Báo cáo nghiên cứu khoa học: "ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ĐẠI HỌC: BẮT ĐẦU TỪ ĐÂU?" pot

ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ĐẠI HỌC: BẮT ĐẦU TỪ ĐÂU?
EDUCATION RENOVATION: WHERE DO WE START?


LÊ QUANG SƠN
Trường Đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng


TĨM TẮT
Bài viết đề xuất một hướng giải quyết vấn đề đổi mới giáo dục đại học nhằm nâng cao chất
lượng, đáp ứng những đòi hỏi của xã hội hiện đại. Những phân tích lý luận về q trình dạy
học và khảo sát các giáo trình mơn học đang được sử dụng trong các trường đại học nước ta
thời gian gần đây cho phép nhận định rằng nên và phải bắt đầu đổi mới giáo dục đại học từ
việc biên soạn giáo trình. Xuất phát từ những u cầu về việc thể hiện nội dung và phương
pháp dạy học hiện đại, và những tồn tại trong các giáo trình đang sử dụng, tác giả đề xuất
những thay đổi cần có trong các giáo trình mơn học ở đại học.
ABSTRACT
This paper suggests a way to renovate and improve the higher education so that it may meet
the requirements of the modern society. Theoretical analyses of the educational process and
researches on coursebooks currently used in universities in Vietnam enable us to conclude
that the higher education renovation may and must be started from coursebooks. Based on
the objective requirement that the scientific content and modern methods of teaching must be
realised in the coursebooks, and on the shortages of the current coursebooks, the author
makes some suggestions to improve the coursebooks used in universities.


1. Nhu cáưu âäúi våïi viãûc âäøi måïi giạo dủc âải
hc
Trong xu thãú âải chụng hoạ giạo dủc âải hc nhàòm
phủc vủ cho viãûc chuøn âäøi cạc x häüi tỉì nãưn kinh
tãú cäng nghiãûp sang nãưn kinh tãú tri thỉïc, khi "giạo dủc

âải hc ngy cng cọ tênh cháút phäø quạt, vai tr ca
trỉåìng âải hc trong x häüi ngy cng cao"
1
, khi ton
cáưu hoạ v häüi nháûp qúc tãú â l xu thãú khäng
trạnh khi, v khi m viãûc chøn bë ngưn nhán lỉûc cho
cäng cüc cäng nghiãûp hoạ, hiãûn âải hoạ âáút nỉåïc â
thỉûc sỉû tråí thnh mäüt thạch thỉïc âäúi våïi hãû thäúng
giạo dủc âải hc nỉåïc ta, chụng ta khäng thãø khäng suy
xẹt mäüt cạch tháúu âạo viãûc âiãưu chènh nãưn giạo dủc
âải hc ca chụng ta. Nhỉỵng âënh hỉåïng chung ca viãûc
âiãưu chènh ny â âỉåüc vảch ra r rng trong cạc vàn
kiãûn ca Âng, Nh nỉåïc v Bäü ch qun. Nghë quút
02-NQ/HNTỈ Häüi nghë láưn hai BCH TỈ Âng khọa VIII ngy
24/12/1996 u cáưu “Âäøi måïi mảnh m phỉång phạp giạo
dủc âo tảo, khàõc phủc läúi truưn thủ mäüt chiãưu,
rn luûn thnh nãúp tỉ duy sạng tảo ca ngỉåìi hc.
Tỉìng bỉåïc ạp dủng cạc phỉång phạp tiãn tiãún v phỉång
tiãûn hiãûn âải vo quạ trçnh dảy hc, âm bo âiãưu

1
Higher Education in the XXI century - Vision and Action, World conference on higher education, UNESCO,
Paris, Oct., 1998 (ti liãûu phủc vủ häüi tho, Bäü GD&ÂT, 2000).
kiãûn v thåìi gian tỉû hc, tỉû nghiãn cỉïu cho hc sinh,
nháút l sinh viãn âải hc, tỉû âo tảo thỉåìng xun v
räüng khàõp trong ton dán, nháút l thanh niãn”. Âiãưu 4
Lût Giạo dủc 1998 cng nãu r phi “phạt huy tênh têch
cỉûc, tỉû giạc, ch âäüng, tỉ duy sạng tảo ca ngỉåìi
hc; bäưi dỉåỵng nàng lỉûc tỉû hc, lng say mã hc táûp
v chê vỉån lãn”

