Chương 9 . TRUYỀN ĐỘNG ĐIỆN HỆ THỐNG BƠM, QUẠT, MÁY NÉN GIÓ pptx

Ch ng 9 . TRUY N Đ NG ĐI N H TH NG B M,ươ Ề Ộ Ệ Ệ Ố Ơ
QU T, MÁY NÉN GIÓ.Ạ
9.1.Đ C ĐI M, CH C NĂNG, PHÂN LO I, TÍNH CH T C B NẶ Ể Ứ Ạ Ấ Ơ Ả
C A NHÓM B M, QU T GIÓ.Ủ Ơ Ạ
Đây là nhóm t i quan tr ng trên t u thu . Công su t tiêu th c a nhómả ọ ầ ỷ ấ ụ ủ
t i này kho ng 30 ả ả ÷ 50% v i t u hàng khô, 30 - 60% v i t u khách, 40 -ớ ầ ớ ầ
80% v i t u d u, 75 - 80% v i t u kéo, c u h . Nh v y, công su t toànớ ầ ầ ớ ầ ứ ộ ư ậ ấ
b nhóm t i TĐĐ đã chi m g n 80% công su t tr m phát. ộ ả ế ầ ấ ạ
Nhóm t i này có ch c năng sau: ả ứ
- Đ m b o s ho t đ ng c a con tàu: các lo i b m ph c v máy chínhả ả ự ạ ộ ủ ạ ơ ụ ụ
nh b m d u bôi tr n , b m nhiên li u, b m làm mát, b m chuy n d u, máyư ơ ầ ơ ơ ệ ơ ơ ể ầ
l c, nén gió… ọ
- An toàn cho con tàu: B m c u ho , n c v sinh, thông gió, máy l nh th cơ ứ ả ướ ệ ạ ự
ph m …ẩ
- B o qu n hàng hoá: Thông gió h m hàng, b m hàng trên nh ng t uả ả ầ ơ ữ ầ
d u…ầ
Theo ch c năng, nhóm t i b m, qu t gió chia làm 2 lo i:ứ ả ơ ạ ạ
- Nhóm ph c v các thi t b đ ng l c nh : b m nhiên li u d u nh n,ụ ụ ế ị ộ ự ư ơ ệ ầ ờ
làm mát tu n hoàn, qu t gió c a n p Diezen chính. ầ ạ ử ạ
- Nhóm h th ng ph c v trên tàu: Balát, h m hàng, khí khô, c uệ ố ụ ụ ầ ứ
đ m, c u ho , n c sinh ho t…ắ ứ ả ướ ạ
Theo nguyên t c ho t đ ng c a b m có th phân thành: b m ly tâm,ắ ạ ộ ủ ơ ể ơ
b m pittông, b m cánh đ y, b m tr c, v t b m, bánh răng…qu t gió cũngơ ơ ẩ ơ ụ ị ơ ạ
có qu t ly tâm, cánh h ng tr c…ho c phân lo i theo lo i ch t l ng màạ ướ ụ ặ ạ ạ ấ ỏ
b m ph c v nh b m n c, b m d u, d u nh n. ơ ụ ụ ư ơ ướ ơ ầ ầ ờ
Ng i ta còn phân chia b m theo áp l c mà b m t o ra nh b m áp l cườ ơ ự ơ ạ ư ơ ự
th p < 5kg/cmấ
2
, b m áp l c trung bình 5 ơ ự ÷ 50kg/cm
2
, b m áp l c cao >ơ ự

50kg/cm
2
ho c phân lo i theo năng su t b m. Đ i v i qu t gió: áp l c th pặ ạ ấ ơ ố ớ ạ ự ấ
<100 mm c t n c; trung bình t 300 - 500 mm c t n c. ộ ướ ừ ộ ướ
Các thông s chính c a b m và qu t gió là: ố ủ ơ ạ
- L u l ng Q: L ng ch t l ng hay khí đi qua ti t di n ng ra trongư ượ ượ ấ ỏ ế ệ ố
1 đ n v th i gian ơ ị ờ (l/ph, m
3
/gi …)ờ
- C t áp là năng l ng c n thi t đ chuy n t i 1 đ n v kh i l ngộ ượ ầ ế ể ể ả ơ ị ố ượ
ch t l ng ho c khí, đ n v đo là mét (m) ho c atm tphe.ấ ỏ ặ ơ ị ặ ố
1
Theo quy đ nh c a đăng ki m, m t s b m và các qu t gió trên t uị ủ ể ộ ố ơ ạ ầ
ph i ng t đ c t xa ả ắ ượ ừ (trên bu ng lái ho c ngoài hành lang boong chính).ồ ặ
Ví d các b m nhiên li u, qu t gió n i h i, qu t gió bu ng máy…ụ ơ ệ ạ ồ ơ ạ ồ
Đ i v i b m hút khô h m hàng, ngoài nút d ng t xa còn c n đ cố ớ ơ ầ ừ ừ ầ ượ
kh i đ ng t xa. V trí đi u khi n ph i đ t cao trên boong. ở ộ ừ ị ề ể ả ặ
Các b m hàng và b m r a h m trên t u d u ngoài ch c năng kh iơ ơ ử ầ ầ ầ ứ ở
đ ng và d ng t xa còn có thêm ch c năng đi u ch nh t c đ quay. Và cóộ ừ ừ ứ ề ỉ ố ộ
h th ng đo, ki m tra, báo đ ng nhi t đ đ cho b m và đ ng cệ ố ể ộ ệ ộ ổ ỡ ơ ộ ơ
T đ ng đi u khi n đ c áp d ng r ng rãi v i nhóm t i b m qu t gióự ộ ề ể ượ ụ ộ ớ ả ơ ạ
máy nén trên t u thu . Ví d b m n c sinh ho t, v sinh, b m n i h i,ầ ỷ ụ ơ ướ ạ ệ ơ ồ ơ
b m d u két tr c nh t, máy nén khí kh i đ ng, máy nén trong h th ngơ ầ ự ậ ở ộ ệ ố
máy l nh th c ph m… đ u đ c đi u khi n t đ ng theo hàm áp l cạ ự ẩ ề ượ ề ể ự ộ ự
ho c m c ch t l ng. ặ ứ ấ ỏ
9.2. L U L NG B M, CÁCH XÁC Đ NH CÔNG SU TĐ NG CƯ ƯỢ Ơ Ị Ấ Ộ Ơ
B M, QU T GIÓƠ Ạ
1. L u l ng b m pittông: ư ượ ơ đ c tính theo công th c sau: ượ ứ
Q = zlsnη
hở

