Lục bát Ca dao - Tục ngữ vần A
Anh như cây phướn trong nhà
Em như cây quế sánh bằng sao nên
*
Anh như con nhạn bơ phờ
Sớm ăn, tối đậu bơ vơ một mình
*
Anh như nút em như khuy
Như mây với núi, biệt ly không ngờ (đành)
*
Anh như tán tía tàn vàng
Em như manh chiếu bà hàng bỏ quên
Lạy Trời cho cả gió lên
Cho manh chiếu rách lên trên tán vàng
*
Anh như táo rụng sân đình,
Em như gái rở đi rình của chua
*
Anh đi mặt biển chân trời
Biết rồi có đặng sống đời cùng nhau !
Làm quan phải xét cho dân,
Không tin ngài xuống, ngài mần (1), ngài coi.
Làm trai cho đáng nên trai,
Thanh gươm, yên ngựa, dặm dài lướt xông.
Vẫy vùng nam, bắc, tây, đông,
Lấy thân che chở non sông nước nhà
Ai đem em đến Sài thành
Phồn hoa ai khéo dỗ dành hở em?
*
Ai đi đường ấy mặc ai
Ta về cấy lúa, trồng khoai, trồng cà
*
Ai đi đường (đâu) ấy hỡi ai
Hay là trúc đã nhớ mai đi tìm?,
Chim bay (ăn) biển (bể) Bắc đi tìm biển (bể) Đông
Chim ăn bể Bắc đi tìm bể Đông
Tìm bể cạn thấy đàn chim bay
Hôm qua là chín hôm nay là mười
Tìm em đã mướt mồ hôi,
Lại đứt nút áo lại rơi khăn đầụ
Tìm em chẳng thấy em đâu,
Lội sông thì ướt quanh cầu thì xạ
Có nghe nín lặng mà nghe,
Những lời anh nói như se vào lòng
*
Ai đi đợi với tôi cùng
Tôi còn dở mối tơ hồng chưa xe
Có nghe nín lặng mà nghe
Những lời em nói như xe vào lòng
*
Ai ơi giữ chí cho bền
Dù ai xoay hướng đổi nền mặc ai
Xin đừng làm, nói đơn sai
Tin mình đừng sợ những lời dèm pha
Anh em một họ một nhà
Thương nhau chân thật đường xa cũng gần
*
Ai ơi giữ phép nước ta
Ai ơi thương lấy dân nhà một tông,
Có hậu dưỡng mới phú phong
Kẻ cày người cấy, sống trong thái bình
Kẻ, nho lo việc học hành
Mai sau chiếm bảng, nức danh trên trờI
Kẻ buôn thì được lắm lời
Tàng vương chi thị tứ thời bán mua
Kẻ công ai cũng tranh đua
Làm nghề chạm vẽ: phượng rùa, long, ly
Tứ dân mỗi nghiệp mỗi nghề
Nhờ trời đều được, gặp khi thái hòa
Toàn dân vang khúc dao ca
*
Ai ơi lỡ hội chồng con
Về đây gá nghĩa vuông tròn được không?
*
Ai bì anh có tiền bồ
Anh đi anh lấy sáu cô một lần
Cô Hai buôn tảo bán tần,
Cô Ba đòi nợ chỗ gần chỗ xa,
Cô Tư dọn dẹp trong nhà,
Cô Năm sắc thuốc mẹ già cô trông
Cô Sáu trải chiếu giăng mùng,
Một mình cô Bảy nằm chung với chồng.
*
Ai cũng gặt lúa đỏ đuôi
Chàng về mà đặp, mà phơi kịp ngày
Ai mà giã gạo ba chày
Giã sao cho trắng, gửi ngay cho chàng
Sẵn tiền mua bạc mua vàng
Sẵn tiền sắm áo cho chàng trẩy kinh
Sáng trời chàng mới tập binh
Em ngồi vò võ, một mình em lo
Ruộng nương không ai cày cho
Trâu bò, gà, lợn em lo dường nào!