2
. Chiãún lỉåüc phạt triãøn giạo dủc
qúc gia 2001-2010 âàût nhiãûm vủ cho cạc trỉåìng âải hc
"phi âi âáưu trong viãûc âäøi måïi mủc tiãu, näüi dung,
chỉång trçnh v phỉång phạp giạo dủc tàng cå häüi hc
âải hc cho mi ngỉåìi"
3
. Chiãún lỉåüc phạt triãøn giạo
dủc cng nháún mảnh viãûc "dảy ngỉåìi hc phỉång phạp
tỉû hc, tỉû thu nháûn thäng tin mäüt cạch cọ hãû thäúng
v cọ tỉ duy phán têch, täøng håüp, tàng cỉåìng tênh ch
âäüng, tênh tỉû ch ca sinh viãn trong hc táûp"
4
. Váún âãư
cn lải, v cn cọ nhiãưu kiãún khạc biãût, l bàõït
âáưu sỉû âiãưu chènh, hay âäøi måïi, tỉì âáu v nhỉ thãú
no. Bi viãút ny khäng cọ tham vng âỉa ra gii phạp
cho ton bäü nhỉỵng váún âãư phỉïc tảp ca cäng cüc âäøi
måïi giạo dủc âải hc nỉåïc nh, m chè mong mún âãư
xút mäüt âiãøm khåíi âáưu kh thi cho quạ trçnh âáưy tràõc
tråí ny.

2. Ti liãûu hc táûp - úu täú cäút li ca giạo
dủc âải hc
Giạo dủc âải hc âỉåüc hiãûn thỉûc hoạ thäng qua
quạ trçnh dảy hc. Quạ trçnh dảy hc âỉåüc hiãøu l
quạ trçnh trong âọ dỉåïi tạc âäûng chè âảo (täø chỉïc,
âiãưu khiãøn, lnh âảo) ca ngỉåìi dảy, ngỉåìi hc tỉû
giạc, têch cỉûc tỉû täø chỉïc, tỉû âiãưu khiãøn hoảt âäüng
nháûn thỉïc, nhàòm thỉûc hiãûn täút cạc nhiãûm vủ dảy hc.

Quạ trçnh dảy hc cọ hai nhán täú trung tám: hoảt
âäüng dảy ca ngỉåìi dảy v hoảt âäüng hc ca ngỉåìi
hc. Hai hoảt âäüng ny thäúng nháút våïi nhau v phn
ạnh tênh cháút hai màût ca quạ trçnh dảy hc - chụng ta
nọi âãún mäüt hãû thäúng thäúng nháút giỉỵa dảy v hc.
Trong hãû thäúng dảy hc, sỉû tạc âäüng qua lải, nháút l
tạc âäüng ca dảy, xẹt cho cng, l nhàòm thỉûc hiãûn
täút sỉû tạc âäüng qua lải trong hãû thäúng con "ngwåìi hc
- ti liãûu hc táûp". Nhỉ váûy, bn cháút ca quạ trçnh
dảy hc nàòm trong mäúi quan hãû giỉỵa hc sinh v ti
liãûu hc táûp. Cọ thãø nháûn tháúy, trong quạ trçnh dảy
hc, ti liãûu hc táûp xút hiãûn nhỉ úu täú cäút li,

2
Lût giạo dủc, Nxb CTQG, HN., 1998, tr. 9.
3
Chiãún lỉåüc phạt triãøn giạo dủc 2001-2010, Nxb GD, 2000, tr. 29.
4
Sâd, tr. 30.
moỹi hoaỷt õọỹng cuớa ngổồỡi daỷy vaỡ ngổồỡi hoỹc õóửu xoay
xung quanh nhỏn tọỳ haỷt nhỏn naỡy.
Taỡi lióỷu hoỹc tỏỷp khọng õồn thuỏửn laỡ sổỷ ghi cheùp
nọỹi dung kióỳn thổùc hay kyợ nng maỡ ngổồỡi hoỹc cỏửn nừm.
Traùi laỷi, õoù laỡ sổỷ kóỳt tinh cuớa toaỡn bọỹ nọỹi dung
daỷy hoỹc vaỡ phổồng phaùp daỷy hoỹc. Noù chố cho ngổồỡi daỷy,
ngổồỡi hoỹc vaỡ nhaỡ quaớn lyù, maỡ trổồùc hóỳt laỡ ngổồỡi
hoỹc, caùi ngổồỡi hoỹc cỏửn lộnh họỹi, caùch thổùc lộnh họỹi
vaỡ tióu chờ lộnh họỹi thaỡnh cọng. Noù laỡ caùi nóửn trón õoù
dióựn ra hỏửu nhổ toaỡn bọỹ hoaỷt õọỹng cuớa ngổồỡi daỷy vaỡ
ngổồỡi hoỹc. Taỡi lióỷu hoỹc tỏỷp cồ baớn cuớa mọựi mọn hoỹc

