Luận văn : Nghiên cứu bệnh xuất huyết trên vi, xoang miệng cá Basa (Pangasius bocourti) cá tra (P. hypopthalmus) nuôi tại An Giang part 1 docx

LỜI CẢM TẠ

Tác giả xin chân thành cảm ơn
1. Phó Tiến só Nguyễn văn Hảo, Phó Viện trưởng Viện Nghiên Cứu
Nuôi trồng Thủy sản II, đã hướng dẫn và giúp đỡ tôi nhiều trong suốt quá
trình thực hiện Luận văn tốt nghiệp Cao học.
2. Thạc só Lê Minh Tùng, Giám đốc, Kỹ sư Phan văn Ninh, Phó
Giám đốc, Kỹ sư Phan thò Yến Nhi và các anh chò Sở Khoa học Công
nghệ & Môi trường AG đã giúp đỡ, ủng hộ kinh phí cho tôi thực hiện Luận
văn tốt nghiệp nầy.
3. Cử nhân Nguyễn Thành Tâm, Phó Ban Tổ chức Chính quyền tỉnh
An giang, đã tạo điều kiện và hổ trợ tôi trong quá trình học tập.
4. Cử nhân Vương Bình Thạnh, Giám đốc, Kỹ sư Nguyễn Văn
Phương, Phó GĐ, Kỹ sư Đoàn Hữu Lực, Phó GĐ sở Nông Nghiệp & Phát
Triển Nông Thôn An Giang, KS Nguyễn Văn Phong, CN Nguyễn Văn
Hinh và các anh chò đồng sự sở Nông nghiệp & PTNT đã giúp đỡ và gánh
vác thay phần công việc trong thời gian tôi học tập.
5. Kỹ sư Vương Học Vinh, Gíam Đốc Trung tâm Ứng dụng & Chuyển
giao Khoa học Công nghệ AG, KS Võ Phước Hưng Gíam Đốc Xí nghiệp
Nuôi trồng &ø Chế biến Nước Mắm- CTy Agifish, KS Lê Phước Hiền, KS
Trang Kim Liên, anh chò em công nhân trại cá Mỹ Châu, trại cá Mỹ Thới
ủng hộ tôi cá giống để thực hiện thí nghiệm.
6. Kỹ sư Nguyễn Đình Huấn, Phó Gíam Đốc Agifishco, KS Phan
Công Bằng, KCS Lê Phước Đònh và Phượng Xí nghiệp Đông lạnh F7,
giúp tôi số liệu và thu mẫu cá bệnh.
7. Bác só Thú y Lê Hồng Phước, Kỹ sư Đinh thò Thủy, Cử nhân Phạm
Công Thành, KS Trình Trung Phi, KS Nguyễn Tuần, KS Đỗ Quang
Tiền Vương, Thạc só Nguyễn Thanh Tùng,, KS Nguyễn Thu Viễn, KS
Nguyễn Xuân Trinh, KS Trương Thanh Tuấn, CN Lý Thò Thanh Loan,
Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II, Msc Flavio Corsin đã giúp đỡ
tôi trong suốt thời gian thực tập và hòan thành Luận văn tốt nghiệp.

8. KS Võ Thu Vân Trạm Thú Y H.Tân Châu, KS Nguyễn Thò Hồng
Hoa Trạm Thú Y xã Long Sơn, KS Hùynh Thò Thu Loan Hội Nông Dân
Việt Nam Tx Long Xuyên, KS Hùynh Khắc Hạnh Phòng Nông nghiệp H.
Châu Phú, đã giúp đỡ tôi trong thời gian thực hiện Luận văn nầy.
9. Thầy Cô giảng dạy Lớp Cao học Nuôi trồng Thủy sản khóa II và
bạn bè cùng lớp, đã chia sẻ vui, buồn cùng nhau trong thời gian học tập.
11. Gia đình KS Mai Ngữ -Trần Kim Hằng, Viện Nghiên Cứu Nuôi
trồng Thủy sản II, dẫ tận tình giúp đỡ trong thời gian tôi trú ngụ tại gia
đình để thực hiện Luận văn tốt mghiệp.
12. Gia đình Ba mẹ và các em tôi đã lo lắng, tạo mọi điều kiện để tôi
học tập. Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn Tiến só Nguyễn Hữu Dũng
(trường Đại học Thủy sản) đã tận tình động viên, hướng dẫn tôi thực hiện
và hoàn thành bản Luận văn nầy.
HỨA THỊ PHƯNG LIÊN
Mục Lục

