Truy tìm nguyên nhân gây đau thắt ngực docx

Truy tìm nguyên nhân gây đau thắt
ngực

Nếu một nhánh động mạch vành (ĐMV) bị hẹp, sự cung cấp
máu cho vùng cơ tim tương ứng trở nên không đầy đủ. Cơ
tim bị thiếu máu và thiếu oxy gây cơn đau thắt ngực. Tình
trạng này thường xảy ra khi bệnh nhân gắng sức và giảm đi
khi bệnh nhân được nghỉ ngơi nên người ta gọi là cơn đau
thắt ngực ổn định. Nếu cơn đau thắt ngực có thể xuất hiện
cả khi nghỉ ngơi được gọi là cơn đau thắt ngực không ổn
định. Bên cạnh việc ĐMV bị hẹp tắc do mảng xơ vữa, nguyên
nhân nào khác nữa làm cho tim trở nên bị thiếu máu? Chúng
ta hãy thử tìm hiểu nguyên nhân sâu xa của vấn đề này.
ĐMV bị co thắt, chảy máu mảng xơ vữa và huyết khối
Vào cuối thập kỷ 70 của thế kỷ trước,
người ta thấy rằng nguyên nhân gây
bệnh tim mạch phức tạp hơn những
gì trước đây người ta thường nghĩ.
Và có những cơ chế khác đã đóng vai
trò quan trọng trong làm giảm dòng máu đến tim bên cạnh những
mảng xơ vữa gây tắc hẹp động mạch vành. ĐMV không cứng

Co thắt động mạch vành
gây đau thắt ngực.
giống như các ống nước. Các động mạch rất mềm và lớp các tế
bào cơ trơn thành mạch có thể co lại, do vậy sẽ làm giảm dòng
máu của ĐMV. Sự co lại của động mạch được biết là sự co thắt
ĐMV.
Khi ĐMV bị co thắt có thể gây tổn thương lớp tế bào nội mạc, dẫn
đến cholesterol lắng đọng và tạo thành các mảng xơ vữa. Mặc dù
các cơ chế khác đã được biết đến như chảy máu trong mảng xơ

vữa, có thể là kết quả của co thắt quá mạnh gây tổn thương lớp
trong cùng của ĐMV dẫn đến chảy máu ở trong thành của mạch
máu làm cho thành của động mạch lồi vào trong lòng động mạch
và gây tắc nghẽn dòng máu chảy trong ĐMV.
Một cơ chế quan trọng khác làm giảm dòng máu trong ĐMV chảy
tới tim là huyết khối hay cục máu đông. Một cục huyết khối nhỏ
có thể hình thành và cư trú bên trong ĐMV, do vậy làm tắc nghẽn
dòng máu chảy tới nuôi cơ tim.
Các yếu tố này thường phối hợp với nhau
Ở hầu hết mọi người, các cơ chế này thường phối hợp với nhau.
Do vậy, nếu ĐMV đã bị hẹp 70% do mảng xơ vữa, rồi một cục
máu đông nhỏ có thể cư trú ở trong động mạch và làm giảm dòng
máu tới tim (gây ra đau thắt ngực) hay gây tắc nghẽn hoàn toàn
(dẫn đến nhồi máu cơ tim). Cũng vậy, ĐMV bị tắc nghẽn do mảng
xơ vữa càng nhiều thì chỉ cần một co thắt nhẹ cũng có thể làm
giảm đáng kể dòng máu hay gây tắc hoàn toàn dòng máu chảy
tới tim.
Tất cả các cơ chế này tương tác và có quan hệ mật thiết với
nhau. Khi các cơ chế được hiểu biết rõ ràng hơn và được chấp
nhận rộng rãi, các bác sĩ bắt đầu tìm cách không để các cơ chế
này được hoạt hoá. Ví dụ như chúng ta đã biết từ lâu rằng aspirin
ngăn cản quá trình hình thành cục máu đông (đó là lý do vì sao
các phẫu thuật viên thường yêu cầu các bệnh nhân không sử
dụng aspirin trước khi phẫu thuật, vì làm tăng nguy cơ chảy
máu). Qua nhiều năm, điều đó được nhìn nhận một cách đơn
giản như là tác dụng phụ gây phiền toái của aspirin, khi bệnh
nhân sử dụng thuốc với mục đích làm giảm đau. Sau đó, các bác
sĩ bắt đầu nghĩ đến khả năng aspirin có thể làm giảm tỷ lệ bị nhồi
máu cơ tim bằng cách ngăn ngừa hình thành cục máu đông ở
bên trong ĐMV.

L
ựa chọn biện pháp điều trị đau thắt ngực

Các kết quả điều trị cho thấy trong khi aspirin làm gi
ảm tỷ lệ bị
nhồi máu cơ tim, nó cũng làm tăng nguy cơ đột quị do xu
ất huyết
não. Những ngư
ời sử dụng aspirin có tỷ lệ bị đột quị do xuất
huyết vừa và nặng gấp đôi nhóm giả dược. Tỷ lệ bị loét dạ d
ày
cũng cao gấp đôi ở nhóm aspirin.
Điều đó không có gì đáng ngạc nhiên, bởi nhồi máu c
ơ tim
thường xuất hiện khi có cục máu nhỏ gây bít tắc lòng
ĐMV trên
cơ sở ĐMV đã ít nhiều bị xơ vữa. Vì aspirin ức chế h
ình thành
cục máu đông, do vậy khi sử dụng aspirin sẽ làm gi
ảm tỷ lệ bị
nhồi máu cơ tim. Cũng với lý do đó, nguy cơ chảy máu dạ d
ày
hay não sẽ tăng lên.
Do vậy, việc sử dụng aspirin là bước duy nhất điều trị nguy
ên
nhân gây bệnh. Tuy nhiên, có m
ột số vấn đề mới xuất hiện (xuất
huyết não, chảy máu đường tiêu hoá) và v
ấn đề cũ có thể tái
phát (aspirin không làm ảnh hưởng đến mảng xơ v

ữa ĐMV, do
vậy các tắc nghẽn tiếp tục phát triển dần dần cùng v
ới thời gian
và gây hẹp ĐMV nhiều hơn). Tuy nhiên, aspirin là thu
ốc rất rẻ
tiền và ít biến chứng. Các thuốc khác nh
ư dipyridamole
(Persantine) và warfarin (Coumadin) đôi khi cũng được k
ê cho
bệnh nhân để phòng ngừa hình thành cục máu đông và nh
ồi
máu cơ tim, cũng có những tác dụng phụ tương tự. Đặc biệt l
à
các bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim di
ện rộng hay bị biến chứng
phình thành tâm thất trái do nhồi máu cơ tim, những ngư
ời có
nguy cơ cao bị hình thành cục máu đông trong tim.
Dầu cá cũng ảnh hưởng đến hình thành c
ục máu đông. Từ lâu
người ta đã thấy rằng ngư
ời Greenland Eskimos có tỷ lệ bệnh
tim rất thấp, cho dù ch
ế độ ăn của họ nhiều chất béo. Khoa học
đã chứng minh mỡ cá có chứa nhiều acid omega-3 và có nh
ững
tác dụng có lợi đối với chuyển hoá lipid máu ở người.