trong trổồỡng õaỷi hoỹc laỡ giaùo trỗnh mọn hoỹc. Nhổ vỏỷy,
vióỷc õọứi mồùi giaùo duỷc õaỷi hoỹc phaới õổồỹc bừt õỏửu tổỡ
vióỷc õọứi mồùi giaùo trỗnh caùc mọn hoỹc. Moỹi hoaỷt õọỹng
cuớa ngổồỡi daỷy vaỡ ngổồỡi hoỹc seợ xoay quanh truỷc giaùo
trỗnh. Sổỷ õọứi mồùi giaùo trỗnh tỏỳt yóỳu seợ keùo theo õọứi
mồùi caùch daỷy, caùch hoỹc, caùch quaớn lyù quaù trỗnh daỷy
hoỹc, vaỡ toaỡn bọỹ caùc yóỳu tọỳ khaùc cuớa quaù trỗnh daỷy
hoỹc õaỷi hoỹc.
Nóửn giaùo duỷc hióỷn õaỷi õoỡi hoới nọỹi dung daỷy hoỹc
phaới phaớn aùnh nhổợng thaỡnh tổỷu mồùi nhỏỳt vóử caùc lộnh
vổỷc khoa hoỹc tổỷ nhión, xaợ họỹi vaỡ tổ duy; phaớn aùnh xu
thóỳ phaùt trióứn cuớa thồỡi õaỷi vaỡ phaới phuỡ hồỹp vồùi
chỏn lyù khaùch quan. Phổồng phaùp daỷy hoỹc õaỷi hoỹc phaới
õỷt trón nóửn taớng hoaỷt õọỹng tờch cổỷc, tổỷ giaùc, tổỷ
chuớ cuớa ngổồỡi hoỹc, lỏỳy phổồng phaùp nghión cổùu khoa hoỹc
laỡm cn baớn, hổồùng dỏựn ngổồỡi hoỹc caùch tổỷ hoỹc. Nhổ
vỏỷy, giaùo trỗnh mọn hoỹc, õóứ thổỷc sổỷ coù õổồỹc vai troỡ
yóỳu tọỳ cọỳt loợi, yóỳu tọỳ hổồùng dỏựn toaỡn bọỹ quaù trỗnh
giaùo duỷc õaỷi hoỹc, phaới thoaớ maợn trổồùc hóỳt nhổợng yóu
cỏửu sau:
Baớo õaớm tờnh khoa hoỹc cuớa nọỹi dung tri thổùc cuớa
mọn hoỹc: ngổồỡi hoỹc õổồỹc tióỳp cỏỷn vồùi nhổợng tri
thổùc hióỷn õaỷi, chuỏứn xaùc, coù hóỷ thọỳng, õổồỹc
tióỳp cỏỷn caùc vỏỳn õóử tổỡ nhióửu goùc õọỹ.
Baớo õaớm dung lổồỹng tri thổùc hồỹp lyù trón tổỡng õồn
vở hoỹc trỗnh.
Thóứ hióỷn õổồỹc phổồng phaùp daỷy hoỹc, coù sổỷ hổồùng
dỏựn caùch hoỹc, caùch nghión cổùu caùc nọỹi dung daỷy
hoỹc.
Coù chố dỏựn cuỷ thóứ nguọửn thọng tin, taỡi lióỷu tham

khaớo õọỳi vồùi tổỡng nọỹi dung õổồỹc trỗnh baỡy, vaỡ
õọỳi vồùi caùc nọỹi dung thaớo luỏỷn, nghión cổùu mồớ
rọỹng.
Coù caùc tióu chờ õaùnh giaù hoỹc tỏỷp thaỡnh cọng.
Coù sổỷ cam kóỳt tham dổỷ tờch cổỷc cuớa ngổồỡi hoỹc.

