Giáo trình phân tích những hình thành về dịch chuyển cơ cấu kinh tế và đặc trưng của cơ cấu kinh tế nông thôn p4 ppsx

38

như mận tam hoa, mận địa phương, lê và 1 số cây thảo dược khác
cũng phù hợp trồng và có giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên việc tăng
diện tích trồng các loại cây có giá trị kinh tế cao này cần phải có
kế hoạch, nghiên cứu và tìm đầu ra của sản phẩm, do đặc điểm của
cây trồng, chưa có kế hoạch và phương pháp bảo quản sản phẩm
nên luôn bị thừa, hoặc bán với giá rất thấp vào mùa vụ, thiếu hụt
và không có vào trái vụ. Xét về giá trị sản phẩm cần giảm diện tích
trồng ngô. Đây là loại cây trồng chiếm diện tích lớn nhất trong
trồng trọt nhưng giá trị kinh tế lại không được cao.
II. NHỮNG GIẢI PHÁP ĐỂ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH
TẾ NÔNG THÔN Ở HUYỆN SI MA CAI
1. Vấn đề quy hoạch ruộng đất và xây dựng cơ sở hạ tầng
nông thôn.
a. Vấn đề quy hoạch ruộng đất.
Ruộng đất luôn là vấn đề quan trọng trong phát triển kinh tế
nông thôn đặc biệt là trong nông nghiệp. Do vậy giải pháp về
ruộng đất là hết sức cần thiết trong việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế,
tạo môi trường thuận lợi để thực hiện chuyển dịch cơ cấu kinh tế
nông thôn. Để phát huy hiệu quả các chính sách về đất đai nhằm
tạo điều kiện cho các hộ nông dân yên tâm phát triển sản xuất hàng
hoá, cần tập trung vào các mục tiêu giải phóng các quan hệ hành
chính trói buộc ruộng đất vào người dân, thúc đẩy nhanh quá trình
tích tụ và tập trung ruộng đất, giảm lao động nông nghiệp, phát
triển các khu vực kinh tế khác. Tuy nhiên những thay đổi này phải
được tiến hành một cách nhất quán, đồng bộ. Tuy luật đã có 5
quyền năng gắn với đất đai nhưng trên thực tế các hoạt động theo
các quyền năng ấy diễn ra chậm chạp, ảnh hưởng lớn đến việc tích
Click to buy NOW!

P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a

c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d

o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m

39

tụ, tập trung ruộng đất, dẫn đến ruộng đất manh mún, quyền lợi
chưa sát sườn người nông dân. Vì vậy trong thời gian tới huyện Si
Ma Cai cần tập trung giải quyết theo phương châm:
- Hoàn thiện nhanh chóng luật đất đai.
- Cần phải triệt để hoàn thành việc giao đất, khoán rừng.
- Khuyến khích việc chuyển đổi, tích tụ và tập trung ruộng
đất vào những người có khả năng sản xuất kinh doanh giỏi.
b. Xây dựng cơ sở hạ tầng:
Cơ sở hạ tầng của một vùng lãnh thổ hoặc 1 địa phương là
môi trường để phát triển kinh tế. Do vậy việc đầu tư xây dựng cơ
sở hạ tầng để phục vụ sản xuất, phát triển kinh tế là một giải pháp
không thể thiếu được trong thực hiện chuyển dịch cơ cấu kinh tế
nông thôn.
Trong những năm qua, đặc biệt từ khi được tái lập, huyện Si

Ma Cai đã được nhà nước đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, một số
hệ thống cơ sở vật chất tương đối lớn như hệ thống giao thông,
thuỷ lợi, chợ, trạm trường… song so với yêu cầu và sự phát triển
mạnh mẽ của thị trường hiện nay cần có sự quan tâm, chú trọng
đầu tư vào cơ sở hạ tầng để tạo môi trường thuận lợi cho nền kinh
tế phát triển. Hiện nay trong toàn huyện mới chỉ có 4 xã có điện
lưới quốc gia (Si ma Cai, Nàn Sán, Sán Chải, Cán Cấu) có 3 xã (
Mản Thẩn, Sín Chéng, Nàn Sín) đang thi công dự kiến năm 2004
các xã này được sử dụng điện. Như vậy cần tăng cường hệ thống
cung cấp điện cho các xã, nâng cấp hệ thống phát sóng của các
trạm truyền hình đặc biệt là trạm truyền hình cụm xã Sín Chéng để
các thông tin đến với người dân, nâng cao sự hiểu biết xã hội và
trình độ sản xuất của dân. Mở rộng các tuyến giao vào thôn bản
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w

