Các yếu tố quyết định thời gian tồn trữ hạt giống docx

Các yếu tố quyết định thời gian tồn trữ hạt giống
Vấn đề giữ lại hạt giống cho vụ canh tác vụ sau là
việc rất quan trọng. Bên cạnh các biện pháp kỹ thuật
như phương pháp bảo quản, phơi sấy đúng độ chuẩn,
ẩm độ không khí và nhiệt độ môi trường bảo quản là
2 yếu tố khách quan, quyết định sự thành công của
tồn trữ. Theo kết quả nghiên cứu và ứng dụng thực
tiễn cho thấy, hạt lúa sau khi thu hoạch, tiến hành
phơi khô hoặc sấy ngay, đến khi ẩm độ trong hạt đạt
14%, tồn trữ trong điều kiện ẩm đổ không khí 80%,
nhiệt độ 28 -30
0
C, có thể bảo quản khoảng 3 tháng.

Thường thì vào vụ Đông Xuân , thu hoạch gặp
ngay thời tiết khô ráo, thuận tiện cho việc phơi hạt và
tồn trữ. Nhưng vào vụ Hè Thu và vụ 3, ẩm độ hạt lúa
ngoài đồng lúc thu hoạch khoảng 28-30%, nếu không
phơi sấy kịp thời (để trong bao hoặc đổ đống) thì sau
24 giờ, hạt sẽ nảy mầm.
Nguyên tắc bảo quản: Về lĩnh vực này, TS Trần
Đăng Hồng, Giáo sư Trường Đại học Reading (Anh
quốc) đã đưa ra phương trình toán học dựa vào ẩm độ
và nhiệt độ để biết được thời gian tồn trữ giống. Nếu
giảm 1% ẩm độ hạt, đời sống hạt lúa trong bảo quản
sẽ tăng gấp đôi và nhiệt độ giảm mỗi 5oC đời sống
hạt sẽ tăng gấp đôi. Hạt giống được sấy khô tại 12%
ẩm độ và trữ trong điều kiện nhiệt độ là 22oC, hạt
giống có thể trữ được 1 năm.
Tuy nhiên, ở lúa, có hiện tượng sinh lý tái hút
ẩm. Trong quá trình tồn trữ, hạt sẽ nhanh chóng hút

ẩm trở lại, nếu ẩm độ hạt tăng 15%, thời gian tồn trữ
lúa giống chỉ còn một tháng rưỡi. Nếu ẩm độ hạt
16%, thời gian tồn trữ chỉ là một tháng. Tình trạng
này kéo dài, dẫn đến kết quả giảm sức nẩy mầm trong
trong hạt giống.
Đây là trường hợp dễ gặp nhất trong sản xuất lúa
vào mùa lũ, ẩm độ trong không khí rất cao.
Một số giải pháp khắc phục:
- Đối với các Viện, Trường, Công ty giống ,
thường có trang bị phương tiện sấy, bảo quản trong
kho lạnh.
- Đối với nhà nông, sau khi thu hoạch, phải đảm
bảo ẩm độ hạt 14%, đối với vụ Đông xuân. Vụ Hè
Thu, ẩm độ hạt phải dưới 13,5%. Sau thời gian 1
tháng, để tránh tình trạng hạt lúa có thể hút ẩm trở lại,
nông dân nên cho lúa giống vào bao PE (nilon trong)
loại tốt, buộc kín miệng, sau đó cho thêm vào một
bao nữa, cũng buộc thật chặt. Mục đích chỉ cho ẩm
độ từ bên trong bao thoát ra chớ không cho ẩm độ
bên ngoài đi vào. Biện pháp này, có thể giúp việc trữ
lúa giống 3-4 tháng. Lưu ý: Nơi tồn trữ lúa giống,
nên chọn chỗ cao, khô ráo, tránh hơi nước dưới đất
bốc lên.
Lê Thiện Tùng, TT Khuyến nông An giang