Giáo án vật liệu xây dựng - Chương 6 potx

Giạo ạn Váût liãûu xáy dỉûng
Trang 166
CHỈÅNG VI :

VỈỴA XÁY DỈÛNG
§1. KHẠI NIÃÛM V PHÁN LOẢI
I. KHẠI NIÃÛM


gáưn giäúng nhỉ bã täng, chè khạc åí mäüt säú
âiãøm s
nỉåïc nho träün phi låïn
ìm nh n âi hi lỉûc kãút dênh våïi váût liãûu xáy
phi lå
ío u cáưu
cng g
II. PHÁ
00 kg/m
h
- Vỉỵa xi màmg : ximàng + cạt + nỉåïc
- Vỉỵa väi : väi + cạt + nỉåïc
- Vỉỵa thảch cao : thảch cao
- Vỉỵa häùn håüp : ximàng - väi, ximàng - âáút sẹt, ximàng - thảch cao v.v
3. Theo mủc âêch sỉí dủng
- Vỉỵa xáy ûch âạ, sỉí dủng cạt hảt trung
- Vỉỵa trạt â hon thiãûn bãư màût khäúi xáy, sỉí dủng cạt hảt mën
- Vỉỵa lạng, ït, äúp, vỉỵa trang hong âãø hon thiãûn cäng trçnh, thỉåìng dng thảch
ỵa che ï trçnh làõp
ïp nh v cäng trç
.v

Vỉỵa xáy dỉûng l mäüt loải váût liãûu âạ nhán tảo tỉång tỉû nhỉ bã täng, thnh pháưn chãú
tảo gäưm cọ : cháút kãút dênh, nỉåïc, cäút liãûu nh v phủ gia (nãúu cọ). Phủ gia cọ tạc dủng ci
thiãûn tênh cháút ca häùn håüp vỉỵa v vỉỵa.
Vỉỵa xáy dỉûng cọ âàûc âiãøm
au :
- Vỉỵa phi lm viãûc åí trảng thại dn thnh låïp mng nãn khäng thãø cọ cäút liãûu låïn
m chè cọ cäút liãûu nh.
- Do chè cọ cäút liãûu nh nãn t diãûn ráút låïn, âi hi lỉåüng
hån.
- Vỉỵ
a tiãúp xục våïi khäng khê, våïi váût liãûu xáy hụt nỉåïc nãn dãù bë máút nỉåïc nãn âi
hi vỉỵa phi cọ kh nàng giỉỵ nỉåïc låïn hån âãø âm bo âäü do v quạ trçnh ràõn chàõc ca
ximàng.
- Vỉỵa la iãûm vủ liãn kãút váût liãûu xáy nã
ïn.
Ngoi ra , vỉỵa l mäüt loải âạ nhán tảo nãn cỉåìng âäü v âäü bãưn, âäü de
iäúng nhỉ bã täng.
N LOẢI
1. Theo khäúi lỉåüng thãø têch
- Vỉỵa nàûng : γ
o
> 1500 kg/m
3
- Vỉỵa nhẻ : γ
o
≤ 15
3

2. Theo cháút kãút dên
+ cạt + nỉåïc

âãø xáy ga
ãø
la
cao lm cháút kãút dênh vç cọ âäü mën v bọng cao.
- Vỉỵa âàûc biãût : vỉỵa giãúng khoan, vỉ ìn mäúi näúi cạc chi tiãút trong qua
nh, vỉỵa phun cạp dỉû ỉïng lỉûc, vỉỵa cạ
ch ám, cạch nhiãût v
YZ
ghe

Giạo ạn Váût liãûu xáy dỉûng
Trang 167
§2. VÁÛT LIÃÛU CHÃÚ TẢO VỈỴA
I. CHÁÚT KÃÚT DÊNH
Âãø chãú tảo vỉỵa thỉåìng dng cháút kãút dênh vä cå nhỉ ximàng pooclàng, ximàng
pooclàng xè, ximàng pooclàng puzålan, väi khäng khê, väi thy, thảch cao xáy dỉûng v.v
Viãûc lỉûa chn cháút kãút dênh ty thüc vo mäi trỉåìng sỉí dủng v mạc vỉỵa u cáưu.
ng cọ vai tr l cháút kãút dênh âãø tả
o ra cỉåìng âäü
àût khạc ximàng cn cọ tạc dủng giỉỵ nỉåïc tảo âäü do cho vỉỵa. Cn trong vỉỵa
ênh âãø tảo ra cỉåìng âäü cho vỉỵa, cn väi
hồûc âáút sẹt) s lm nhiãûm vủ giỉỵ nỉåïc tảo âäü de ỵa.
Loải xi màng : chn ty thüc vo mäi trỉåìng sỉí dủng
Mạc xi ximàng
mạc cao c
2. Väi
nh âãø tảo ra cỉåìng âäü cho vỉỵa.
cọ kh nàng giỉỵ nỉåïc tảo âäü do cho vỉỵa. Cn trong vỉỵa häùn håüp, väi
cọ nhiã
ỉåüng väi trong vỉỵa s gim

