số 5 (Văn thuyết minh)
Hs Nhận bài kiểm tra.
Tự nhận xét ưu, khuyết điểm trong
bài viết của mình.

TRÒ CHƠI Ô CHỮ
Câu là hành động được thực hiện bằng câu cầu khiến ?
Đây là hành động được thực hiện bởi câu nghi vấn ?
Đây là hành động được thực hiện bằng kiểu câu trần thuật?
CÂU 1
CÂU 2
CÂU 3
H A N H D O N G D I E U K H I E N
H A N H D O N G H O I
H A N H D O N G T R I N H B A Y
H A N H D O N G N O I