Thu hút vốn đầu tư FDI theo vùng kinh tế ở Việt Nam - 2 potx

Đầu tư trực tiếp nước ngoài sẽ góp phần tạo công ăn việc làm, nâng cao thu nhập,
ổn định đời sống dân cư:
+ Khi chưa có FDI : Đầu tư thấp quy mô SX nhỏ Sử dụng ít lao động thất nghiệp
+ Khi có FDI : Đầu tư tăng quy mô SX tăng Sử dụng nhiều lao động, tạo nhiều
việc làm Giảm thất nghiệp
Tăng thu nhập dân cư.
+ Đầu tư trực tiếp nước ngoài sẽ kích thích quá trình SX: FDI đầu tư tăng SX tăng
Cầu đầu vào tăng(NVL) Tăng SX cung cấp đầu vào (NVL)
Đầu tư trực tiếp nước ngoài sẽ cải thiện cán cân thanh toán, do khoản mục vốn tăng
thêm, mặt khác đầu tư truc tiếp nước ngoài thường hoạt động trong các lĩnh vực sản
xuất khẩu do đó gảm chi ngoại tệ và tăng thu ngoại tệ từ hoạt động của
DNCVĐTNN. Do vậy sẽ làm cán cân thanh toán dịch chuyển theo chiều thăng dư.
Hầu hết các nước đang phát triển ở trong tình trạng thâm hụt cán cân thanh toán.
Đầu tư trưc tiếp nước ngoài đẩy nhanh quá trình tiếp nhận công nghệ ở các
nước tiếp nhận đầu tư : Các nước đi đầu tư thường có tiềm lực về vốn, có điều kiện
để nghiên cứu triển khai công nghệ kỹ thuật cao, luôn xuất hện công nghệ mới dẫn
tới xuất hiện công nghệ hạng hai, công nghệ hạng ba. Đã dẫn tới nhu cầu chuyển
giao công nghệ. Trong khi nước sở tại khan hiếm vốn không có điều kiện nghiên
cứu nên mặt bằng công nghệ thưòng thấp hơn, luôn có nhu cầu tiếp nhận công nghệ
song cũng rất hạn chế việc tiếp nhận công nghệ thông qua con đường quan hệ
thương mại vì không có vốn. Nên thông qua con đường FDI để tiếp nhận công
nghệ là chủ yếu. Với hình thức này nước tiếp nhận có điều kiện tiếp nhận công nghệ
mới và tận dụng được các công nghệ hạng hai đã lỗi thời ở nước đối tác nhưng còn
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
tiên tiến hơn so với công nghệ trong nước với chi phí thấp, tiết kiệm được thời gian
nghiên cứu, có điêù kiện đi tắt đón đầu rút ngắn khoảng cách về mặt bằng công
nghệ kỹ thuật.
Thông qua FDI các nước nhận đầu tư có thể tiếp cận với thị trường thể giới.
Bởi vì hầu hết các hoạt động FDI đều do các công ty đa quốc gia thực hiện mà các
công ty có lợi thể về việc tiếp cận với khách hàng bằng những hợp đồng dài hạn dựa
trên cơ sở những thanh thế và uy tín của họ về chất lượng, kiểu dáng của sản phẩm

và việc giữ đúng thời hạn
Thông qua hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài học hoi được kinh ngiệm kinh
doanh, nâng cao hiêu quả quản lý, và tác phong lao động của các nhà đầu tư nước
ngoài có kinh nghiệm kinh doanh, có khả năng quản lý hiệu quả. Trong quá trình
hơp tác :cùng kinhdoanh, cùng quản lý. Sẽ nâng cao hiệu quả quản lý, kinh nghệm
kinh doanh cho nứoc tiếp nhận. Ngoài ra đầu tư trưc tiếp còn góp phần chuyển dịch
cơ cấu kinh tế.Các nước đang phát thiển thường có cơ cấu kinh tế bất hợp lý, chủ
yếu phát triển khu vực một do không có nhiều vốn. Vi vây FDI sẽ cung cấp vốn để
đầu tư chuyển dịch cơ cấu kinh tế hợp lý hơn,dần dần mang tính chất của một nền
kinh tế phát triển.