Ruộng người cày cấy xôn xao
Ruộng nhà cỏ mọc lên cao lồng ngồng
Người ta có vợ có chồng
Cỏ cao, mạ úa nhưng lòng vẫn vui
Nhà ta chỉ có em thôi
Ruộng cạn mạ úa em ngồi em lo
*
Ai chồng ai vợ mặc ai
Bao giờ ra bảng ra bài hẳn hay
Bao giờ tiền cưới trao tay,
Tiền cheo rấp nước mới hay vợ chồng.
*
Ai làm cho đó xa đây,
Cho chim chèo bẻo xa cây măng vòi!
Anh ơi nghĩ lạ mà coi
Tấm lòng em ở gương soi nào bằng
- Em đừng than ngắn thở dài
Nghĩa anh giữ nào phai tấc lòng
Đôi ta đã tạc chữ đồng
Tử sinh, sinh tử một lòng có nhau
*
Ai làm cho bến xa thuyền
Cho trăng xa Cuội, bạn hiền xa nhau
Cha mẹ sao chẳng nghĩ sâu
Để thương để nhớ để sầu cho ta
*
Anh đã có vợ con rồi
Sao anh còn ước hoa hồi cầm tay?
Hoa hồi nửa đắng nửa cay,
Nửa ngọt như mía nửa cay như gừng
*
Anh đánh thì em (tôi) chịu đòn
Tánh em (tôi) hoa nguyệt mười con chẳng chừa
Anh đánh thì tôi xin thưa
Tánh tôi hoa nguyệt chẳng chừa được đâu
Ăn quen chừa được chẳng lâu
Lệ làng làng bắt mất trâu mặc làng
*
Anh là con trai nhà nghèo
Nàng mà thách thế anh liều anh lo
Cưới em anh nghĩ cũng lo
Con lợn chẳng có, con bò thì không
Tiền gạo chẳng có một đồng
Thiên hạ hàng xứ cũng không đỡ đần
Sớm mai sang hiệu cầm khăn
Cầm được đồng bạc để dành cưới em
Ba hào anh để mua tem
Gửi thư mời khắp anh em xa gần
Trăm năm kết ngãi châu trần
Nhớ ngày nên lứa giao loan với mình
Họ hàng ăn uống linh đình
Cả tỉnh Hà Nội đồn mình lấy ta
Hào tư anh để mua gà
Sáu xu mua rượu, hào ba đi tàu
Bẩy xu mua lấy trăm cau
Một hào mua gói chè tầu uống chơi
Một hào cả đỗ lẫn xôi
Một hào gạo tẻ với nồi rau dưa
Anh ngồi anh tính cũng vừa
Cưới em đồng bạc chẳng thừa một xu
*
Anh về đào lỗ trồng cau,
Cho em trồng ké dây trầu một bên.
Mai sau cau nọ lớn lên,
Trầu kia ra lá, đền ơn cho chàng
*
Áo anh đã rách hai tay
Cậy nàng so chỉ và may cho cùng
Vá rồi anh trả tiền công
Mai mốt lấy chồng anh giúp của cho
Giúp cho quan mốt tiền cheo,
Quan nam tiền cưới, lại đeo mâm chè
Giúp cho nửa dạ hột mè
Nửa ang tiêu sọ, nửa ghè muối khô
Giúp cho cái ấm cái ô
Cái niêu sắc thuốc cái bồ đựng than
Anh giúp cho một đứa nuôi nàng
Lâu ngày chẵn tháng rồi chàng tới tham…
Ao sâu thì lắm ốc nhồi
Chồng mình lịch sự nửa người nửa ta
Ghen lắm thì đứt đuôi ra
Chồng mình thì tới tay ta phen này
*
Ao sen dàn mướp luỹ tre
Nhắc chi những nỗi đi về năm xưa
Đầu xanh độ ấy đang vừa
Rủ nhau chui lách rào thưa vào vườn
*
Ao ta ta thả cá chơi
Vườn rộng nuôi vịt, vườn khơi nuôi gà
Quanh năm khách khứa trong nhà
Ao vườn sẵn có lọ là tìm đâu ?