váùn do. Väi dng cho vỉỵa cọ thãø dng bäüt väi säúng hồûc väi
nhuùn
ût trạt), nãúu l bäüt väi säúng phi cáøn tháûn khi nho träün.
II. CẠ
T
åíng ráút låïn âãún cỉåìng âäü ca vỉỵa. Cạc chè tiãu
âạnh g
Loải vỉỵa mạc 2 ÷ 10, dng åí mäi trỉåìng khä rạo, thç dng väi
Loải vỉỵa mạc trung bçnh, tỉì 10 ÷ 75 nãúu khäng cọ u cáưu gç âàûc biãût thç nãn dng
loải vỉỵa häùn håüp vỉìa âm bo cỉåìng âäü lải vỉìa âm bo âäü do.
Loải vỉỵa mạc cao, tỉì 75 ÷ 200 nháút thiãút phi dng xi màng âãø bo âm cỉåìng âäü.
1. Xi màng
Vai tr : trong vỉỵa ximàng, ximà
cho vỉỵa. M
häùn håüp ximàng chè âọng vai tr l cháút kãút d
( ío cho vỉ
màng : Ximàng cáưn cọ mạc cao gáúp 3 ÷ 4 láưn mạc vỉỵa. Khi dng
ọ thãø pha vo phủ gia trå v väi âãø hả mạc ximàng xúng.
Vai tr : trong vỉỵa väi, väi cọ vai tr l cháút kãút dê
Màût khạc väi c
n
ûm vủ ch úu l âm bo kh nàng giỉỵ nỉåïc cho vỉỵa, cn ximàng s lm nhiãûm vủ
kãút dênh v tảo ra cỉåìng âäü cho vỉỵa.
Khi cháút lỉåüng väi täút, kh nàng giỉỵ nỉåïc s täút thç l
xúng r rãût, m vỉỵa
, nãúu l väi nhuùn thç phi täi k v lc qua sng 0,6 mm (âãø loải hảt quạ gi lỉía
lm räù mà

Cạt cáúu tảo nãn bäü xỉång cỉïng trong vỉỵa, lm cho vỉỵa båït co thãø têch v tàng sn
lỉåüng. Vç váûy, cháút lỉåüng cạt cọ nh hỉ

iạ cháút lỉåüng ca cạt dng cho vỉỵa gäưm cọ :
CT1 :
Hm lỉåüng cháút báøn
Hm lỉåüng cháút báøn, bủi, sẹt trong cạt âỉåüc khäúng chãú nhỉ sau : < 20% cho mạc
vỉỵa dỉåïi 10; < 10% cho vỉỵa mạc 25 v 50; v < 5 % cho vỉỵa mạc 75 tråí lãn.
CT2 :
Thnh pháưn hảt , âäü låïn
Thnh pháưn hảt : nọi chung cạt phi cọ mäâun âäü låïn khäng nh hån 0,7 v cáúp
Bng 6-1
Kêch t
1,25 0,315 0,14
phäúi phi ph håüp våïi bng 6-1 v âỉåüc biãøu diãùn åí âäư thë nhỉ hçnh v.

hỉåïc màõt sng (
mm
)
5
Lỉåüng 75
÷
100 sọt têch lu (%) 0
÷
10 0
÷
55 30
÷
95

Giạo ạn Váût liãûu xáy dỉûng
Trang 168

0
10
20
Lỉåüng sọt têch lu Ai (%)
P
hảm vi cho phẹp
30
40
50
60
70
80

5,0

vỉỵa
mm, xáy âạ häüc dng cạt cọ kêch
ìn thiãûn thç cạt cọ d
max
<
ûch anh, cạt fenspat) v cạt nhán tảo (nghiãưn tỉì
o
nh cháút nháút âënh ca vỉỵa. Âãø tiãút kiãûm lỉåüng cháút kãút dênh,
g nỉåïc nho träün, lm tàng âäü do, thỉåìng dng mäüt säú phủ gia hoảt tênh bãư
tàng sn lỉåüng v hả ma vỉỵa thỉåìng dng cạc loải phủ gia vä cå nhỉ âáút
ẹt do, cạt nghiãưn nho bäüt âạ puzålan.
. NỈÅÏC
Nỉå
ïc dng âãø ch ûo vỉỵa l nỉåïc sảch.

YZ

cäng, l
tênh ch häúi xáy. Do vỉỵa phi
h

0 0,14 0,315 1,25
Kêch thỉå
ï
clä
ù
sa
ì
ng,
Âäư thë xạc âënh thnh pháưn hảt ca cạt trong
Âäü låïn : khi xáy gảch nãn dng cạt cọ d
max
≤ 5
thỉåïc khäng låïn hån 1/4 1/5 chiãưu dy mảch xáy, c ìn khi hoa
2,5mm.
Cạt cọ thãø l cạt thiãn nhiãn (cạt tha
cạc loải âạ âàûc hồûc âạ räùng).
III. PHỦ GIA
Trong vỉỵa cọ thãø dng táút c cạc loải phủ gia nhỉ bãtäng. Phủ gia âỉåüc cho v
nhàòm mủc âêch ci thiãûn cạc tê
lm gim lỉåün
àût . Khi cáưn m
s
ïc
í,

IV
ãú ta


§3.
MÄÜT SÄÚ TÊN ÜP VỈỴA V VỈỴA
I. ÂÄÜ DO CA HÄÙN HÅÜP -1979)
1. Khại niãûm
Âäü do ca häùn håüp vỉỵa âàûc trỉng cho kh nàng dãù hay khọ nho träün, thi
H CHÁÚT CA HÄÙN HÅ

VỈỴA (TCVN 3121
áút quan trng âm bo nàng sút thi cäng v cháút lỉåüng ca k
lm viãûc åí trảng thại dn mng nãn u cáưu âäü do phi låïn.
2. Cạch xạc âën
Âäü do âỉåüc âạnh giạ bàòng âäü càõm sáu vo häùn håüp vỉỵa ca cän, tênh
bàòng cm

