Giáo trình Hóa lý Polymer part 2 pdf

Tổỡ baớng ta thỏỳy U
0
cuớa C
2
H
6
tổồng õọỳi thỏỳp vaỡ nóỳu ồớ õióửu kióỷn thổồỡng ( nhiót õọỹ
phoỡng) thỗ õọỹng nng cuớa noù cuợng õuớ lồùn õóứ sổỷ quay xaớy ra dóự daỡng. Sổỷ thay õọứi vở trờ cuớa
caùc nguyón tổớ trong C
2
H
6
khoaớng 10
6
lỏửn/sec.
Lyù thuyóỳt vóử sổỷ quay nọỹi taỷi cuớa phỏn tổớ polymer õổồỹc õổa ra bồới Kuhn, Mark, Guth.
Hoỹ cho rũng daợy caùc mừc xờch coù thóứ quay trong maỷch.
Sổỷ quay nọỹi taỷi cuớa mọỹt phỏn tổớ polymer rióng bióỷt khọng hoaỡn toaỡn tổỷ do vỗ:
+ Khi quay thỗ goùc hoaù trở phaới khọng thay õọứi hoỷc thay õọứi khọng õaùng kóứ ( 109
0
28)
+ Trong phỏn tổớ coù caùc nhoùm thóỳ, nhoùm phỏn cổỷc laỡm caớn trồớ sổỷ quay



Nóỳu trong hóỷ thọỳng polymer (hóỷ thọỳng ngổng tuỷ) coỡn coù thóm mọỹt sọỳ tổồng taùc giổợa
caùc phỏn tổớ laỡm aớnh hổồớng õóỳn sổỷ quay. Tuy nhión caùc giaù trở cuớa caùc lổỷc naỡy rỏỳt khoù tờnh
toaùn, vỗ thóỳ caùc giaù trở tờnh toaùn õổồỹc lỏỳy tổỡ sổỷ tổồng taùc nọỹi phỏn tổớ. Coù 2 loaỷi tổồng taùc
nọỹi phỏn tổớ khaùc nhau:
- Tổồng taùc ồớ khoaớng gỏửn
- Tổồngt taùc ồớ khoaớng xa: Loaỷi tổồng taùc naỡy xaớy ra khi mọỹt daợy daỡi bở cuọỹn xoừn laỷi.

Giaớ sổớ taỷi mọỹt vở trờ naỡo õoù mọỹt daợy mừc xờch coù thóỳ nng laỡ U
1
vaỡ trong quaù trỗnh
chuyóứn õọỹng nhióỷt daợy naỡy õóỳn vở trờ coù thóỳ nng laỡ U
2
thỗ:
u = U
1
-U
2
xaùc õởnh sổỷ móửm deớo cuớa maỷch, thổỷc hióỷn khi coù cỏn bũng nhióỷt õọỹng
naỡy õổồỹc goỹi laỡ õọỹ móửm deớo nhióỷt õọỹng.
Vóử yù nghộa, õọỹ móửm deớo nhióỷt õọỹng noùi lón khaớ nng tọửn taỷi cuớa caùc mừt xờch taỷi
caùc vở trờ coù nng lổồỹng cổỷc tióứu. óứ õóỳn õổồỹc vở trờ naỡy õoỡi hoới mừt xờch phaới quay. Nóỳu
nng lổồỹng dổỷ trổớ khọng õuớ õóứ quay thỗ caùc mừt xờch chố dao õọỹng quanh vở trờ coù nng
lổồỹng cổỷc tióứu, dao õọỹng naỡy cuợng taỷo ra õọỹ móửm deớo cho maỷch.
ọỹ móửm deợo cuớa daợy õổồỹc xaùc õởnh bồới giaù trở U
0
goỹi laỡ õọỹ móửm deợo õọỹng hoỹc.

.
.
.
.
.
.

