CHÂU ÂU HẬU KỲ TRUNG ĐẠI ( TK XVI -TK XVII )_2 docx

CHÂU ÂU HẬU KỲ TRUNG ĐẠI
( TK XVI -TK XVII )
Họ trở về chỉ còn hai tàu với đầy ấp vàng, đồ gia vị, lụa, ngọc, những
chế phẩmbằng ngà voi, đáng giá 60 lần phí tổn chuyến đi.

- Sau thắng lợi của Gama, người Bồ đào nha còn tổ chức thêm nhiều
chuyến đi nữa. Trong đó có chuyến đi của Cabral. Ngày 09 tháng 03
năm 1500, Cabral rời Lisbon với 13 tàu, nhưng khi ra khơi, đoàn tàu đã
bị dòng hải lưu xích đạo đẩy xa về hướng Tây. Ngày 22 tháng 4 đoàn đã
Brasil. Như vậy, Cabral định đi Ấn độ, nhưng lại phát hiện ra Brasil và
ông nhầm tưởng đây là một hòn đảo.

NHỮNG CHUYẾN ÐI CỦA NGƯỜI TÂY BAN NHA :

Ðặc điểm của người Tây ban nha là vượt đại dương đi về hướng Tây.

Chuyến đi của CHRISTOPHE COLOMB :

- Colomb là nhà hàng hải người Ý, từ thời trẻ đã tham gia những chuyến
đi biển đường dài, ông đã đến Cận đông, Guinée, Anh và những nơi
khác. Là một người ham học, ông đã nghiên cứu một cách cơ bản toán
học, thiên văn học và đồ bản, đồng thời nghiên cứu kỹ càng những thành
công của các nhà thám hiểu Bồ đào

nha Khi đến Lisbon, ông đã đệ trình kế hoạch vượt đại dương theo
hường Tây của mình cho vua Bồ là John II, nhưng không được ủng hộ.

- Năm 1485, ông đến Tây ban nha, sau nhiều lần tâu nghị kéo dài, ông
được vua Ferdinan và nữ hoàng Iszabella phê chuẩn. Năm 1492, ông
thành lập đoàn thám hiểm, bản thân ông đóng gớp 1/8 chi phí, vì thế
được phong tước đô đốc, được thế tập ở những vùng đất mới phát hiện,

và được hưởng 1/10 số châu ngọc.

- Ngày 03 tháng 08 năm 1492, Colomb rời cảng Palos với 3 tàu ( Xanta
Maria 100 tấn, Pinta 50 tấn, Ninia 40 tấn ) và 90 thủy thủ , họ tiến về
phía Tây ra khoảng rộng mênh mông của Ðại tây dương.

Tiếp tục tiến về hướng Nam, Colomb phát hiện một số đảo nhỏ và đật
tên Ferdinan, Isabella, Xanta Maria, sau đó đoàn đã đến được đảo lớn
Cuba thuộc quần đảo Angti, tường là mình đã đến được Nhật bản, nhưng
tại đây tàu chỉ huy Xanta Maria va phải đá ngầm và bị vỡ, tàu Pinta tự ý
rời khỏi đoàn, nên ông buộc phải quay về. Ngày 04 tháng 01 năm 1493 ,
ông trở về theo hướng Ðông-Bắc để tránh gío ngược, sau đó tiến thẳng
theo hướng Ðông châu Mỹ .Ông chỉ mang về một ít vàng và đường ,
không có hương liệu

Ngày 15 tháng 03 năm 1493, đoàn thám hiểm về đến Palos. Giữa tháng
4, Colomb được đón tiếp một cách long trọng ở Barcelona Theo định
ước ông được nhận tước thủy sư đô đốc, phó vương Ấn độ và danh hiệu
qúi tộc.

Sau đó từ năm 1493 đến năm 1498, Colomb lại tổ chức chuyến đi lần
thứ hai và đã. tìm ra các đảo Trinidat, Hamaica, Puecto-Rico thuộc vùng
biển Cariepe. Năm 1502, trong chuyến đi lần thứ 3 ông tìm ra đảo
Guanaha và mũi Hondurat .Ðến đây ông tưởng lầm là mình đã đến được
bờ Ðông Ấn độ, nên đã gọi những thổ dân ở đây là người Indian.

Chuyến đi của AMERICA VEPUCCI :

America Vepucci một nhà hàng hải người Ý, đã từng tham gia những
đoàn thám hiểm của người Tây ban nha từ năm 1499 ở miền Nam của

lục địa mới, và ông đã soạn lập ra những bản đồ đầu tiên. Năm 1515,
tấm bản đồ đầu tiên về vùng đất mới do Colomb phát hiện nhưng mang
tên America đã được in ra, nên người châu Âu đã lấy tên ông đặt tên cho
những vùng đất mới là America, tức châu Mỹ. (tuy nhiên cho đến nay
quần đảo Angti và các đảo Bagam vẫn còn được gọi là Tây Ấn).