Giạo ạn Váût liãûu xáy dỉûng
Trang 169
Cän l dủng củ kim loải cọ dảng hçnh nọn, gọc åí chọp bàòng 30
o
, cao 145mm, nàûng
mm, âỉåìng kênh âạy
ïn 150mm.
ø âo âäü càõm chy cọ cáúu tảo tỉång tỉû vica.
ca âạy phãùu. Th vêt cho cän råi tỉû do vo trong vỉỵa. Sau 10 giáy tênh tỉì
khi
th vêt
ú nh hỉåíng

g dng cháút kãút dênh tàng v nỉåïc tàng Ỉ Âäü do tàng
Ỉ låï
p häư bao bc
ảt cạt s dy lãn lm âäü do ca häùn hå vỉỵa tàng.
- Khi âỉåìng kênh hảt cạt gim thç âäü räùng v t diãûn ca cạt tàng Ỉ låïp häư bao bc
ảt cạt s mng âi lm âäü do ca häùn håüp vỉỵa gi
ính hỉåíng ca phủ gia :
Nãúu sỉí du a s tàng.
Nãúu sỉí dủng phủ gia trå thç âäü do ca häùn håüp vỉỵa s gim.
ính hỉåíng ca mỉïc âäü träün
- Mỉïc âäü träün k, träün bàòng mạy Ỉ âäü do tàng
- Mỉïc âäü träün khäng k
, träün bng tay Ỉ âäü do gim
II. ÂÄÜ
1. K
a khäúi vỉỵa khi váûn
kẹm.
2. P




300±2g, âỉåìng kênh âạy 75mm. Phãùu âỉûng vỉỵa hçnh nọn củt cao 180
nh 20mm, âỉåìng kênh âạy lå
Dủng củ âã
Häùn håüp vỉỵa träün xong âỉåüc âäø ngay vo phãùu, dng chy âáưm 25 cại sau âọ láúy
båït vỉỵa ra sao cho màût vỉỵa tháúp hån miãûng phãùu 1cm. Dàòn nhẻ trãn màût bn hay nãưn cỉïng
5 ÷ 6 láưn. Âàût phãùu vo giạ dỉåïi cän räưi hả cän xúng sao cho mi cän vỉìa chảm vo màût
vỉỵa åí tám
bàõt âáưu âc trë säú trãn bng chia chênh xạc âãún 0,2cm

Trong âiãưu kiãûn hiãûn trỉåìng cho phẹp th cän vo trong vỉỵa bàòng tay.
3. Cạc úu tä
nh hỉåíng ca cháút kãút dênh:
- Lỉåün
- Lỉåüng dng cháút kãút dênh tàng nhỉng giỉỵ ngun lỉåüng nỉåïc Ỉ Âäü do gim vç
lỉåüng nỉåïc dng âãø thu hoạ.
- Lỉåüng dng cháút kãút dênh gim Ỉ Âäü do gim
nh hỉåíng ca cäút liãûu :
- Khi âỉåìng kênh hảt cạt tàng thç âäü räùng v t diãûn ca cạt gim
h üp
h m.
A
- ûng phủ gia hoảt tênh thç âäü do ca häùn håüp vỉỵ
-
A
PHÁN TÁƯNG CA HÄÙN HÅÜP VỈỴA
hại niãûm
Phán táưng l sỉû thay âäøi t lãû ca häùn håüp vỉỵa theo chiãưu cao c
chuøn hồûc âãø láu chỉa dng tåïi. Âäü phán táưng cng låïn thç cháút lỉåüng vỉỵa cng
hỉång phạp xạc âënh



3
6
4
5
1
2
Dủng củ âãø thỉí âäü phán táưng

1,2,3 - ÄÚng kim loải


Giạo ạn Váût liãûu xáy dỉûng
Trang 170
Cọ hai phỉång phạp xạc âënh âäü phán táưng ca häùn håüp vỉỵa.
äüng : dủng củ thê nghiãûm l än t ùng ay
g khi chøn bë xong häùn håüp vỉỵa âäø vo âáưy khn, gảt
n lãn bn rung trong 30 giáy. Sau âọ trỉåüt thåït 1 v 2
t ì 5 âãø phán khäúi vỉỵa ra lm 3 pháưn. Âäø pháưn 1 v ío träün lải
t üp vỉỵa trong ä (S
1
) v ä g 3 (S
3
).
Âäü phán táưng âỉåüc tênh theo cäng thỉïc (TCVN 3121-1979) :
PT = 0,07 (S
1
3
- S
3
3
) ; cm
3


n âỉåüc S
1
. Sau âọ âãø n trong 30 phụt räưi láúy âi 2/3

säú vỉỵa säú vỉỵa
cn lải
cäng thỉïc :
PT = S
1
- S
2
; cm

kãút dên
ỵa âỉåüc biãøu thë qua pháưn tràm t lãû giỉỵa âäü do
ca hä
ënh
bàòng dủng củ tảo
hán khäng.
Sau khi thỉí âäü de
hãùu mäüt låïp giáúy lc â
g trong 1 phụt, mäüt pháưn nỉåïc ca häùn håüp vỉỵa bë tạch ra. Âäø
láưn
thỉí v mäüt c