2. Caùc yóỳu tọỳ aớnh hổồớng õóỳn õọỹ móửm deợo cuớa maỷch:
- Thóửm thóỳ nng quay U
0

- Troỹng lổồỹng phỏn tổớ
- Kờch thổồùc nhoùm thóỳ
- Mỏỷt õọỹ lión kóỳt ngang (maỷng lổồùi khọng gian)
- Nhióỷt õọỹ.
*/ Dổỷa vaỡo õọỹ móửm deợo cuớa maỷch polymer coù thóứ chia polymer thaỡnh 2 nhoùm lồùn:
elastomer plastie.
- elastomer: laỡ nhổợng polymer coù õọỹ móửm deợo cao ồớ nhióỷt õooỹ phoỡng.
- Plastic: laỡ nhổợng polymer cổùng ồớ nhióỷt õọỹ phoỡng.
Tuy nhión sổỷ phỏn chia naỡy coù tờnh chỏỳt tổồng õọỳi vỗ õọỹ móửm deợo õọỹng hoỹc cuớa
polymer phuỷ thuọỹc vaỡo nhióỷt õọỹ. Tờnh tổồng õọỳi cuợng coỡn thóứ hióỷn ồớ nhổợng polymer coù
thóứ tọửn trong caớ 2 traỷng thaùi elastomer hoỷc plastic ồớ nhióỷt õọỹ phoỡng õoù laỡ nhổợng polymer
co
ù khaớ nng kóỳt tinh ồớ nhióỷt õọỹ phoỡng.
III. aùnh giaù õọỹ móửm deợo cuớa maỷch polymer:
1. aùnh giaù õọỹ móửm deợo theo õọỹ giaớm aùp suỏỳt hồi:
Dổỷa vaỡo õởnh luỏỷt Raun:


P
1
P
1
0
g
1

M
1
g
1
M
1
g
2
M
2
*
=
+
U

U
U
0



P
1
: aùp suỏỳt hồi trón bóử mỷt dung dởch
P
1
0
: aùp suỏỳt hồi trón bóử mỷt dung mọi
g
1

: khọỳi lổồỹng cuớa dung mọi trong dung dởch
g
2
: khọỳi lổồỹng cuớa polymer trong dung dởch
M
1
: troỹng lổồỹng phỏn tổớ cuớa dung mọi
M
2
*
: troỹng lổồỹng phỏn tổớ bióứu kióỳn cuớa polymer laỡ giaù trở tổồng õổồng vồùi troỹng lổồỹng
phỏn tổớ cuớa mọỹt polymer cỏửn phaới coù õóứ coù thóứ taỷo thaỡnh dung dởch lyù tổồớng vồùi dung mọi
õang xeùt.
M
2
*
phuỷ thuọỹc vaỡo nọửng õọỹ dung dởch. Vờ duỷ: M
2
*
cuớa dung dởch polyizo butylen õỏỷm
õỷc = 1500 tổùc laỡ coù mừc xờch. 27 mừc xờch naỡy coù khaớ nng trao õọứi vở trờ
vồùi caùc phỏn tổớ dung mọi vaỡ õổồỹc goỹi laỡ õoaỷn nhióỷt õọỹng.
Nhổ vỏỷy khi M
2
*
caỡng lồùn thỗ maỷch caỡng cổùng

2. o entropi cuớa họựn hồỹp polymer ( polymer - dung mọi):
Entropi cuớa họựn hồỹp caỡng lồùn thỗ õọỹ móửm deợo cuớa maỷch caỡng lồùn.

1500
=
27
56
CÁÚU TRỤC TRÃN PHÁN TỈÍ CA POLYMER

Trong nhiãưu nàm, viãûc nghiãn cỉïu tráût tỉû sàõp xãúp cạc âải phán tỉí nhàòm mủc âêch
chỉïng minh kh nàng täưn tải ca mäüt polymer åí trảng thại vä âënh hçnh hồûc tinh thãø v
nghiãn cỉïu dảng mảng lỉåïi ca cạc tinh thãø polymer âọ. Trong nhỉỵng nàm 30 ngỉåìi ta
âỉa ra l thuút mixel vãư cáúu trục ca polymer. Theo l thuút ny thç cạc âải phán tỉí táûp
håüp lải thnh cạc mixel, mäùi mixelï chỉïa 40 - 50 âải phán tỉí. Thỉûc tãú cáúu trục ny âỉåüc
quan sạt tháúy khi kẹo càng mäüt säú elastomer. Chụng máút âi khi lỉûc âỉåüc gii phọng, quan
âiãøm ny khäng thãø gii thêch cạc tênh cháút ca polymer v khäng gii thêch âỉåüc quạ
trçnh ha tan ca polymer (thuút mixel l thuút ca hãû
keo m hãû keo khäng bãưn nhiãût
âäüng, cn dung dëch polymer bãưn nhiãût âäüng)
Sỉû phạt triãøn ca khại niãûm vãư âäü mãưm do ca mảch v nhiãưu thê nghiãûm vãư cáúu
trục váût liãûu â dáùn âãún mäüt tỉåíng måïi vãư sỉû sàõp xãúp tỉång häù giỉỵa cạc âải phán tỉí ca
polymer. Do váûy, nhỉỵng polymer vä âënh hçnh nhỉ cao su âỉåüc xem nhỉ l cạc täø håüp ca
cạc dy di, mãưm do, cün räúi, thay âäøi hçnh dảng liãn tủc do chuøn âäüng nhiãût ca cạc
màõt xêch. Mä hçnh polymer tinh thãø dỉû bạo sỉû täưn tải trong âọ c vng vä âënh hçnh v
tinh thãø. Âiãưu ny cọ nghéa l mäüt dy polymer cọ thãø
tham gia vo mäüt säú vng tinh thãø
v vng vä âënh hçnh, theo mä hçnh ny pháưn dy åí vng vä âënh hçnh s åí dảng cün räúi.

