Giáo trình phân tích khả năng phát triển nền kinh tế thị trường thuần túy trong khối công nghiệp p8 pot

7

không còn tồn tại mâu thuẫn biện chứng giữa chúng mà sự
lựa chọn dần dần LLSX cho phù hợp với khoảng không gian
rộng lớn của QHSX.
b.Việt Nam chuyển đổi sang cơ chế kinh tế mới
Trớc tình hình trên đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI
đã đề ra việc tiến hành công cuộc đổi mới kinh tế là đúng
đắn:"phải kết hợp chặt chẽ ngay từ đầu đổi mới kinh tế với
đổi mới chính trị, lấy đổi mới kinh tế làm trọng tâm, đồng
thời từng bớc đổi mới chính trị"
2

Chính nhờ đờng lối đổi mới và lựa chọn các bớc đi
thích hợp mà nớc ta đã từng bớc thoát khỏi khủng hoảng
kinh tế và đứng vững trớc sự sụp đổ của hệ thống xã hội
chủ nghĩa thế giới. Công cuộc đổi mới đề ra cho chúng ta
nhiệm vụ phải xem xét lại phơng thức và con đờng đa đất
nớc ta tiến lên. Sai lầm của ta là đã đẩy nhiều mặt của
QHSX lên quá cao, tách rời trạng thái còn thấp kém của
LLSX làm cho hai nhân tố này mâu thuẫn với nhau dẫn đến
kìm hãm sự phát triển của sản xuất xã hội. Đại hội Đảng lần
thứ VI đã nhận ra sai lầm và cũng đã thấy rằng việc cải tạo

8

QHSX xã hội là cần thiết nhng không thể tiến hành một
cách chủ quan nóng vội nh trớc đây, nghĩa là cải tạo và
củng cố QHSX nhng gắn liền với sự phát triển của LLSX.
Đại hội VII của Đảng cũng chỉ rõ:" phù hợp với sự phát

triển của LLSX, thiết lập từng bớc QHSX xã hội chủ nghĩa
từ thấp đến cao với sự đa dạng về hình thức sở hữu. Phát
triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo định hớng
xã hội chủ nghĩa, vận hành theo cơ chế thị trờng có sự quản
lý của Nhà nớc"
3

Cải tạo và củng cố QHSX nhng bao giờ cũng phải gắn
liền với sự phát triển của LLSX, và đợc đảm bảo bằng sự
phát triển của LLSX. Đó là điều kiện cơ bản cho cuộc cách
mạng QHSX phát triển vững chắc. Với trình độ của mình
LLSX yêu cầu phải có những QHSXphù hợp với nó mới có
thể bộc lộ hết khả năng của mình và mới có khả năng phát
triển nhanh chóng. Tơng ứng với mỗi trình độ LLSX đòi
hỏi một QHSX, một thành phần kinh tế nhất định nh
Ph.Ăng-ghen viết :" giai cấp T sản không thể biến những
t liệu sản xuất có tính chất hạn chế ấy thành những LLSX
mạnh mẽ đợc nếu không biến những t liệu sản xuất của cá

2
V.I.Lenin Toàn tập ,tập 2
3
Cơng lĩnh xây dựng đất nớc trong thời kỳ quá độ lên CNXH,NXB Sự thật,HN,1991,tr9-10

9

nhân thành những t liệu sản xuất có tính chất xã hội, mà
chỉ một số đông ngời cùng làm mới có thể s dụng đợc"
4
.

Kết hợp từng u thế riêng của từng thành phần kinh tế thông
qua phân cônglao động xã hội là con đờng hiệu quả nhất để
phát triển LLSX, qua đây ta cũng thấy rõ vấn đề cơ bản là
lầm thế nào để QHSX phù hợp với tính chất, trình độ phát
triển của LLSX.
Việc phát triển kinh tế hàng hoá nhiều thành phần ở nớc ta
luôn luôn đợc tiến hành đồng thời với việc không ngừng đổi
mới và hoàn thiện cơ chế quản lý kinh tế nhằm bảo đảm cho
s phát triển đó không xa rời định hớng xã hội chủ nghĩa.
Hiện nay các thành phần kinh tế của ta đang vận động theo
cơ chế thị trờng với sự điều tiết quản lý của Nhà nớc theo
định hớng xã hội chủ nghĩa. Nhà nớc quản lý thị trờng
bằng pháp luật, bằng cơ chế chính sách ,và các đòn bẩy kinh
tế để phát triển để sản xuất phục vụ mọi nhu cầu của xã hội.
c.Những u điểm và hạn chế trong cơ chế kinh tếmới