III. Các nhân tố ảnh hưởng tới việc thu hút FDI vào các vung kinh tế.
1. Môi trường chính trị- xã hội.
Sự ổn định chính trị - xã hội có ý nghĩa quyết định đến việc huy động và sử dụng có
hiệu quả vốn đầu tư, đặc biệt là đầu tư nước ngoài. Tình hình chính trị không ổn
định, đặc biệt là thể chế chính trị (đi liền với nó là sự thay đổi luật pháp) thì mục
tiêu và phương thức thực hiện mục tiêu cũng thay đổi. Hậu quả là lợi ích của các
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
nhà ĐTNN bị giảm (họ phải gánh chịu một phần hay toàn bộ các thiệt hại đó) nên
lòng tin của các nhà đầu tư bị giảm sút. Mặc khác, khi tình hình chính trị - xã hội
không ổn định, Nhà nước không đủ khả năng kiểm soát hoạt động của các nhà
ĐTNN, hậu quả là các nhà đầu tư hoạt động theo mục đích riêng, không theo định
hướng chiến lược phát triển kinh tế -xã hội của nước nhận đầu tư. Do đó hiệu quả
sử dụng vốn FDI rất thấp.
Kinh nghiệm cho thấy, khi tình hình chính trị -xã hội bất ổn thì các nhà đầu tư sẽ
ngừng đầu tư hoặc không đầu tư nữa. Chẳng hạn, sự lộn xộn ở Nga trong thời gian
qua đã• làm nản lòng các nhà đầu tư mặc dù Nga là một thị trường rộng lớn, có
nhiều tiềm năng Tuy nhiên, nếu chính phủ thực hiện chính sách cởi mở hơn nữa
thì chỉ làm giảm khả năng thu hút các nhà ĐTNN, cá biệt có trường hợp trong chiến
tranh vẫn thu hút được FDI song đó chỉ là trường hợp ngoại lệ ddối với các công ty
thuộc tổ hợp công nghiệp quân sự muốn tìm kiếm cơ hội buôn bán các phương tiện

chiến tranh hoặc là sự đầu tư của chính phủ thông qua hình thức đa phương hoặc
song phương nhằmthực hiện mục đích riêng. Rõ ràng, trong trường hợp này, việc sử
dụng FDI không đem lại hiệu kinh tế - xã hội cho nước tiếp nhận đầu tư.
2. Sự ổn định của môi trường kinh tế vĩ mô.
Đây là điều kiện tiên quyết của mọi ý định và hành vi đầu tư. Điều này đặc biệt
quan trọng đối với việc huy động và sử dụng vốn nước ngoài. Để thu hút được FDI,
nền kinh tế địa phương phải là nơi an toàn cho sự vận động của vốn đầu tư, và là
nơi có khả năng sinh lợi cao hơn các nơi khác. Sự an toàn đòi hỏi môi trường vĩ mô
ổn định, hơn nữa phải giữ được môi trường kinh tế vĩ mô ổn định thì mới có điều
kiện sử dụng tốt FDI.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
Mức độ ổn định kinh tế vĩ mô được đánh giá thông qua tiêu chí: chống lạm phát và
ổn định tiền tệ. Tiêu chí này được thực hiện thông qua các công cụ của chính sách
tài chính tiền tệ như lãi suất, tỷ giá hối đoái, tỷ lệ dự trữ bắt buộc, các công cụ thị
trường mở đồng thời phải kiểm soát được mức thâm hụt ngân sách hoặc giữ cho
ngân sách cân bằng.
3. Hệ thống pháp luật đồng bộ và hoàn thiện, bộ máy quản lý nhà nước có hiệu quả.
Môi trường pháp luật là bộ phận không thể thiếu đối với hoạt động FDI. Một hệ
thống pháp luật đồng bộ, hoàn thiện và vận hành hữu hiệu là một trong những yếu
tố tạo nên môi trường kinh doanh thuận lợi, định hướng và hỗ trrợ chocác nhà
ĐTNN. Vấn đề mà các nhà ĐTNN quan tâm là:
- Môi trường cạnh tranh lành mạnh, quyền sở hữu tài sản tư nhân được pháp luật
bảo đảm.