Kho sạt mäüt loảt giạo trçnh män hc
5
(kãút qu
kho sạt xin xem Bng 1) âang âỉåüc sỉí dủng trong cạc
trỉåìng âải hc nỉåïc ta trong thåìi gian gáưn âáy theo
nhỉỵng tiãu chê vỉìa nãu (chụng täi khäng kho sạt näüi
dung tri thỉïc khoa hc m chè kho sạt cáúu trục giạo
trçnh), cọ thãø tháúy ngay mäüt säú âiãưu báút cáûp.

Bng 1. Giạo trçnh män hc qua cạc tiãu chê xem xẹt

Säú giạo trçnh cọ
thãø hiãûn cạc
tiãu chê (n = 20) Stt

Cạc tiãu chê xem xẹt
Säú
lỉåüng
T lãû
%
1
Cọ hãû thäúng bi táûp thỉûc
hnh
5 25

2 Cọ hãû thäúng cáu hi än táûp 6 30
3 Cọ hãû thäúng cáu hi tho lûn 1 5
4 Cọ
hãû thäúng bi táûp nghiãn
cỉïu måí räüng (lm bạo cạo khoa
hc, âãư cỉång nghiãn cỉïu, tiãøu
lûn )
0 0
5 Cọ hỉåïng dáùn cạch hc 0 0
6
Cọ hỉåïng dáùn chi tiãút ti
liãûu tham kho theo tỉìng näüi
dung hc táûp
0 0
7 Cọ danh mủc ti liãûu tham kho 10 50
8
Cọ tọm tàõt näüi dung chênh cáưn
nàõm
1 5
9
Cọ cạc tiãu chê âạnh giạ hc
táûp thnh cäng
0 0
10
Trung bçnh säú trang giạo
trçnh/tiãút hc
 6 trang/tiãút l
thuút

Thỉï nháút, vãư dung lỉåüng kiãún thỉïc, hiãûn khäng cọ

quy âënh r rng no vãư dung lỉåüng tri thỉïc cho mäùi âån
vë tiãút hc. Tuy nhiãn, nãúu so sạnh våïi giạo trçnh ca
cạc nỉåïc cọ nãưn giạo dủc âải hc tiãn tiãún, (chàóng
hản, giạo trçnh Tám l hc x häüi ca Âải hc
California, M, ca T.Sibutany, 1998 våïi 544 tr./03 âån vë
hc trçnh, giạo trçnh Statistics for the behavioral
sciences, 3
rd
ed. ca F.J.Gravetter v L.B.Wallnau, West Pub.
Company, 1992 våïi 630 tr. chỉa kãø phủ lủc, hay Tám l
hc âải cỉång ca Âải hc Rostov, Nga, ca R.X.Nhemov,
1995 våïi 576 tr./03 âvht - tỉïc khong 13 trang giạo

5
Cạc giạo trçnh âỉåüc kho sạt bao gäưm mäüt säú giạo trçnh cạc män Khoa hc Mac-Lãnin, Tám l hc, Giạo dủc
hc, X häüi hc, M hc, Dán täüc hc, Tiãúng Viãût, Lëch sỉí, Âëa l, Váût l, Sinh hc, Cå hc, Tin hc xút bn
trong khong thåìi gian 1996-2003.
trçnh/01 âån vë tiãút hc) thç cọ thãø nháûn tháúy dung
lỉåüng kiãún thỉïc âỉa vo giạo trçnh ca ta l tháúp, âọ
l chỉa kãø âãún hãû thäúng ti liãûu tham kho âäư säü
âỉåüc chè dáùn âc thãm trong giạo trçnh ca cạc nỉåïc.
Thỉï hai, phỉång phạp dảy-hc âỉåüc thãø hiãûn trong
cạc giạo trçnh, vãư cå bn, váùn mang tênh thủ âäüng: chè
cọ 25% säú giạo trçnh âỉåüc kho sạt cọ hãû thäúng bi
táûp thỉûc hnh; 5% cọ cáu hi tho lûn nhọm. Viãûc
hc v tỉû hc, tỉû nghiãn cỉïu chỉa âỉåüc hỉåïng dáùn: 0%
säú giạo trçnh âỉåüc xem xẹt cọ hỉåïng dáùn cạch hc; 0%
nãu ra cạc tiãu chê âạnh giạ hc táûp thnh cäng; 5% cọ
tọm tàõt näüi dung chênh cáưn nàõm; 30% cọ hãû thäúng cáu
hi än táûp. Khäng giạo trçnh no thãø hiãûn sỉû cam kãút