Phỉång phạp cháún â mäüt khu hẹp trủ rä trn xo

äưm ba äúng kim loải råìi nhau. Sau
gang miãûng khn, âáûy nàõp räưi cho
rãn cạc táúm trỉåüt 4 va 3 ra cha
rong 30 giáy räưi xạc âënh âäü do ca häùn hå úng 1
ún

u cáưu : PT ≤ 30cm
3

Phỉång phạp làõng : vỉỵa måïi träün âỉåüc âäø âáưy vo mäüt bçnh hçnh trủ cao 30cm,
âỉåìng kênh 15cm. Âo âäü sáu càõm cä
trong thng (láúy nhẻ nhng, khäng lm xạo träün säú vỉỵa cn lải), âem träün
räưi cho vo bçnh trủ cao 15cm, âỉåìng kênh 15cm âãø xạc âënh S
2
.
Âäü phán táưng âỉåüc xạc âënh theo

III. KH NÀNG GIỈỴ NỈÅÏC
1. Khại niãûm
Vç vỉỵa phi lm viãûc åí trảng thại dn mng, diãûn têch tiãúp xục khäng khê låïn v
phi tiãúp xục váût liãûu xáy láúy nỉåïc, do âọ âi hi nỉåïc phi cọ kh nàng giỉỵ nỉåïc låïn âãø
âm bo âäü do trong quạ trçnh thi cäng v âm bo quạ trçnh ngỉng kãút ràõn chàõc ca cháút
h.
Kh nàng giỉỵ nỉåïc ca häùn håüp vỉ
ùn håüp vỉỵa sau khi chëu hụt åí ạp lỉûc chán khäng v âäü do ca häùn håüp vỉỵa ban âáưu.
1. Cạch xạc â
Kha
í nàng giỉỵ nỉåïc ca häùn håüp vỉỵa âỉåüc xạc âënh
c
ío ca häùn håüp vỉỵa (S

1
), âàût trãn màût p
tháúm nỉåïc, ri häùn håüp vỉỵa lãn trãn giáúy bc mäüt låïp dy 3cm. Hụt khäng khê trong bçnh
gim âãún ạp sút 50 mmH
häùn håüp vỉỵa trong phãùu ra cho .Tiãúp tủc lm nhỉ thãú ba láưn. Cho häùn håüp vỉỵa sau ba
nh âäü do (S
2
).
o chung ho, träün lải trong 30 giáy räưi xạc
φ
âë
60
D
ủng củ thỉí kh nàng giỉỵ nỉåïc

Giạo ạn Váût liãûu xáy dỉûng
Trang 171
 ỉỵ nỉåïc ca häùn håüp vỉ åüc tênh chênh xạc âãún 0,1% theo cäng thỉïc :

äü gi ỵa âỉ
=G
n
%100
1
2
×
S
S

- âäü do ban âáưu ca häùn håüp vỉỵa, cm

dủng cạt hảt nh, tàng hm
lỉåüng

Bng 6-3
trong âọ : S
1
S
2
- âäü do sau khi â hụt chán khäng ca häùn håüp vỉỵa, cm
Âãø tàng kh nàng giỉỵ nỉåïc ca häùn håüp vỉỵa ta phi sỉí
cháút kãút dênh v nho träün tháût k.
Häùn håüp vỉỵa xáy v häùn håüp vỉỵa hon thiãûn phi tho mn cạc u cáưu quy âënh
trong bng 6-3.

Loải vỉỵa häùn håüp
Âãø hon thiãûn

Tãn chè tiãu
Âãø xáy
Thä Mën


1. Âỉå
3. Âäü
- Häùn
- Häùn

63

0

-

7
÷
12

-
ìng kênh hảt cäút liãûu låïn nháút,
mm
, khäng låïn hån
2. Âäü do (âäü lụn cän),
mm

5
4
÷
10
2,5
6
÷
1
1,25
phán táưng,
cm
3
, khäng låïn hån
4. Âäü (kh nàng) giỉỵ nỉåïc, %, âäúi våïi :
30 - -
håüp vỉỵa ximàng

håüp vỉỵa väi v cạc vỉỵa häùn håüp khạc

75 - -
3. C
Nãúu sỉí dủng phủ gia tàng do thç kh nàng giỉỵ nỉåïc ca häùn håüp vỉỵa tàng

1. K
Cỉåìng âäü l kh nàng ca vỉỵa chäúng lải sỉû phạ
hoải ca ti trng. Vỉỵa cọ kh
nàng c ì låïn nháút, do âọ cỉåìng âäü
chëu ne l ch tiãu q giạ cháút lỉåüng ca cạc loải vỉỵa thäng thỉåìng.
ỉåìng âäü tiã vỉỵa khi máùu chøn âỉåüc chãú tảo v
dỉåỵng häü trong âiãưu
ì nỉåïc qui âënh dỉûa vo cỉåìng âäü
N 4314-1986 cọ cạc loải mạc vỉỵa thäng dủng sau :

ạc úu täú nh hỉåíng
- T lãû phäúi håüp giỉỵa cạc thnh pháưn váût liãûu
- Cháút lỉåüng váût liãûu : váût liãûu cọ hm lỉåüng cháút báøn cao lm gim kh nàng giỉỵ
nỉåïc ca häùn håüp vỉỵa v ngỉåüc lải.
-
- Cho väi våïi mäüt t lãû håüp l s tàng kh nàng giỉỵ nỉåïc ca häùn håüp vỉỵa nhỉng
tàng quạ nhiãưu s gim cỉåìng âäü vỉỵa.
III. CỈÅÌNG ÂÄÜ CA VỈỴA
hại niãûm
hëu nhiãưu loải lỉûc khạc nhau nhỉng kh nàng chëu nẹn la
ïn è uan trng nháút âãø âạnh
C u chøn l cỉåìng âäü nẹn ca
kiãûn tiãu chøn.
Mạc vỉỵa l âải lỉåüng khäng thỉï ngun do nha

nẹn tiãu chøn

.
Theo TCV

Giạo ạn Váût liãûu xáy dỉûng
Trang 172
10 ; 25 ; 50 ; 75 ; 100 ; 150 ; 200 ; 300
Vỉỵa xáy v vỉỵa hon thiãûn âãưu phi tho mn u cáưu vãư kh nàng chëu lỉûc nhỉ
quy âën

h trong bng 6-4.
Bng 6-4
Mạc vỉỵa Giåïi hản bãưn nẹn trung bçnh nh
nháút,
daN /cm
2
Giåïi hản bãưn nẹn trung bçnh låïn
nháút,
daN /cm
2

