Giáo án điện dân dụng THPT - ĐỘNG CƠ ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA ppt

Giáo án điện dân dụng THPT - ĐỘNG CƠ ĐIỆN
XOAY CHIỀU MỘT PHA

I/ MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. kiến thức:
- Biết được cấu tạo, nguyên lí làm việc và ứng
dụng của động cơ điện xoay chiều một pha.
2. Kĩ năng:
- Hiểu đượcvà phân biệt được động cơ điện một
pha vòng chập và động cơ điện chạy bằng tụ.
3. Thái độ:
- HS học tập nghiêm túc, có ý thức tìm tòi và liên
hệ thực tế.
II/ Chuẩn bị bài giảng:
- Nghiên cứu bài 15-SGK .
- Đọc tài liệu tham khảo liên quan đến bài giảng.
- Chuẩn bị một số tranh vẽ có liên quan đến bài
giảng
III/ Nội dung bài giảng:
1. ổn định lớp: 2 phút
2. Kiểm tra bài cũ: 3 phút
Câu hỏi: Em hãy nêu khái niệm và cách phân loại
động cơ điện?
3. Nội dung bài giảng : 80’


Hoạt động của thầy
và trò
Tg

Nội dung bài giảng

Hoạt động 1: tìm
hiểu thí nghiệm
nguyên lý ĐcĐ
không đồng bộ
20’

I. Thí nghiệm về nguyên lý
động cơ điện không đồng
bộ.
1.Nội dung thí nghiệm
Hoạt động của thầy
và trò
Tg

Nội dung bài giảng

GV giới thiệu mô
hình thí nghiệm hình
15.1 SGK
HS chú ý quan sát




GV? Theo em tại sao
n < n
1
?
HS trả lời

* GV giải thích hiện
* Thiết bị thí nghiệm gồm:
- Một nam chânm vĩnh cửu
NS hình chữ U gắn liền với
tay quay, một khung dây khép
kín đặt giữa hai cực của nam
châm vòng dây có thể quay
quanh trục của nó.
* Dùng tay quay nam châm
với tốc độ n
1
ta thấy vòng dây
quay với tốc độ n cùng chiều
với n
1
nhưng nhỏ hơn n
1
một
ít
n < n
1

* Hiện tượng này dược giải
thích như sau:
Hoạt động của thầy
và trò
Tg

Nội dung bài giảng
tượng từ trường quay

để HS hiểu rõ.



+ giữa hai cực của nam châm
có từ trường. Khi quay nam
châm từ trường cũng quay
theo trở thành từ trường quay.

+ Từ trường quay làm cảm
ứng vào các vòng dây sđđ e
tạo thành dòng điện i khép
kín trong vòng dây.
+ Từ trường quay tác dụng
lên vòng dây mang dòng điện
i lực điện từ F làm vòng dây
quay với tố độ n.

* GV giải thích cho
HS thấy rằng:
Thí



2. Nguyên lý làm việc của
ĐCĐKĐB
- Khi cho dòng điện vào dây
Hoạt động của thầy
và trò
Tg

Nội dung bài giảng
nghiệm trên được
ứng dụng để chế tạo
động cơ điện không
đồng bộ.
HS chú ý theo dõi


GV? Để tạo ra từ
trường quay người ta
làm thế nào?
HS trả lời
GV? Tốc độ của từ
trường quay phụ
thuuộc vào các yếu tố
nào?












30’

quấn stato sẽ tạo ra từ trường
quay
- Lực điện từ do từ trường
quay tác dụng lên dòng điện
cảm ứng ở dây quấn rôto kéo
rôto quay theo chiều quay của
từ trường với tốc độ n<n
1
.
- Để tạo ra từ trường quay ta
cho hai dòng điện xoay chiều
lệch pha nhau vào 2 dây quấn
đặt ở lõi thép Stato, các dây
quấn có trục lệch nhau trong
không gian.
- Tốc độ của từ trường quay
n
1
phụ thuộc vào tần số dòng
điện f và số đôi cực từ:
Hoạt động của thầy
và trò
Tg

Nội dung bài giảng
HS trả lời

Hoạt động 2: Tìm
hiểu động cơ 1 pha

vòng ngắn mạch
*GV đưa ra sơ đồ cấu
tạo của ĐCĐ một pha
có vòng ngắn mạch
và giải thích cấu tạo
để HS dễ hiểu.





n
1
=
p
f60
( vòng /phút)
- Vòng dây khép kín đặt trên
lõi thép rôto.
II/ Động cơ điện một pha có
vòng ngắn mạch (động cơ
vòng chập).
1. Cấu tạo
Gồm 2 bộ phận chính
a/ Stato ( phần tĩnh)
Gồm lõi thép và dây quấn tập
trung
- Lõi thép làm bằng lá thép kĩ
thuật điện ghép lại thành hình
trụ rỗng mặt trong có các cực

từ để quấn dây.
3

4

1
2

Hoạt động của thầy
và trò
Tg

Nội dung bài giảng












1.Stato
2. Rôto
- Cực từ được xẻ làm 2 phần,
một phần được lắp vòng đồng
ngắn mạch khép kín.

