Về tác dụng chữa chứng chán ăn của cyproheptadin pot

Về tác dụng chữa chứng chán ăn của cyproheptadin



Mấy tháng nay tôi ăn không có cảm giác ngon miệng, ăn ít, người gầy đi
trông thấy. Tôi nghe nói có thể dùng thuốc cyproheptadin để trị chán
ăn. Vậy dùng thuốc này có độc hại gì không? Kim Luyến (Hà Nội)
Cyproheptadin (peritol, periactin) là thuốc kháng histamin ở thụ thể H1. Khi
bị dị ứng, cơ thể có sự phóng thích histamin tự do gắn vào các thụ thể H1
nằm ở da, hệ hô hấp, mắt gây các biểu hiện dị ứng như nổi mề đay, ngứa,
sổ mũi, co thắt phế quản, viêm kết mạc mắt cho nên chỉ định chính của
cyproheptadin (do đối kháng histamin tại thụ thể H1) là trị, cải thiện các biểu
hiện dị ứng kể trên.
Tuy nhiên cyproheptadin còn có thêm tác dụng kích thích sự thèm ăn do có
tính chất kháng serotonin - một chất dẫn truyền thần kinh có liên quan đến
cảm giác no, đói của chúng ta. Nếu chất sinh học này bị cyproheptadin đối
kháng sẽ gây cảm giác đói, muốn ăn. Vì thế từ khá lâu cyproheptadin được
dùng trị chứng chán ăn nhiều hơn là dùng trị dị ứng.
Một số người kém ăn lại thêm khó ngủ sinh ra gầy ốm thường chuộng sử
dụng cyproheptadin, uống thuốc vào ban đêm để dễ ngủ (như nhiều thuốc
kháng histamin thuộc loại cổ điển khác, cyproheptadin cũng có tác dụng phụ
gây buồn ngủ) và vào ban ngày cảm thấy thèm ăn. Ăn được (đương nhiên
phải ăn uống nhiều dưỡng chất hơn), ngủ được trong một thời gian giúp lên
cân. Tuy nhiên dùng cyproheptadin có thể bị “lợi bất cập hại” vì có một số
điều về cyproheptadin ít được lưu ý như sau:
- Thuốc không được dùng cho phụ nữ có thai (do thuốc có ảnh hưởng đến
thai), phụ nữ cho con bú (vì thuốc ức chế sự tiết sữa, dùng thuốc thèm ăn, ăn
được nhiều hơn nhưng lại bị mất sữa). Trẻ em dưới 2 tuổi tránh dùng vì
cyproheptadin ngoài tác dụng kháng histamin, kháng serotonin còn có tác
dụng kháng tiết cholin (gây khô miệng, táo bón, nhìn mờ, khó tiểu tiện ) và
ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương vì gây tình trạng ngầy ngật trong

thời gian dài. Đối với người cao tuổi cũng cần đặc biệt thận trọng, tốt nhất là
không nên dùng.
- Tác dụng gây thèm ăn của cyproheptadin chỉ xuất hiện trong thời gian
dùng thuốc. Khi ngừng thuốc có thể bị tác dụng ngược lại.
- Chán ăn do nhiều nguyên nhân gây ra (bị bệnh ở đường tiêu hóa, bị bệnh
lao phổi, hoặc rối loạn tâm thần hoặc có thể do nguyên nhân tâm lý ). Vì
vậy cần phải xác định nguyên nhân để chữa trị.
- Hiện nay ở một số nước, cyproheptadin không còn được khuyến khích
dùng để kích thích sự thèm ăn, bởi trước đây cyproheptadin được ghi nhận
có tác dụng kích thích sự thèm ăn chỉ dựa vào vài kết quả thất thường thu
được từ việc điều trị chứng chán ăn do tâm thần. Khi dùng thuốc lâu dài ở
đối tượng này thấy có tăng trọng một chút.
Vì những điều đã trình bày ở trên cho thấy tốt nhất không nên dùng
cyproheptadin để trị chứng chán ăn. Dùng liệu pháp tâm lý kết hợp với chế
dộ dinh dưỡng thích hợp sẽ là cách trị chán ăn an toàn nhất.