Quan niãûm ny âỉåüc cháúp nháûn räüng ri trong mäüt thåìi gian di.
Kagin v mäüt säú tạc gi khạc â âãư nghë mäüt säú tỉåíng nhỉ sau:
1. Cạc dy phán tỉí mãúm do, cün räúi ngáùu nhiãn khäng thãø kãút bọ våïi mỉïc âäü
chàût ch cao. Ngỉåüc lải mäüt säú váût liãûu polymer qua thê nghiãûm cho tháúy cọ sỉû
täưn tải ca cạc bọ åí mỉïc âäü cao.
2. Sỉû chuøn pha dãù dng ca polymer khi âun nọng hồûc lm lảnh khäng thãø gii
thêch bàòng tỉåí
ng cạc dy cün räúi (räúi ràõm).
3. Cọ thãø xáy dỉûng mäüt mä hçnh polymer trong âọ cạc dy cọ thãø âi ra khi vng
tráût tỉû, tråí nãn räúi ràõm v hçnh thnh mäüt vng tráût tỉû tråí lải.
Cạc quan sạt tỉì kênh hiãøn vi âiãûn tỉí vo nhỉỵng nàm 1950 â âỉa ra nhỉỵng tỉåíng
måïi liãn quan âãún cáúu trục trãn phán tỉí trong polymer. Khại niãûm ny âãư cáûp âãún táút c
cạc cáúu trục âỉåüc hçnh thnh do cạc kiãøu kãút bọ ca âải phán tỉí. Ngỉåìi ta â tçm tháúy cạc
polymer cọ thãø cọ ráút nhiãưu cạc cáúu trục trãn phán tỉí trong trảng thại tinh thãø v cọ thãø
hçnh thnh cạc tráût tỉû hồûc täø chỉïc riãng tháûm chê ngay c cọ pha vä âënh hçnh. Âån vë cå
bn hçnh thnh cáúu trục trãn phán tỉí l cạc git cáưu (globale) hồûc cạc âải phán tỉí dùi
thàóng. Khi cạc globale ny tiãúp xục våïi nhau s hçnh thnh cáúu trục chỉïa nhiãưu phán tỉí
dảng cáưu hồûc hçnh thnh cạc bọ nãúu cạc globale khäng cün lải. Cạc bọ cng cọ thãø âỉåüc
hçnh thnh tỉì cạc dy cỉïng nhàõc khi chụng tiãúp xục. Cạc quạ trçnh ny xy ra hồûc khi
polymer âỉåüc tảo thnh tỉì dung dëch hồûc nọng chy hồûc âỉåüc sn xút bàòng phỉång
phạp trng håüp. Mäüt bọ cọ kêch thỉåïc di hån mäüt âải phán tỉí. Âiãưu ny cọ
nghéa l mäüt
bọ cọ thãø chỉïa nhiãưu hng cạc dy âỉåüc sàõp xãúp gáưn nhau. Kãút lûn ny xút phạt tỉì sỉû
quan sạt chiãưu dy ca bọ, chụng chỉïa mäüt säú lỉåüng khäng nhiãưu làõm cạc âải phán tỉí.
Dỉåïi nhỉỵng âiãưu kiãûn xạc âënh nãúu cạc âải phán tỉí trong bọ â mãưm do cạc bọ cọ thãø bë
ún cong.
Kh nàng tỉû sàõp xãúp ca mäüt dy trong bọ phủ thüc vo âäü mãưm do ca chụng
v sỉû tỉång tạc giỉỵa phán tỉí. Cạc dy mãưm do tỉû sàõp xãúp ráút nhanh trong cạc bọ båíi vç
nọ cọ kh nàng thay âäøi hçnh thại sàõ
p xãúp v di chuøn tỉìng pháưn. Sỉû sàõp xãúp trong bọ

