Vai trò và vị trí của truyền hình trong đời sống xã hội

Website: Email : Tel : 0918.775.368
Nêu vai trò, vị trí của truyền hình
trong đời sống xã hội
1. Mở đầu
Kể từ khi truyền hình xuất hiện vào đầu thế kỉ thứ XX và phát
triển với tốc độ nh vũ bão nhờ sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật và
công nghệ, tạo ra một kênh thông tin quan trọng trong đời sống xã hội.
Ngày nay, truyền hình là phơng tiện thiết yếu cho mỗi gia đình, mỗi
quốc gia, dân tộc. Truyền hình trở thành công cụ sắc bén trên mặt trận
t tởng văn hóa cũng nh các lĩnh vực kinh tế - xã hội, an ninh quốc
phòng.
ở thập kỉ 50 của thế kỉ XX, truyền hình chỉ đợc sử dụng nh là
công cụ giải trí, rồi thêm chức năng thông tin. Dần dần truyền hình đã
trực tiếp tham gia vào quá trình quản lý và giám sát xã hội, tạo lập và
định hớng d luận, giáo dục và phổ biến kiến thức, phát triển văn hóa
quảng cáo và các dịch vụ khác.
Xét theo góc độ kỹ thuật truyển tải có truyền hình sóng (wireless
TV) và truyền hình cáp (CATV). Xét dới góc độ thơng mại có truyền
hình công cộng (public TV) và truyền hình thơng mại (commereial
TV). Xét theo tiêu chí mục đích nội dung, ngời ta chia truyền hình
thành truyền hình giáo dục, truyền hình giải trí. Xét theo góc độ kỹ
thuật có truyền hình tơng tự (Analog TV) và truyền hình số (Digital
TV).
2. Các loại truyền hình
1
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Truyền hình sóng:
Truyền hình sóng (vô tuyến truyền hình - Wireless TV) đợc thực
hiện theo nguyên tắc kỹ thuật nh sau: hình ảnh và âm thanh đợc mã
hóa dới dạng các tín hiệu sóng và phát vào không trung. Các máy thu
tiếp nhận các tín hiệu rồi giải mã nhằm tạo ra hình ảnh động và âm

thanh trên máy thu hình (ti vi). Còn sóng truyền hình là sóng phát
thẳng. Vì thế, ăngten thu bắt buộc phải nhìn thấy đợc ăngten máy
phát và phải nằm trong vùng phủ sóng thì mới nhận đợc tín hiệu tốt. Từ
những đặc điểm kỹ thuật trên, nên truyền hình sóng chỉ có khả năng
đáp ứng nhu cầu của công chúng bằng các chơng trình cho các đối t-
ợng: không có khả năng đáp ứng mọi nhu cầu hay dịch vụ cá nhân.
Truyền hình cáp:
Truyền hình cáp (hữu tuyến CATV - viết tắt tiếng Anh là
communly Antenu Television) đáp ứng nhu cầu phục vụ tốt hơn cho
công chúng. Nguyên tắc thực hiện của truyền hình cáp là tín hiệu đợc
truyền trực tiếp qua cáp nối từ đầu máy phát đến từng máy thu hình. Từ
đó, truyền hình cáp trong cùng một lúc có thể chuyển đi nhiều chơng
trình khác nhau đáp ứng theo nhu cầu của ngời sử dụng. Ngoài ra,
truyền hình cáp còn phục vụ nhiều dịch vụ khác mà truyền hình sóng
không thể thực hiện đợc.
3. Đặc điểm
- Truyền hình mặc dù là một loại hình báo chí nhng bên cạnh
những điểm chung của báo chí nó còn có những đặc tính riêng biệt của
truyền hình.
Tính thời sự là điểm chung của báo chí. Nhng truyền hình với t
cách là một phơng tiện truyền thông đại chúng hiện đại có khả năng
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
thông tin nhanh chóng, kịp thời hơn so với các loại phơng tiện khác.
Với truyền hình, sự kiện đợc phản ánh ngay lập tức khi nó vừa mới
diễn ra thậm chí khi nó đang diễn ra, ngời xem có thể quan sát một
cách chi tiết, tờng tận qua truyền hình trực tiếp và cầu truyền hình.
truyền hình có khả năng phát sóng liên tục 24/24h trong ngày, luôn
mang đến cho ngời xem những thông tin nóng hổi nhất về các sự kiện
diễn ra, cập nhật những tin tức mới nhất. Đây là u thế đặc biệt của

