BÀI VĂN CHỨNG MINH
Hình ảnh người phụ nữ Việt Nam trong ca
dao
1. DẪN NHẬP
Không phải quá tự hào, nhưng có lẽ trên
thế giới, hiếm có dân tộc nào kiên cường
bất khuất, mà lại nặng tình, nặng nghĩa
như người dân Việt. Vó ngưa Nguyên
Mông dẵm nát đất Trung Nguyên nhưng
bao lần đến Việt Nam đều phải quay về.
Giặc Pháp, giặc Mĩ hiện đại thiện chiến
cũng đành thất bại. Trung Quốc đất rộng
người đông, dùng bao thủ đoạn âm mưu
thâm độc chưa thành công. Cả ngàn năm
Bắc thuộc không làm đồng hóa được
người dân Việt. Có thể nói dòng máu Lạc
Hồng luôn nóng ấm ân tình, chảy trong
tâm hồn những con người bé nhỏ nghèo
khó ấy, đã cho họ một sức sống anh dũng
phi thường. Dòng máu ấy không chỉ làm
nên một Việt Nam anh hùng, mà còn làm
nên một Việt Nam mượt mà tình cảm qua
những làn điệu dân ca, ca dao.
2. NỘI DUNG
Không ai có thể thống kê hết những sắc
màu tình cảm trong muôn ngàn những
mối quan hệ của người dân Việt. Bao thế
hệ đi qua đã để lại một khối lượng lớn ca
dao dân ca ăm ắp ân tình làm nên trái tim
ấm áp trong lòng văn hóa Đại Việt. Trong
muôn ngàn những ân tình; Tình yêu lứa
đôi, tình yêu quê hương đất nước, yêu lao
động…thì số lượng những câu ca dao nói
về tình cảm gia đình cha con, chồng vợ…
chiếm một vị trí rất quan trọng và vô cùng
phong phú.
Vốn dĩ mang dòng dõi con Lạc cháu
Hồng, người Việt rất yêu quý tổ tông, nòi
giống, vì thế tình cảm gia đình yêu thương
gắn bó chính là nét truyền thống muôn đời
của người Viêt.
Trong gia đình Việt Nam có khi lên đến
“Tứ đại đồng đường”, nó chính là một Xã
hội thu nhỏ. Chính các mối quan hệ rắc
rối, chằng chịt của nó, cùng với tâm hồn
dạt dào tình cảm của người dân Việt làm
cho ca dao dân ca về tình cảm gia đình vô
cùng phong phú, nhiều màu sắc. Ca dao
dân ca thể hiện rất hoàn hảo nét đẹp cao
quý của tình cảm thiêng liêng này.
Nói đến nhân tố đầu tiên, cốt tỷ làm nên
gia đình, phải nói đến vợ chồng. Tình cảm
vợ chồng yêu thương gắn bó, chính là cơ
sở của một gia đình tốt đẹp, là một tế bào
lành mạnh của xã hội.
Trên đồng cạn dưới đồng sâu,
Chồng cày vợ cấy, con trâu đi bừa.
Vợ chồng hòa thuận chính là sức mạnh
cho họ cùng vượt qua khó khăn gian khổ,
làm lợi ích cho xã hội.
Họ có thể cùng nhau chia ngọt sẻ bùi,
cùng xây dựng mái ấm, nuôi dưỡng con
cái tốt, khiến xã hội giàu mạnh an vui.
Nhưng không phải lúc nào cũng “Phu
sướng phụ tùy” đẹp đôi tốt lứa, trong ấm
ngoài êm. Trong những gia đình phong
kiến ngày xưa, truyền thống gia đình “tam
đại”, “tứ đại”, hay năm thê bảy thiếp, thì
sẽ có nhiều xung đột tình cảm giữa các
mối quan hệ xảy ra. Nhưng nó chỉ làm cho
các cung bậc tình cảm của con người thêm
phong phú, làm cho ca dao dân ca thêm
nhiều màu sắc, có khi hóm hỉnh cười ra
nước mắt.
Sống với chồng họ hết lòng chăm lo cho
chồng, cho con và gia đình chồng.
Lấy chồng từ thuở mười ba,
Đến khi mười tám thiếp đà năm con.
Ra đường người tưởng còn son,
Về nhà thiếp đã năm con với chàng.
Cho dù cha mẹ anh em nhà chồng có phụ
rẫy, họ cũng phải vì chồng vì con mà cam
chịu.