tham dỉû ca ngỉåìi hc.
Thỉï ba, viãûc hỉåïng dáùn hc kiãøu nghiãn cỉïu khoa
hc v hỉåïng dáùn nghiãn cỉïu måí räüng cạc näüi dung hc
táûp chỉa âỉåüc thãø hiãûn: chè cọ 50% giạo trçnh âỉåüc xem
xẹt cọ dáùn ra danh mủc ti liãûu tham kho; khäng giạo
trçnh no cọ hỉåïng dáùn chi tiãút ti liãûu tham kho
theo tỉìng näüi dung hc táûp; khäng giạo trçnh no cọ hãû
thäúng bi táûp nghiãn cỉïu måí räüng (lm bạo cạo, âãư
cỉång nghiãn cỉïu, tiãøu lûn).
Nhỉỵng phán têch trãn cho tháúy r rng pháưn låïn
giạo trçnh chụng ta âang sỉí dủng chỉa âạp ỉïng nhỉỵng
âi hi ca chiãún lỉåüc âäøi måïi giạo dủc âải hc.
Âäøi måïi cạch biãn soản giạo trçnh thỉûc sỉû âang l mäüt
âi hi cáúp thiãút âụng nhỉ u cáưu ca Lût giạo dủc
1998: “Näüi dung, phỉång phạp giạo dủc phi âỉåüc thãø
hiãûn thnh chỉång trçnh giạo dủc; chỉång trçnh giạo dủc
phi âỉåüc củ thãø hoạ thnh sạch giạo khoa, giạo
trçnh"
6
.

3. Nhỉỵng âãư xút vãư viãûc xáy dỉûng giạo trçnh män
hc
Våïi nhỉỵng u cáưu vãư viãûc thãø hiãûn näüi dung v
phỉång phạp dảy hc hiãûn âải (nhỉ â phán têch åí mủc
2) v nhỉỵng täưn tải â phán têch (xin nhàõc lải l åí
âáy khäng nọi âãún màût näüi dung khoa hc ca cạc giạo
trçnh) giạo trçnh män hc åí âải hc phi âỉåüc cáúu
trục lải. Cọ thãø hçnh dung tọm tàõt nhỉỵng u cáưu âäúi
våïi giạo trçnh män hc nhỉ sau:

Thỉï nháút, vãư näüi dung tri thỉïc: cạc tri thỉïc âỉåüc
âỉa vo giạo trçnh, bãn cảnh cạc u cáưu vãư tỉ tỉåíng
v vàn hoạ, phi bo âm tênh hiãûn âải, phạt triãøn,
hãû thäúng, cho phẹp ngỉåìi hc âỉåüc tiãúp cáûn cạc váún

6
Lût giạo dủc, Nxb CTQG, HN., 1998, âiãưu 4, tr. 9.
õóử õỷt ra tổỡ nhióửu goùc õọỹ, quan õióứm nghión cổùu,
traùnh aùp õỷt mọỹt hổồùng nghión cổùu vaỡ giaới quyóỳt duy
nhỏỳt (cho duỡ õổồỹc thổỡa nhỏỷn rọỹng raợi). ióửu naỡy baớo
õaớm tờnh toaỡn dióỷn, hóỷ thọỳng, saùng taỷo vaỡ linh hoaỷt
cuớa tổ duy ngổồỡi hoỹc.
Thổù hai, baớo õaớm dung lổồỹng tri thổùc hồỹp lyù trón
tổỡng õồn vở hoỹc trỗnh theo hổồùng gia tng coù mổùc õọỹ dung
lổồỹng tri thổùc, õaớm baớo cung cỏỳp õuớ thọng tin (nhỏỳt laỡ
thọng tin nguọửn - tổùc laỡ nhổợng thọng tin tổỡ nguọửn khồới
õỏửu chổù khọng phaới õổồỹc noùi laỷi theo mọỹt caùch hióứu
naỡo õoù, bở khuùc xaỷ qua lng kờnh chuớ quan cuớa mọỹt hoỹc
giaớ naỡo õoù) cho caùc hoaỷt õọỹng xổớ lyù saùng taỷo, baớo
õaớm cho hoaỷt õọỹng trờ tuóỷ cuớa ngổồỡi hoỹc khọng bở "õoùi"
thọng tin.
Thổù ba, thóứ hióỷn õổồỹc phổồng phaùp daỷy hoỹc tiùch
cổỷc, coù sổỷ hổồùng dỏựn caùch hoỹc, caùch nghión cổùu caùc
nọỹi dung, tióu chờ õaùnh giaù hoỹc tỏỷp thaỡnh cọng. Phổồng
phaùp daỷy hoỹc thóứ hióỷn ngay trong caùch thổùc trỗnh baỡy
caùc nọỹi dung mọn hoỹc. Vồùi xu thóỳ õổa phổồng phaùp nghión
cổùu khoa hoỹc thaỡnh phổồng phaùp daỷy hoỹc õaỷi hoỹc, caùc
chuớ õóử õổa ra nghión cổùu phaới õổồỹc khai trióứn nhổ mọỹt
õóử taỡi nghión cổùu khoa hoỹc. ỏy laỡ caùch hổợu hióỷu õóứ
tióỳp cỏỷn caùc nọỹi dung nghión cổùu mọỹt caùch khoa hoỹc,