- s: Ti t di n pittôngế ệ
- l: Hành trình pittông
- z : s xylanhố
- n: T c đ quay v/phútố ộ
- η
hở
: H s t n th t ệ ố ổ ấ (qua các van, m t ghép…)ặ
T bi u th c trên l u l ng b m piston không ph c thu c c t áp mà từ ể ứ ư ượ ơ ụ ộ ộ ỷ
l v i t c đ quay c a đ ng c . ệ ớ ố ộ ủ ộ ơ
dm
dm
n
n
QQ .=
hay
2
1
2
1
n
n
Q
Q
=
2. L u l ng b m ly tâmư ượ ơ : Q ≈ S .V ≈ C
1
n
- S: ti t di n c a raế ệ ử
- V: T c đ dòng c a ra ố ộ ử

60
2 rn
v
π
=
C t áp t o b i b m ly tâm:ộ ạ ở ơ
2
2
2
1
2
2
1
2
2
2
.
2
n
n
H
H
nC
g
V
H =⇒==
T công th c trênừ ứ ta th y: L u l ng b m ly tâm t l v i t c đấ ư ượ ơ ỷ ệ ớ ố ộ
quay, còn c t áp b m ly tâm t l v i bình ph ng t c đ quay c a đ ngộ ơ ỷ ệ ớ ươ ố ộ ủ ộ
c . Th c t quan h H = f(Q) b m ly tâm ph thu c r t nhi u vào v trí,ơ ự ế ệ ơ ụ ộ ấ ề ị
h ng c a cánh b m.ướ ủ ơ

Q
H
a
b
c

Q
H
n
1
n
2
1
2
Q
1
Q
2
Hình 9.1.a Hình 9.1.b
Hình 9.1.a cho ta th y quan h H - Q đ c tính b m ly tâm v i d ng cánh b mấ ệ ặ ơ ớ ạ ơ
khác nhau:
a - Cánh b m ng v phía tr c ơ ả ề ướ (Theo chi u quay)ề đ c tính c ng.ặ ứ
b - Cánh b m th ng ơ ẳ (h ng tâm)ướ
c - Cánh b m ng v phía sau ơ ả ề (theo chi u quay) ề đ c tính r t m mặ ấ ề
Hình 9.1.b: Đ c tính Q - H b m piston ặ ơ
3
Công su t đ ng c (ấ ộ ơ cho c b m piston và ly tâm đ c tính theo côngả ơ ượ
th cứ )
dm
n

QH
P
.102

γ
=
(KW)
- H: C t áp (m)ộ
- Q: L u l ngư ượ
b m mơ
3
/s
- γ : Tr ng l ng riêng c a ch t l ngọ ươ ủ ấ ỏ
- η
đm
: Hi u su tệ ấ
c a b mủ ơ
(B m piston ơ η = 0,8 ÷ 0,9, b m ly tâm luôn th p h n b m piston, v iơ ấ ơ ơ ớ
b m ly tâm áp l c cao ơ ự η = 0,5 ÷ 0,8, b m áp l c th p 0,3 ơ ự ấ ÷ 0,6)
Công su t đ ng c cho qu t gió tính theo công th c:ấ ộ ơ ạ ứ

