CHIẾN THẮNG BẠCH ĐẰNG NGÀY 9 THÁNG 4 NĂM 1288 pptx

CHIẾN THẮNG BẠCH
ĐẰNG NGÀY 9 THÁNG 4
NĂM 1288




Dân gian ngày nay vẫn còn nhớ rõ: các làng dọc sông Giá và sông
Bạch Đằng từ bến Đụn đến Điền Công, Yên Giang đều nhiệt liệt hưởng
ứng lời kêu gọi của Trần Quốc Tuấn, đã tích cực ủng hộ lương thực và
các phương tiện chiến đấu, là lực lượng hậu cần tại chỗ của quân đội.
Nhân dân còn lấy bè nứa, thuyền nan của mình chất đầy những củi
khô, dầu trám làm chất đốt chuẩn bị cho chiến thuật hỏa công trong
trận đánh.

Gia phả họ Vũ ở Hàng Kênh (khu phố Lê Chân, Hải Phòng) và những
chuyện dân gian ở vùng này còn ghi lại công lao của Vũ Chí Thắng.
Ông đã đi theo Trần Quốc Tuấn nghiên cứu địa hình, sông nước vùng
Bạch Đằng và vẽ bản đồ chiến trận cho chủ soái.

Ở trại Yên Hưng (Yên Giang, Yên Hưng) có bà cụ già bán nước nghèo
đã tận tình chỉ dẫn cho Trần Quốc Tuấn biết tình hình con nước triều
lên xuống và địa hình cả vùng tả ngạn Bạch Đằng. Khi quân đội nhà
Trần kéo về đây bày trận, bà còn đem tất cá của cải hiến dâng cho sự
nghiệp cứu nước. Tài sản của một bà hàng nước không có bao nhiêu
nhưng tấm lòng yêu nước của bà thật đẹp đẽ đáng kính. Tấm bia đá
ghi sự tích và đền thờ Vua Bà bên bến đò Rừng là chứng tích về hành
động cao cả của bà cụ già nghèo này.

Và xa hơn, Ở Điều Yêu Đông (An Hải, Hải Phòng) có Hoàng Thầnl
(Thần phả Điều Yêu Đông), ở trang Linh Động xã Đồng Minh (Vĩnh

Bảo, Hải Phòng) cũng có Hoa Thành tập hợp dân làng theo Trần Quốc
Tuấn đi chiến đấu (Thần phả thành hoàng làng Linh Động và gia phả
họ Hoa tại địa phương này).

Những đội dân chúng vũ trang ở vùng Bạch Đằng và nơi khác, giàu
lòng yêu nước, sẵn sàng chiến đấu quyết giữ nước, giữ làng. Nhiều
người có gia đình bị giặc tàn phá giết hại trong các cuộc càn quét của
Ô Mã Nhi ở Trúc Động, ở Đại Bàng, ở Tháp Sơn (vùng Đồ Sơn, Hải
Phòng) trước đó không lâu. Nợ nước và thù nhà chồng chất càng tăng
thêm sức mạnh và quyết tâm của họ.

Sự kết hợp chặt chẽ giữa quân đội và nhân dân trong trận quyết chiến
Bạch Đằng là sự thực hiện thành công phương châm chỉ đạo chiến
tranh của Trần Quốc Tuấn: "cả nước chung sức”. Sự kết hợp đó đã
phát huy cao độ sức mạnh tinh thần và vật chất của quân dân ta, là
hình ảnh tuyệt đẹp của chiến tranh nhân dân trong lịch sử đất nước.

Toàn bộ lực lượng quân sự trên đây đều đặt dưới quyền chỉ huy trực
tiếp của Quốc công tiết chế Trần Hưng Đạo, có sự tham dự của hai
vua Trần Thánh Tông và Trần Nhân Tông. Dưới trướng Trần Quốc
Tuấn có nhiều danh tướng nhà Trần như: tướng Nguyễn Khoái chỉ huy
quân Thánh dực nghĩa dũng, tướng Phạm Ngũ Lão chỉ huy quân Hữu
vệ thánh dực, nội minh tự Đỗ Hành; có những tướng soái thuộc dòng
dõi tôn thất nhà Trần như Trần Quốc Hiện, Trần Quốc Bảo, có nhiều
người chỉ huy tài giỏi xuất thân nô tì hay bình dân như Yết Kiêu, Dã
Tượng, Nguyễn Xuân và biết bao nhiêu người chỉ huy dân binh mưu
trí, dũng cảm.