4
Ph.Ăng-ghen Chống đuy rinh,NXB Sự thật,HN,1971,tr 455



10

* Ưu điểm:
Trong cơ ché kinh tế mới, sự cạnh tranh diễn ra mạnh
mẽ. Do đó tính năng động sáng tạo đơc phát huy, ngời lao
động đã không còn tính ỷ lại vào nhà nớc nh trong cơ ché
tập trung quan liêu bao cấp mà không biết chủ động tìm việc
và tăng thu nhập. Đối với các doanh nghiệp bớc đầu đổi

mới phân phối lợi nhuận, thực hiện cơ chế giá tiêu thụ sản
phẩm theo quan hệ cung cầu trên thị trờng và hoạt động
kinh doanh có hiệu quả .
Do đợc bình đẳng trớc pháp luật nên quan hệ cạnh
tranh trên thị trờng ngày càng tăng, phạm vi độc quyền nà
nớc gắn với các mặt hàng thuộc diện cấm hay hạn chế các
thành phần kinh tế ngoài quốc doanh đã thu hẹp rõ rệt. Các
thành phàn kinh tế có điều kiện tìm tòi sáng tạo và phát triển
.Ví dụ về nghành Bu điện hay Điện lực đây là hai ngành
độc quyền về kinh doanh ở nớc ta hiện nay .
* Hạn chế:

11

Bên cạnh những u điểm là những hạn chế đó là viêc
chuyển sang cơ chế thị trờng còn có nhiều mặt thiếu nhất
quán đặc biệt trong tài chính tiền tệ , quản lý còn lỏng lẻo ,
đội ngũ cán bộ cha theo kịp với yêu cầu của thị trờng mới
, vai trò của Nhà nớc trong quản lý hoạt động đời sống
kinh tế xã hội còn yếu .Trong lĩnh vực kinh doanh. Nhà nớc
cha tạo đợc động lực khuyến khích nâng cao năng suất
kinh doanh . Ngời lao động cha có động lực thờng xuyên
và cha cảm thấy có sự gắn bó đối với sản xuất kinh doanh
và quá trình phát triển của doanh nghiệp.Tình trạng lạm
dụng kinh doanh còn nhiều , thị trờng vốn còn chậm phát
triển, lãi xuất, cha phù hợp với kinh tế thị trờng dẫn đến
hạn chế đầu t phát triển.
2. Giải pháp việc vận dụng quản lý sản xuất phù
hợp với tính chất trình độ của LLSX ở nớc ta cần tập
chung giải quyết các vấn đề sau.

a, Phát triến LLSX ở nớc ta hiện nay.
Yếu tố quân trọng nhất cúa LLSX chính là con
ngời,trình độ LLSX thế hiện trình độ chinh phục tự nhiên

12

cụa con ngời trong từng giai đoạn lịch sử nhất định. Cho dù
t liệu lao động tạo ra từ trớc có sức mạnh đến đâu và yếu
tố đối tợng lao động có phong phú nh thế nào nhng nếu
con ngời không có kỹ năng , kỹ sảo thì cũng trở nên vô tác
dụng. lê nin viết "LLSX hàng đàu của toàn nhân loại là công
nhân , là ngời lao động"
5
. Lịch sử loài ngời đã đanh dấu
bằng những mức quan trọng trong sự phát triển của LLSX
C.Mac và Ph.Ang ghen đã từng nói:"LLSX là kết quả của
năng lực thực tiễn của con ngời, nhng bản thân năng lực
thực tiễn này bị quyết định bởi những điều kiện trong đó
ngời ta sống boửi nhiều LLSX đã đạt đợc bởi hình thái xã
hội đã có trớc họ, không phải do họ tạo ra mà do thế hệ
trớc tạo ra"
6
. Và hiện nay chúng ta đang chứng kiến sự
bùng nổ về cuộc cách mạng khoa học Kỹ thuật .Nhiệm vụ
của chúng ta là xác định đợc những lĩnh vực vần u tiên
dựa trên thế mạnh của mình và dụ báo đúng xu hớng phát
triển của Khoa học kĩ thuật hiện đại.Làm nh vậy mới có
bớc tiến lớn về sự phát triển sản xuất theo kịp trình độ của
các nớc phát triển trên thế giới.

5
V.I.Lênin :Toàn tập, t 38 NXB Tiến bộ 1977, tr 430.
6
C.Mac- Ph Ang-ghen Tuyển tập ,t2 NXB Sự thật , Hà nội 1977, tr 541