ca cạc dy cỉïng l do tỉång tạc giỉỵa cạc nhọm phán cỉûc ca chụng (sỉû cọ màût ca cạc
nhọm ny l ngun nhán chênh lm dy polymer cỉïng). Cạc bọ hçnh thnh trong trảng
thại vä âënh hçnh ca mäüt polymer âỉåüc âàûc trỉng båíi tráût tỉû gáưn trong sỉû sàõp xãúp ca
dy. Tráût tỉû sàõp xãúp ca dy trong bọ cọ thãø hon ho hồûc khäng hon ho.
Cạc bọ ca cạc dy polymer l cáúu trục trãn phán tỉí âån gin nháút âỉåüc tçm tháúy
trong polymer khäng cọ kh nàng kãút tinh cng nhỉ trong polymer cọ thãø kãút tinh. Mäüt bọ
ca cạc dy âỉåüc hçnh thnh mäü
t cạch ngáùu nhiãn v cng máút âi ngáùu nhiãn. Âáy l sỉû
khạc nhau giỉỵa bọ ca cạc dy v mixel. Tuy nhiãn do chiãưu di låïn nãn thåìi gian täưn tải
ca mäüt bọ ca cạc dy låïn hån cạc chm phán tỉí trong cháút lng tháúp phán tỉí.
ÅÍ nhiãût âäü tháúp hån Tg cạc bọ ráút äøn âënh, âàûc biãût trong cạc polymer våïi cạc dy
cỉïng v cọ sỉû tỉång tạc mảnh giỉỵa cạc phán tỉí. Chụng táûp håüp lải thnh cáúu trục låïn hån
gi l cạc såüi vä âënh hçnh hồûc cạc cáúu trục nhạnh (dendrite) nhỉng váùn giỉỵ ngun bn
cháút l mäüt ngun täú.
ÅÍ nhiãût âäü cao hån Tg khi âäü linh âäüng ca cạc âải phán tỉí v
cạc bọ â cao,
chụng s kãút håüp våïi nhau âãø tảo thnh cạc cáúu trục di (bended) bàng. Âáy l âàûc trỉng
ca polymer åí trảng thại mãưm cao trỉì khi cạc phán tỉí ca chụng cün lải thnh git cáưu.
Nãúu mäüt bọ âỉåüc hçnh thnh tỉì cạc dy khäng âiãưu ha s xút hiãûn cạc ỉïng sút
näüi. Ỉïng sút ny cọ thãø l ngun nhán lm cho nọ bë ún cong v âäi khi tảo thnh cạc
hçnh dảng hçnh hc âiãưu ha nhỉng khäng cọ sỉû chuøn pha m váùn nàòm trong trảng thại
vä âënh hçnh.
Nãúu bọ âỉåüc hçnh thnh tỉì cạc dy âiãưu ha thç tráût tỉû bàõt âáưu âỉåüc hçnh thnh
trong pha vä âënh hçnh v phạt triãøn, cúi cng l sỉû kãút tinh. Âáy l quạ trçnh gäưm nhiãưu
giai âoản.
Cọ 2 cå chãú vãư sỉû hçnh thnh âån tinh thãø polymer. Cå chãú thỉï nháút cho ràòng sỉû kãút
tinh l do sỉû tỉû sàõp xãúp ca cạc âải phán tỉí mãưm do âiãưu ha bãn trong cạc bọ dỉåïi
nhỉỵng âiãưu kiãûn nhiãût âäüng tỉång ỉïng âãø hçnh thnh mảng lỉåïi khäng gian. Cạc bọ kãút
tinh cọ bãư màût phán chia giỉỵa chụng. Nhỉỵng bọ nhỉ váûy l cạc nhán ca mäüt pha tinh thãø
måïi. Sỉû xút hiãûn nàng lỉåüng bãư màût låïn tải bãư màû