Lời cảm tạ Trang
Mục lục i
Danh sách bảng, biểu đồ và hình iv
Chữ viết tắt ix
Mở đầu
1
Chương I: Tổng quan tài liệu 5
I.1 Sơ lược đặc điểm điều kiện tự nhiên & kinh tế xã hội tỉnh AG 5
I.1.1Vò trí đòa lý và điều kiện tự nhiên 5
I.1.2 Tình hình kinh tế xã hội tỉnh An giang 6
I.2 Nuôi trồng Thủy sản tại An giang 8
I.2.1 Tình hình Nuôi trồng Thủy sản tại An giang 8
I.2.2 Những nhân tố hạïn chế sự phát triển nghề nuôi cá tạiAn giang 12
I.3. Bệnh cá nuôi tại An giang 14

I.4 Tình hình nghiên cứu bệnh xuất huyết của cá ba sa nói riêng
và cá nước ngọt nói chung 15
I.4.1 Trong nước 15
I.4.2 Trên thế giới 17
I.4.3 Các nghiên cứu về những lọai bệnh do vi khuẩn Aeromonas
và Pseudomonas gây ra trên đối tượng nuôi thủy sản 20

i

Chương II: Vật liệu, phương pháp nghiên cứu và bố trí thí nghiệm 26
II.1 Phương pháp thu thập số liệu 26
II.2 Đòa điểm và thời vụ thu mẫu 26
II.3 Phương pháp kiểm tra tổng thể mẫu cá 27
II.4 Phương pháp thu, bảo quản, vận chuyển và xử lý sơ bộ mẫu cá 27
II.5 Phương pháp phân lập, nuôi cấy và đònh danh vi khuẩn 28
II.6 Phương pháp tiến hành thực nghiệm gây nhiễm trở lại 31
II.7 Phương pháp tổng hợp xử lý số liệu 33
Chương III: Kết quả nghiên cứu và thảo luận 34
III.1 Tình hình xuất hiện bệnh xuất huyết trên cá ba sa ở An giang
trong thời gian nghiên cứu 34
III.1.1Đánh giá ảnh hưởng các yếu tố khí hậu, thủy văn chính và
họat động của làng bè đến chất lượng nước của vùng nuôi 34
III.1.1.1Các yếu tố khí hậu, thủy văn chính 34
III.1.1.2 các chỉ số đánh giá mức độ nhiễm bẩn 35
III.1.2 Tình hình xuất hiện bệnh xuất huyết trên cá ba sa ở A G
An Giang trong thời gian nghiên cứu 36
III.2 Kết quả kiểm tra tổng thể các mẫu cá bệnh thu thập được 37
III.2.1Điểm thu mẫu và số lượng mẫu 37
III.2.2 Kết quả kiểm tra bằng mắt thường về dấu hiệu,
triệu chứng bệnh lý của cá ba sa 38

III.2.3 Phân nhóm các dấu hiệu bệnh lý
xuất hiện trên những mẫu cá thu được 40

ii
III.3 Kết quả phân lập nuôi cấy và đònh danh vi khuẩn trên các
mẫu cá thu thập được 46
III. 3.1 Số lượng mẫu theo mùa vụ và khu vực 46
III.3.2 Kết quả phân lập đònh tính 46
III.3.3 Kết quả phân lập vi khuẩn đònh lượng 50
III.3.4 Tính nhạy cảm của các chủng vi khuẩn phân lập từ cá bệnh
đối với một số thuốc kháng sinh thông dụng 51
III.4 Kết quả thực nghiệm gây nhiễm trở lại 53
III.4.1Các chủng vi khuẩn sử dụng cho thí nghiệm 53
III.4.2 Tính chất gây bệnh của A. hydrophila SHB681984 54
III.4.3 Tính chất gây bệnh của A. sobria STB511983 58
Chương IV: Kết luận và đề xuất ý kiến 60
IV.1 Kết luận 60
IV.2 Đề xuất ý kiến 62
Tài liệu tham khảo
63-72
Phụ Lục



DANH SÁCH BẢNG, BIỂU ĐỒ VÀ HÌNH
I.BẢNG
1. Sản lượng cá nuôi tại An giang từ năm 1990 –1997 9
2. Số lượng bè nuôi cá tại An giang từ năm 1990 –1997 10
3. Phân lọai bè nuôi cá tại An giang 10

iii
4. Cơ cấu giá thành sản phẩm cá ba sa nuôi bè tại An giang 11
5. Bố trí thí nghiệm gây nhiễm trở lại trên cá ba sa 32
6. Tần số xuất hiện các dấu hiệu bệnh lý trên mẫu cá giống 40
7. Tần số xuất hiện các dấu hiệu bệnh lý trên mẫu cá thương phẩm 42
8. Màu sắc các cơ quan gan, thận, lách của cá bệnh không có dấu hiệu
xuất huyết bên ngòai 44
9. Đặc điểm của các chủnh vi khuẩn phân lập từ cá ba sa
10. Kết quả phân lập đònh tính vi khuẩn từ gan, thận, lách cá ba sa
48
50
11. Kết quả phân lập đònh lượng vi khuẩn tổng số từ gan cá bệnh và cá
chưa có biểu hiện bệnh lý bên ngòai trong thời gian nghiên cứu 51
12. Tính nhạy cảm của các vi khuẩn phân lập từ cá ba sa bệnh đối với
một số thuốc kháng sinh thông dụng 52


