Phát hiện sớm và xử lý đúng khi trẻ bị sốt xuất huyết ppsx

Phát hiện sớm và xử lý đúng khi trẻ bị sốt xuất
huyết
Bệnh sốt xuất huyết không chỉ xảy ra vào mùa mưa
mà xảy ở mọi thời điểm trong năm. Vì thế, cần để ý
những đặc trưng của SXH, tránh tình trạng nhầm
SXH với cảm sốt thông thường mà tự điều trị sẽ rất
nguy hiểm, thậm chí có thể gây tử vong.
Dấu hiệu điển hình
Mới đây, bệnh viện Nhi đồng 1, TPHCM vừa điều trị
ba trường hợp sốc sốt xuất huyết (SXH) nặng do
nhập viện trễ. Bác sĩ Nguyễn Minh Tiến, Phó Trưởng
khoa Hồi sức cấp cứu Bệnh viện Nhi đồng 1, cho
biết: Do mùa mưa đã dứt nên thấy các cháu sốt,
người nhà cho là viêm họng, cảm mạo thông thường,
tự mua thuốc cho uống khiến bệnh tình ngày một xấu
đi.
Trong khi đó, tại bệnh viện Nhi TƯ, thời điểm này
chưa tiếp nhận một ca SXH nào nhưng trước đó
nhiều trẻ đến viện khi đã uống các thuốc hạ sốt có
tính axit như Aspirin vì cha mẹ nghĩ là sốt thông
thường. Trong khi đó, khi bị SXH tuyệt đối không
được dùng Aspirin vì nó sẽ gây chảy máu đường tiêu
hoá (chảy máu dạ dày, chảy máu ruột ), làm tăng
nguy cơ tử vong.
Vì thế, khi thấy trẻ sốt cao trên hai ngày, quấy khóc,
lơ mơ, chảy máu cam, đau bụng, tiêu phân đen, tay
chân lạnh, bỏ ăn phải đưa ngay đến cơ sở y tế.
Dưới đây là những dấu hiệu điển hình, dễ nhận biết
của bệnh SXH do bác sĩ Nguyễn Văn Lộc, Phó Giám
đốc BV Nhi TƯ cung cấp:
- Bệnh SXH thường bắt đầu bằng triệu chứng sốt với

3 đặc điểm: Bệnh nhân thường bị sốt dao động, có
lúc sốt rất cao, rồi lại giảm xuống, toát mồ hôi và
thấy rét run. Biểu hiện thông thường là sốt cao đột
ngột, liên tục trong 2 - 7 ngày.
- Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân cảm thấy mệt,
đau khắp người, đau các cơ.
- Bệnh nhân bị SXH có thể chảy máu cam, chảy máu
chân răng, chảy máu dạ dày. Bệnh diễn biến nặng
dần (thường ở ngày thứ 4) với biểu hiện xuất huyết ở
các mức độ khác nhau: Dưới da, niêm mạc, xuất
huyết nội tạng, chảy máu mũi, chảy máu nướu răng
Tuy nhiên, có những trẻ hoàn toàn không có xuất
huyết.
Dù có hay không có đầy đủ các dấu hiệu trên, nhưng
bệnh có thể dẫn tới một biến chứng vô cùng nguy
hiểm, đó là sốc. Do vậy, cần theo dõi chặt chẽ trẻ để
phát hiện ngay dấu hiệu bị sốc SXH để đưa đến viện
điều trị kịp thời.
Phân biệt giữa SXH thường và sốc SXH
Nếu trẻ chỉ có triệu chứng sốt mà không có các triệu
chứng khác như xuất huyết, chân tay lạnh… thì có
thể trẻ bị SXH hoặc do nhiễm siêu vi khác. Lúc này,
chủ yếu là chăm sóc trẻ và hạ sốt bằng paracetamol.
Phải liên tục theo dõi trẻ, đánh giá lại mỗi ngày cho
đến khi hết sốt liên tục 2 ngày. Nếu sau 7 ngày trẻ
vẫn còn sốt cao thường là do các nguyên nhân khác,
trẻ phải được chuyển đến bệnh viện để được theo dõi
và điều trị thích hợp.
Còn khi trẻ có dấu hiệu trở nặng, cần phải đưa trẻ
nhập viện ngay. Trẻ có thể sốc SXH, thường xảy ra

vào ngày thứ 3 đến ngày thứ 6 của bệnh. "Đây cũng
là thời điểm nhiệt độ cơ thể bắt đầu giảm xuống,
bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi, li bì, chân tay lạnh,
mạch khó bắt, tụt huyết áp do mất dịch. Do vậy,
người bệnh dễ bị sốc do mất máu và mất dịch, rất
nguy hiểm, có thể dẫn đến tử vong", BS Lộc cảnh
báo.
Không phải tất cả trẻ bị sốt xuất huyết đều bị sốc
nhưng do thời gian sốc thường ngắn và bệnh nhân có
thể tử vong trong vòng 12 đến 24 giờ nên cần được
theo dõi chặt chẽ.
Còn khi bị SXH ở thể nặng, trẻ sẽ có một hoặc nhiều
biểu hiện như: nôn nhiều, kích thích, bứt rứt, đau
bụng hoặc chảy máu mũi hoặc chân răng, ói ra máu
liên tục, chấm xuất huyết dưới da.
Chăm sóc khi bé bị SXH
Khi trẻ có triệu chứng SXH nên đưa trẻ đi khám bệnh
ngay. Nếu nhẹ, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị tại nhà theo
đơn. Căn bản nhất là cho bé nghỉ ngơi, ăn uống đủ
chất dinh dưỡng, dễ tiêu như cháo, súp…và dùng
paracetamol khi bé sốt trên 38 độ 5.
Để phòng mất nước do sốt cao, nên cho trẻ uống
oresol (cần pha đúng hướng dẫn, cho trẻ uống từ từ, ít
một, uống dải dác trong cả một ngày), uống nước
cam.
“Cho trẻ nghỉ ngơi trong một phòng thoáng nhưng
cần kín gió, vì khi bị sốt, các lỗ chân lông đều mở,
nếu bị gió lùa cơ thể sẽ có thể bị hạ nhiệt dẫn đến
cảm lạnh”, BS Lộc khuyên.
Khi chăm sóc cho trẻ tại nhà, cần rất để ý tới những

dấu hiệu của SXH ở thể nặng và sốc SXH để đưa trẻ
đến bệnh viện cấp cứu kịp thời.
Để phòng bệnh, quan trọng nhất là người dân cần ngủ
màn, dọn vệ sinh sạch sẽ những vùng nước đọng,
phát quang bụi rậm, thường xuyên cọ rửa dụng cụ
chứa nước, đậy nắp kín hoặc thả cá để diệt ấu trùng,
loăng quăng, phun thuốc trừ muỗi Với trẻ nhỏ hay
chạy nhảy, chơi đùa nên bôi dầu chống muỗi cho trẻ
để tránh nguy cơ trẻ bị muỗi đốt truyền bệnh sốt xuất
huyết