t phán chia lm cho cạc bọ xãúp gáúp
(quạ trçnh ny lm gim diãûn têch bãư màût). Våïi mủc âêch tỉång tỉû, cạc xãúp gáúp tiãúp xục
våïi nhau theo màût bãn âãø tảo thnh cạc phiãún. Cạc phiãún ny cọ thãø âiãưu ha hồûc khäng
âiãưu ha. Mäüt dy phán tỉí cọ thãø tảo thnh nhiãưu phiãún, chiãưu di mäùi phiãún cọ thãø lãn
âãún 10 - 20 nm. Cạc dy âải phán tỉí chênh sau âọ sàõp xãúp vng gọc våïi màût phàóng ca
cạc phiãún. Mäüt phiãún s gäúi lãn (nhỉ ngọi) (trng làõp) vo phiãún khạc v hçnh thnh cạc
tinh thãø âiãưu ha bãư màût (regular faced crytals).
Cå chãú thỉï 2 cọ liãn quan âãún sỉû kãút tinh bãn trong bọ v
sỉû sàõp xãúp ca cạc bọ kãút
tinh dc theo såüi. Theo cå chãú ny thç khäng cọ sỉû gáúp khục ca cạc bọ. Mäüt polymer cọ
thãø kãút tinh theo c hai cå chãú (PE, polyvinyl syndiotactic).
Sỉû hçnh thnh cạc âån tinh thãø cáưn nhỉỵng âiãưu kiãûn xạc âënh v thåìi gian xạc âënh.
Vê dủ chụng hçnh thnh nãúu dung mäi bay håi cháûm tỉì dung dëch. Thỉåìng sỉû kãút tinh
dỉìng lải åí mäüt trong cạc giai âoản trung gian (hçnh thnh cạc bọ tinh thãø phiãún hồûc såüi).
Trong nhỉỵng trỉåìng håüp nhỉ váûy, sỉû sàõp xãúp lải ca cạc cáúu trục trung gian âãø lm gim
nàng lỉåüng bãư màût s hçnh thnh cạc sphlerulic. Sphlerulic l dảng cáúu trục låïn nháút trong
polymer. Kêch thỉåïc ca chụng cọ thãø thay âäø
i tỉì 10
µ
m âãún vi mm hồûc hån. Âäi khi
âån tinh thãø v cạc sphlerulic cng täưn tải trong mäüt hãû thäúng.
Trong mäüt polymer thỉûc khäng phi táút c cạc phán tỉí âỉåüc sàõp xãúp trong cạc bọ
m mäüt säú cọ thãø täưn tải åí dảng cáøu. Trãn cạc bọ kãút tinh cạc pháưn polymer åí dảng cáưu
váùn l vä âënh hçnh v vãư ngun tàõc cọ thãø tạch ra tỉì cạc bọ kãút tinh v tảo thnh pha vä
âënh hçnh.
Theo Kagin táút c cạc cáúu trục trãn phán tỉí cọ thãø chia thnh 4 nhọm:
_ Cáúu trục dảng cáưu: thỉåìng quan sạt âỉåüc åí cạc polymer vä âënh hçnh âỉåüc sn xút
bàòng phỉång phạp âa tủ.
_ Cáúu trục di bàng: âàûc trỉng cho táút c cạc Polymer trong trả
ng thại mãưm cao.

_ Cỏỳu truùc daỷng sồỹi: õỷc trổng cho caùc Polymer õọửng truỡng hồỹp vồùi trỏỷt tổỷ cao.
_ Cỏỳu truùc sphlerulic vaỡ tinh thóứ: õỷc trổng cho caùc Polymer tinh thóứ.

