Những tiếng kêu từ khớp gối ppt

Những tiếng kêu từ
khớp gối

Mười bệnh lý thường thấy trong hoạt động thể thao
mà viện hàn lâm phẫu thuật viên chỉnh hình Mỹ
khuyến cáo, tổn thương dây chằng chéo trước khớp
gối và rách sụn chêm khớp gối là hai mối nguy hiểm
không chỉ đối với các vận động viên chuyên nghiệp,
mà người bình thường cũng dễ gặp phải. Điều đáng
nói là những bệnh lý này tại Việt Nam chưa được
quan tâm đúng mức, dẫn đến đã có nhiều tai nạn tàn
phế rất đau lòng.
Bửng xe máy làm khổ dây chằng
Xương đùi và xương cẳng chân
được giữ chắc bằng hệ thống dây
chằng đặc biệt, giúp khớp gối
vững và cử động gập duỗi tốt. Có bốn dây chằng chính ở

khớp gối: dây chằng chéo trước, dây chằng chéo sau, dây
chằng bên trong và dây chằng bên ngoài. Chấn thương
trực tiếp vào gối hay chấn thương gián tiếp có thể gây ra
tổn thương hệ dây chằng này, nhất là trong thể thao. Đứt
dây chằng chéo trước và đứt dây chằng chéo sau rất hay
gặp ở nước ta, đặc biệt với tai nạn xe gắn máy. Sự che
chắn khớp gối với cấu hình bửng xe mong manh bằng
nhựa tuy đem lại cảm giác an tâm nhưng không hữu hiệu
cho sức khoẻ người đi xe. Đã có nhiều vụ té xe mà lẽ ra
nạn nhân sẽ không bị đứt dây chằng chéo trước nếu
không bị vật cản bửng xe. Trong các chấn thương nặng
gây trật khớp gối thì đứt, dãn một lúc các hệ dây chằng
chéo trước, chéo sau, bên trong và ngoài hay rách bao

khớp rất thường thấy.
Chấn thương gây rách sụn chêm gối hay đứt dây chằng
chéo có thể trực tiếp hoặc gián tiếp. Triệu chứng lâm sàng
hay gặp là những “tiếng kêu gối” khi xảy ra chấn thương,
đau gối, không thể tiếp tục vận động gối được nữa, đau
nhiều tăng dần và vài giờ sau khớp gối sưng. Thăm khám
lâm sàng kỹ lưỡng sẽ giúp chẩn đoán ra đứt dây chằng
chéo, xác định bởi hình ảnh cộng hưởng từ hay hình ảnh
xem trực tiếp qua nội soi ổ khớp gối. Tuỳ mức độ tổn
thương, các bác sĩ chuyên khoa chấn thương chỉnh hình
sẽ giúp quyết định biện pháp điều trị bảo tồn hay phẫu
thuật. Việc điều trị bảo tồn bằng nẹp và tập luyện phục hồi
chức năng khớp gối nên thực hiện ngay lập tức nhằm
tránh teo cơ đùi và cẳng chân, giúp khớp gối cử động
vững, lấy lại tầm độ hoạt động khớp gối, đi lại vững và bắt
đầu sinh hoạt trở lại. Phẫu thuật chỉ đặt ra khi gối quá lỏng
lẻo, ảnh hưởng sinh hoạt và hoạt động thể thao. Phẫu
thuật có thể thực hiện qua đường mổ gối dài như trước
đây hay qua nội soi khớp gối như hiện nay. Hệ thống dây
chằng thường được tái tạo từ chính gân cơ của bệnh
nhân (ít khi dùng gân đồng loại từ ngân hàng gân hoặc
gân giả). Sự kiên trì tập luyện phục hồi chức năng ngay
sau mổ, gia tăng dần cường độ tập cũng giúp lấy lại hoạt
động khớp gối, đủ để sinh hoạt bình thường.
Tai nạn rách sụn chêm khớp gối
“Đ
ứt dây chằng
chéo trước v
à
dây ch