truyền hình so với các loại hình báo chí khác.
- Trong xã hội hiện nay, nhờ các thiết bị kĩ thuật hiện đại nên
truyền hình có thể truyền trực tiếp cả hình ảnh và âm thanh trong cùng
một thời gian về cùng một sự kiện, sự việc khi sự kiện diễn ra phát
thanh báo tin, truyền hình trình bày và báo tin giảng giải nó. Do vậy,
truyền hình trở thành một phơng tiện cung cấp thông tin rất lớn, có độ
tin cậy cao, có khả năng làm thay đổi nhận thức của con ngời trớc sự
kiện.
Nhờ có u thế về hình ảnh và âm thanh, truyền hình có khả năng
thu hút hàng tỉ ngời xem cùng một lúc. Cùng với sự phát triển của khoa
học và công nghệ, truyền hình ngày càng mở rộng phạm vi phủ sóng
phục vụ đợc nhiều đối tợng ngời xem ở vùng sâu, vùng xa. Truyền hình
còn thể hiện ở chỗ một sự kiện xảy ra ở bất kì đâu đợc đa lên vệ tinh sẽ
truyền đi khắp cả thế giới, đợc hàng tỉ ngời biết đến. Ngày nay ngồi tại
phòng nhng ngời ta vẫn có thể nắm bắt đợc sự kiện diễn ra trên thế
giới.
- Truyền hình đem đến cho khán giả cùng lúc hai tín hiệu cơ bản
là hình ảnh và âm thanh đem lại độ tin cậy, thông tin cao cho công
chúng, có khả năng tác động mạnh mẽ vào nhận thức của con ngời.
truyền hình có khả năng truyền tải một cách chân thực hình ảnh của sự
kiện đi xa nên đáp ứng yêu cầu chứng kiến tận mắt của công chúng.
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Trăm nghe không bằng một thấy, chính truyền hình đã cung cấp
những hình ảnh về sự kiện thỏa mãn nhu cầu thấy của ngời xem.
- Truyền hình nó tác động đến d luận xã hội mạnh mẽ và trở
thành diễn đàn của nhân dân. Các chơng trình truyền hình mang tính
thời sự, cập nhật, nóng hổi, hấp dẫn ngời xem bằng cả hình ảnh, âm
thanh, âm thanh và lời bình, vừa cho ngời xem thấy đợc thực têđời
sống của vấn đề va tác động vào nhận thức của công chúng. Vì vậy

truyền hình có khả năng tác động vào d luận mạnh mẽ. Các chơng trình
của Đài truyền hình Việt Nam nh nh các chuyên mục Dự kiện và bình
luận, đối thoại trực tiếp, chào buổi sáng của ban Thời sự VTV1
không chỉ tác động d luận mà còn định hớng d luận, hớng dẫn d luận
phù hợp với sự phát triển của xã hội và có đờng lối, chính sách của
Đảng và Nhà nớc.
- Ngày nay, do sự phát triển của khoa học công nghệ, công
chúng của truyền hình ngày càng đông đảo, nên sự tác động d luận
ngày càng rộng rãi. Chính thế, truyền hình có khả năng trở thành diễn
đàn của nhân dân . Các chuyên mục khiến bạn xem truyền hình, với
khán giả VTV3, Hộp th bạn xem truyền hình đã trở thành cầu
nối giữa ngời xem và những ngời làm truyền hình. Qua ngời dân có thể
nêu lên những ý kiến khen chê, ủng hộ, phản đối, góp ý phê bình về
các chơng trình truyền hình của đài truyền hình hoặc gửi đi những thắc
mắc bất cập, sai trái ở địa phơng. Rất nhiều vụ tham nhũng, lam dụng
quyền hạn đã đợc ngời làm báo làm sáng tỏ qua sự phản ánh của nhân
dân.
- Trong các loại truyền thông đại chúng, truyền hình là phơng
tiện ra đời muộn, tuy nhiên nó là sản phẩm của nền văn minh khoa học
công nghệ phát triển. Truyền hình đã thừa hởng kinh nghiệm và phơng
pháp tạo hình, tiếng của điện ảnh và phát thanh. ở truyền hình có sự
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368
khái quát triết lý của báo in, tính chuẩn xác cụ thể bằng hình ảnh, âm
thanh của điện ảnh, phát thanh, tính hình tợng của hội họa, cảm xúc t
duy của âm nhạc.
- Lợng thông tin.
Do trực quan cảm giác truyền hình rất hạn chế thông tin lý luận
và t duy trừu tợng. Ký hiệu thông tin truyền hình thuộc ký hiệu đồng
nhất (sự phức tạp hoàn toàn giữa nội dung ký hiệu và vật thể mà ký