Chuyến đi của MAGELLAN :

Tháng 09 năm 1519, Magellan rời cửa sông Guadanquivira với 5 tàu và
265 thủy thủ, vượt đại tây dương đi men theo phía Ðông bờ biển Nam
Mỹ. Cuối tháng 10 năm 1520 đoàn đi vào một eo biển hẹp ngăn lục địa
với đảo đất lửa (về sau gọi là eo Magellan). Ðến ngày 28 tháng 11 năm
1520 đoàn đã ra đến đại dương mênh mông, Magellam gọi là Thái bình
dương.

Ðoàn thám hiểu sau đó bôi trong đại dương 3 tháng 20 ngày. Cuối cùng
đến đầu tháng 3 năm 1521, họ đến được đảo Ladronexe ( đảo kẻ cướp)
và chẳng bao lâu họ đã thả neo ở Philippines, lập một căn cứ trên đảo
Cebu. Sau đó trên đảo Mactan đã xãy ra xung đột giữa những thủy thủ
với dân địa phương, Magellan can thiệp và đã bị thổ dân ở đây giết chết
ngày 27- 04- 1521.

Sau cái chết của Magellan, những thủy thủ còn lại lên đường trở về, họ
đã tới đảo Boocneo, và đến tháng 11 năm 1521 đến đảo Tidora thuộc
nhóm đảo Malucu. Tại đây họ cướp lấy nhiều gia vị và chở đầy trên con
tàu nhỏ Victoria trở về Tây ban nha.

Ngày 06 tháng 09 năm 1522, với 13 người còn sống sót và bị kiệt sức đã
về đến Tây ban nha Dù Magellan đã không còn , nhưng những thủy thủ
của ông ta đã thực hiện thành công chuyến đi vĩ đại, một cuộc vòng

quanh thế giới lần đầu tiên.

Tóm lại , những người phát hiện ra châu Mỹ và đi vòng quanh thế giới là
những người có tấm gương sáng về lòng dũng cảm và nghị lực phi
thường. Họ đã gớp một phần quan trọng trong việc mở đường cho chủ
nghiã tư bản và là nhân tố cách mạng trong xã hội phong kiến đang thời
kỳ tan rã.

Bên cạnh những mặt tích cực ấy, những pát kiến địa lý đã dẫn đến chính
sách thực dân của các nước chuyên đi tìm nguồn tài nguyên mới. Marx
và Engels đã nhận định như sau : Việc tìm ra châu mỹ và đường biển
vòng quanh châu Phi đã tão nên mãnh đất hoạt động mới cho giai cấp tư
sản đang lên. Những thị trường Ðông ấn, Trung quốc, công cuộc khẩn
thực ở châu Mỹ, việc trao đổi với thuộc địa, sự gia tăng phương tiện trao
đổi và hàng hóa, nói chung đã thúc đẩy mạnh chưa từng thấy nghề
thương mại, ngành hàng hài, công nghiệp và do đó sẽ gây nên sự phát
triển nhanh chóng của nhân tố cách mạng trong xã hội phong kiến đã tan
rã.


II- SỰ RA ÐỜI CỦA CHỦ NGHIÃ THỰC DÂN

Sau cuộc thám hiểm của Colomb ( 1492) đã nãy sinh ra vấn đề phân chia
vùng sở hữu bên kia đại dương giữa Bồ đào nha và Tây ban nha. Ðể giải
quyết Tây ban nha và Bồ đào nha đã có những cuộc đàm phán ở
Barcelona và ở Lisbon, nhưng không thành. Ngày 7 tháng 6 năm 1494,
hiệp ước Tordesillas được ký kêt có sự tham gia của giáo hoàng Roma
Alerxandro VI với tư cách là người đảm bảo có uy quyền. Theo hiệp
ước, từ 17 độ kinh Tây đến 130 độ kinh Ðông là thuộc quyền cai trị của
Bồ Ðào Nha, phần còn lại thuộc Tây Ban Nha.

Ðây là sự phân chia thế giới lần đầu tiên của chủ nghiã thực dân.

1- Chính sách thực dân của BỒ ÐÀO NHA

Ðể thực hiện việc thống trị và cướp bóc ở những vùng chiếm đóng, Vua
bồ đào nha đã cử Albuquerque làm phó vương ở Ấn độ, thực tế y là
người đặt nền mống cho chủ nghiã thực dân của Bồ.
Những căn cứ có vị trí chiến lược quan trọng của người Bồ là Aden và
Goa.