ằng chéo
Sụn chêm như miếng nệm lót che chở
mặt sụn, nằm ở giữa đầu dưới xương
đùi và đầu trên xương quyển (xương
chày), giúp khớp gối chịu lực và cử
động êm nhẹ, trơn tru trong các tư thế
trượt, gập – duỗi – xoay mọi hướng.
Tuy nhiên, khi các cử động đi quá các
giới hạn thì sụn chêm dễ bị tổn thương rách, đặc biệt khi
gối bị xoay, vặn xoắn, dừng thình lình… Ngay khi bị rách
sụn chêm, bệnh nhân sẽ cảm thấy đau gối, tiếng kêu lách
sau
ở khớp gối
r
ất hay gặp ở
nư
ớc ta, đặc biệt
là v
ới các tai nạn
do xe g
ắn máy có
bửng gây ra”
cách trong gối, co duỗi gối bị kẹt thình lình hay không cử
động gối được và sưng gối sau đó.
Điều trị ngay tức thì là để bất động cho gối nghỉ, chườm
đá, băng ép, gác chân cao và dùng thuốc kháng viêm
không phải corticoides. Điều trị bảo tồn thường hữu hiệu
trong đa số trường hợp bị tổn thương ngoại biên sụn
chêm, nơi mà mạch máu nuôi tốt, giúp quá trình lành các
tổn thương sụn chêm dễ xảy ra. Những tổn thương rách

sụn chêm ngoại biên chỉ cần cho khớp gối bất động cũng
đủ lành. Tuy nhiên, khi điều trị bảo tồn không khỏi, trong
trường hợp bệnh nhân có khả năng bị rách nặng hơn sụn
chêm, ở vùng khó hồi phục, dạng quay xách… thì khớp
gối vẫn tiếp tục sưng, đau, kẹt khớp, giới hạn cử động và
cứng khớp. Bác sĩ chuyên khoa chấn thương chỉnh hình,
đặc biệt chuyên khoa nội soi khớp gối có thể giúp phẫu
thuật cắt gọt nội soi các tổn thương sụn chêm, may lại các
vết rách… Sau phẫu thuật nội soi, khớp gối thường được
bất động với nẹp gối. Bệnh nhân cần tích cực tập phục hồi
chức năng để lấy lại dần dần biên độ hoạt động gối, sức
cơ và sự thăng bằng gối tốt. Mục tiêu xa là phòng ngừa
thoái hoá khớp gối. Việc trở lại hoạt động bình thường đòi
hỏi phải chờ cho tới khi khớp gối hồi phục hoàn toàn.
Đ
ể khớp gối luôn khoẻ

Sinh hoạt thể thao có mục đích giúp cơ thể khoẻ nh
ưng
không nên l
ạm dụng thể chất quá mức, sẽ phản lại ý
nghĩa. Sự chừng mực trong khi chơi thể thao phải đư
ợc
lưu ý. Trước khi luyện tập, nhất thiết phải tập khởi đ
ộng
toàn thân và khớp gối để khi vận động cơ th
ể nói chung
và khớp gối nói riêng được trơn tru, thuận lợi. Không n
ên
đá chân cao một cách đột ngột để tránh tổn thương kh

ớp
gối. Ngoài ra, cũng cần tránh các tư th
ế dễ gây hại cho
khớp gối như ngồi gác chéo chân, ng
ồi xổm Động tác
quỳ gối hay tập cử tạ mà gánh t
ạ quá thấp cũng gây hại
kh
ớp gối. Khuân vật nặng hay đứng lâu, khớp gối chịu lực
không thẳng trục, sẽ gây đau vùng trước gối v
à làm cho
khớp gối nhanh bị thoái hoá
Khi đã có những vấn đề gãy xương, tr
ật khớp, bong gân,
đứt dây chằng thì nên tìm đến các địa chỉ tin cậy để đư
ợc
chăm sóc t
ốt, điều trị đúng mức, tránh “tiền mất, tật
mang”.