hiệu đại diện), thông tin trong truyền hình thờng mang tính cụ thể, dễ
hiểu bằng hình ảnh, âm thành tự nhiên, có tính thuyết phục cao.
- Hình ảnh trong truyền hình:
Hình ảnh trong truyền hình vừa là phơng tiện vừa là nội dung thể
hiện ý đồ t tởng của tác phẩm. Hình ảnh trong truyền hình phản ánh
không gian ba nhiều lên mặt phẳng hai chiều của truyền hình. Khác với
hình ảnh tĩnh tại của các nghệ thuật tạo hình nh hội họa, nhiếp ảnh,
hỉnh ảnh tỏng truyền hình là hình ảnh động có thực đã qua xử lý kỹ
thuật.
Năm 1828, nhà vật lý ngời Br J.Platcau đã chứng minh nguyên lý
lu ảnh nên võng mạc của mắt ngời và chính ông là ngời đã xác định
nguyên lý cơ bản của nghệ thuật thứ bảy. Nguyên lý đó là sự biến đổi
những hình ảnh tĩnh của nhiều ảnh thành những hình ảnh động của
điện ảnh 24 hình/giây và sau này, truyền hình với việc truyền tải và tái
tạo hình ảnh điện tử 25hình/giây, ở điện ảnh và truyền hình hình ảnh đ-
ợc tái tạo sinh động, liên tục về quá trình phát triển của sự vật, hiện t -
ợng, còn ở nhiếp ảnh, hình ảnh là sự tái hiện cuộc sống trong khoảng
không. Trong tác phẩm truyền hình, hình ảnh không chỉ mô tả sự hoạt
động của con ngời mà còn giúp khán giả tham gia sự kiện. Chỉ cần
ngồi tại chỗ với chiếc máy thu hình, ngời xem có thể biết đợc sự việc
5
Website: Email : Tel : 0918.775.368
xảy ra xung quanh mình hoặc cách xa mình hàng vạn cây số, hàng năm
ánh sáng. truyền hình đã kế thừa kinh nghiệm của điện ảnh về cỡ ảnh,
góc độ máy, động tác máy và nghệ thuật Montage.
Các cỡ cảnh chính trong truyền hình là: toàn cảnh, trung cảnh,
cận cảnh. Với các cỡ cảnh này, truyền hình có thể thỏa mãn nhu cầu
muốn biết cái gì đã xảy ra, nó xảy ra nh thế nào của khán giả. Mặt
khác qua các cỡ cảnh tác giả có thể bọc lộ đợc thái độ tâm lý của con
ngời trong sự kiện đó. Qua các góc quay cao thấp, chính diện, 3/4 góc

độ chủ quan và khách quan, các tác phẩm truyền hình có thể giúp cho
ngời xem tham gia sự kiện hay đứng trên nhìn vào sự kiện.
- Truyền hình là phơng tiện quan sát trực tiếp cuộc sống của mỗi
gia đình, khả năng trực quan có ảnh hởng rất lớn tới quá trình nhận
thức của con ngời. Chỉ riêng một khuôn hình thôi cũng có thể truyền
đạt trực tiếp hình ảnh của sự vật cụ thể. Mỗi hình ảnh đều phải bao
hàm một ý nghĩa, một nội dung nào đó hoặc là nguyên nhân, diễn biến
hoặc là kết quả của quá trình phát triển sự kiện trong cuộc sống. Các
hình ảnh liên kết với nhau theo tuyến tính thời gian. Hình ảnh trong
truyền hình là phơng tiện để tác giả biểu thị ý đồ, t tởng: bản thân sự
thể hiện hình ảnh đã là nội dung, là hành động rồi và vì vậy, nó hàm
chứa những nguyên nhân của chính cách xây dựng khuôn hình, hoặc
thay thế khuôn hình này bằng một khuôn hình khác.
- Âm thanh trong truyền hình:
Âm thanh trong truyền hình à những yếu tố tồn tại khách quan
trong đời sống xã hội, nó đóng vai trò quan trọng trong quá trình thông
tin, truyền hình đã kế thừa kinh nghiệm xử lí, thể hiện âm thanh của
phát thanh. Ba yếu tố của âm thanh (lời bình, tiếng động, âm nhạc) đ ợc
sử dụng trong truyền hình nhằm thông tin phản ánh cuộc sống. Nhờ sự
trợ giúp của âm thanh, truyền hình trở nên sống động nh bản than cuộc
6
Website: Email : Tel : 0918.775.368
sống. Âm nhạc trong bản thân tác phẩm truyền hình phải là âm thanh
từ cuộc sống thực tế, những hình ảnh và âm thanh ghi lại hơi thở, động
thái của cuộc sống. Tính xác thực trong âm thanh truyền hình là sức
mạnh của thể loại này.
- Tiếng động hiện trờng:
Tiếng động hiện trờng bao gồm âm thanh của thiên nhiên (ma,
gió, nớc chảy ), âm thanh do sinh hoạt con ng ời tạo nen (tiếng dụng
cụ lao động, máy móc, tiếng reo hò ) tiếng động nhân tạo. Rõ ràng