I. Anh hổồớng cuớa kờch thổồùc vaỡ hỗnh daỷng cuớa cỏỳu truùc trón phỏn tổớ õóỳn õọỹ bóửn cuớa
Polymer:
Kờch thổồùc vaỡ hỗnh daỷng cuớa cỏỳu truùc sióu phỏn tổớ coù aớnh hổồớng lồùn õóỳn tờnh chỏỳt cồ lyù
cuớa mọỹt Polymer.
Vờ duỷ: Mọỹt mỏựu Polymer coù caùc Spherulite nhoớ seợ coù õọỹ bóửn cao vaỡ õọỹ õaỡn họửi tọỳt.
Trong khi õoù caùc mỏựu Polymer coù caùc Spherulite lồùn thỗ dóự bở beợ gaợy (doỡn, dóứ vồợ). Sồớ dộ
nhổ vỏỷy laỡ do sổỷ phaù huyợ xaợy ra trón bóử mỷt cuớa caùc cỏỳu truùc do õoù khi tng kờch thổồùc
cuớa caùc Spherulite thỗ seợ tng õọỹ doỡn vaỡ giaớm õọỹ bóửn.
Hỗnh daỷng cuớa cỏỳu truùc sióu phỏn tổớ cuợng aớnh hổồớng õóỳn õọỹ bóửn cuớa vỏỷt lióỷu Polymer.
Vờ duỷ: Polyester cuớa Acid isophtalic vaỡ Phenolphtalein nóỳu coù cỏỳu truùc daỷng sồỹi thỗ
õọỹ bóửn va õỏỷp laỡ 6 ữ 10 Kg.cm/cm
2
trong khi õoù cỏỳu truùc daỷng cỏửu chố tổỡ 2ữ 3 Kg.cm/cm
2
.

II. Mọỹt sọỳ phổồng phaùp laỡm thay õọứi cỏỳu truùc trón phỏn tổớ cuớa Polymer:
1. Phổồng phaùp nhióỷt luyóỷn:
Thay õọứi õióửu kióỷn nhióỷt õọỹ gia cọng thỗ cỏỳu truùc seợ thay õọứi. Phổồng phaùp naỡy õồn
giaớn nhổng tọỳn nng lổồỹng vaỡ coù thóứ laỡm laợo hoaù Polymer.
2. Phổồng phaùp õởnh hổồùng:
Duỡng ngoaỷi lổỷc õóứ õởnh hổồùng maỷch phỏn tổớ. Phổồng phaùp naỡy laỡm tng õọỹ bóửn tổỡ 10
ữ 20% nhổng chố aùp duỷng õổồỹc cho mọỹt sọỳ Polymer maỷch cổùng.
3. Duỡng mỏửm kóỳt tinh nhỏn taỷo:
Coù 2 loaỷi mỏửm:
- Chỏỳt rừn: mọỹt sọỳ Oxit kim loaỷi.
- Cháút lng: cọ tạc dủng nhỉ cháút hoảt âäüng bãư màût, nọ s bao ph v lm thay âäøi

kêch thỉåïc, hçnh dảng tinh thãø.
Phỉång phạp ny cọ thãø lm gim mäüt säú tênh cháút ca Polymer nhỉ tênh cháút cạch
âiãûn, âäü bãưn nỉåïc, bãưn hoạ hc.
4. Phỉång phạp hoạ hc:
Lm thay âäøi cáúu tảo hoạ hc ca mảch phán tỉí v do âọ s thay âäøi cáúu trục. Cạc
phỉång phạp thỉåìng dng l:
- Âäưng trng håüp.
- Ghẹp cạc Polymer våïi nhau.
Phỉång phạp ny tảo ra cáúu trục bãưn vỉỵng do âọ tênh cháút ca Polymer äøn âënh hån
nhỉng giạ thnh cao.













Chỉång III. CẠC TÊNH CHÁÚT CÅ L ÂÀÛC TRỈNG
CA POLYMER


♣1. HIÃÛN TỈÅÜNG HÄƯI PHỦC

I. Khại niãûm v âënh nghéa:

Gi sỉí cọ mäüt máùu Polymer trong âọ cạc mảch phán tỉí âang åí trảng thại cán bàòng.
Nãúu tạc dủng lãn máùu mäüt ngoải lỉûc (vê dủ lỉûc kẹo) khi âọ cạc mảch phán tỉí s cọ sỉû sàõp
xãúp lải tráût tỉû âãø âảt âỉåüc sỉû äøn âënh måïi, cán bàòng ny khạc våïi cán bàòng ban âáưu.
Hiãûn tỉåüng máùu Polymer chuøn tỉì cán bàòng c âãún cán bàòng måïi gi l hiãûn tỉåüng
häưi phủc. Váûy quạ trçnh häưi phủc l quạ trçnh biãún âäøi theo thåìi gian ca Polymer tỉì trảng
thại khäng cán bàòng âãún trảng thại cán bàòng.
Thåìi gian cáưn thiãút âãø láûp lải cán bàòng måïi g
i l thåìi gian häưi phủc.
II. Cạc dảng häưi phủc:
1. Häưi phủc biãún dảng:
Gi sỉí tạc dủng lãn máùu mäüt ỉïng sút khäng âäøi (vê dủ ỉïng sút kẹo) v nh hån nhiãưu
so våïi ỉïng sút phạ hu máùu Polymer. Nãúu nọ khäng gáy ra sỉû chy thç máùu s di tỉì tỉì ra
âãún mäüt lục no âọ thç khäng di thãm ra âỉåüc nỉỵa. Âäü biãún dảng trãn mäüt âån vë chiãưu
di (biãún dảng tỉång âäúi) khäng âäøi theo thåìi gian âỉåüc gi l biãún dảng mãưm cao cán
bàòng, k hiãûu l ε
∞
. ε
∞