- Quy chế pháp lý của việc phân chia lợi nhuận, quyền hồi hương lợi nhuận đối với
các hình thức vận động cụ thể của vốn nước ngoài.
- Quy định về thuế, giá, thời hạn thuê đất Bởi yếu tố này tác động trực tiếp đến giá
thành sản phẩm và tỷ suất lợi nhuận. Nếu các quy định pháp lý bảo đảm an toàn về
vốn của nhà đầu tư không bị quốc hữu hoá khi hoạt động đầu tư không phương hại
đến an ninh quốc gia, bảo đảm mức lợi nhuận cao và việc di chuyển lợi nhuận về
nước thuận tiện thì khả năng thu hút FDI càng cao.

Do vậy, hệ thống pháp luật phải thể hiện được nội dung cơ bản của nguyên tắc: Tôn
trọng độc lập chủ quyền, bình đẳng, cùng có lợi và theo thông lệ quốc tế. Đồng thời
phải thiết lập và hoàn thiện định chế pháp lý tạo niềm tin cho các nhà ĐTNN.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
Bên cạnh hệ thống văn bản pháp luật thì nhân tố quyết định pháp luật có hiệu lực là
bộ máy quản lý nhà nước. Nhà nước phải mạnh với bộ máy quản lý gọn nhẹ, cán bộ
quản lý có năng lực, năng động,có phẩm chất đạo đức. Việc quản lý các dự án FDI
phải chặt chẽ theo hướng tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư song không ảnh hưởng
đến sự phát triển chung của nền kinh tế và xã hội.
4 Hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật.
Kết cấu hạ tầng kỹ thuật là cơ sở để thu hút FDI và cũng là nhân tố thúc đẩy hoạt
động FDI diễn ra nhanh chóng, có ảnh hưởng quyết định đến hiệu quả sản xuất kinh
doanh. Đây là mối quan tâm hàng đầu của các nhà đầu tư trước khi ra quyết định.
Quốc gia có hệ thống thông tin liên lạc, mạng lưới giao thông, năng lượng, hệ thống
cấp thoát nước, các cơ sở dịch vụ tài chính ngân hàng tạo điều kiện cho các dự án
FDI phát triển thuận lợi. Mức độ ảnh hưởng của mỗi nhân tố này phản ánh trình độ
phát triển của mỗi quốc gia và tạo môi trường đầu tư hấp dẫn.Trong quá trình thực
hiện dự án, các nhà đầu tư chỉ tập trung vào sản xuất kinh doanh, thời gian thực
hiện các dự án được rút ngắn, bên cạnh đó việc giảm chi phí cho các khâu vận
chuyển, thông tin sẽ làm tăng hiệu quả đầu tư.
5. Hệ thống thị trường đồng bộ, chiến lược phát triển hướng ngoại.
Hoạt động kinh doanh muốn đem lại hiệu quả cao thì phải diễn ra trong môi trường
thuận lợi, có đầy đủ các thị trường: thị trường lao động, thị trường tài chính, thị
trường hàng hoá - dịch vụ Các nhà ĐTNN tiến hành sản xuất kinh doanh ở nước
chủ nhà nên đòi hỏi ở nước này phải có một hệ thống thị trường đồng bộ, đảm bảo
cho hoạt động của nhà đầu tư được tồn tại và đem lại hiệu quả. Thị trường lao động
là nơi cung cấp lao động cho nhà đầu tư. Thị trường tài chính là nơi cho nhà đầu tư
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
vay vốn để tiến hành sản xuất kinh doanh và thị trường hàng hoá - dịch vụ là nơi
tiêu thụ sản phẩm, lưu thông hàng hoá, đem lại lợi nhuận cho nhà đầu tư. Hệ thống

thị trường này sẽ đảm bảo cho toàn bộ quá trìng hoạt động sản xuất kinh doanh diễn
ra thuận lợi - từ nguồn đầu vào đến việc tiêu thụ sản phẩm đầu ra.