4

4

10
10
25
5

25
49
0

50
300
9
24
74
99
149
-
75
75
100
100
150
200
300
150
200
199
299
2. Cạch xạc âënh
äü chëu nẹn ca vỉỵa : âỉåüc xạc âënh bàòng cạch nẹn våỵ cạc máùu hçnh láûp
h 7,07cm
hi hä håüp g khn thẹp cọ âạy,
n nã häùn håüp vỉ rong khn thẹp khäng cọ
ạy. Sau khi âục xong máùu âỉåüc bo dỉåỵng nhỉ sau :
i trỉåìng khä

hồûc ngám trong nỉåïc âäúi v
Våïi cạc loải vỉỵa kh
o
= 27±2
o
C räưi thạo khn.
au âo
u phẹp thỉí láúy bàòng
ü ï t
ạc âënh bàòn
h thỉåïc 4×4×16cm.
Âãø chuøn giåïi hản bãưn nẹn ca vỉỵa xạc âënh bàòng cạch thỉí nỉía máùu dáưm sang
ûp phỉång cng âiãưu kiãûn dỉåỵng häü v chãú tảo
våïi hãû säú
0,8 cho cạc máùu vỉỵa mạc dỉåïi 100. Våïi vỉỵa mạc tỉì 100 tråí
lãn thç
Cỉåìng â
phỉång cảnh 7,07cm hồûc cạc nỉía máùu vỉỵa sau khi chëu ún.
Xạc âënh bàòng cạc máùu láûp phỉång cọ cản
K ùn vỉỵa cọ âäü do nh hån 4cm, máùu âỉåüc âục tron
c úu ỵa cọ âäü do låïn hån 4cm, máùu âỉåüc âục t
â
Våïi vỉỵa ximàng, âãø máùu tỉì 24 âãún 48 giåì trong âiãưu kiãûn t
o
= 27±2
o
C, W = 90%
räưi thạo khn v bo qun thãm 3 ngy nỉỵa trong âiãưu kiãûn trãn. Sau âọ, dỉåỵng häü máùu
trong khäng khê åí t
o

= 27±2
o
C v âäü áøm tỉû nhiãn âäúi våïi vỉỵa xáy trong mä
åïi vỉỵa xáy trong mäi trỉåìng áøm.
ạc, âãø máùu trong khn 72 giåì åí t
S ï dỉåỵng häü máùu trong khäng khê åí t
o
= 27±2
o
C v âäü áøm tỉû nhiãn.
Sau khi dỉåỵng häü máùu â ngy quy âënh thç âem nẹn. Kãút q
trung bçnh cäng gia rë ca 3 hồûc 5 máùu thỉí.
X g cạc nỉía máùu sau khi chëu ún
Âãø xạc âënh cỉåìng âäü chëu nẹn ca vỉỵa ngỉåìi ta cng cọ thãø sỉí dủng cạc nỉía máùu
dáưm sau khi chëu ún, máùu dáưm cọ kêc
giåïi hản bãưn nẹn xạc âënh bàòng cạc máùu lá
nhỉ nhau thç nhán
giåïi hản bãưn nẹn âụng bàòng máùu láûp phỉång.


Giạo ạn Váût liãûu xáy dỉûng
Trang 173
Cỉåìng âäü chëu kẹo khi ún : âỉåüc xạc âënh bàòng cạch ún gy cạc máùu vỉỵa hçnh
dáưm kêch thỉåïc 4×4×16cm (TCVN 3121-1979).
Dng mạy thu lỉûc 5 táún, âàût lỉûc tải vë trê giỉỵa dáưm v gia ti cho âãún khi máùu bë
phạ hoải. Cỉåìng âäü chëu kẹo khi ún ca vỉỵa tênh theo cäng thỉïc sau :

2
2bh
u

trong âọ : P - lỉûc phạ hoải máùu (âàût tải vë trê l/2), kg
3Pl
R
=

áùu, cm
m ùu, cm
3. C
Cỉåìng âäü ca vỉỵa phạt triãøn theo thåìi gian do cỉåìng âäü cháút kãút dênh phạt triãøn
ü åí nhỉỵng âiãưu kiãûn nhiãût âäü khạc nhau
ìng âäü cao nháút. Khi dng quạ t lãû
út ca váût liãûu cng lm viãûc våïi vỉỵa hồûc tênh cháút
l - chiãưu di máùu, cm
b - bãư räüng tiãút diãûn m
h - chiãưu cao tiãút diãûn á
ạc úu täú nh hỉåíng
theo thåìi gian.
nh hỉåíng ca nhiãût âäü : vỉỵa âỉåüc dỉåỵng hä
thç täúc âäü phạt triãøn cỉåìng âäü cng khạc nhau.
nh hỉåíng ca phủ gia
Âãø tàng kh nàng giỉỵ nỉåïc v tàng âäü do ca vỉỵa, ngỉåìi ta thỉåìng cho thãm v
o
vỉỵa ximàng cạc loải phủ gia nhỉ väi nhuùn, bn âáút sẹt, v.v nhỉng lỉåüng phủ gia cáưn
cọ mäüt t lãû håüp l nháút, âọ l t lãû lm cho vỉỵa cọ cỉå
ny thç cỉåìng âäü ca vỉỵa s gim. Nọi chung, khi mạc vỉỵa cng cao thç t lãû håüp l ca
cạc cháút phủ gia so våïi ximàng cng gim dáưn.
nh hỉåíng ca âiãưu kiãûn sỉí dủng
l tênh cháÂiãưu kiãûn sỉí dủng
ca nãưn.
Vỉỵa trãn nãưn âàûc (nãưn khäng hụt nỉåïc) :