õọửng thồỡi laỷi giuùp ngổồỡi hoỹc tióỳp cỏỷn vồùi phổồng
phaùp nghión cổùu khoa hoỹc mọỹt caùch tổỷ nhión nhỏỳt. Ngoaỡi
ra, phỏửn hổồùng dỏựn caùch hoỹc, caùch nghión cổùu caùc nọỹi
dung cuỷ thóứ laỡ khọng thóứ thióỳu. E.Carbone
7
, chuyón gia
giaùo duỷc õaỷi hoỹc thuọỹc aỷi hoỹc Maryland, khúng õởnh
rũng cỏửn thióỳt phaới õổa vaỡo giaùo trỗnh phỏửn "Laỡm thóỳ
naỡo õóứ thaỡnh cọng trong mọn hoỹc naỡy", trong õoù trỗnh
baỡy cuỷ thóứ sinh vión nón õỏửu tổ bao nhióu thồỡi gian cho
mọn hoỹc, sổỷ coù mỷt ồớ lồùp quan troỹng nhổ thóỳ naỡo õọỳi
vồùi vióỷc hoỹc mọn hoỹc vaỡ õióứm sọỳ cuớa hoỹ, laỡm thóỳ
naỡo õóứ tióỳp cỏỷn vồùi nhổợng baỡi tỏỷp ồớ nhaỡ, laỡm thóỳ
naỡo õóứ hióứu, hoỹc thóỳ naỡo õóứ thi õổồỹc où seợ laỡ
sổỷ hổồùng dỏựn caùch hoỹc thióỳt thổỷc nhỏỳt õọỳi vồùi sinh
vión.
Thổù tổ, giaùo trỗnh phaới hổồùng tồùi phaùt huy tờnh
tờch cổỷc, tờnh yù thổùc cuớa ngổồỡi hoỹc õọỳi vồùi vióỷc
hoỹc. Bũng caùch õổa vaỡo giaùo trỗnh nhổợng phỏửn nhổ hóỷ
thọỳng baỡi tỏỷp thổỷc haỡnh hay hóỷ thọỳng cỏu hoới thaớo
luỏỷn nhoùm chuùng ta seợ thuùc õỏứy õổồỹc caớ ngổồỡi daỷy vaỡ
ngổồỡi hoỹc tờch cổỷc tham dổỷ vaỡo quaù trỗnh daỷy hoỹc.
Vióỷc mọ taớ khaùi quaùt nhổợng chuớ õóử õổồỹc õóử cỏỷp vaỡ
yóu cỏửu cuỷ thóứ õọỳi vồùi tổỡng vỏỳn õóử nghión cổùu seợ

7
Carbone E.: Giaớng daỷy lồùp õọng sinh vión - nhổợng cọng cuỷ vaỡ chióỳn lổồỹc, Sage Publications, Internation and
Professional publics, ThousandOaks-Lodon-NewDelhi, 1998 (baớn dởch cuớa Ló Thở Kim Anh).
giuùp ngổồỡi hoỹc coù õổồỹc caùi nhỗn toaỡn dióỷn õọỳi quaù
trỗnh hoỹc tỏỷp. ióửu naỡy laỡm tng tờnh yù thổùc cuớa

