ĐIỀU TRỊ BỆNH VIÊM TỬ CUNG TRÊN BÒ SỮA
Viêm tử cung là một trong những tổn thương đường
sinh dục, bệnh thường xảy ra khi thú sẩy thai, sót
nhau, sau khi sinh, sau khi gieo tinh nhân tạo.
* Triệu chứng
- Viêm dạng nhờn (thể viêm nhẹ): xuất hiện sau khi
sinh 2 – 3 ngày, niêm mạc tử cung bị viêm nhẹ, tử
cung tiết dịch nhờn trong hoặc đục lợn cợn có mùi
tanh, sau vài ngày dịch tiết giảm dần đặc lại và hết
hẳn. Thú không sốt hoặc sốt nhẹ, thân nhiệt 39,5oC.
- Viêm dạng mủ (thể viêm nặng): thường xuất hiện
trên thú có thể trạng xấu, số lượng vi sinh vật nhiễm
vào tử cung nhiều. Thú thường sốt 40 - 41oC.
- Viêm dạng mủ lẫn máu: làm phản ứng viêm ăn
sâu vào lớp cơ tử cung, tổn thương mạch mao quản
gây chảy máu. Dịch viêm sền sệt có mủ lẫn máu, mùi
hôi. Thú sốt cao 40 - 41oC, sản lượng sữa giảm hoặc
mất hẳn, thú có triệu chứng toàn thân suy nhược, thở
nhanh.
* Tác hại của bệnh viêm tử cung
Bò mẹ suy yếu, giảm sức đề kháng, giảm sản lượng
sữa, giảm khả năng sinh sản và thụ thai, giảm phân
tiết prostaglandin F¬2a. Trên bò cái sau khi sinh,
viêm tử cung ảnh hưởng sự tiết prostaglandin F¬2a,
thú chậm động dục làm giảm sức sinh sản do vậy khả
năng loại thải cao.
Hiện nay, nhiều loại kháng sinh được sử dụng trong
điều trị viêm tử cung, nếu chậm trễ trong điều trị thì
thời gian điều trị sẽ kéo dài, tử cung bị tổn thương
dẫn đến chậm động dục hoặc gây nhiễm trùng máu.
Do vậy, việc điều trị phải tích cực và nhanh chóng.
* Điều trị
Muốn điều trị hiệu quả phải biết nguyên nhân gây
bệnh, vi khuẩn hiện diện trong dịch viêm, làm kháng
sinh đồ để biết vi khuẩn mẫn cảm hay đề kháng với
loại kháng sinh nào; từ đó sử dụng thuốc mới có hiệu
quả và tránh tốn kém. Hiện nay, một số kháng sinh
đặc trị có phổ khuẩn rộng, tính mẫn cảm giết vi trùng
mạnh có thể được sử dụng như: metricure, cobactan
2,5%, trong đó metricure có thể bơm thẳng vào tử
cung bò (điều trị tại chỗ), cobactan 2,5% tiêm vào
bắp (phong nhiễm và trị toàn thân).
Ngoài ra, khi dùng kháng sinh chứa trong viên đặt,
cần biết được độ tan chảy, thời gian tan chảy, chủng
loại kháng sinh đặc trị; quan trọng nhất là viên thuốc
phải vào được bên trong tử cung. Thông thường phải
kết hợp thêm thuốc chống viêm, giảm đau, giảm sốt
(khi thú bị sốt).
Tuyệt đối không bơm nước để thụt rữa tử cung vì các
dịch chất sẽ dồn vào ống dẫn trứng gây viêm tắc ống
dẫn trứng và thú dễ bị vô sinh hay không động dục,
phối không đậu thai.
Thời gian điều trị tùy thuộc vào nguyên nhân gây
bệnh, mức độ viêm (tổn thương niêm mạc, tổn
thương cơ tử cung hay tổn thương tương mạc tử
cung). Trung bình liệu trình điều trị viêm tử cung sau
khi sinh từ 5 – 7 ngày.
Liễu kiều