R
V
= f (R
cKD
,
CKD
N
, cháút lỉåüng cạt)
Âãø thê nghiãûm âục máùu trong mäüt khn thẹp cọ âạy, sau 1 ngy thạo khn dỉåỵng
häü åí â ãưu kiãûn tiãu chøn v dỉåỵng häü åí mäi trỉåìng sỉí dủng sau ny. Cỉåìng âäü ca vỉỵa
âỉåüc xạc âënh theo cäng thỉïc :

i
⎜
⎝
⎛
= 25,0
N
X
RR
Xv
Hồûc :
⎟
⎠
⎞
− 4,0

⎟
⎠⎝
N

Xv

⎞
⎜
⎛
−= 3,04,0
X
RR

trong âọ : R
v
- cỉåìng âäü vỉỵa sau 28 ngy dỉåỵng häü, daN/cm
2
R - mạc ximàng, daN/cm
x
2
X - lỉåüng ximàng dng cho 1m
3
cạt vng, kg
N - lỉåüng ximàng dng cho 1m
3
vỉỵa, lêt


Giạo ạn Váût liãûu xáy dỉûng
Trang 174
Vỉỵa trãn nãưn xäúp (nãưn hụt nỉåïc) : khi vỉỵa lm viãûc trãn nãưn hụt nỉåïc thç d t lãû
N/X thay âäøi trong mäüt phảm vi no âọ thç sau khi nãưn hụt , lỉåüng nỉåïc cn lải trong vỉỵa
tỉång âỉång nhỉ nhau v phủ thüc vo kh nàng giỉỵ nỉåïc ca vỉỵa. Khi âọ :
R

V
= KR
X
(X - 0,05) +
trong âọ : R
v
- cỉåìng â g häü, d

ximàng xạc âënh theo phỉång phạp mãưm, daN/cm
2
X - lỉåüng ximàng du o 1m
3
cạt vng, kg
K - hãû säú, phủ thüc út liãûu
áùu bàòng khn khäng cọ âạy âàût trãn m n gảch xäúp,
phàóng cọ W < 2 %, Hp = 10 ÷ 15 %

ỴA VÅÏI NÃƯN
1. K
lm viãûc chung våïi váût liãûu xáy v nãưn nãn âi hi lỉûc kãút dênh
hủ thc vo säú lỉåüng, cháút lỉåüng ca cháút kãút dênh, khi träün
vỉỵa ph pháø
m cháút ca váût liãûu phi âỉåüc
âm b Ngoi ra lỉûc dênh kãút ca vỉỵa cn
phủ thu y, màût trạt, lạng, äúp.
v chäúng kẹo . Cỉåìng âäü dênh
kãút ca hỉïc kin ûm sau :
R
càõt
=

R
V
= f ( R
CKD
, CKD, cháút lỉåüng cạt )
4 ; kg/cm
2
äü vỉỵa sau 28 ngy dỉåỵn aN/cm
2

R
x
- mạc
ìng ch
vo cä
Âãø thê nghiãûm âục m thẹp äüt viã
IV. LỈÛC KÃÚT DÊNH CA VỈ
hại niãûm
Vỉỵa bao giåì cng
låïn. Nãúu vỉỵa bạm dênh kẹm s nh hỉåíng âãún âäü bãưn ca sn pháøm v nàng sút thi cäng.
Lỉûc dênh kãút ca vỉỵa p
i cán âong â liãưu lỉåüng váût liãûu thnh pháưn,
o täút âäưng thåìi vỉỵa phi âỉåüc träün âãưu v k.
äüc vo âäü nhạm, âäü sảch, âäü áøm ca váût liãûu xá
2. Cäng thỉïc xạc âënh
Tênh dênh kãút ca vỉỵa thãø hiãûn åí kh nàng chäúng càõt
vỉỵa cọ thãø xạc âënh theo cạc cäng t h nghiã
dk
v
R+14

v
R3

R
dk
kẹo
=
v
R+14
v
R8,1


V. TÊNH BÃ
1. Tên g mäi trỉåìng xám th l
Âä khäúi xáy âạ lm viãûc trong mäi trỉåìng nỉåïc , nháút l åïi dng chy
cọ ngáûm ç vỉỵa l bäü pháûn úu , dãù bë xọi mn nháút. Do â ìm bo cho
kh nàng c ọi mn ca vỉỵa phi tàng cỉåìng âäü ca vỉỵa, tàng kh nàng dênh bạm ca
2. Tênh bã
ìng xám thỉûc họa hc phi tàng âäü âàûc ca vỉỵa v
chn loải
imàng tỉång åüp vå mäi
3. T
trong âọ : R
v
- mạc vỉỵa
ƯN CA VỈỴA
h bãưn tron ỉûc cå
úi våïi cạc âäúi v
bn, cạt th nháút ọ âãø âa

häúng x
vỉỵa våïi khäúi xáy.
ưn trong mäi trỉåìng xám thỉûc họa hc
Tỉång tỉû bã täng, àn mn ch úu ca vỉỵa l àn mn trãn âạ xi màng. Âãø tàng tênh
bãưn ca vỉỵa trong mäi trỉå
x h ïi trỉåìng.
ênh chäúng tháúm