ngổồỡi hoỹc. Hamilton vaỡ E.Carbone
8
noùi õóỳn mọỹt kinh
nghióỷm bión soaỷn giaùo trỗnh õaỷi hoỹc sao cho giaùo trỗnh
giuùp sinh vión xaùc õởnh õổồỹc yóu cỏửu cuớa cọng vióỷc maỡ
giaùo trỗnh mọn hoỹc õỷt ra cho hoỹ - õoù laỡ õóứ daỡnh
nhổợng khoaớng trừng trong giaùo trỗnh õóứ sinh vión õióửn
tón cuớa hoỹ vaỡo. ióửu õoù, vóử mỷt tỏm lyù, noùi lón rũng
"vióỷc õoỹc, laỡm baỡi tỏỷp, kióứm tra maỡ giaùo trỗnh õoỡi
hoới laỡ bọứn phỏỷn cuớa tọi", vaỡ cuợng laỡ sổỷ cam kóỳt tham
dổỷ cuớa baớn thỏn ngổồỡi hoỹc . Noùi mọỹt caùch khaùc, õióửu
naỡy laỡm tng tờnh yù thổùc cuớa ngổồỡi hoỹc trong quaù trỗnh
hoỹc tỏỷp. Caùc khoaớng trọỳng cuợng õổồỹc daỡnh õóứ sinh vión
vióỳt caùc cỏu traớ lồỡi cuớa mỗnh vaỡo õoù. Nhổ vỏỷy caùc cỏu
traớ lồỡi naỡy khọng bở rồi ruỷng khi sinh vión cỏửn xem laỷi.
Cuọỳi cuỡng, thổù nm, giaùo trỗnh phaới õổồỹc thióỳt kóỳ
sao cho ngổồỡi hoỹc coù thóứ tổỷ hoỹc vaỡ nghión cổùu mồớ
rọỹng theo giaùo trỗnh õổồỹc. Trong thồỡi õaỷi mồùi, xu thóỳỳ
chung cuớa giaùo duỷc õaỷi hoỹc trón thóỳ giồùi laỡ giaớm sọỳ
giồỡ hoỹc trón lồùp. óứ hoaỡn thaỡnh bỏỷc hoỹc õaỷi hoỹc 4
nm, chúng haỷn, sinh vión Myợ (bachelor) cỏửn hoỹc 120-136
õvht; sinh vión Nhỏỷt - 120-135; Thaùi Lan - 120-150; Trung
Quọỳc - 150 cho õaỷi hoỹc 4 nm vaỡ 190 cho õaỷi hoỹc 5 nm
(chổồng trỗnh õaỷi hoỹc 4 nm ồớ Vióỷt Nam gọửm 210 õvht).
Vồùi vióỷc giaớm giồỡ hoỹc trón lồùp nhổng vỏựn baớo õaớm mọỹt
haỡm lổồỹng tri thổùc cao trong caùc chổồng trỗnh õaỡo taỷo,
yóu cỏửu õỷt ra laỡ phaới tng cổồỡng vióỷc tổỷ hoỹc, tổỷ
nghión cổùu cuớa sinh vión. Yóu cỏửu naỡy buọỹc giaùo trỗnh
phaới bao haỡm nhổợng phỏửn: mọ taớ muỷc õờch, yóu cỏửu cuớa
mọn hoỹc; tióu chờ õaùnh giaù hoỹc tỏỷp thaỡnh cọng; mọ taớ

phổồng phaùp hoỹc; vaỡ õỷc bióỷt - hóỷ thọỳng taỡi lióỷu tham
khaớo. Hóỷ thọỳng mọ taớ taỡi lióỷu tham khaớo trong giaùo
trỗnh, ờt nhỏỳt, phaới chố ra õổồỹc: 1) caùc taỡi lióỷu chuớ
yóỳu õổồỹc sổớ duỷng trong vióỷc xỏy dổỷng vaỡ bión soaỷn nọỹi
dung giaùo trỗnh; 2) caùc taỡi lióỷu cỏửn õoỹc õóứ hióứu roợ
caùc nọỹi dung hay chuớ õóử õaợ trỗnh baỡy; 3) caùc taỡi lióỷu
cỏửn õoỹc õóứ hoaỡn thaỡnh phỏửn thaớo luỏỷn, giaới quyóỳt
caùc baỡi tỏỷp vaỡ tổỷ õaùnh giaù; 4) caùc taỡi lióỷu gồỹi yù
nghión cổùu thóm theo caùc chuớ õóử vióỳt õóử cổồng nghión
cổùu, baùo caùo khoa hoỹc, tióứu luỏỷn, nghión cổùu mồớ rọỹng.
Trong hóỷ thọỳng mọ taớ taỡi lióỷu tham khaớo cỏửn chố ra mọỹt
caùch thỏỷt cuỷ thóứ, chi tióỳt tón taỡi lióỷu, taùc giaớ, nm
xuỏỳt baớn, phỏửn/muỷc lión quan, caùc trang lión quan õóỳn
tổỡng nọỹi dung/chuớ õóử cuỷ thóứ. ióửu naỡy seợ giuùp ngổồỡi
hoỹc õởnh hổồùng nhanh choùng trong rỏỳt nhióửu caùc taỡi
lióỷu sụn coù, tióỳt kióỷm thồỡi gian daỡnh cho caùc cọng

