Chủ nghĩa xã hội khoa học 7

CH NG 7 ƯƠ
NỀN DÂN CHỦ VÀ NHÀ NƯỚC XHCN
•
NỘI DUNG:
•
1. NỀN DÂN CHỦ XHCN:
•
2. NHÀ NƯỚC XHCN


1.Dân chủ:
1.1.Khái niệm dân chủ?
Nghĩa gốc
Hiện nay
Tiếng Hylạp: Democratia
Quyền lực thuộc về
nhân dân
Hình thức tổ chức nhà nước,
chế độ CT-XH, mà ở đó thừa
nhận về mặt pháp lý những
quyền cơ bản của con người


Như vậy, dân chủ là hình thức tổ
chức mà trong đó quyền lực NN phải
thuộc về nhân dan…
*Trong lịc sử đã có các hình thức dân
chủ:


Dân chủ chủ nô;

Dân chủ tư sản;

Dân chủ XHCN.


Trình
độ
PT
DC
Thời gian
C
á
c

c
h
ế

đ
ộ

x
ã

h
ộ
i
C

á
c

h
ì
n
h

t
h
ứ
c

P
T

c
ủ
a

D
C
…………………………………………………………….
CĐ dân chủ chủ nô
……………………………………………………
CĐ dân chủ tư sản
………………………………………………
CĐ dân chủ XHCN
1.2 LỊCH SỬ hình thành các CĐ dân chủ

a. CĐ
dân chủ
chủ nô
CĐ dân chủ đầu tiên được tổ
chức dưới hình thức nhà nước-
chủ nô
Quyền lực chủ yếu thuộc về
giai cấp chủ nô


b. CĐ dân ch TS và CĐ dân ch ủ ủ
XHCN
→ So sánh sự khác biệt giữa 2 chế độ dân
chủ này:
+ Sự hình thành
+ Bản chất chính trị
+ Bản chất kinh tế
+ Tổ chức nhà nước


* Các tiêu chí để xác định chế dân chủ?
- CĐDC đó ra đời là kết quả đấu tranh của GC nào?
- CĐDC đó mang bản chất của GC nào
+ Phục vụ lợi ích cho GC nào?
+ Đặt dưới sự lãnh đạo của GC nào?
+ Hình thức chế độ chính trị nhất nguyên hay đa
nguyên?
- CĐDC đó dựa trên cơ sở kinh tế là CĐ tư hữu TBTN
hay CĐ công hữu về TLSX chủ yếu?

- Nhằm duy trì CĐXH nào?
- Hình thức tổ chức NN là NN pháp quyền TS hay NN
pháp quyền XHCN? NN của GC nào? Bảo vệ lợi
ích cho GC nào?


1.Khác biệt về sự hình thành
Chế độ DCTS Chế độ DC XHCN
Là thành quả đấu
tranh của GCTS và
NDLĐ chống giai cấp
phong kiến thống trị
thông qua cuộc cách
mạng dân chủ TS
Là thành quả đấu
tranh của GCCN và
NDLĐ chống lại sự áp
bức, bóc lột của GCTS
và các GC áp bức, bóc
lột khác thông qua cuộc
CM XHCN hoặc cuộc
CM DTDCND


2. Khác biệt về bản chất chính trị
Chế độ DCTS Chế độ DC XHCN
- Mang bản chất của
GCTS, phục vụ lợi ích
cho GCTS
- Đặt dưới sự lãnh

đạo của các đảng của
GCTS, thực hiện đa
nguyên đa đảng
- Mang bản chất của
GCCN, phục vụ lợi ích
cho GCCN và đa số
NDLĐ
- Đặt dưới sự lãnh
đạo của ĐCS, thực
hiện nhất nguyên về
chính trị


3. Khác biệt về bản chất kinh tế
Chế độ DCTS Chế độ DC XHCN
Được xây dựng và
thực hiện trên cơ sở
kinh tế là chế độ tư
hữu tư nhân TBCN về
TLSX
Được xây dựng và
thực hiện trên cơ sở
kinh tế là chế độ công
hữu về TLSX chủ yếu


4. Khác biệt về NT tổ chức nhà nước
Chế độ DCTS Chế độ DC XHCN
Được hiện thông
qua nhà nước pháp

quyền TS - nhà nước
của GCTS; bảo vệ lợi
ích GCTS
Được thực hiện
thông qua nhà nước
pháp quyền XHCN- nhà
nước của dân, do dân,
vì dân; bảo vệ lợi ích
của đa số nhân dân