- Dây quấn Stato được đặt
cách điện với lõi thép và quấn
tập trung quanh cực từ.
b/ Rôto (phần quay)
Rôto gồm lõi thép và dây
quấn.
- Lõi thép làm bằng lá thép kĩ
thuật điện ghép thành khối
hình trụ , mặt ngoài có các
rãnh.
- Dây quấn rôto kiểu lồng sóc,
gồm các thanh dẫn nhôm
5

Hoạt động của thầy
và trò
Tg

Nội dung bài giảng
3.Dây quấn stato
4.Vòng ngắn
mạch
5.Thanh dẫn của
rôto

* GV giải thích
nguyên lý làm việc
của ĐCĐ một pha
vòng chập để HS
hiểu rõ sự tạo ra từ

trường quay của động
cơ này.
GV? Em hãy nêu ưu,
nhược điểm của động
hoặc đồng đặt trong các rãnh
của lõi thép, nối với nhau
bằng vòng ngắn mạch ở hai
đầu.
2. Nguyên lí làm việc
Khi cho dòng điện xoay
chiều vào trong dây quấn
Stato sẽ xuất hiện dòng điện
cảm ứng trong vòng chập.
Dòng điện trong vòng chập và
dòng điện trong dây quấn
stato sẽ tạo từ trường quay.
Từ trường quay tác dụng lên
dòng điện cảm ứng ở thanh
dẫn rôto lực điện từ F, động
cơ sẽ khởi động và quay làm
Hoạt động của thầy
và trò
Tg

Nội dung bài giảng
cơ vòng chập?
HS trả lời

việc với tốc độ n.
Vòng chập dùng để khởi động

động cơ.
Hoạt động 3: Tìm
hiểu động cơ chạy
tụ

*GV đưa ra sơ đồ ĐC
một pha chạy tụ
HS chú ý quan sát
+ Dây quấn chính và
dây quấn phụ có vị trí
về không gian như
thế nào?
HS trả lời
30’

III/ Động cơ điện một pha
có dây quấn phụ nối tiếp với
tụ điện (ĐC chạy tụ).
1.Cấu tạo







C
S
KĐ
LV

T
R T
Hoạt động của thầy
và trò
Tg

Nội dung bài giảng

+ Dây quấn phụ nối
tiếp với tụ điện để
làm gì?
HS trả lời
(Để dòng điện trong
dây quấn phụ lệch
pha với dòng điện
trong dây quấn chính
một góc 90
0
)
+ Dây quấn phụ và
dây quấn chính nối
với nhâu như thế
nào?
(nối song song)


- Stato của động cơ chạy tụ có
nhiều rãnh. Trong các rãnh
đặt hai cuộn dây.Dây quấn
chính còn gọi là dây quấn làm

việc (LV) được quấn bằng
dây điện từ có tiết diện lớn và
số vòng ít.Dây quấn phụ còn
gọi là dây quấn khởi
động(KĐ) được quấn bằng
dây điện từ có tiết diện nhỏ và
số vòng nhiều.Trục dây quấn
chính và dây quấn phụ đặt
lệch nhau 1 góc 90
0
điện
trong không gian dây quấn
Hoạt động của thầy
và trò
Tg

Nội dung bài giảng



* GV giải thích
nguyên lý làm việc
của ĐCĐ một pha
chạy tụ.Sau đó đặt
câu hỏi: Tại sao
người ta gọi dây quấn
phụ là dây quấn khởi
động
phụ mắc nối tiếp với tụ để
dòng điện lệch pha với dòng

điện trong dây quấn chính.
- Rôto kiểu lồng sóc
2/ Nguyên lí làm việc
Khi cho dòng điện xoay chiều
1 pha vào 2 đầu dây quấn
stato. Dòng điện trong 2 cuộn
dây quấn sẽ tạo nên từ trường
quay. Từ trường quay tác
dụng lên dòng điện cảm ứng
trong rôto lực điện từ F kéo
rôto quay với tốc độ n
IV. Tổng kết bài học: 5’
- Nhắc lại nội dung chính của bài học
V. Câu hỏi, Bài tập và hướng dẫn tự học
Câu hỏi 1: Để khởi động động động cơ điện một pha
nguời ta sử dụng biện pháp gì?
Câu hỏi 2: Vai trò của vòng chập là gì?
VI. Tự đánh giá và rút kinh nghiệm