e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n

g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m

40

đảm bảo trao đổi hàng hoá giữa các vùng. Đầu tư nâng cấp mở
mới đoạn đường Bản Mế - Tả Gia Khâu - Pha Long của huyện
Mường Khương và đoạn đường Si Ma Cai thông với đoạn đường
của huyện Mã Quan (Trung Quốc) nhằm giao lưu kinh tế bên
ngoài mở rộng thị trường hàng hoá trong huyện. Thực hiện nhanh
chóng và đầu tư cơ sở vật chất khai thác mỏ kẽm ở bản mế. Đầu tư
công nghệ chế biến và bảo quản nông sản khắc phục dư thừa nông
sản phẩm trong thời vụ và thiếu hụt trái vụ. Về thuỷ lợi về cơ bản
đã tương đối ổn định, cần nâng cấp một số đập xây như đập ở Ngải
Phóng chỗ (xã Sín Chéng), Hoá Sư Phùng (Sán Chải).
2. Giải pháp về vốn, thị trường, đào tạo dân trí
a. Giải pháp về vốn
Trước hết là huy động vốn nhàn rỗi trong dân thông qua hệ
thống tài chính - ngân hàng đây là nguồn vốn lớn còn đọng lại
chưa được khai thác triệt để. Có chính sách hợp lý huy động vốn
nhiều hơn để đầu tư cho cơ sở hạ tầng, công nghiệp chế biến và
bảo quản.
Củng cố phát triển thị trường vốn ngắn hạn truyền thống ở
nông thôn đã được nhân dân chấp thuận, mở rộng mạng lưới hoạt
động ngân hàng tới các cụm xã, liên xã gắn liền với các tổ chức tín
dụng. Phát huy tốt vai trò của các quỹ tín dụng nhân dân, của các
đoàn thể thanh niên, phụ nữ… Và các hiệp hội như: Nông dân, cựu
chiến binh, hộ làm vườn… trong hỗ trợ sản xuất tạo công ăn việc
làm, phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, các cấp, các hiệp hội… tạo
điều kiện và môi trường pháp lý để tận dụng và khai thác có hiệu
quả các nguồn vốn vay.
Click to buy NOW!
P
D
F

-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.

c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u

-
t
r
a
c
k
.
c
o
m

41

Sử dụng hợp lý nguồn vốn ngân sách, khuyến khích tạo điều
kiện thuận lợi cho các dự án đầu tư cả trong nước và nước ngoài
vào nền kinh tế huyện nhà.
b. Giải pháp về thị trường
Qúa trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng
sản xuất hàng hoá thì yếu tố thị trường là rất quan trọng. Nền kinh
tế muốn phát triển mạnh thì phải mở rộng và phát triển thị trường
đẩy mạnh sản xuất và tiêu thụ hàng hoá.
Đào toạ đội ngũ cán bộ có kiến thức về thị trường, đẩy mạnh
công tác tìm kiếm thị trường trong tỉnh, trong nước và nước ngoài,
tư vấn cho các xã để đổi mới đa dạng hoá sản xuất và ổn định việc
tiêu thụ sản phẩm. Chuyển dịch nền kinh tế của huyện gắn liền với
kinh tế hàng hoá nhiều thành phần phát triển theo cơ chế thị trường
có sự quản lý vĩ mô của nhà nước.
Tổ chức tốt các thông tin về thị trường đặc biệt là dự báo
cung - cầu của thị trường, thông qua các hệ thống như khuyến
nông, mặt khác đưa ra các thông tin về thị hiếu, tập quán, sở thích

của người tiêu dùng qua đó thị trường không những phát triển theo
chiều rộng mà còn phát triển cả về chiều sâu.
Tạo điều kiện cho các trung gian kinh tế, nhất là thương
nghiệp đảm trách khâu tiêu thụ cho nông dân, hình thành cơ chế
gắn bó giữa người sản xuất và người tiêu thụ. Tuyên truyền
khuyến khích tập quán tiêu dùng của người dân, làm thay đổi nhận
thức trong sinh hoạt, cách tiêu dùng… nâng cao sức mua của dân
cư.
c. Giải pháp về đào tạo dân trí:
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w

w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V

i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m

42

Si Ma Cai là một huyện miền núi trình độ dân trí còn thấp
kém, đại đa số là đồng bào các dân tộc ít người. Vị trí địa hình của
huyện phức tạp và cách xa trung tâm tỉnh. Vì vậy đào tạo dân trí là
hết sức cần thiết trong việc phát triển kinh tế - xã hội. Để tiếp cận