Trần Quốc Tuấn đã dùng đại bộ phận quân thủy bộ, bố trí thành một
trận địa mai phục lớn ở thượng lưu sông Bạch Đằng. Đây là một trận

thủy chiến nên thủy quân của ta giữ vai trò quan trọng. Một bộ phận
thủy quân mạnh lợi dụng ghềnh Cốc và các bãi cọc nhọn được bố trí ở
cửa sông Chanh, sông Kênh, sông Rút làm nhiệm vụ chặn đầu, bịt kín
mọi lối tháo chạy của địch ra biển. Một bộ phận khác giấu quân trong
các nhánh sông đổ ra thượng lưu sông Bạch Đằng và hạ lưu sông Đá
Bạc làm nhiệm vụ khóa đuôi, dồn đoàn thuyền của địch vào trận địa
quyết chiến. Một số thuyền chiến nữa mai phục sẵn trong sông Giá,
sông Thải, sông Gia Đước và các nhánh sông bên hữu ngạn, bất ngờ
đánh tạt ngang vào đội hình hành quân của đoàn thuyền chiến địch,
dồn chúng về bên tả ngạn để rồi tiêu diệt trước bãi cọc. Nhiều bè nứa,
thuyền nan chứa đầy củi khô tẩm các thứ nhựa và dầu cháy, cũng
được chuẩn bị sẵn ở chân núi Tràng Kênh để bất ngờ lao vào đoàn
thuyền giặc, thực hiện kế hoạch đánh hỏa công. Một đội thuyền chiến
nhẹ của ta còn săn sàng khiêu chiến để nhử địch nhanh chóng lọt vào
trận địa mai phục.

Bộ binh của ta một phần mai phục ở núi Tràng Kênh để phối hợp với
thủy binh chiếm giữ điểm cao lợi hại này và sẵn sàng đánh bật quân
địch xuống sông nếu chúng dám liều lĩnh đổ bộ lên. Lực lượng mai
phục ở Tràng Kênh do tướng Trần Quốc Bảo chỉ huy (Theo Đại Nam
nhất thống chí, Gia phả họ Vũ Đình ở Minh Tân và di tích núi Hoàng
Tôn). Đại bộ phận bộ binh bố trí mai phục trong những cánh rừng và
bãi sú vẹt ven sông bên tả ngạn, nhiều nhất là ở vùng cửa sông
Chanh, sông Kênh, sông Rút. Đây sẽ là nơi hàng trăm thuyền chiến
của địch bị dồn lại và quân thủy bộ của ta phối hợp với nhau, đánh cả
trên sông, trên bờ, tiêu diệt toàn bộ quân địch.

Như vậy là một cạm bẫy lớn, hết sức lợi hại của quân dân ta đã được
giương sẵn ở Bạch Đằng. Nhưng muốn cho trận địa mai phục phát huy
hết tác dụng của nó thì một yêu cầu quan trọng là phải bảo đảm bí

mật và phải làm sao dẫn dắt quân địch lọt vào cạm bẫy theo đúng
đường và thời gian có lợi nhất cho ta.

Trần Quốc Tuấn bố trí một lực lượng quân đội phối hợp với các đội dân
binh địa phương đánh địch trên suốt đường rút lui của chúng từ Vạn
Kiếp đến Bạch Đằng. Nhiệm vụ trước hết của lực lượng này là đánh lui
đội kỵ binh hộ tống của Thoát Hoan đã cô lập hoàn toàn đoàn thuyền
chiến của Ô Mã Nhi, Phàn Tiếp và để cho chúng không phát hiện
đưược trận địa mai phục của ta ở hai bên bờ sông. Sau đó quân ta
đánh kiềm chế để bảo đảm đưa quân địch vào trận địa quyết chiến
sau khi ta đã chuẩn bị xong và đúng vào lúc nước triều bắt đầu
xuống. Có như thế những trận đánh quyết liệt mới diễn ra vào lúc
nước xuống thấp, và ghềnh Cốc cũng như những bãi cọc mới phát huy
được tác dụng. Đây là một kế hoạch đánh kiềm chế và nhử địch rất
phức tạp, khó khăn. Một bộ phận quân chủ lực do vua Trần Thánh
Tông, Trần Nhân Tông chỉ huy phối hợp với dội dân binh của Nguyễn
Xuân đóng ở núi Kính Chủ (Kinh Môn, Hải Dương) bên bờ sông Kinh
Thầy, sẵn sàng hỗ trợ để bảo đảm thực hiện thắng lợi kế hoạch kiềm
chế và nhử địch. Sau khi quân địch đã lọt vào trận địa mai phục ở
Bạch Đằng thì đạo quân của hai vua Trần sẽ theo sông Kinh Thầy, Đá
Bạc tiến xuống phối hợp với đại quân tiêu diệt đoàn thuyền địch trên
trận địa quyết chiến.