Giạo ạn Váût liãûu xáy dỉûng
Trang 175
Vỉỵa åí màût ngoi ca cäng trçnh chëu ạp lỉûc cáưn phi cọ tênh chäúng tháúm thêch håüp.
ỵa, dng máùu cọ chiãưu dy 2 cm cho chëu ạp lỉûc
au 1 giåì tàng thãm 0,5 atm nỉỵa cho âãún khi xút hiãûn vãút

I. U CÁƯU K THÛT ÂÄ I VỈỴA XÁY
V y lm nhiãûm kãút váût liã , liãn kãút khä áy våïi nãưn v truưn lỉûc
tỉì viãn g hay âạ ny x viãn gảch hay âạ khạc trong úu xáy nãn â íi nọ
phi cọ g âäü cao, lỉûc liãn kãút låïn, âäü äút. Nãúu ma ưy, khäúi xáy
khäng ch ç dãù sinh hiãûn tỉåüng bë phạ hoa äún.
C ải vỉỵa xáy cáưn cọ tênh do täút. Âäü do ny tha ìy thüc l út cáúu
xáy, phỉång phạp âáưm chàõc, âiãưu kiãûn thåìi ti khi thi cäng ưn. Ngỉå ỉåìng
chn âäü d ía vỉỵa nhỉ bng 6-7 .
Bng 6-7
o ca vỉỵa,
cm
Âãø xạc âënh mạc chäúng tháúm ca vỉ
nỉåïc ban âáưu l 0,5 atm, cỉï s
tháúm.

YZ

§4.
VỈỴA XÁY

ÚI VÅÏ
ỉỵa xá vủ liãn ûu xáy úi x
ảch úng kãút cá i ho
cỉåìn do t ûch vỉỵa khäng âá
àõc th ûi vç u
ạc lo y âäøi tu oải kã
ãút v loải nã ìi ta th
o cu
Âäü dLoải kãút cáúu xáy
Nãưn xäúp hồûc tråìi nọng Nãưn âàûc hồûc tråìi lảnh
Xáy g
Xáy â
Xáy g
4
÷
5
ảch âáút sẹt
Xáy gảch xè
8
÷
10
7
÷
9
6
÷
8

5
÷
7
ạ häüc
5
÷
7
ảch âạ dng cháún âäüng

2
÷
3
1
÷
2

II. TÊNH TOẠN CÁÚP PHÄÚI
Cáúp phäúi ca vỉỵa âỉåüc biãøu diãùn bàòng t lãû vãư thãø têch giỉỵa cạc thnh pháưn váût liãûu
1. Cáúp phäúi vỉỵa väi
Âäúi våïi vỉỵa väi ngỉåìi ta khäng cáưn tênh toạn m chè dỉûa vo cháút lỉåüng ca väi m
dng cạc cáúp phäúi nhỉ sau :
- Väi cáúp 3 thç cáúp phäúi thỉåìng l V : C = 1 : 2
- Väi cáúp 2 thç cáúp phäúi thỉåìng l V : C = 1 : 3
- Väi cáúp 1 thç cáúp phäúi thỉåìng l V : C = 1 : 4
2. Cáúp phäúi vỉỵa häún håüp
Tênh lỉåüng ximàng ỉïng våïi 1m
3
cạt theo cäng thỉïc :

1000×=

v
R
X
; kg
x
KR
trong âọ : R
v
- mạc vỉỵa cáưn thiãút kãú, daN/cm
2

Giạo ạn Váût liãûu xáy dỉûng
Trang 176
R
x
- mạc ximàng, daN/cm
2

Bng 6-8
Hãû säú K
K - hãû säú cháút lỉåüng váût liãûu, láúy theo bng 6-8

Mäâun âäü låïn ca cạt
zålan Ximàng pooclàng thỉåìng Ximàng pooclàng pu
0,7
÷
1,0
0,71
1,1
÷

1,3
1,31
÷
1,5
> 1,5
0,79
0,89
1
0,73
0,88
0,80
0,82
1,00

V (S) = 0,17 (1 - 0,002X) ; m
3
a vỉỵa (âäü càõm sáu ca cän) hồûc
áưn âụng :

äi nhuùn hồûc sẹt nhuùn, kg/m
3


Lỉåüng väi nhuùn (sẹt nhuùn) cho 1m
3
cạt :

Lỉåüng nỉåïc âỉåüc xạc âënh theo u cáưu âäü do c
bàòng cäng thỉïc g
N = 0,65 ( X + V.γ

ov
)
trong âọ : γ
ov
- khäúi lỉåüng thãø têch ca v
Cáúp phäúi ca vỉỵa ximàng - väi âỉåüc biãøu thë nhỉ sau :
V
X
: V
V
: V
C
=
1:
1000
oX
γ
:
VX

3. C
àng gáưn giäúng cáúp phäúi ca vỉỵa häùn håüp ximàng - väi nhỉng
khäng
g thỉïc m tra theo bng kinh
ghiãûm cho sàơn (bng 6-9)
Bng 6-9
Cáúp phäúi vỉỵa ximàng (theo thãø têch X : C) cho cạc mạc
áúp phäúi vỉỵa xi màng
Cáúp phäúi ca vỉỵa xim
cọ väi v lỉåüng ximàng cọ dng tàng lãn mäüt êt.