được tiến bộ kỹ thuật và nền kinh tế thị trường, trước mắt cần mở
các lớp đào tạo ngắn hạn, đào tạo cấp tốc, phổ biến rộng rãi cho
người dân thích ứng với môi trường sản xuất hàng hoá, cử cán bộ
đến các cơ sở hướng dẫn về phương thức sản xuất mới, áp dụng
tiến bộ khoa học vào thực tiễn. Tuy nhiên việc phổ biến kiến thức
cơ bản cho người dân phải đặc biệt chú ý đến cách thức và ngôn
từ, phải hết sức đơn giản, dễ hiểu để nhân dân tiếp nhận một cách
dễ dàng. Trong các cơ sở cần chú trọng đến cán bộ khuyến nông,
cần phải củng cố kiện toàn đội ngũ cán bộ khuyến nông, trạm
khuyến nông của huyện và hệ thống khuyến nông ở các cụm xã,
tăng cường mở các lớp tập huấn đào tạo cán bộ để công tác khuyến
nông thực hiện đóng vai trò quan trọng vào quá trình chuyển dịch
cơ cấu kinh tế nông thôn, đẩy mạnh phát triển sản xuất hàng hoá.
3. Hình thức tổ chức sản xuất
a. sản xuất hộ gia đình:
Hiện nay trên toàn huyện chủ yếu sản xuất theo hình thức
kinh tế hộ gia đình. Do vậy chuyển đổi cơ cấu và phát triển nền
kinh tế của huyện, những chính sách tác động và mô hình kinh tế
hộ phù hợp là rất cần thiết. Vận dụng linh hoạt các chính sách về
đất đai vốn tín dụng, thuế và chính sách hỗ trợ sản xuất đối với
vùng cao, vùng sâu, vùng xa… một cách phù hợp với điều kiện
của huyện. Khuyến khích nông dân sử dụng giống mới, tham gia
vào các mô hình ứng dụng tiến bộ kỹ thuật. Tạo điều kiện hỗ trợ
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C

h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m

Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r

a
c
k
.
c
o
m

43

cho người dân chuyển sang dịch vụ và sản xuất tiểu thủ công
nghiệp. Đẩy mạnh phát triển cây trồng vật nuôi đặc sản mang tính
hàng hoá trong từng hộ.
b. Hình thức sản xuất theo trang trại.
Cho đến nay vẫn chưa có một hình thức sản xuất theo mô
hình kinh tế trang trại trên địa bàn của huyện. Xét về điều kiện khí
hậu, địa hình, kinh tế - xã hội của huyện có thể phát triển được các
tiểu kinh tế trang trại ở các xã như Sín Chéng, Bản Mế, Si Ma Cai.
Trang trại là loại hình thức tổ chức sản xuất quan trọng trong nông
nghiệp. Nó tạo ra khối lượng sản phẩm lớn góp phần chuyển đổi
cơ cấu trong nông thôn. Khuyến khích tập trung đất đai và giao
khoán rừng cho các hộ, mở các lớp tập huấn quản lý sản xuất kinh
doanh, áp dụng khoa học kỹ thuật trong mô hình kinh tế trang trại.
Khôi phục lại trang trại chăn nuôi gia súc ở xã Bản Mế, có chính
sách vốn ưu đãi cho người dân đầu tư vào các trang trại nhỏ phối
hợp với bên ngoài tìm đầu ra cho các trang trại sản xuất hàng hoá.
c. Sản xuất hợp tác xã
Trong điều kiện kinh tế thị trường hiện nay, Hợp Tác và Hợp
Tác Xã là rất quan trọng nó tạo ra một lực lượng sản xuất lớn
mạnh đồng thời là lực lượng sản xuất hàng hoá. Để đẩy mạnh

chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, cần phát triển hợp tác xã
trong những năm tới.
Huyện Si Ma Cai hiện nay đã có một hợp tác xã và 2 tổ hợp
tác sản xuất. Hợp tác xã còn rất nhỏ, chủ yếu là sự hợp tác giữa các
hộ gia đình trong sản xuất nông nghiệp vào các mùa vụ nhưng
không có tổ chức.
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d