II. BIỂU ĐỒ
Bảng đồ Hành chánh tỉnh An giang vi
1. Sơ đồ Quy trình pha loãng hệ thống canh khuẩn 30
2. Tần số xuất hiện các dấu hiệu bệnh lý trên mẫu cá ba sa giống 41
3. Tần số xuất hiện các dấu hiệu bệnh lý trên mẫu cá ba sa thương phẩm 43
4. Màu sắc các cơ quan gan thận lách của cá bệnh không
biểu hiện xuất huyết bên ngòai 44
5. Tỷ lệ sống của các nhóm cá trong thí nghiệm gây nhiễm bởi
vi khuẩn Aeromonas hydrophila SHB681984 57

iv

III. HÌNH

1. Làng bè nuôi cá Châu Đốc vii
2. Dấu hiệu bệnh lý bên ngoài của cá ba sa giống
3. Dấu hiệu bệnh lý nội quan của cá ba sa giống
38
39
4. Khuẩn lạc vi khuẩn Aeromonas hydrophila trên môi trường TSA 46
5. Vi khuẩn Aeromonas hydrophilai nhuộm Gram 47
6. Kháng sinh đồ vi khuẩn Aeromonas hydrophila 52
7. Các bể kính bố trí thí nghiệm gây nhiễm trở lại trên cá ba sa 54
8. Dấu hiệu bệnh lý bên ngoài của cá ba sa được gây nhiễm vi khuẩn
Aeromonas hydrophila SHB681984 trở lại và đối chứng
9. Dấu hiệu bệnh lý nội quan của cá ba sa được gây nhiễm vi khuẩn
Aeromonas hydrophila SHB681984 trở lại và đối chứng



55
56







v

vi
BANG ẹO HAỉNH CHANH TặNH AN GIANG

vii
Hình1. LÀNG BÈ NUÔI CÁ CHÂU ĐỐC


viii
Đặc điểm của các chủng vi khuẩn phân lập từ cá basa
Đặc điểm Aeromonas sp
A
. caviae A.sobria A.hydrophila Pseudomonas sp.
Motility
+ + + + +
Gram stain
- - - - -

OF/O, OF/F
+/+ +/+ +/+ +/+ +/-
Sinh Indol
nd
+ + + -
ONPG
nd
+ - +
nd
MR-VP
nd
+/- +/d +/+
nd
Gelatine
+ + + +
nd
H
2
S
nd
- + +
nd
Simmon citrate
nd
d d d
nd
Lysine
nd
-
+ d

nd
Arginine
nd
+ + +
nd
Ornithine
- - - -
nd
KCN
nd
+ - +
nd
Nitrate
nd
+ + +
nd
Oxydase
+ + + + +
Catalase
+ + + + +
Urea
- + + + -
Phenylalanine
- + + + -
Gas from
glucose
+ - - + -
Arabinose
nd
+ - +

nd
Manitol
nd
+ + +
nd
Maltose
nd
+ + +
nd
Sucrose
nd
+ d +
nd
Ghi chú: nd : không thực hiện; + : dương tính; - :âm tính

1
Kết quả phân lập đònh tính vi khuẩn từ gan thận, lách cá basa
Số mẫu phân lập được vi khuẩn Khu vực
thu mẫu

Tổng
số mẫu
Aeromonas sp A. hydrophila A. cavia A. sobria Pseudomonas sp
Mùa Mưa
Sông Tiền
96
65
(67.7%)
0
22

(22,9%)
9
(9,4%)
30
(31,25%)
Sông Hậu
63
43
(68,2%)
36
(57,1%)
18
(28,6%)
4
(6,3%)
0
Mùa Khô
Sông Tiền 30
6
(20%)
21
(70%)
0
15
(50%)
15
(30%)
Sông Hậu 36
12
(33,33%)

18
(50%)
0
9
(25%)
0




Kết quả phân lập đònh lượng vi khuẩn tổng số từ gan cá bệnh và cá chưa có biểu
hiện bệnh lý bên ngoài trong thời gian nghiên cứu.
Mùa mưa Mùa khô
Số lượng vi khuẩn (10
4
CFU/g) Số lượng vi khuẩn (10
4
CFU/g)
Điểm thu
mẫu cá
bệnh
Số
lượng
mẫu
Min Max Trung bình
Số
lượng
mẫu
Min Max Trung bình
Sông Tiền 6 2,0 109 35,83 10 0,2 16,7 5,31

Sông Hậu 19 0,1 218 13,35 12 0,17 3,75 0,87
Cá “khỏe” - - - - 5 0,1 0,29 0,22


2