→ Chế độ DCTS ra đời là một nấc thang tiến
bộ của lịch sử. Tuy nhiên, cho đến nay, đó
vẫn là “một nền dân chủ chật hẹp, bị cắt
xén” (Lênin).
→ So với chế độ DCTS, chế độ DC XHCN đã thể
hiện rõ những ưu việt của mình, đúng như
Lênin đã nói: “Dân chủ vô sản dân chủ hơn
triệu lần dân chủ tư sản”


1.3 Ý NGHĨA PP LUẬN:
1. Phê phán quan điểm cho rằng: “chế độ dân
chủ TS hiện nay là chế độ dân chủ cao nhất,
vĩnh hằng, lý tưởng, dân chủ chung cho mọi
người”…
2. Tại sao Đảng ta không thực hiện cơ chế đa
nguyên, đa đảng trong quá trình xây dựng nền
dân chủ ở nước ta?
3. Chế độ dân chủ XHCN có chấp nhận cơ chế

đa đảng hay không? Vì sao?


1.4 ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN
CĐ dân chủ XHCN
HTCT XHCN
được
thực hiện
thông qua
HTCT
Đảng cộng sản
Nhà nước XHCN
Các tổ chức CT-XH
- Bảo đảm sự LĐ của ĐCS
- Bảo đảm quyền làm chủ
của nhân dân


1.5. HTCT ở nước ta hiện nay:
a. Đặc điểm:
- HTCTXHCN nước ta hiện nay là một chỉnh thể
bao gồm: ĐCS VN, NN CHXHCN VN cùng các
tổ chức CT-XH;
- Hoạt động theo một cơ chế: Đảng LĐ, NNQL
và NDLĐ làm chủ;
- Bảo đảm tất cả QLNN thuộc về ND;
- Thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, XH
công bằng, dân chủ, văn minh.

b.
chức năng
cơ bản
Thúc đẩy sự phát triển KT-XH
theo định hướng XHCN.
Tăng cường khối ĐĐK
toàn dân tộc.
Từng bước hình thành và
hoàn thiện nền DC XHCN.


Tính chất
cơ bản
HTCT
NƯỚC TA
Lấy chủ nghĩa Mác-Lênin và tư
tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng
Nhất nguyên về chính trị, đặt
dưới sự lãnh đạo chính trị duy
nhất của ĐCS VN
Tổ chức và vận hành theo
nguyên tắc tập trung dân chủ
Bảo đảm sự thống nhất giữa bản
chất GCCN với tính nhân dân và
tính dân tộc


Dân chủ ↑
Dân chủ ↓
Đảng

Nhà
nước
TC
CT-XH
Thành tựu
Hạn chế


Đảng
Hoạch định chiến lược, sách lược
Phương thức hoạt động từng
bước được đổi mới
Đội ngũ đảng viên phát triển cả
về số lượng và chất lượng
Thành tựu


Nhà
nước
Ban hành Hiếp pháp, các đạo luật
Tiến hành cải cách hành chính
Đổi mới tổ chức và hoạt động của
các cơ quan tư pháp
Thành tựu


MTTQ
& các
TC CT-XH
Từng bước đa dạng hóa

chức năng hoạt động
Từng bước khắc phục tình
trạng hành chính hóa,
công chức hóa
Thành tựu


Đảng
Một số chủ trương, chính sách
chậm được làm rõ
Trùng lắp giữa chức năng lãnh
đạo của Đảng với chức năng
quản lý của Nhà nước
Một bộ phận đảng viên thoái
hóa biến chất
Hạn chế


Nhà
nước
Công tác lập pháp, lập quy cũng còn
Nhiều hạn chế
Cải cách hành chính chưa đạt yêu
cầu, mục tiêu đã đặt ra
Trật tự, kỷ cương hành chính
chưa nghiêm
Hạn chế
Tình trạng tham nhũng trong bộ
máy hành chính

MTTQ
& các
TC CT-XH
Phương thức hoạt động
chậm được đổi mới
Đội ngũ cán bộ chưa đáp
ứng được yêu cầu
Hạn chế
HỆ QUẢ: QUYỀN LÀM CHỦ CỦA NHÂN DÂN BỊ VI
PHẠM


Đảng
Nâng cao bản lĩnh chính trị và
trình độ trí tuệ của Đảng…
Đổi mới phương thức lãnh đạo
của Đảng…
Đổi mới hoạt động của TC CSĐ,
nâng cao chất lượng đội ngũ
đảng viên…