BAO CAO TAP HUAN THPT

07/20/14 1
SỞ GD-ĐT SƠN LA
TRƯỜNG THPT TÔNG LỆNH
Bài thu hoạch
LỚP TẬP HUẤN GIÁO VIÊN CỐT CÁN THPT VỀ
SỬ DỤNG CÁC PHẦN MỀN HỖ TRỢ DẠY HỌC
Trường: THPT Tông Lệnh
Giáo viên: Giang Thành Trung
07/20/14 2
Chương 3:
AMIN–AMINO AXIT-PROTEIN
BÀI 12:
AMINO AXIT
07/20/14
Trường THPT Tông Lệnh
GV: Giang Thành Trung
3
I.ĐỊNH NGHĨA, CẤU TẠO VÀ DANH PHÁP
Cho các chất sau:
H
2
N – CH
2
– COOH
R – CH – COOH
NH
2
R – CH – CH
2
– COOH
NH

2
COOH
NH
2
Hãy so sánh đặc điểm cấu tạo của các chất trên?
Hãy nêu định nghĩa tổng quát về hợp chất amino axit?
07/20/14 4
1) Định nghĩa:
Amino axit là loại hợp chất hữu cơ tạp chức
mà phân tử chứa đồng thời nhóm amino (NH
2
)
và nhóm cacboxyl (COOH).
R – CH – COOH
NH
2
Từ đặc điểm cấu tạo của
amino axit, hãy cho biết
tính chất của các nhóm
chức trong phân tử này?
2) Cấu tạo phân tử:
07/20/14 5
Phân tử amino axit có nhóm COOH : tính axit
NH
2
: tính bazơ
Hai nhóm này tương tác với nhau tạo ra dạng ion lưỡng cực:
R – CH – COOH
NH
2

R – CH – COO
-

+
NH
3
Dạng ion lưỡng cực Dạng phân tử
07/20/14 6
3) Danh pháp:
Có thể xem amino axit như là
một axit cacboxylic có nhóm thế
amino ở gốc hiđrocacbon.
Tên thay thế: Axit + số chỉ vị trí + amino + tên axit
cacboxylic tương ứng
Tên thay thế: Axit + số chỉ vị trí + amino + tên axit
cacboxylic tương ứng
Tên bán hệ thống: Axit + chữ cái Hy Lạp chỉ vị trí
(α, β, γ…) + amino + tên thông thường của axit
cacboxylic tương ứng
Tên bán hệ thống: Axit + chữ cái Hy Lạp chỉ vị trí
(α, β, γ…) + amino + tên thông thường của axit
cacboxylic tương ứng
Ngoài ra, các α-amino axit có trong thiên nhiên
(amino axit thiên nhiên) còn có tên gọi riêng.
Ngoài ra, các α-amino axit có trong thiên nhiên
(amino axit thiên nhiên) còn có tên gọi riêng.
R – CH – COOH
NH
2
07/20/14 7

Ví dụ: Hãy gọi tên của các amino axit sau
Công thức Tên thay thế Tên bán
hệ thống
Tên
thường
Kí
hiệu

CH
2
– COOH
NH
2
CH
3
– CH – COOH
NH
2
Axit
aminoetanoic
Axit
aminoaxetic
Axit 2-amino
propanoic
Axit α-amino
propinoic
Glyxin
Alanin
Gly
Ala

07/20/14 8
Công thức Tên thay thế Tên bán hệ
thống
Tên
thường
Kí
hiệu
Axit
2-amino-3-metyl
butanoic
Axit α-
aminoisovaleric
Valin Val
Axit 2-amino-3-
(4-hiđroxiphenyl)
propanoic
Axit α-amino-β-
(p-hiđroxiphenyl)
propionic
Tyrosin Tyr
Axit
2-
aminopentanđioic
Axit α-
aminoglutaric
Axit
glutamic
Glu
Axit 2,6-điamino
hexanoic

Axit α,ε-
điaminocaproic
Lysin

Lys
CH
3
– CH – CH – COOH
CH
3
NH
2
HO – – CH
2
– CH – COOH
NH
2
HOOC – CH
2 2
– CH – COOH
NH
2


H
2
N – CH
2 4
– CH – COOH
NH

2


07/20/14
Trường THPT Tông Lệnh
GV: Giang Thành Trung
9
II.TÍNH CHẤT VẬT LÍ
Nghiên cứu SGK cho biết những tính chất
vật lí của các amino axit?
Các amino axit là các chất rắn không màu,
vị hơi ngọt, nhiệt độ nóng chảy cao, dễ tan
trong nước.
07/20/14
Trường THPT Tông Lệnh
GV: Giang Thành Trung
10
III.TÍNH CHẤT HÓA HỌC
1) Tính chất axit-bazơ của dung dịch amino axit:
Hãy quan sát thí nghiệm sau.
Viết PTHH của phản ứng giữa glyxin với dung
dịch HCl và dung dịch NaOH, từ đó rút ra tính
chất chung của amino axit.
07/20/14
07/20/14


11
11
Dd glyxin

Dd axit
glutamic
Dd lysin
07/20/14 12
Glyxin tác dụng với dd HCl:
Glyxin tác dụng với dd NaOH:
Amino axit có tính chất lưỡng tính.
H
2
N–CH
2
–COOH + HCl ClH
3
NCH
2
COOH
H
3
N
+
–CH
2
–COO
-
+ HCl ClH
3
NCH
2
COOH
H

2
N–CH
2
–COOH + NaOH H
2
N–CH
2
–COONa + H
2
O
H
3
N
+
–CH
2
–COO
-
+ NaOH H
2
N–CH
2
–COONa + H
2
O
07/20/14 13
2) Phản ứng este hóa nhóm COOH:
Tương tự phản ứng este hóa giữa axit
cacboxylic với ancol, hãy viết PTHH
của phản ứng giữa glyxin với etanol

(xúc tác axit vô cơ mạnh).
H
2
N–CH
2
–COOH + C
2
H
5
OH
H
2
N–CH
2
–COOC
2
H
5
+H
2
O
Khí HCl
07/20/14 14
3) Phản ứng của nhóm NH
2
với HNO
2
:
Quan sát thí nghiệm sau, giải thích
hiện tượng và viết phương trình hóa

học xảy ra.
H
2
NCH
2
COOH + HNO
2
HOCH
2
COOH + N
2

+ H
2
O
07/20/14
07/20/14


15
15
2ml dd NaNO
2
10%
2ml dd glyxin 10%
Dd axit
axetic
07/20/14 16
4) Phản ứng trùng ngưng:
Xét phản ứng trùng ngưng axit 6-aminohexanoic

(axit ε-aminocaproic)
…+ H – NH – CH
2

5
–CO – OH + H – NH – CH
2

5
CO – OH +
t
0
…– NH – CH
2

5
– CO – NH
– CH
2

5
– CO –…
+ nH
2
O
nH – NH – CH
2 5
CO – OH
t
0

– NH – CH
2 5
CO – + nH
2
O( )
n
axit ε-aminocaproic
policaproamit
07/20/14
Trường THPT Tông Lệnh
GV: Giang Thành Trung
17
IV.ỨNG DỤNG
Học sinh nghiên cứu SGK để biết được
những ứng dụng của các amino axit.
CÂU HỎI CỦNG CỐ TOÀN BÀI
CÂU HỎI CỦNG CỐ TOÀN BÀI