ĐỘNG CƠ KHÔNG ĐỒNG BỘ 1 PHA
(SINGLE PHASE MOTOR)
Dựa theo nguyên tắc của động cơ không đồng bộ ba pha, người ta chế tạo được
những động cơ không đồng bộ một pha. Stato của loại động cơ này gồm hai cuộn
dây đặt lệch nhau một góc, một dây nối thẳng với mạng điện, dây kia nối với mạng
điện qua một tụ điện. Cách mắc như vậy làm cho hai dòng điện trong hai cuộn dây
lệch pha nhau và tạo ra từ trường quay. Động cơ không đồng bộ một pha chỉ đạt
được công suất nhỏ, nó chủ yếu được dùng trong các dụng cụ gia đình như quạt
điện, máy hút bụi, máy bơm nước…
1/Cấu tạo
-Gm 2 b phn là stator và roto:
a/Roto
-Roto lồng sóc: tương tự động cơ 3 pha.
-Roto ng b ng dùng la roto lng sóc
Ngn, ngt
b/stator
-Ph
ch t qun stator gm dây qun chính và dây
qun ph có kt cu ng không gich nhau góc 90
o
-Stator:gần giống động cơ 3 pha.
2/Nguyên lí làm việc
-Nu ch có 1 cun dây ni vào 1 pha s có t ng xoay chisau
có dây qun mt pha:
Dòng xoay chiu,
ng sc t nh theo quy tc vn núcác th
=
T
(thun) +
N
(nghch)
-Ti t
1
=
,t c i=I
m
,cm ng t
t ci,gi s
ng sc có chiu t trên xui.
T
và
N
ln:
-Ti
<t
2
<
,n vm ng t
vn có chi
l
T
và
N
lch nhau góc
-Ti t
3
=
, i=0, B=0. .
T
và
N
c chiu, cùng ln.
-Ti
<t
4
<
,i<0,cm ng t
i chiung t i lên trên,
T
và
N
lch
nhau góc p t
2
.
-Ti t
5
=
, i=-I
m,
cm ng t
t ci vi chiu t i lên trên.
-Ti t
6
= T , i=0, B=0.
-2 t c chiu
T
và
N
s tn t
N
và
T
c chiu nhau,tác dng lên trc rotor c Moment tc xác
nh bng phép c th.
không (n = 0), moment tng bng
t khc , nu quay rotor theo chiu nào thì s xut hin
moment quay theo chi
Trong thc t , không th khng b 1 pha bng cách
quay trc rotor mà phi dùng b phn khch sau
3/Các loại động cơ không đồng bộ 1 pha
a/Split-phase Motor/Động cơ chia pha
Khi có hai cut lch nhau 90
o
s to ra t ng quay ging nhau.
Để tạo ra sự lệch pha về dòng điện chúng ta dùng 2 cuộn dây có các đặc tính về
điện khác nhau và nối chúng song song với nhau.
-Mt cun tr thn cm cao.Cun còn ln tr cao và
n cm thp
-Tuy nhiên, gia hai cu.Nó làm cho t ng quay y
và mô men khng thp.
-y, t ca rotor s ng ca t ng
quay
Lúc này không cn s dng hai cun dây na.
Cun (B) có th c ngt ra khi ngun nh vào khóa ly tâm.
Hai cuc gi là cu- ni liên tc vi ngun, cui
- c ngt khong 75% t nh mc.
b/Capacitor Start Motor/ Tụ khởi động động cơ
- i i ta s dng 1 t n mc ni tip vi cun dây
khng nha các cun dây gn t
-Đồ thị khi mắc thêm tụ điện.
-Mô ment khởi động khi thêm tụ.
-T chy
T chc ni vào cun kh gim dòng khi kh
ng nhiu ln.
Động cơ dùng tụ chạy.
-Mt s dng hai cun dây ging nhau.
+/Khi chy theo chiThunn A là cun chính (chy), cun B là cun ph
(khng).
+/Khi chy theo chiNgượcn B là cun chính (chạy), cun A là cun ph
(khởi động).
-u này d o chin dây ging nhau nên
hiu qu khng không t nh.
c/ Động cơ dùng vòng ngắn mạch
-Vng b mt pha công sut bé ,t vàn hàng
ng không mang ti hoc ti rt nh ,thì
c t li ta x rãnh
c t ,vò
t dây qun ph.
=n áp xoay chiu vào cu khng xoay
chiu chy trong dây qun s sinh ra trên các cc t thông . T thông chia
thà
T ng b 1 pha dùng vòng ngn m
gim m i ta ch to khe h gia phn mt cc stator nm
ngoài vòng ngn mch vi roto l gia chúng phía trong vòng ngn
mch.
n mch có cu tn nên giá thành thp ,
ng nh , h s công sut thp ,hiu sut thp và kh
quá ti kém, nên ch t bé.