ln låïn hån báút k biãún dảng no trong khong thåìi gian biãún
dảng: ε
∞
> ε
t
.
Khi chỉa âảt âỉåüc biãún dảng mãưm cao cán bàòng thç trong máùu Polymer cọ hiãûn tỉåüng
häưi phủc. Quạ trçnh häưi phủc ny gi l häưi phủc biãún dảng.

t
håìi gian
Ỉïng sú
t

t
håìi gian
Biãún dảng
Tổỡ õỏy ngổồỡi ta õổa ra khaùi nióỷm õọỹ deớo cuớa Polymer:
0
)(
)(


t
tD =

2. Họửi phuỷc ổùng suỏỳt:
Giaớ sổớ taùc duỷng lón mỏựu Polymer mọỹt ổùng suỏỳt
1
laỡm cho mỏựu bở bióỳn daỷng
1
. Muọỳn

1
khọng õọứi thỗ phaới giaớm ổùng suỏỳt taùc duỷng theo thồỡi gian. Quaù trỗnh giaớm ổùng suỏỳt theo
thồỡi gian õóứ bióỳn daỷng khọng õọứi goỹi laỡ quaù trỗnh họửi phuỷc ổùng suỏỳt.

Nóỳu vỏỷn tọỳc taùc duỷng lổỷc caỡng nhanh thỗ ổùng suỏỳt õóứ gỏy ra cuỡng mọỹt õọỹ bióỳn daỷng seợ
caỡng lồùn
Moõun họửi phuỷc trong trổồỡng hồỹp naỡy õổồỹc tờnh nhổ sau:

0
)(
)(


t
tE =

3. Họửi phuỷc sau taùc duỷng (õaỡn họửi sau taùc duỷng):
Giaớ sổớ mỏựu Polymer õang chởu taùc duỷng cuớa mọỹt ngoaỷi lổỷc vaỡ caùc maỷch phỏn tổớ õang ồớ
traỷng thaùi cỏn bũng. Nóỳu bỏỳt ngồỡ giaới phoùng lổỷc thỗ noù seợ coù sổỷ sừp xóỳp laỷi cỏn bũng mồùi
(ổùng vồùi traỷng thaùi khọng coù lổỷc taùc duỷng). Quaù trỗnh naỡy goỹi laỡ quaù trỗnh họửi phuỷc sau taùc
duỷng.





t
1
2
1: Polymer khọng gian

2: Polymer maỷch thúng
t
hồỡi gian
ặùng suỏỳ
t

t
hồỡi gian
Bióỳn daỷng
ọỳi vồùi Polymer maỷch thúng do trong quaù trỗnh bióỳn daỷng õaợ coù sổỷ trổồỹt tổồng õọỳi giổợa
caùc maỷch phỏn tổớ nón chố giaớm õóỳn mọỹt giaù trở naỡo õoù coỡn Polymer khọng gian do
khọng coù sổỷ trổồỹt giổợa caù maỷch nón giaớm õóỳn 0 khi giaới phoùng lổỷc.
II. ỷc õióứm cuớa hióỷn tổồỹng họửi phuỷc:
1. Hióỷn tổồỹng tróứ:
a/ Khaùi nióỷm:
Nóỳu taùc duỷng lón mỏựu Polymer mọỹt lổỷc vaỡ lổỷc naỡy tỏng tổỡ tổỡ sao cho taỷi mọựi thồỡi õióứm
trong mỏựu Polymer luọn coù sổỷ cỏn bũng. ổồỡng taới troỹng trong trổồỡng hồỹp naỡy laỡ õổồỡng 1.






