Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (125.91 KB, 5 trang )
Các tầng khí quyển chúng ta đã biết
TẦNG BÌNH LƯU:
tầng khí quyển giữa tầng đối lưu và tầng mêzô, từ đỉnh đối lưu đến độ cao 50 -
55 km, được đặc trưng bởi sự phân bố nhiệt độ thường gần như nhau ở phần dưới
và tăng theo độ cao ở phần trên, ít nhiễu động. Giới hạn dưới của TBL là đỉnh tầng
đối lưu- thay đổi theo vĩ độ, thời gian trong năm và hoạt động của xoáy thuận.
TBL thấp từ đỉnh tầng đối lưu đến khoảng 24 km, trên nữa là TBL cao. Nhiệt độ
trung bình ở giới hạn dưới của TBL trong khoảng -40oC đến 45oC đến -75oC đến
-80oC tuỳ theo vĩ độ và mùa. Ở giới hạn trên của TBL, nhiệt độ từ -20oC đến
20oC. Lượng chứa hơi nước không đáng kể. Gió thịnh hành hướng tây; ở độ cao
trên 20 km, về mùa hè gió chuyển sang hướng đông. Hàm lượng các chất khí
không biến đổi, sai khác rất ít so với tầng đối lưu, nhưng nồng độ ozon trong TBL
lớn hơn trong tầng đối lưu và đạt giá trị cực đại ở độ cao 20 - 25 km.
TẦNG ĐIỆN LI:
(cg. tầng ion), các lớp bên trên của khí quyển Trái Đất và các hành tinh khác.
TĐL trong khí quyển Trái Đất nằm ở độ cao bắt đầu từ 50 - 80 km tính từ mặt đất
đến khoảng 1.000 km. Đặc trưng vật lí quan trọng nhất của TĐL là có chứa ion và
electron tự do sinh ra do tác dụng của bức xạ sóng ngắn của Mặt Trời (bức xạ tử
ngoại, bức xạ Rơnghen) và các bức xạ vũ trụ khác. Sự tồn tại của TĐL đã được
Xtiuơt (B. Stewart; 1878), Suxtơ (A. Schuster; 1907) tiên đoán dựa trên các
nghiên cứu về biến thiên chu kì ngày đêm của từ trường Trái Đất. Epơntơn (E. V.
Appletơn) và Banet (M. A. F. Barnett; 1924) đã phát hiện bằng thực nghiệm dựa
trên kết quả nghiên cứu sự phản xạ của sóng vô tuyến phát lên từ mặt đất. Căn cứ
vào nồng độ electron thay đổi, TĐL được chia thành các lớp D, E và F:
Lớp D nằm trong khoảng độ cao từ 50 đến 90 km. Vào ban đêm, lớp D hầu như
biến mất.
Lớp E nằm ở độ cao từ 90 đến 120 km và được đặc trưng bởi sự tăng nồng độ
electron theo độ cao vào ban ngày; nồng độ cực đại nằm ở độ cao khoảng 110 km.
Ban đêm nồng độ electron giảm rõ rệt.
Lớp F bao gồm toàn bộ các lớp điện li ở độ cao trên 130 - 140 km và thường