o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w

e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m

44

Chuyển mạnh công tác dịch vụ từng bước xây dựng HTX
kiểu mới, có chủ trương thích hợp khuyến khích hợp tác xã phát
triển. Đẩy mạnh công tác giao đất nông - lâm nghiệp thúc đẩy
nhanh sự chuyển đổi của hợp tác xã, thành lập HTX mới sang kinh
doanh dịch vụ theo cơ chế thị trường.
4. Một số chính sách hỗ trợ.
Huyện Si Ma Cai là huyện nghèo tài nguyên cơ sở vật chất

thiếu thốn vì vậy rất cần sự hỗ trợ giúp đỡ của Đảng và chính
quyền các cấp, các ngành; cụ thể gồm những chính sách sau:
Chính sách hỗ trợ công nghệ kỹ thuật cho công nghiệp chế
biến. Đào tạo các bộ chuyên môn người địa phương, khuyến khích
nông dân sử dụng giống mới, tham gia vào các mô hình ứng dụng
tiến bộ khoa học kỹ thuật.
Chính sách hỗ trợ vốn và trợ giá phát triển kinh tế sản xuất
hàng hoá nhằm chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn.
Hỗ trợ thị trường đầu ra cho nông sản phẩm của các tổ hợp
tác và nông dân trong mùa vụ.
Xây dựng chính sách cho vay vốn với lãi ưu đãi và hỗ trợ trợ
để khuyến khích các hộ gia đình phát triển chăn nuôi theo hướng
bán công nghiệp để hình thành các trang trại chăn nuôi quy mô
vừa nhằm tạo ra nhiều sản phẩm hàng hoá đáp ứng nhu cầu thị
trường.
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i

e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h

a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m

45


KẾT LUẬN

Quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn ở huyện Si
Ma Cai tỉnh Lào Cai đang có những tiến triển thuận lợi, đa dạng
song còn phụ thuộc nhiều yếu tố như: trình độ dân trí, điều kiện
kinh tế - xã hội, dân số, lao động…
Hiệu quả chuyển dịch cơ cấu kinh tế của huyện đem lại ý
nghĩa trên nhiều mặt cả về kinh tế và xã hội với sự thay đổi tích
cực bộ mặt nông thôn của huyện Si Ma Cai một cách rõ rệt.
Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn của huyện có ý nghĩa
vô cùng quan trọng trong cơ chế kinh tế thị trường, đồng thời cũng
là nội dung quan trọng trong việc xây dựng nông thôn, hiện đại
hoá nông thôn mà Đảng và Nhà nước ta đã đề ra. Việc chuyển dịch
cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng sản xuất hàng hoá, phát triển
từ thuần nông san phi nông nghiệp, phát triển cây trồng vật nuôi
theo nhu cầu thị trường và đa dạng các thành phần kinh tế có ý
nghĩa to lớn trong phát triển kinh tế xã hội ở huyện Si Ma Cai nói
riêng và nền kinh tế quốc dân nói chung. Chính sự chuyển dịch cơ
cấu kinh tế này đã tạo một sức mạnh tổng hợp trong phát triển kinh
tế - xã hội thúc đẩy nền kinh tế cả nước tăng trưởng và phát triển
hiệu quả và bền vững trong quá trình công nghiệp hoá - hiện đại
hoá của đất nước ta hiện nay.
Những biện pháp, kiến nghị được đề cập trong đền án này
do dựa trên kiến thức lý thuyết và cảm nhận trực quan về thực tế
nên có thể hạn chế về tính khả thi. Song bản thân tôi vẫn mong
Click to buy NOW!
P

D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c

k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o

c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m

46

muốn phần nào tháo gỡ được những vướn mắt trong quá trình
chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn của huyện nhà.

Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-

X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c

o
m

47


TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Báo cáo chương trình phát triển kinh tế công nghiệp và
tiểu thủ công nghiệp huyện Si Ma Cai tỉnh Lào Cai
2. Định hướng quy hoạch phát triển nông thôn tỉnh Lào Cai
đến năm 2010
3. Giáo trình kinh tế nông thôn. Khoa kinh tế nông nghiệp và
phát triển nông thôn năm 2002
4. Giáo trình quản trị doanh nghiệp nông nghiệp khoa kinh
tế nông nghiệp và phát triển nông thôn, năm 2001
5. Ngô Đình Giao: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng
công nghiệp hoá nền kinh tế quốc dân. NXB chính trị quốc gia, Hà
Nội 1998
6. Quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội huyện Si Ma Cai tỉnh
Lào Cai năm 2002 - 2010
7. Tạp chí nông nghiệp và phát triển nông thôn.


Click to buy NOW!
P
D
F
-
X

C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o

m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t

r
a
c
k
.
c
o
m