Thổỷc tóỳ thồỡi gian taùc duỷng lổỷc khọng õuớ õóứ cho mỏựu Polymer õaỷt õổồỹc traỷng thaù
i cỏn
bũng nón bióỳn daỷng naỡy phaới nhoớ hồn bióỳn daỷng trong trổồỡng hồỹp mỏựu õaỷt traỷng thaùi cỏn
bũng. ổồỡng cong taới troỹng trong trổồỡng hồỹp naỡy laỡ õổồỡng cong 2.
Khi thaùo taới troỹng: Nóỳu thồỡi gian thaùo chỏỷm õuớ õóứ mỏứu õaỷt cỏn bũng thỗ õổồỡng thaùo taới
truỡng vồùi õổồỡng 1. Thổỷc tóỳ thồỡi gian thaùo taới khọng õuớ chỏỷm õóứ mỏứu õaỷt cỏn bũng nón
bióỳn daỷng cuớa mỏứu taỷi mọựi thồỡi õióứm luọn lồùn hồn bióỳn daỷng cỏn bũng. ổồỡng cong thaùo

taới trong trổồỡng hồỹp naỡy laỡ õổồỡng 3
Hióỷn tổồỹng nhổ vỏỷy goỹi laỡ hióỷn tổồỹng tróứ. Vỗ coù hióỷn tổồỹng tróứ nón khi =0 thỗ trong
mỏứu vỏứn coỡn bióỳ
n daỷng vaỡ goỹi laỡ bióỳn daỷng dổ.
- Nóỳu coù xaớy ra hióỷn tổồỹng trổồỹt tổồng õọỳi giổợa caùc maỷch phỏn tổớ vồùi nhau trong quaù
trỗnh taùc duỷng lổỷc thỗ bióỳn daỷng dổ khọng mỏỳt õi vaỡ goỹi laỡ bióỳn daỷng dổ thỏỷt .
- Nóỳu khọng coù sổỷ trổồỹt giổợa caùc maỷch phỏn tổớ thỗ bióỳn daỷng dổ seợ dỏửn dỏửn mỏỳt õi vaỡ
goỹi laỡ bióỳn daỷng dổ bióứu kióỳn.
1
2
3



dổ
b/ Aớnh hổồớng cuớa vỏỷn tọỳc taùc duỷng lổỷc vaỡ nhióỷt õọỹ lón hióỷn tổồỹng tróứ :
- Nóỳu vỏỷn tọỳc õỷt taới troỹng vaỡ boớ taới troỹng nhoớ thỗ dióỷn tờch voỡng tróứ caỡng beù .
- Nóỳu vỏỷn tọỳc õỷt taới troỹng vaỡ boớ taới troỹng lồùn thỗ dióỷn tờch voỡng tróứ cuợng beù .
Dióỷn tờch voỡng tróứ khi cuỡng trở sọỳ tuyóỷt õọỳi cuớa lổỷc taùc duỷng seợ cổỷc õaỷi taỷi mọỹt vỏỷn tọỳc
õỷt lổỷc naỡo õoù.
Nhióỷt õọỹ cuợng coù aớnh hổồng tổồng tổỷ :
- Nóỳu nhióỷt õọ cao thỗ dióỷn tờch voỡng tróứ beù.
- Khi giaớm nhióỷt õọỹ dióỷn tờch voỡng tróứ cuợng beù nhoớ .
Vỗ vỏỷ
y cho nón chố ồớ caùc nhióỷt õọỹ trung gian khi bióỳn daỷng cuớa mỏứu xaớy ra vồùi mọỹt
tọỳc õọỹ roớ róỷt nhổng chỏỷm hồn so vồùi sổỷ thay õọứi lổỷc taùc duỷng thỗ dióỷn voỡng tróứ mồùi õaỷt cổỷc
õaỷi.
c/ Yẽ nghộa cuớa voỡng tróứ:

Dióỷn tờch voỡng tróứ õổồỹc tờnh theo cọng thổùc:


+=
1
2
2
2
0
1




ddS
Trong õoù:
:,
21


õaỷi lổồỹng lổỷc taùc duỷng khi tng vaỡ giaớm.
ọỹ giaớn daỡi tổồng õọỳi:

o
o
l
ll

=


l: chióửu daỡi sau khhi bióỳn daỷng.
1

2