Chiến lược phát triển kinh tế hướng ngoại là thực hiện chiến lược hướng về xuất
khẩu. Mở rộng thị trường xuất khẩu, nâng cao năng lực cạnh tranh với các quốc gia
khác tạo điều kiện cải thiện cán cân thương mai, chiếm được lòng tin của các nhà
đầu tư.
6 Trình độ quản lý và năng lực của người lao động.
Nguồn lao động vừa là nhân tố để thu hút vừa là nhân tố sử dụng có hiệu quả FDI.
Bởi con người có khả năng hợp tác kinh doanh cao, trình độ lao động phù hợp với
yêu cầu, năng lực quản lý cao thì sẽ tạo ra năng xuất cao. Bên cạnh đó, các nhà
ĐTNN sẽ giảm một phần chi phí đào tạo và bớt được thời gian đào tạo nên tiến độ
và hiệu quả của các dự án sẽ đạt đúng theo mục tiêu đề ra. Trình độ thấp kém sẽ làm
cho nước chủ nhà thua thiệt, đặc biệt là ở các khâu của quá trình quản lý hoạt động
FDI. Sai lầm của các cán bộ quản lý nhà nước có thể làm thiệt hại về thời gian, tài
chính cho nhà ĐTNN và cho nước chủ nhà. Vì vậy, nước chủ nhà phải tích cực
nâng cao trình độ dân trí của người lao động để không chỉ có nâng cao khả năng
tiếp cận công nghệ, kỹ thuật tiên tiến mà còn nâng cao kỹ thuật quảnlý kinh tế.
7 Tình hình kinh tế - chính trị trong khu vực và trên thế giới.
Tình hình này tác động đến không chỉ các nhà đầu tư đang tìm kiếm đối tác, mà
còn tới cả các dự án đang triển khai. Khi môi trường kinh tế chính trị trong khu vực
và thế giới ổn định, không có sự biến động khủng hoảng thì các nhà dầu tư sẽ tập
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
trung nguồn lực để đầu tư ra bên ngoài và các nước tiếp nhận đầu tư có thể thu hút
được nhiều vốn FDI. Ngược lại, khi có biến động thì các nguồn đầu vào và đầu ra
của các dự án thường thay đổi, các nhà đầu tư gặp khó khăn rất nhiều về kinh tế nên
ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả FDI. Sự thay đổi về các chính sách của nước chủ
nhà để phù hợp với tình hình thực tế, đòi hỏi các nhà ĐTNN phải có thời gian tìm
hiểu và thích nghi với sự thay đổi đó. Hơn nữa, tình hình của nước đầu tư cũng bị
ảnh hưởng nên họ phải tìm hướng đầu tư mới dẫn đến thay đổi chiến lược ĐTNN
của họ. Chẳng hạn, cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ ở châu á trong thời gian qua

dã làm giảm tốc độ đầu tư FDI vào khu vực này. Hàng loạt các nhà đầu tư rút vốn
hoặc không đầu tư nữa vì sợ rủi ro cao.
IV. Các quan điểm và yêu cầu thu hút FDI theo vùng kinh tế tại Việt Nam.
1. Các quan điểm về thu hút FDI.
Trên nhiều vấn đề cụ thể liên quan tới FDI còn sự khác nhau về đánh giá và
cách xử lý dẫn đến các quan điểm:
- Tạo lập môi trường chính trị trong nước và quốc tế ổn định.
ổn định chính trị là mối quan tâm hàng đầu của các nhà đầu tư. Do vậy, cần quan
tâm đến kết cấu hạ tầng xã hội, chia sẻ thành quả tăng trưởng cho mọi tầng lớp xã
hội tạo điều kiện ổn định chính trị trong nước - là tiền đề cho mọi sự thành công
khác, hạn chế mức độ rủi ro cho các nhà ĐTNN.
Bên cạnh đó, các quốc gia đều xúc tiến hoạt động ngoại giao, chính trị hình thành
nên khu vực ổn định chính trị, an ninh thông qua việc ký kết các hiệp định thân
thiện, hợp tác theo xu hướng thống nhất trong đa dạng. Vì vậy, nâng cao năng lực
của hệ thống chính trị với hạt nhân là sự lãnh đạo của Đảng cầm quyền, tăng cường
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
vai trò quản lý của Nhà nước theo hướng vừa mềm dẻo, vừa cương quyết, bảo vệ lợi
ích của nhà đầu tư cũng như lợi ích của xã hội.