Bởi vì con heo nên phải đèo khúc chuối,
Bởi vì con muỗi nên phải thả màn loan.
Bởi vì chàng nên thiếp phải chịu đòn oan,
Phụ mẫu nhà đay nghiến, thế gian chê
cười.
Nhưng rồi thì “năm tháng trôi đi lòng
người thay đổi”, đến cả người chồng mình
chăm sóc yêu thương cũng thay dạ đổi
lòng.
Ngày xưa anh bủng anh xanh,
Tay tôi nâng chén thuốc, tay tôi đèo múi
chanh.
Bây giờ anh khỏi anh lành,
Anh mê nhan sắc, anh tình phụ tôi.
Nhưng vì con cái họ lại một lần nữa cam
chịu hẩm hiu.
Chàng ơi phụ thiếp làm chi,
Thiếp như cơm nguội đỡ khi đói lòng.
Ca dao dân ca trở thành người bạn tâm
tình cho họ thở than nỗi lòng. Nhưng chỉ
là thở than cho khuây khỏa mà thôi, còn
cả tâm tư hi vọng, hạnh phúc của họ đều
dành cho con cái.
Có thể nói trong đề tài ca dao tình cảm gia
đình thì mảng thiêng liêng cao đẹp nhất
chính là tình cảm cha mẹ và con cái.
Trong đó không có gì đẹp bằng tình mẫu
tử. Con ơi con ngủ cho yên,
Hết gạo hết tiền mẹ kiếm mẹ nuôi.
Công trình kể biết mấy mươi,
Mai sau con lớn con đền bồi mẹ cha.
Hình tượng người mẹ Việt nam chính là
vẻ đẹp tuyệt vời của ca dao tình cảm gia
đình.
Mẹ già như áng mây trôi,
Như sương trên cỏ, như lời hát ru.
Lời hát ru vi vu trong gió,
Sương trên cỏ khó vỡ dễ tan.
Con dẫu lớn vẫn là con của mẹ
Đi hết đời lòng mẹ vẫn theo con
Mẹ chính là nhịp cầu ân tình cho con gắn
bó yêu thương với mọi người trong gia
đình. Mẹ chính là nhân tố nền tảng tạo lập
tính cách nhân phẩm đầu đời cho con. Mẹ
thổi vào tâm hồn thơ bé của con những
tình cảm yêu thương trong sáng ngọt ngào
nhất. “Sữa nuôi phần xác hát nuôi phần
hồn.” Mẹ ru rằng:
Cái cò đi đón cơn mưa,
Tối tăm mù mịt ai đưa cò về.
Cò về thăm quán cùng quê
Thăm cha thăm mẹ cò về thăm anh.
Cò bay xuống vũng trâu đằm,
Lấy rơm làm tổ cho con cò nằm.
Trong lời ru của mẹ chứa đựng tất cả
những thăng trầm nắng mưa, những hoàn
cảnh xã hội. Mẹ vẽ vào tâm hồn con mình
từ cảnh sắc non sông gấm vóc đến những
ước mơ khát vọng sống.
Thời giờ ngựa chạy, tên bay,
Hết trưa lại tối, hết ngày lại đêm.
Đông qua Xuân lại đến liền,
Hè về rực rỡ, êm đềm Thu sang.
Giờ con chăm học, chăm làm,
Thì mai sau sẽ giỏi dang giúp đời.
Nước nhà mong đợi con ơi,
Hãy luôn ghi nhớ những lời thầy khuyên.
Lời mẹ ru con thấu tình đạt lý, mong
muốn con hướng tới đời sống tinh thần tốt
đẹp hơn…
3. KẾT LUẬN
Qua những bài dân ca-ca dao về tình cảm
gia đình, cho chúng ta thấy người phụ nữ,
người mẹ là nhân vật trữ tình nhất và cũng
là nhân vật chịu đựng nhất, quan trọng
nhất. Người phụ nữ là hạt nhân trung tâm
gánh vác mọi mối quan hệ trong gia đình.
Họ chính là những người vợ đảm đang, là
người con dâu hiếu thảo, là người chị
chăm chỉ, là người mẹ dịu hiền. Tục ngữ
có một câu rất chí tình dành cho họ: “Đàn
ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm.” Có thể
nói nếu không có họ thì không hình thành
nên gia đình, cũng không có tổ ấm yêu
thương với những đứa con tương lai cho
đất nước. Đặc biệt là nếu không có họ thì
không có ca dao dân ca phong phú truyền
tải cho đến hôm nay và mai sau.