q
n
QH
P
.102
.
=
(KW)
- Q: L u l ng qu t gió mư ượ ạ

3
/s
- H: C t áp qu t gióộ ạ
- η
q
= 0,5 ÷ 0,8 đ i v i qu t công su t l n ố ớ ạ ấ ớ
= 0,3 ÷ 0,5 đ i v i qu t công su t trung bình ố ớ ạ ấ
= 0,2 ÷ 0,35 đ i v i qu t công su t nh .ố ớ ạ ấ ỏ
3. Đi u ch nh l u l ngề ỉ ư ượ :
Trên tàu thu vi c đi u ch nh l u l ng b m, qu t r t quan tr ng. Ví dỷ ệ ề ỉ ư ượ ơ ạ ấ ọ ụ
đi u ch nh l ng nhiên li u, d u nh n, n c làm mát, nhi t đ không khí,ề ỉ ượ ệ ầ ờ ướ ệ ộ
n c v.v… ướ
Đ thay đ i l u l ng ng i ta dùng 2 ph ng pháp sau: ể ổ ư ượ ườ ươ
+ Tăng s c c n đ ng ng và thay đ i t c đ quay c a đ ng c :ứ ả ườ ố ổ ố ộ ủ ộ ơ
1- Tăng s c c n c a đ ng ng b ng thay đ i s đóng m các vanứ ả ủ ườ ố ằ ổ ự ở
hay c a gió. Đây là ph ng pháp đ n gi n, không c n thêm các thi t bử ươ ơ ả ầ ế ị
k thu t, cho phép đi u ch nh l u l ng trong kho ng r ng, láng. ỹ ậ ề ỉ ư ượ ả ộ
Trên đ th (Hồ ị ình 9.2.a) ta th y, khi tăng l c c n trên đ ng ng Hc = f(Q)ấ ự ả ườ ố
(đóng b t van ho c c a gió, đi m làm vi c d ch chuy n t 1 - 2 - 3 ng v iớ ặ ử ể ệ ị ể ừ ứ ớ
l u l ng Qư ượ
1
, Q
2
, Q
3
.
4
Chú ý: Đ i v i b m piston, Q r t ít thay đ i. V i t c đ quay là h ng số ớ ơ ấ ổ ớ ố ộ ằ ố
(Hình.9.2.a) ph ng pháp tăng s c c n đ ng ng làm tăng c t áp r tươ ứ ả ườ ố ộ ấ
nhanh gây quá t i c c u truy n đ ng và đ ng c th c hi n nên ph ngả ơ ấ ề ộ ộ ơ ự ệ ươ

pháp này không dùng cho b m piston.ơ
Ph ng pháp này không kinh t vì công su t đ ng c ph n l n b t nươ ế ấ ộ ơ ầ ớ ị ổ
hao đ th ng l c c n trên đ ng ng. Ph ng pháp này ch dùng cho cácể ắ ự ả ườ ố ươ ỉ
b m qu t có đ ng c không th đi u ch nh t c đ đ c. Ng i ta cònơ ạ ộ ơ ể ề ỉ ố ộ ượ ườ
dùng ph ng pháp m thông c a đ y và c a hút qua 1 van đi u ch nh.ươ ở ử ẩ ử ề ỉ
Đi u ch nh van này có th đi u ch nh l u l ng c a b m, qu t gió.ề ỉ ể ề ỉ ư ượ ủ ơ ạ
2-Đi u ch nh l u l ng b ng thay đ i t c đ đ ng c : ta bi t r ng lề ỉ ư ượ ằ ổ ố ộ ộ ơ ế ằ ưư
l ng b m, qu t ph thu c vào t c đ quay. Khi đi u ch nh t c đ b m, đ cượ ơ ạ ụ ộ ố ộ ề ỉ ố ộ ơ ặ
tính n = f(Q) thay đ i nh trên (Hình 9.2.b). T c đ b m gi m t nổ ư ố ộ ơ ả ừ
1
đ n nế
3
l u l ng gi m t ng ng t Q1 đ n Q3.ư ượ ả ươ ứ ừ ế
Đi u ch nh t c đ quay b ng các ph ng pháp đã trình bày ch ngề ỉ ố ộ ằ ươ ở ươ
VII ng i ta đi u ch nh đ c l u l ng b m. T t nhiên hi u qu kinh tườ ề ỉ ượ ư ượ ơ ấ ệ ả ế
trong đi u ch nh l u l ng ph thu c vào vi c l a ch n ph ng phápề ỉ ư ượ ụ ộ ệ ự ọ ươ
đi u ch nh t c đ c a đ ng c . ề ỉ ố ộ ủ ộ ơ

Q
H
1
2
3
Q1Q2Q3
H = f(Q)
Hc = f(Q)

Q
H
Q1

Q2
Q3
1
2
3
n
1
n
2
n
3
Hình.9.2.a Hình. 9.2.b
5
9.3. M T S S Đ ĐI U KHI N B M, QU T GIÓ, MÁY NÉNỘ Ố Ơ Ồ Ề Ể Ơ Ạ
1 - S đ đi u khi n b m n c sinh ho t ơ ồ ề ể ơ ướ ạ (hàm áp su t)ấ
2 - S đ qu t gió BMơ ồ ạ
3 - S đ máy nén gióơ ồ
4 - S đ máy nén th c ph m. ơ ồ ự ẩ
6