- Quan điểm về môi trường pháp lý.
Môi trường pháp lý đầy đủ, đòng bộ và vận hành có hiệu quả sẽ tạo ra môi trường
kinh doanh hoàn thiện. Có nhiều ưu đãi cho các nhà ĐTNN: Miễn giảm thuế, cải
cách thủ tục hành chính, giải quyết mềm dẻo các tranh chấp xảy ra trong hoạt động
đầu tư; không quốc hữu hoá, thực hiện chính sách "không hồi tố", sử dụng danh
mục hạn chế đầu tư tạo ra hành lang pháp lý rõ ràng.
- Quan điểm về xây dựng chiến lược kinh tế hướng ngoại đúng đắn.
Phát triển công nghiệp hướng về xuất khẩu, định hướng cho hệ thống các chính
sách kinh tế vĩ mô: tăng cường sự hội nhập vào nền kinh tế thế giới, phát huy nội
lực để giải quyết những khó khăn cho nền kinh tế. Kiềm chế lạm phát, ttạo nguồn
vốn đối ứng trong nước đủ để đáp ứng nhu cầu đầu tư, tiếp nhận công nghệ hợp lý
tuỳ thuộc vào từng giai đoạn phát triển để có thể phát huy lợi thế so sánh khi trao

đổi quốc tế.
- Quan điểm về xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế- xã hội.
Chỉ có xây dựng một kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội phù hợp, thuận lợi cho
hoạt động sản xuất kinh doanh thì mới có thể thu hút vốn đầu tư nói chung và hấp
dẫn dòng FDI đổ vào trong nước, tạo nền móng cho việc thực hiện nhanh chóng, có
hiệu quả các dự án đầu tư. Xây dựng các khu công nghiệp tập trung, khu chế xuất,
khu công nghệ cao, hệ thống điện, nước, bưu chính viễn thông đầy đủ, thuận tiện
cho các vùng kinh tế trọng điểm.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
- Quan điểm về lựa chọn đối tác nước ngoài và xây dựng đối tác trong nước để chủ
động tiếp nhận đầu tư.
Thực hiện nguyên tắc: Đa dạng hoá, đa phương hoá các mối quan hệ kinh tế
quốc tế. Đa dạng hoá để tận dụng lợi thế so sánh của mỗi quốc gia trong mỗi dự án
cụ thể. Từ đó lựa chọn được chủ đầu tư thực sự có năng lực tài chính, uy tín kinh
doanh, tiềm lực kỹ thuật- công nghệ hiện đại. Đa phương hoá sẽ tránh được sự phụ
thuộc vào một luồng vốn từ một trung tâm, tránh được rủi ro và tạo sự cạnh tranh
giữa các nhà ĐTNN, nhờ đó tăng thế thương lượng của nước chủ nhà đối với các
nhà ĐTNN. Xây dựng các đối tác trong nước có năng lực, cạnh tranh bình đẳng với
các doanh nghiệp có vốn ĐTNN, bảo vệ và năng cao quyền lợi của các đối tác trong
nước.
- Quan điểm về chiến lược quy hoạch tổng thể FDI.
Đây là nhân tố quyết định đến hiệu quả kinh tế- xã hội của đất nước, thiếu
vắng chiến lược và quy hoạch tổng thể và cụ thể tại các vùng kinh tế sẽ gây tác hại
lâu dài, khó khắc phục được hậu quả. Do vậy phải tăng cường vai trò quản lý của
nhà nước, xây dựng mục tiêu cho từng thời kỳ bố trí cơ cấu đầu tư tại các vùng hợp
lý
2. Các yêu cầu thu hút FDI.
+ Chủ chương chính sách của nhà nước trong từng giai đoạn. Việc nhà nước
khuyến khích hoặc hạn chế sự phát triển lĩnh vực sản xuất nào, vùng nào sẽ là cơ
hội đầu tư thuận lợi hay khó khăn đối với lĩnh vực đó hoặc vùng đó.