làm tăng sự gợi cảm, tính chân thực của truyền hình, tác động và nhận
thức, tình cảm của ngời xem truyền hình. Nó giúp cho ngời xem, ngời
nghe có thể hiểu rõ hơn về nội dung của những bản nhạc do ai sáng tác
và ai thể hiện và thể hiện nh thế nào khi trên sân khấu và những âm
nhạc đợc lồng sâu lời bình cũng làm cho công chúng đón nhận những
sự kiện, hiện tợng đó qua những dòng nhạc.
Ngày nay, hệ thống báo chí bao gồm nhiều loại hình: báo in, báo
phát thanh, báo truyền hình, báo internet. Truyền hình là một loại hình
báo chí có lịch sử phát triển ngắn hơn so với các loại hình truyền thông
khác. Vai trò của truyền hình nh một tiểu hệ thống trong hệ thống báo
chí nói riêng và hệ thống xã hội liên tục vận động và phát triển nói
chung, truyền hình có những chức năng cơ bản nh sau: chức năng
thông tin, chức năng t tởng, chức năng tổ chức quản lý xã hội, chức
năng phát triển khai sáng và giải trí, chức năng chỉ đạo giám sát xã
hội.
4. Các chức năng của báo chí truyền hình:
Chức năng thông tin:
Nhiệm vụ hàng đầu và cũng là lý do ra đời của báo chí là thông
tin. Có thể nói, thông tin là chức năng khởi nguồn, chức năng cơ bản
7
Website: Email : Tel : 0918.775.368
nhất của báo chí nói chung và của truyền hình nói riêng. Thôgn tin là
nhu cầu sống của con ngời và xã hội. Xã hội càng phát triển thì nhu
cầu thông tin càng cao và do đó báo chí nói chung và truyền hình nói
riêng càng phải nỗ lực hơn nữa trong việc đáp ứng nhu cầu thông tin
cho xã hội. truyền hình có những lợi thế nhất định so với các loại hình
báo chí khác trong việc phản ánh thông tin.
Trớc hết, truyền hình cũng nh báo chí nói chung đều phải thông
tin một cách nhanh chóng, kịp thời, đúng lúc nâhts, đảm bảo tính cập
nhật, tính thời sự của thông tin. Trong thời đại bùng nổ thông tin nh

ngày nay, cuộc cạnh tranh trong việc đa tin của các loại hình báo chí
ngày càng trở nên quyết liệt. Trên thực tế, cơ quan báo chí nào đa tin
nhanh nhất về một sự kiện mới nhất, thu hút đợc sự quan tâm của công
chúng, thì cơa quan đó giành đợc thắng lợi trong sự cạnh tranh độc giả
và bán báo. truyền hình cũng tơng tự, song thành công và phát triển
của truyền hình phụ thuộc vào số lợng ngời xem và số tiền mà họ bỏ ra
mua các kênh truyền hình. truyền hình Việt Nam là một cơ quan
truyền thông đại chúng, phục vụ đắc lực cho công tác tuyên truyền của
Đảng và Nhà nớc. Chức năng trên hết là thông tin va yêu cầu của công
chúng đòi hỏi thông tin nhanh chóng, chính xác, đảm bảo tính thời sự.
Nhanh chóng và hợp thời là yếu tố làm nên giá trị thông tin báo chí.
Nếu thông tin nhanh và đảm bảo tính hiện thực sẽ đem lại khả năng tạo
ra hiệu quả tác động của thông tin từ đó mà tăng hiệu quả của công tác
truyền hình. truyền hình có những lợi thế đặc biệt trong việc đa tin
nhanh chóng và kịp thời. Không giống nh báo tin, thông tin đợc phóng
ra thu thập về cho dù có nóng hổi đến đâu đi chăng nữa thì có thể sẽ
vẫn phải đạt số báo ngày hôm qua, phải qua khâu in ấn rồi mới phát
hành. Chính vì vậy cho dù trên báo in có chạy hàng tít hot news thì
nó đã không còn nóng chứng minh hoàn toàn ngợc lại, ngày lập thức
8