Ngỉåìi ta êt tênh cáúp phäúi ca vỉỵa ximàng theo cän
n

Mạc ximàng
100 75 50 25
600
500
-
1 : 3

1 : 4,5
-
-
-
-
1 : 4,5
1 : 6
-
1 : 4
1 : 3
1 :5
1 : 4
-
1 : 6
400
300
250
200

-

-
-
-
1 : 3
1 : 2,5
1 : 6
1 : 5

§4.
VỈỴA TRẠT
v trong
I. ÂÀÛC TÊNH CA VỈỴA TRẠT
Vỉỵa trạt lm nhiãûm vủ bo vãû khäúi xáy, tàng v m quan cho cäng trçnh
nhỉỵng trỉåìng håüp âàûc biãût , nọ cn cọ nhiãûm vủ cạch ám, cạch nhiãût, chäúng tháúm.
Thäng thỉåìng vỉỵa trạt thỉåìng âỉåüc trạt thnh 3 låïp mng :

Giạo ạn Váût liãûu xáy dỉûng
Trang 177
- Låïp dỉû bë (trạt âáưu tiãn) : cọ âäü dy δ =3 ÷ 8 mm dênh chàût vo bãư màût ca khäúi
dênh kãút låïn v khi trạt phi dng ạp lỉûc mảnh.
ït thỉï hai) : δ = 5 ÷ 12 mm, cọ nhiãûm vủ lm bàòng phàóng bãư màût khäúi
dỉû bë.
õn chàõc.
dủng ca nọ nãn vỉỵa trạt cọ mäüt säú u cáưu khạc vỉỵa xáy : nho
ån va t l 1 ÷ 2cm), do âọ dng vỉỵa
äi ráút ãúp xục våïi nỉåïc thç phi dng vỉỵa
ûc tênh trãn, cạc váût liãûu chãú tảo vỉỵa trạt phi âảt cạc u cáưu :
låïn hån 2,5mm; âäúi våïi
ì âm bo âäü do cáưn thiãút.
ì X : C = 1 : 6 âãún 1 : 3,5

I. VỈỴA PHUN
Vỉỵa phun cng l vỉỵa trạt g bàòng mạy, ngun l phun vỉỵa
iäúng nhỉ phun bã täng , täúc âäü phun l 150 m/s.
Dng vỉỵa phun cọ nhiãưu ỉu âiãøm hån so våïi vỉỵa trạt tay :
- Lỉûc dênh kãút våïi khäúi xáy n.
- Âäü âàûc låïn hån Ỉ kh nàng chäúng tháúm täút hån, cỉåìng âäü cao hån.
- Cọ thãø thi cäng âäúi våïi cạc cáúu kiãûn cọ kêch thỉåïc nh v phỉïc tảp.
. VỈỴA TRANG HONG
V ng ỵng rạt nhỉng co à i mà mu, cạt
àõng v cåỵ hảt âãưu hån âãø trang trê cho bãư màût cäng tr
çnh.
xáy nãn u cáưu âäü do låïn, lỉûc
- Låïp âãûm (tra
xáy, âäü do låïp ny kẹm hån låïp
- Låïp trang trê (trạt thỉï ba) : δ = 2 mm cọ tạc dủng lm trån nhàơn bãư màût khäúi xáy
nãúu cáưn, thỉåìng cọ pha bäüt mu âãø trang trê.
Ba låïp trạt trãn âáy thỉåìng trạt låïp ny sau låïp kia, sau khi låïp trỉåïc â ninh kãút v
bàõt âáư
u rà
Do vë trê v cäng
h ì cọ kh nàng hụt nỉåïc täút hån (âäü phán táưng täút nháú
v täút. Tuy váûy, åí nhỉỵng bäü pháûn áøm ỉåït hồûc ti
ximàng. Nọi chung, lỉåüng cháút kãút dênh åí vỉỵa trạt thỉåìng cao hån so våïi vỉỵa xáy.
Âãø âm bo cạc âà
- Väi phi täi k hån (täi trỉåïc 1 ÷ 2 thạng), lc k hån.
- Cạt phi mën hån : âäúi våïi låïp dỉû bë v låïp âãû
m, khäng
låïp trang trê, khäng låïn hån 1,2mm.
- Vỉỵa phi nho träün k hån va
Âãø náng cao âäü do ca vỉỵa trạt cọ thãø sỉí dủng phủ gia tàng do hỉỵu cå.

II. CÁÚP PHÄÚI CA VỈỴA TRẠT
1. Vỉỵa väi
Âãø trạt låïp dỉû bë tỉåìng gảch hay âạ dng cáúp phäúi Väi nhuùn : C = 1 : 3
Âãø trạt låïp trang trê dng cáúp phäúi Väi nhuùn : C = 1 : 2
2. Vỉỵa häùn håüp
Âãø trạt tỉåìng ngoi nh hồûc nåi áøm ỉåït thỉåìng dng cáúp phäúi tỉì X:V:C = 1 : 0,5 :
6 âãún 1 : 1 : 6
Âãø trạt tỉåìng trong nh thỉåìng dng cáúp phäúi X : V : C = 1 : 2 : 9
3. Vỉỵ
a xi màng
Thỉåìng láúy cáúp phäúi tỉ
II
nhỉng âỉåüc thi cän
g
låïn hå
IV
ỉỵa tra hong cu l vỉỵa t ï thãø xi m ng tràõng, x ng
tr