8
Sõd.
vióỷc thuỏửn tuyù kyợ thuỏỷt õồn giaớn, õọửng thồỡi cuợng laỡ
mọỹt caùch buọỹc ngổồỡi hoỹc phaới õoỹc vaỡ nghión cổùu.

4. Kóỳt luỏỷn
Yóỳu tọỳ cọỳt loợi, truỷc chờnh cuớa giaùo duỷc õaỷi
hoỹc, nhổ vỏỷy, chờnh laỡ giaùo trỗnh caùc mọn hoỹc. ọứi mồùi
giaùo duỷc õaỷi hoỹc nón vaỡ phaới bừt õỏửu chờnh tổỡ khỏu
xỏy dổỷng giaùo trỗnh caùc mọn hoỹc. Vióỷc bión soaỷn giaùo
trỗnh, taỡi lióỷu hoỹc tỏỷp phuỷc vuỷ giaùo duỷc õaỷi hoỹc
chổa bao giồỡ laỡ mọỹt cọng vióỷc dóự daỡng. Vồùi õởnh hổồùng
tng cổồỡng tờnh õọỹc lỏỷp vaỡ tổỷ chuớ cho caùc trổồỡng õaỷi

hoỹc
9
- cn cổù vaỡo chổồng trỗnh khung õóứ xaùc õởnh chổồng
trỗnh, kóỳ hoaỷch giaùo duỷc, bión soaỷn giaùo trỗnh, - vióỷc
suy xeùt vaỡ nừm bừt nhổợng õoỡi hoới õọỳi vồùi giaùo trỗnh
mọn hoỹc õóứ xỏy dổỷng, bión soaỷn vaỡ quaớn lyù daỷy hoỹc
õaỷi hoỹc laỡ mọỹt tỏỳt yóỳu khaùch quan õọỳi vồùi caùc
trổồỡng õaỷi hoỹc vaỡ cồ sồớ õaỡo taỷo õaỷi hoỹc. Vồùi mong
muọỳn goùp tióỳng noùi vaỡo cọng vióỷc quan troỹng naỡy, xin
nóu ra mọỹt sọỳ õóử xuỏỳt õọỳi vồùi vióỷc xỏy dổỷng, bión
soaỷn giaùo trỗnh. Hy voỹng seợ õổồỹc chia xeớ cuỡng nhổợng
ngổồỡi quan tỏm.


TI LIU THAM KHO

[1] Carbone E., Ging dy lp ụng sinh viờn - nhng cụng c v chin lc, Sage
Publications, Internation and Professional publics, ThousandOaks-London-NewDelhi,
1998 (bn dch ca Lờ Th Kim Anh).
[2] Chin lc phỏt trin giỏo dc 2001-2010, Nxb GD, 2000.
[3] Gravetter F.J. v Wallnau L.B., Statistics for the behavioral sciences, 3rd ed., West
Pub. Company, 1992.
[4] Higher Education in the XXI century - Vision and Action, World conference on higher
education, UNESCO, Paris, Oct., 1998 (ti liu phc v hi tho, B GD&T, 2000).
[5] Lut giỏo dc, Nxb CTQG, HN, 1998.
[6] Lut giỏo dc v vn bn hng dn thi hnh, Nxb CTQG, HN, 2000.
[7] Nhemov R.X., Tõm lý hc T.1, M., Nxb GD, 1995 (ting Nga).
[8] Sibutany T., Tõm lý hc xó hi, Rostov-na-Donu, 1998 (ting Nga, bn dch t ting
Anh ca V.B.Olshanxkij).

9
Luỏỷt giaùo duỷc vaỡ vn baớn hổồùng dỏựn thi haỡnh, Nxb CTQG, HN, 2000.