THỪA CÂN - BÉO PHÌ pot

Thõa c©n vµ bÐo ph×
TS. Tr n Th ầ ị Phúc
Nguy tệ

-
Thừa cân là tình trạng cân nặng vượt quá cân
nặng "nên có" so với chiều cao.
-
Béo phì là tình trạng tích luỹ mỡ thái quá và
không bình thường một cách cục bộ hay toàn thể
tới mức ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ.
-
Đánh giá “béo phì” thì không chỉ tính đến cân
nặng mà phải quan tâm đến tỷ lệ mỡ của cơ thể

1. §¸nh gi¸ t×nh tr¹ng
thõa c©n vµ bÐo ph×

Đánh giá Tình trạng thừa cân
và béo phì ở trẻ em

Đối với trẻ dới 10 tuổi
CN / CC > + 2 SD đợc coi là thừa cân béo phì

Trẻ vị thành niên: Ngỡng BMI theo tuổi

Thừa cân : 85 percentile

Béo phì : 85 percentile và bề dầy nếp gấp
da cơ tam đầu và dới xơng bả vai > 90

percentile

C«ng thøc tÝnh Z score hay SD
C«ng thøc tÝnh BMI (Chỉ số khối cơ thể)

Ph©n lo¹i BMI (kg/m
2
)
ThiÕu c©n < 18,5
B×nh thêng 18,5-24,9
Thõa c©n ≥ 25
TiÒn bÐo ph× 25 - 29,9
BÐo ph× ®é 1 30 34,9–
BÐo ph× ®é 2 35 39,9–
BÐo ph× ®é 3 ≥ 40
Ph©n lo¹i thõa c©n bÐo ph×
theo chØ sè BMI ë ngêi trëng thµnh
(WHO 1998)

Ph©n lo¹i BMI (kg/m
2
)
ThiÕu c©n < 18,5
B×nh thêng 18,5-24,9
Thõa c©n ≥ 23
TiÒn bÐo ph× 23 - 24,9
BÐo ph× ®é 1 25 29,9–
BÐo ph× ®é 2 ≥ 30
Ph©n lo¹i thõa c©n bÐo ph× theo chØ sè
BMI ë ngêi trëng thµnh ch©u ¸

(IDI &WPRO, 2000)
IDI &WPRO : Trung tâm hợp tác Dịch tễ học đái tháo đường và các
bệnh không lây của Tổ chức Y tế thế giới

Phân loại BMI Nguy cơ bệnh tật

Vòng thắt lng
< 90 cm 90 cm (nam )
< 80 cm 80 cm ( nữ )

Thiếu cân < 18,5 Thấp Trung bình
Bình thờng 18,5-24,9 Trung bình Tăng
Thừa cân 23
Tiền béo phì 23 - 24,9 Tăng Trung bình
Béo phì độ 1 25 29,9 Trung bình Nặng
Béo phì độ 2 30 Nặng Rất nặng
Nguy cơ bệnh tật với các mức BMI khác nhau và
đề nghị vòng thắt lng ở ngời lớn châu á

Nguy cơ cao khi tỷ số vòng bụng/vòng
mông
Nam: > 0,9
Nữ : > 0,8
Béo phì khi tỷ lệ mỡ
nam > 25 %
nữ > 30 %

Phơng pháp xác định mỡ cơ thể

Tr c ti p

-
PP đo tỷ trọng dới nớc (UWW)
-
Hấp thụ NL kép (DEXA)
-
Hấp thụ NL cao (HFEA)
-
o tổng Pr cơ thể (TBP)
-
Chụp cộng hởng từ (MRI),
-
ịnh lợng Kali 40 để xác định khối mỡ

Giỏn ti p
-
o vũng cỏnh tay
-
o LMDD

2. TÌNH HÌNH TH A CÂN – Ừ
BÉO PHÌ VI T NAMỆ

Thừa cân và béo phì ở trẻ em Việt Nam

Trớc 1995, TCBP cha có ý nghĩa SKCĐ

1995: Trẻ < 5 tuổi thừa cân 2,5 % (TP. HCM)
1996: cân nặng / tuổi 2SD là 0,5 % (Toàn quốc)
2000: Toàn quốc 6-14 tuổi thừa cân là 2,2 %, thành
phố cao hơn nông thôn (6,6 % và 1,2 %)

2002: Trẻ 4-6 tuổi là 4,9 % (Hà nội )
2003: trẻ 7-11 tuổi ở Cần Thơ TCBP là 8,8 %

T×nh tr¹ng TCBP 4-6 tuæi Tại Hà nội - 2003
ph©n bè theo quËn

Tû lÖ thõa c©n ë häc sinh
Tû lÖ thõa c©n ë häc sinh
tiÓu häc n¨m 2000
tiÓu häc n¨m 2000
4.1%
7.9%
0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
7%
8%
1997 2002
Tû lÖ thõa c©n ë häc sinh tiÓu häc
Hµ néi


Tỷ lệ TCBP ở người trưởng thành
theo nhóm tuổi (%) (HN, 2004)
12.18
19.39

23.11
18.47
0
5
10
15
20
25
30-39 40-49 50-59 Chung

Tỷ lệ TCBP ở người trưởng thành theo giới (%)
(HN, 2004)
Created by Trinh Hong Son
T l TCBP ỷ ệ ở ng i l n ườ ớ theo nhóm tu i (ổ 2005)
(WHO & WPRO)
Created by Trinh Hong Son
T l TCBP ỷ ệ ở ng i l n ườ ớ 2005 (BMI >=23)
Theo nhóm tuổi và giới
Created by Trinh Hong Son
20,4
34,8
42,9
39,2
32,5
10
14,5
16,6
17,1
13,8
0

10
20
30
40
50
25-34 35-44 45-54 55-64 Chung
Thµnh phè
N«ng th«n
T l TCBP ỷ ệ ở ng i l n ườ ớ 2005 (BMI >=23)
Theo nhóm tuổi và khu vực

Tû lÖ bÐo bông (kiÓu Nam)
Nguån: §ç ThÞ Kim Liªn vµ CS, 1998

3. NGUYÊN NHÂN GÂY thõa c©n
vµ bÐo ph×

•
3.1. KhÈu phÇn ¨n vµ tËp
qu¸n dinh dìng

Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh

Cân bằng năng lượng
Năng lượng ăn vào
Năng lượng tiêu hao
Chất béo
Glucid
Protein
Hoạt động thể lực

Tiêu hoá thức ăn
Chuyển hoá cơ bản
Tăng cân
Cân nặng
ổn định
Giảm cân
Dự trữ mỡ
Những yếu tố ảnh hưởng đến cân bằng năng lượng cơ thể
và sự tăng cân