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
+ Tài nguyên thiên nhiên của vùng đó, khả năng khai thác chế biến tài
nguyên đó. Đây là yêu cầu quan trọng để vùng đó coa cơ hội lớn trong việc thu hút
vốn đầu tư (FDI)
+ Trình độ phát triển của nông, lâm, ngư nghiệp. Điều kiện tự nhiên ảnh
hởng đối với sự phat triển của các ngành. Nếu điều kiện tự nhiên cho phép phát
triển nông, lâm, ngư nghiệp thì sẽ tạo cơ hội lớn cho việc thu hút vốn đầu tư. Cũng
như sự phát triển của bản thân nông, lâm ,nghư nghiệp phát triển thì nó sẽ tạo điều
kiện thuận lợi cho sự phát triển của các ngành cung cấp sản phẩm tiêu dùng cho
nông, lâm, ngư nghiệp (phân bón, thuốc trừ sâu )
+ Khả năng đầu tư hiện đại hoá, mở rộng các cơ sở công nghiệp hiện có tại
vùng đó.
+ Mối liên hệ sản xuất giữa các ngành công nghiệp trong vùng và nước
ngoài. Mối liên hệ này được thể hiện qua việc cung ứng vật tư và tiêu thụ sản phẩm
của nhau. Mối liên hệ này càng phát triển thì cơ hội thu hút vốn đầu tư càng thuận
lợi.
Phần II
Thực trạng thu hút FDI vào các vùng kinh tế ở Việt Nam trong thời gian qua.
I. Giới thiệu về sự hình thành các vùng kinh tế ở Việt Nam.
Nguồn lực là tiền đề vật chất quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội của một quốc
gia. Quy mô và tốc độ phát triển - xã hội của một nước, ở mức độ lớn, phục thuộc
vào việc khai thác hợp lý, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực bên trong và bên
ngoài, đặc biệt là đối với các nước đang phát triển như nước ta hiện nay.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
Tài nguyên thiên nhiên là tài sản của một quốc gia, là một trong những
nguồn lực để xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội. Tài nguyên thiên nhiên tuy
không có tác dụng quyết định đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, song đó là điều
kiện thường xuyên, cần thiết cho mọi hoạt động sản xuất, là yếu tố cơ bản của quá
trình sản xuất. Tài nguyên thiên nhiên là một trong những yếu tố tạo vùng quan
trọng, có ý nghĩa to lớn đối với việc hình thành các ngành sản xuất chuyên môn hoá,

các ngành mũi nhọn.
Cùng với tài nguyên thiên nhiên còn có tài nguyên nhân văn cũng là tiền đề
để phát triển kinh tế - xã hội của một nước, một vùng. Dân cư và nguồn lao động
không chỉ là lực lượng trực tiếp tạo ra của cải vật chất cho xã hội, mà còn là lực
lượng tiêu thụ sản phẩm của xã hội, kích thích quá trình tái tạo sản xuất mở rộng
của xã hội. Dân cư và các nguồn lực lao động vốn khó di chuyển đi xa, vì vậy khi
lựa chọn đị điểm sản xuất kinh doanh trước hết cần tận dụng tới mức tối đa nguồn
lao động tại chỗ.
Trong tài nguyên nhân văn còn có yếu tố về văn hoá - lịch sử. Mỗi một vùng ở nước
ta đều có một bản sắc dân tộc khác nhau, và có các ngành nghề truyền thống khác
nhau. Do đó, nhà đầu tư nước ngoài đánh giá từng ngành nghề truyền thống, ngành
nào có lợi hơn và thu được lợi nhuận nhanh thì họ sẽ đầu tư vào.
Ngoài ra, các nhà đầu tư còn căn cứ và hiện trạng và tiềm năng phát triển
kinh tế - xã hội ở nơi mình định đầu tư vào. Cơ cấu GDP cũng là một nhân tố quan
trọng để nhà đầu tư xem xét để từ đó nhà đầu tư biết mình phải đầu tư vào ngành
nào, vào lĩnh vực nào.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -